Με την ολοκλήρωση του φετινού Isle of Man TT κατά το οποίο ένας αναβάτης -άλλος ένας αναβάτης- ο 27χρονος Daley Mathison έχασε την ζωή του, η λίστα των νεκρών στην εκατονταετή και βάλε πορεία του αγώνα, έδειξε πως δεν πρόκειται να σταματήσει να μακραίνει… Από την ημέρα που η διαδρομή του νησιού άνοιξε για τις μοτοσυκλέτες, όταν μέχρι πρότινος χρησιμοποιούταν για τα αυτοκίνητα, σε μία εποχή που ο περισσότερος πληθυσμός της Γης μετακινούταν με άμαξες και άλογα κι όλα τα υπόλοιπα ήταν πολύ πρώιμα, το Isle of Man άρχισε να μετρά δυστυχήματα. Από την πρώτη στιγμή, από τις πρώτες δοκιμές πριν τον πρώτο αγώνα μοτοσυκλετών και υπήρχε ήδη δυστύχημα όταν ο Victor Surridge έχασε την ζωή του στην Glen Helen, που θα γινόταν μακάβρια θρυλική στα χρόνια που θα ακολουθούσαν…
Αν γίνει ένας απολογισμός που συμπεριλαμβάνει όλα τα δυστυχήματα στο νησί, μαζί με το Manx Grand Prix και το Classic TT, προσθέτοντας τους θεατές και τους κριτές που έχουν σκοτωθεί μαζί με τους αναβάτες στο πέρασμα του χρόνου, τότε ο τραγικός αριθμός ανεβαίνει πολύ ψηλά αγγίζοντας αυτή την στιγμή τους 274 νεκρούς συνολικά. Πρώτη χώρα σε απώλειες είναι η Μεγάλη Βρετανία με συντριπτική διαφορά, κι από εκεί και πέρα μονάχα το ίδιο το νησί, που είναι αυτόνομο διοικητικά, μετρά διψήφιο αριθμό θυμάτων. Τόσο χαοτική είναι η απόσταση που χωρίζει τις χώρες σε δυστυχήματα. Αυτό αρχίζει να σκιαγραφεί κάπως και τον λόγο που ένας αγώνας που χαρακτηρίζεται ως ο πλέον επικίνδυνος στον κόσμο, δεν σταματά εδώ και εκατό χρόνια, και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Πώς γίνεται και δεν διώκονται οι διοργανωτές, πως και δεν πληρώνουν υπέρογκα ποσά σε αποζημιώσεις, ιδιαίτερα την στιγμή που χάνονται ζωές κριτών και κι εργαζομένων. Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία των κριτών και οι υπόλοιποι είναι εθελοντές, δεν πληρώνονται για τις ημέρες αυτές που δίνουν τον χρόνο τους. Η εκπαίδευσή τους έχει γίνει επί της πράξεως, μέσα από χρόνια που κάνουν το ίδιο, μετρώντας και μερικές απώλειες…
Η χώρα λοιπόν που τον διοργανώνει, είναι και η χώρα η οποία και έχει τις περισσότερες απώλειες. Κι αν εκείνη δεν κάνει κάτι να τον σταματήσει τότε δεν θα κάνει και κανείς άλλος… Και οι Άγγλοι δεν πρόκειται να κάνουν κάτι τέτοιο, όχι για το κέρδος που φέρνει αυτός ο αγώνας, ούτε γιατί είναι εγωιστές και γουστάρουν την προβολή τους. Τύποι σαν τον Guy Martin που παρατάνε τους αγώνες για να κάνουν μαραθώνιο στην Αμερικάνικη ήπειρο χάνοντας κάθε επαφή με οπαδούς, δεν συμπίπτουν σε μία τέτοια επιχειρηματολογία. Ας μείνουμε στο παράδειγμα του Guy Martin μιας και είναι από τους πλέον γνωστούς, διότι ούτε και πολλά λεφτά έχει βγάλει στην ζωή του. Μέχρι να κυκλοφορήσει το ντοκυμαντέρ και να τον κάνει γνωστό, με το ζόρι κάλυπτε τα έξοδα του αγώνα και κοιμόταν στο βανάκι του, μαζί με όλα τα υπόλοιπα που έκανε μέσα εκεί, για όποιον έχει δει το ντοκυμαντέρ… Είναι επαγγελματίες αγωνιζόμενοι, όμως κανείς τους πλην ελάχιστων δεν είναι έγινε πλούσιος, κι αν τα κατάφερε μέσα στο Isle of Man τότε μιλάμε για ένα όνομα γραμμένο σε δάχτυλο. Καμιά δεκαριά όλα μαζί δηλαδή… Οι υπόλοιποι αναβάτες; Εκείνοι που ξέρουν πως δεν έχουν καμία ελπίδα να δουν το όνομά τους να φιγουράρει κάπου; Σίγουρα δεν υποκινούνται με την ευτέλεια της ματαιοδοξίας ή του κέρδους…
Τέτοια επιχειρήματα, πως οι αγώνες αυτοί δεν ακυρώνονται γιατί κάποιοι βγάζουν λεφτά ή γιατί οι αναβάτες είναι ανώριμοι εγωπαθείς που γουστάρουν την προβολή, γίνονται με την ευκολία του σχολιασμού στο ίντερνετ, κι όχι γενικά στον κόσμο αλλά εδώ σε εμάς περισσότερο από ότι στην Αγγλία που είναι σημαντικά λιγότεροι όσοι ζητούν την ακύρωση του Isle of Man. Κι ας έχουν χάσει πάνω 200 συμπολίτες τους, σε σύνολο 274 νεκρών… Στα 112 χρόνια του, το Isle of Man έχει περάσει από όλα τα στάδια και στην σύγχρονη εποχή ακόμη και δυσκολίες. Πάντα στα δύσκολα ήταν οι ίδιοι οι αναβάτες που το στήριζαν, ούτε οι εταιρίες, ούτε κανείς άλλος. Κι αν οι ντόπιοι έχουν λόγο να γίνονται εθελοντές, μερικές φορές με τον κίνδυνο να καταλήξουν στο φέρετρο, μόνο και μόνο για τον τουρισμό, τότε οι τελευταίοι των τελευταίων αναβατών, εκείνοι που για να δουν την πρώτη δεκάδα θα πρέπει να εξαφανιστούν όλοι οι υπόλοιποι αντί να τους περάσουν, ποιον λόγο έχουν να προσφέρουν την στήριξή τους και να παίρνουν το τεράστιο ρίσκο; Σίγουρα η απάντηση δεν κρύβεται μέσα σε γρήγορη αντίδραση, γρήγορη πληκτρολόγηση στα κοινωνικά δίκτυα για να πάμε στο επόμενο θέμα, αυτό δηλαδή που μας χαρακτηρίζει γενικά σαν κοινωνία, ωστόσο υπάρχει ένα μεγάλο «αλλά». Αν υπάρχει ένας λαός στην Ευρώπη που πρέπει να είναι υπερβολικά ευαισθητοποιημένος απέναντι σε κάτι τέτοιο, τότε σίγουρα αυτοί είμαστε εμείς! Αν υπάρχει ένας που να δικαιολογείται να αντιδρά απέναντι σε κάτι που γίνεται νόμιμα και οργανωμένα -διαφορετικά δεν θα το συζητούσε κανείς- γιατί δεν θέλει να ακούει για αναβάτες που σκοτώνονται σε δημόσιους δρόμους, τότε σίγουρα είναι οι Έλληνες αυτοί που έχουν τον πρώτο λόγο στην όποια αντίδραση. Δεν επηρεάζουν όμως οι Έλληνες την διοργάνωση του Isle of Man, ούτε απασχολεί τους Άγγλους αν στην Ελλάδα υπάρχουν ή όχι οπαδοί, είμαστε λίγοι σε αριθμό. Οπότε η οποιαδήποτε αρνητική αντίδραση πέφτει σε τοίχο.
Έχοντας επισκεφτεί «το νησί» σε διαφορετικές χρονικές στιγμές της ιστορίας του Isle of Man, έχοντας συνομιλήσει με ανθρώπους όπως οι McGuinness και Dunlop, γίνεται κατανοητό πως το Isle of Man γίνεται για πολλούς διαφορετικούς λόγους από εκείνους που πιστεύει κανείς έχοντας ασχοληθεί επιφανειακά. Και είτε το θέλουμε εμείς, είτε όχι, το Isle of Man δεν υπάρχει περίπτωση να σταματήσει να διοργανώνεται.
Ας πάρουμε το παράδειγμα του Dunlop που ακριβώς έναν χρόνο πριν έχανε τον αδερφό του και τα ανίψια του έμεναν ορφανά, από δυστύχημα στον αγώνα Skerries 100 ενώ το 2008 είχε χάσει και τον πατέρα του.
Ο πατέρας του νεκρού William, ο Robert Dunlop, σκοτώθηκε στον North West 200 το 2008, τον αγώνα που πολλές φορές είναι πιο επικίνδυνος κι από το Isle of Man ενώ ο θείος του, Joey, σκοτώθηκε στην Εσθονία το 2000. Ο Michael έχει δει την οικογένεια του να ξεκληρίζεται με σταθερά βήματα ανά δεκαετία! Δεν μένεις σε αυτούς τους αγώνες από ματαιοδοξία όταν βάζεις έναν – έναν, την οικογένειά σου σε φέρετρο. Εκτός κι αν είσαι παρανοϊκός και ο Michael δεν είναι. Αντίστοιχα είχα ρωτήσει τον McGuinness, όταν μου έλεγε πως χαίρεται που έχει κόρες, γιατί αν είχε αγόρια μπορεί να ήθελαν να κάνουν ό,τι κι αυτός. Και τότε θα έχανε την ζωή του αν έπρεπε να πάει σε κάποιου την κηδεία… για τον ίδιο δεν τον νοιάζει. Προφάνώς ούτε για τον δικό του πατέρα και την δική του μητέρα! Δεν μπορεί να φανταστεί να κάνει κάτι άλλο στην ζωή του, και δεν μπορεί να τρέξει και σε πίστα. Έχουμε οδηγήσει μαζί, στην Mireval, μία πίστα δοκιμών της Dunlop και δεν ήταν καθόλου γρήγορος, χανόταν το μάτι του εκεί μέσα. Αν είσαι βλάκας, μπορείς να πεις πως πέρασες τον McGuinness, η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο σύνθετη: Κάθε ένας από αυτούς τους τύπους εκεί μέσα το κάνει για τον δικό του λόγο και έχει διαφορετικό υπόβαθρο. Ο Cummins είναι πωλητής καφέ και επισκευάζει και αυτόματους πωλητές. Γέννημα θρέμμα του νησιού, ασχολείται με το Isle of Man γιατί από την απαρχή της ζωής του έβλεπε τις μοτοσυκλέτες αν περνούν από το παράθυρο του παιδικού του δωματίου. Θα μπορούσες να πεις πως στην περίπτωσή του φταίει η κοινωνία ολόκληρη, αλλά εκείνος δεν το βλέπει καθόλου έτσι. Αν οδηγείς μοτοσυκλέτα στο νησί, θα τρέξεις και στο Isle of Man…
Ο McGuinness μπήκε στους αγώνες για να κατευνάσει την ανάγκη του για αδρεναλίνη. Δεν τον νοιάζει αν υπάρχουν θεατές, ή αν καθαρίζει το μπαρ για να έχει λεφτά για λάστιχα, το μόνο που ήθελε ήταν η αδρεναλίνη, και στο Isle of Man βρήκε την μεγαλύτερη δόση που θα μπορούσε.
Κάθε ένας από αυτούς έχει τους δικούς του λόγους, κι όλοι μαζί θα συνεχίζουν να παίρνουν μέρος στον πιο επικίνδυνο αγώνα τον οποίο και έχουν πασχίσει να διατηρήσουν νόμιμο και σωστά οργανωμένο. Δεν τρέχουν ποτέ στους δρόμους αλλιώς, δεν κάνουν κόντρες, δεν έκαναν ποτέ άλλωστε. Αν κάποιος έχει σχηματίσει αυτό το προφίλ στο μυαλό του, είναι λάθος. Μάλιστα μόλις βγάλουν λίγα χρήματα κι αναγκαστούν να τα δηλώσουν στην Αγγλία, τότε έχουν σοβαρό πρόβλημα καθημερινής μετακίνησης με μοτοσυκλέτα, ακόμη και αν είναι πρωτοκλασάτοι όπως ο McGuinness, που μου έλεγε πως δεν μπορεί να πληρώσει την ασφάλειά του κι έτσι κυκλοφορεί με 125 Honda Grom! Πληρώνοντας κάθε χρόνο πάνω από τα διπλά της πραγματικής αξίας του σε ασφάλεια, γιατί δηλώνει επαγγελματίας αναβάτης… Ένας από τους πρώτους σε τίτλους στο νησί, αλλά δεν μπορεί να καλύψει την ασφάλειά του, που αν και υπέρογκη έτσι όπως τα κάνουν εκεί οι Άγγλοι, δεν παύει να είναι ενδεικτική πως πλούσιος δεν έγινε.
Το Isle of Man είναι ένας από τους αγώνες με την μεγαλύτερη σε χρόνο υπόσταση, έπαψε να αποτελεί μέρος του πρωταθλήματος FIM το 1976 και πολύ κράτησε είναι η αλήθεια. Δεν θα θέλαμε ποτέ και σε καμία περίπτωση να βλέπαμε WSBK και MotoGP σε δημόσιους δρόμους, ΕΚΤΟΣ κι αν αυτοί γίνονται κάπως έτσι, όπως θα δούμε από το 2021. Μία κανονική πίστα δηλαδή, με όλες τις προδιαγραφές ασφαλείας, που τον υπόλοιπο χρόνο περνά κόσμος, έτσι ναι, μπορεί κανείς να το δεχτεί. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως μπορεί ταυτόχρονα να απαγορεύσει και στους Άγγλους να συνεχίσουν το πρωτάθλημα TT… Το 1970 ήταν η χρονιά με τους περισσότερους θανάτους, συνολικά έξι αναβάτες σκοτώθηκαν τότε με πρωτοσέλιδα εφημερίδων να ανακοινώνουν μία – μία τις κηδείες, και η παγκόσμια κατακραυγή ήταν μεγάλη, όπως και αντίστοιχα η αντίδραση των αναβατών. Μέχρι που έπαψε να αποτελεί μέρος του παγκοσμίου πρωταθλήματος. Από τότε η αντιμετώπιση είναι η εξής απλή, «μεγάλα παιδιά είναι ας κάνουν ό,τι θέλουν από την στιγμή που μιλάμε για κλειστούς δρόμους».
Η επιστήμη έχει αποφανθεί πάντως πως η συνεχής επιβολή της γνώμης, ακόμη κι όταν αυτή είναι σωστή, οδηγεί σε αντίδραση, ακόμη κι αν αυτός που αντιδρά ξέρει πως κάνει λάθος! Ένα δικό μας παράδειγμα πάνω σε αυτό, για να το καταλάβουμε καλύτερα: Όσο κι αν φωνάζει κανείς για κράνος το αποτέλεσμα είναι ένα, συνεχίζουμε και θα συνεχίσουμε να βλέπουμε λαό πολύ, να κυκλοφορεί ξεκράνωτος, ή φορώντας το στο χέρι.
Και είναι οι ίδιοι άνθρωποι που στο εξωτερικό θα ακολουθήσοθν το γράμμα του νόμου. Τι σημαίνει αυτό; Πως εδώ «επιτρέπεται» με την έννοια πως δεν διώκεται επαρκώς, για αυτό και το βλέπουμε να συμβαίνει. Δεν μιλάμε απαραίτητα για αστυνόμευση, ξεκινάμε πρώτα από το γεγονός πως κάποιος οδηγεί χωρίς κράνος και οι υπόλοιποι το αντιμετωπίζουν δίπλα του ως φυσιολογικό. Αντιδρώντας ψηφιακά δεν υπάρχει όφελος. Φωνάζοντας διαρκώς για κράνος κάτω από κάθε φωτογραφία, σε κάθε προφίλ, έχει αποδειχτεί πως δεν μπορεί να αποτελεί λύση. Κι αυτό γιατί πολύ απλά επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, ξυπνά την αντίδραση. «Το κράξιμο» πρέπει να γίνεται, μέχρι στο σημείο όμως που δεν έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, από εκεί και πέρα είναι οι πράξεις που κάνουν την διαφορά. Και σε αυτές ακριβώς είναι που πάσχουμε ως κοινωνία… Στην Αγγλία δεν υπάρχει περίπτωση να μην σε σταματήσουν αν οδηγείς γρήγορα στο δρόμο ή δεν φοράς κράνος. Μία, δύο, τρεις το πολύ και μετά αντιμετωπίζεις από την παρατήρηση του συμπολίτη σου, έως και την φυλακή από τους μπάτσους. Αυτό ας το σκεφτούμε λίγο καλύτερα. Από την άλλη, στους ίδιους αυτούς Άγγλους, δεν ανοίγεις συζήτηση περί θανάτων στο Isle of Man. Κι όταν το κάνεις δεν μπορούν να καταλάβουν την δική σου ευαισθησία επί του θέματος, για έναν νόμιμο αγώνα μεταξύ ελεύθερων ανθρώπων, και δεν μπορούν να το καταλάβουν μιας και δεν ξέρουν πώς είναι να χάνονται σε ένα καλοκαίρι στους δρόμους, περισσότεροι από όσοι εκατό χρόνια στο Isle of Man!
Αναβάτες που έχουν σκοτωθεί στο Isle of Man TT | |||
N# | Χώρα / Αναβάτης | Χρονολογία | Μοτοσυκλέτα |
1 | England Victor Surridge | 27 June 1911[4] | Rudge-Whitworth[4] |
2 | England Frank R Bateman | 6 June 1913[6] | 499cc Rudge |
3 | United Kingdom Fred Walker | 19 May 1914[7] | Royal Enfield |
4 | England J H H Veasey | 15 June 1923[9] | 500cc Douglas |
5 | Isle of Man Ned Brew | 15 September 1923[10] | Frera |
6 | England J T A Temple | 31 August 1925[11] | Norton |
7 | England Archie Birkin | 7 June 1927[12] | 500cc McEvoy |
8 | England John Cooke | 15 June 1927[14] | 249cc DOT |
9 | England Cecil Ashby[15] | 10 June 1929[16] | New Imperial |
10 | England Doug Lamb | 14 June 1929[17][18] | 500cc Norton |
11 | England Freddie Hicks | 19 June 1931[19] | AJS |
12 | England Frank Longman | 14 June 1933[21] | Excelsior |
13 | England Arthur Pilling | 31 August 1933[22] | Norton |
14 | England Syd Crabtree[23] | 13 June 1934[24] | Excelsior |
15 | England John Gilbert | 3 September 1934[25] | Velocette |
16 | England J.P.Williamson | 6 September 1934[25][26] | 498cc Rudge |
17 | England J.A.MacDonald | 17 June 1935[27] | Norton |
18 | England Doug Pirie | 19 June 1935[27] | New Imperial |
19 | England Jack Moore | 13 June 1938[29] | Norton |
20 | England Percy Pritlove | 12 September 1938[30] | Vincent HRD |
21 | Nazi Germany Karl Gall | 2 June 1939[31][32] | 494cc BMW[34] |
22 | England A.W.F.Johns | 26 August 1946[35] | 500cc Norton |
23 | England Peter M Aitchinson | 5 September 1946[36] | 500cc Norton |
24 | Republic of Ireland Benjy Russell | 9 September 1947[37] | Moto-Guzzi |
25 | South Africa Johan Erik van Tilburg | 28 May 1948[40] | 348 cc AJS[41] |
26 | England Thomas Bryant | 3 June 1948[42] | Velocette |
27 | England Neil ('Noel') Christmas[23] | 11 June 1948[44] | 500cc Norton |
28 | England Ben Drinkwater | 13 June 1949[45] | 350cc Norton |
29 | England John Makaula-White | 29 May 1950[48] | 500cc Triumph |
30 | England Thomas A. Westfield | 30 May 1950[48] | 500cc Triumph |
31 | England Alfred Bent | 8 September 1950[49] | Velocette[51] |
32 | England Leonard C Bolshaw | 29 May 1951[52] | Triumph |
33 | England John P. O’Driscoll | 31 May 1951[52] | Rudge |
34 | England John T Wenman | 4 June 1951[53] | Norton |
35 | England Doug L Parris | 4 June 1951[55] | Douglas |
36 | England Chris Horn | 8 June 1951[56] | Norton |
37 | England J.M. Crowe | 14 September 1951[57] | Norton |
38 | England Frank Fry | 4 June 1952[56] | Norton |
39 | England Brian A. Jackson | 2 September 1952[59] | 496cc Norton |
40 | England Ivor K. Arber | 2 September 1952[59] | Norton |
41 | England Kenneth R.V. James | 5 September 1952[60] | 500cc Manx Norton |
42 | England Michael Richardson | 11 September 1952[62] | 348cc AJS |
43 | England Harry L Stephen | 8 June 1953[63] | Norton |
44 | England Thomas W Swarbrick | 8 June 1953[63] | 350cc AJS |
45 | England Les Graham | 12 June 1953[66] | 500cc MV Agusta |
46 | Australia Geoffrey G. Walker | 12 June 1953[66] | Norton |
47 | England Raymond G Ashford | 7 June 1954[69] | 350cc BSA |
48 | England Simon Sandys-Winsch | 18 June 1954[70] | 350cc Velocette |
49 | England Ronald Butler | 7 September 1954[72] | 350cc AJS |
50 | England Eric W. Milton | 3 September 1955[73] | 499cc BSA |
51 | Scotland James Watson Davie | 6 September 1955[74] | AJS |
52 | England David Merridan | 11 June 1956[75] | 499cc BSA Gold Star |
53 | Wales Peter G Kirkham | 14 June 1956[76] | 350cc BSA |
54 | England Maurice W. Saluz | 31 August 1956[77] | 500cc Norton |
55 | England Charles F Salt | 7 June 1957[79] | BSA |
56 | New Zealand John F. Antram | 26 May 1958[81] | AJS |
57 | Southern Rhodesia Desmond D. Woolf[82] | 6 June 1958[82] | 498cc Norton |
58 | England Maurice Wassell | 5 September 1958[83] | 350cc AJS[84] |
59 | England John Hutchinson | 8 September 1958[85] | 350cc BSA[87] |
60 | England James E. Coates | 5 September 1959[88] | AJS |
61 | England John D. Hamilton[89] | 10 September 1959[90] | 500cc Norton |
62 | England John T. Sapsford | 8 September 1960[91] | 500cc BSA |
63 | England Michael T Brookes | 10 June 1961[92] | 499cc Norton |
64 | Switzerland Marie Lambert | 12 June 1961[93] | BMW |
65 | England Ralph Rensen | 16 June 1961[96] | Norton |
66 | England Geoffrey J Griffin | 31 August 1961[97] | 500cc G50 Matchless |
67 | England Fred Neville | 5 September 1961[98] | 350cc AJS |
68 | Australia Tom Phillis | 6 June 1962[100][101] | 285cc Honda |
69 | New Zealand Colin Meehan | 6 June 1962[100][101] | 349cc AJS |
70 | England Tom Pratt | 4 September 1962[103] | 348cc Norton[103] |
71 | England Charles E Robinson | 4 September 1962[104] | 305cc Honda |
72 | England Geofrey C. Prentice | 4 September 1962[104] | AJS |
73 | England Keith T. Gawler | 6 September 1962[105] | 499cc Norton |
74 | England Raymond Rowe | 5 September 1963[106] | 499cc Norton[107] |
75 | England Brian W Cockrell | 2 June 1964[108] | Norton |
76 | England Laurence P Essery | 9 June 1964[109] | Matchless |
77 | England George B Armstrong | 1 September 1965[110] | Triton |
78 | Japan Toshio Fujii | 26 August 1966[112] | 125cc Kawasaki[114][115] |
79 | United Kingdom Brian Duffy | 28 August 1966[116] | 250cc Yamaha |
80 | England Alfred E Shaw | 10 June 1967[117] | 500cc Norton |
81 | England Geoffery Proctor | 29 August 1967[119] | 248cc Cotton[121] |
82 | England Kenneth E. Herbert | 1 September 1967[122] | 499cc Norton |
83 | New Zealand Ian D.Veitch | 10 June 1968[123] | Kawasaki |
84 | England Peter Ray | 3 September 1968[124] | Aermacchi |
85 | Wales Roger Perrier | 3 September 1968[124] | Norton |
86 | England Arthur Lavington | 6 June 1969[125][126] | 350cc Velocette |
87 | England Gordon V.Taylor | 25 August 1969[127] | 325cc Kawasaki |
88 | England Michael L. Bennett | 26 August 1969[127] | 500cc Norton |
89 | Scotland Iain Sidey | 28 August 1969[128] | Norton |
90 | England Les Iles | 1 June 1970[129] | 125cc Bultaco |
91 | England Michael Collins | 3 June 1970[131] | 496cc Seeley |
92 | England Denis Blower | 3 June 1970[132] | 499cc BSA Sidecar |
93 | Francoist Spain Santiago Herrero | 8 June 1970[133] | 250cc Ossa |
94 | Malta John Wetherall | 12 June 1970[135] | 499cc Norton |
95 | Northern Ireland Brian Steenson | 12 June 1970[136] | 498cc Seeley |
96 | England George Collis | 1 September 1970[137] | Yamaha |
97 | England Brian Finch | 9 June 1971[138][139] | Suzuki T500 |
98 | Wales Maurice A.Jeffery | 12 June 1971[139][140] | 499cc Manx Norton |
99 | Italy Gilberto Parlotti | 9 June 1972[141] | 125cc Morbidelli |
100 | Republic of Ireland Chris M. Clarke | 28 August 1972 | 250cc Yamaha |
101 | England John L. Clarke | 2 June 1973[142] | Suzuki T20 Super Six |
102 | England Eric R. Piner | 5 September 1973[143] | 250cc Yamaha |
103 | England Peter L. Hardy | 27 May 1974[144] | 750cc HTS – Imp |
104 | England David J. Nixon | 1 June 1974[145] | 741cc Triumph Trident |
105 | England Nigel J. Christian | 26 August 1974[146] | 250cc Yamaha |
106 | England David Forrester | 3 September 1974[147] | 350cc Kirby – Metisse |
107 | England Peter McKinley | 28 May 1975[148] | 700cc Yamaha |
108 | England Phil Gurner | 4 June 1975[149] | 351cc Yamaha |
109 | Northern Ireland Brian McComb | 2 September 1975 | 250cc Yamaha |
110 | West Germany Walter Wörner | 7 June 1976[150] | 496cc Yamaha |
111 | Australia Les Kenny | 12 June 1976[152] | 250cc Yamaha |
112 | England David Featherstone | 7 September 1976[153] | 350cc Yamaha |
113 | England Peter Tulley | 30 August 1977[154] | 347cc Yamaha |
114 | Northern Ireland Ivan Houston | 31 August 1977[155] | 250cc Yamaha |
115 | England Norman Tricoglus | 3 September 1977[156] | 347cc Yamaha |
116 | England Neil Edwards | 7 September 1977[158] | 347cc Yamaha |
117 | Wales Stephen Davies | 1 June 1978[159] | 347cc Yamaha |
118 | England Mac Hobson | 5 June 1978[160] | 750cc Yamaha |
119 | England Kenny Birch | 5 June 1978[162] | 750cc Yamaha |
120 | Switzerland Ernst Trachsel | 5 June 1978[164] | 499cc Suzuki |
121 | New Zealand Michael Adler | 9 June 1978[165] | 350cc Yamaha |
122 | England Michael L. Sharpe | 29 August 1978[166] | 347cc Yamaha |
123 | England Steve Verne | 4 June 1979[167] | 738cc Suzuki |
124 | United Kingdom Fred Launchbury | 8 June 1979 | 248cc Maico |
125 | England Stephen R. Holmes | 27 August 1979[169] | 350cc Yamaha |
126 | England Alain Taylor | 6 September 1979[170] | 246cc Yamaha |
127 | England Martin B. Ames | 31 May 1980[171] | 750cc Yamaha |
128 | England Andrew M. Holme | 2 June 1980[173] | Yamaha |
129 | England Roger W. Corbett | 6 June 1980[174] | 948cc Kawasaki[175] |
130 | Australia Kenneth M. Blake | 9 June 1981[176] | 350cc Yamaha |
131 | England Alan K. Atkins | 8 September 1983[177] | 347cc Yamaha |
132 | United Kingdom Roger J. Cox | 29 May 1984[178] | 750cc Yamaha |
133 | Northern Ireland David James Millar | 30 August 1984[179] | 350cc Aermacchi |
134 | Sweden Sven Tomas Eriksson | 28 May 1985[180] | 750cc Yamaha |
135 | Sweden Mats Urban Eriksson | 28 May 1985[181] | 750cc Yamaha |
136 | England Rob Vine | 7 June 1985[182] | 500cc RG Suzuki |
137 | Isle of Man Ian Ogden | 28 May 1986[183] | 500cc Suzuki |
138 | England Alan G. Jarvis | 30 May 1986[184] | 750cc Yamaha |
139 | Northern Ireland Eugene P. McDonnell | 4 June 1986 | 250cc EMC |
140 | England Andy Cooper | 6 June 1986[185] | 750cc Suzuki |
141 | United Kingdom Nigel Hale | 27 August 1986 | 250cc EMC |
142 | Republic of Ireland Kenneth P. Norton | 25 August 1987 | 350cc Yamaha |
143 | United Kingdom Martin Jennings | 1 September 1987 | 350cc Yamaha |
144 | United Kingdom Ricky Dumble | 2 June 1988 | 750cc Yamaha |
145 | United Kingdom Kenneth N. Harmer | 3 June 1988 | 750cc Honda RC 30 |
146 | United Kingdom Brian Warburton | 3 June 1988 | 600cc Honda |
147 | Italy Marco Fattorelli | 30 May 1989 | 750cc Yamaha |
148 | United Kingdom John Mulcahy | 30 May 1989 | 1300cc Suzuki |
149 | Isle of Man Phil Hogg | 2 June 1989 | 250cc TZ Yamaha |
150 | United Kingdom Phil Mellor | 7 June 1989 | 1100cc GSXR Suzuki |
151 | United Kingdom Steve Henshaw | 7 June 1989 | 1000cc FZR Yamaha[186] |
152 | Scotland Colin Keith | 29 August 1989 | 500cc BSA |
153 | United Kingdom Ian Standeven | 6 September 1989 | 347cc Yamaha |
154 | Isle of Man John Smyth | 8 September 1989 | 1100cc Suzuki |
155 | United Kingdom Bernard Trout | 3 September 1990 | 250cc Ducati[187] |
156 | United Kingdom Kevin Howe | 7 September 1990 | 750cc Honda RC30[187] |
157 | United Kingdom Ian Young | 28 May 1991 | Suzuki RGV 250cc[188] |
158 | Czechoslovakia Petr Hlavatka | 29 May 1991 | 750cc Suzuki[189] |
159 | Republic of Ireland Frank Duffy | 30 May 1991 | 125cc Honda |
160 | Scotland Roy Anderson | 1 June 1991 | 750cc Yamaha[190] |
161 | Isle of Man Paul Rome | 29 August 1991 | 250cc Yamaha |
162 | United Kingdom Mark Jackson | September 1991 | 600cc CBR F Honda |
163 | Austria Manfred Stengl | 6 June 1992[191] | 750cc Suzuki[192] |
164 | United Kingdom Craig Mason | 3 September 1992 | 249cc Yamaha |
165 | United Kingdom John Judge | 3 September 1992 | 600cc FZR Yamaha |
166 | United Kingdom Steve Harding | 9 June 1993 | 600cc FZR Yamaha |
167 | United Kingdom Kenneth J. Virgo | 3 September 1993 | 250cc Yamaha |
168 | Scotland Rob Mitchell | 2 June 1994[193] | Yamaha FZR 600cc[194] |
169 | United Kingdom Mark Farmer | 2 June 1994[195] | Britten V-Twin 1000cc[196] |
170 | United Kingdom Cliff Gobell | 29 August 1994 | 492cc Weslake[197] |
171 | Isle of Man Paul Fargher | 3 June 1995 | 600cc Yamaha |
172 | United Kingdom Duncan Muir | 30 August 1995 | 600cc Honda |
173 | United Kingdom Nicholas E.A. Teale | 1 September 1995 | 250cc Yamaha |
174 | England Aaron Kennedy | 27 May 1996[198] | 600cc Kawasaki[199] |
175 | New Zealand Rob Holden | 31 May 1996[198] | 916 Ducati[200] |
176 | England Mick Lofthouse | 31 May 1996[198] | 250cc Spondon Yamaha[200] |
177 | England Stephen J. Tannock | 1 June 1996[201] | Honda RC 30[200] |
178 | United Kingdom Nigel Haddon | 19 August 1996 | 750cc Honda |
179 | Scotland Jack Gow | 19 August 1996 | 350cc Norton |
180 | England Russell Waring | 26 May 1997[202] | 125cc TZ Yamaha[203] |
181 | England Colin Gable | 26 May 1997[204] | 750cc Honda[205] |
182 | Isle of Man Danny Shimmin | 16 August 1997 | 349cc Aermacchi |
183 | Isle of Man Pamela Cannell | 18 August 1997 | 250cc Yamaha |
184 | United Kingdom Roger Bowler | 18 August 1997 | 500cc Matchless |
185 | Republic of Ireland Emmet Nolan | 29 August 1997 | 750cc Yamaha |
186 | Isle of Man Mike Casey | 8 June 1998[206] | Honda RS 250cc[208] |
187 | Wales Charles I Hardisty[209] | 12 June 1998[209] | Kawasaki ZXR7RR[210] |
188 | United Kingdom John Henderson | 12 June 1998 | Honda 750cc[211] |
189 | United Kingdom Adam Woodhall | 27 August 1998 | 996cc Suzuki[212] |
190 | United Kingdom Rob Wingrave | 27 August 1998 | 500cc Norton[213] |
191 | United Kingdom Chris East | 31 August 1998 | Matchless |
192 | Netherlands Bernadette Bosman-Saalbrink | 31 May 1999[214] | 600cc Ireson Yamaha[216] |
193 | England Simon Beck | 1 June 1999[217] | Honda RC45[218] |
194 | England Terry Fenton | 7 June 1999[219] | Honda CBR 600cc[221] |
195 | New Zealand Stuart Murdoch | 9 June 1999[222] | Honda 600cc[224] |
196 | United Kingdom Martin J. Smith | 3 September 1999 | 600cc Honda[225] |
197 | United Kingdom Stephen Wood | 29 May 2000[226] | Baker Yamaha 600cc[227] |
198 | United Kingdom Chris Ascott | 30 May 2000[226] | Kawasaki ZXR400[228] |
199 | Northern Ireland Raymond Hanna | 31 May 2000[226] | TZ 250cc Yamaha[229] |
200 | United Kingdom Leslie Williams | 9 June 2000 | 1000cc Honda VTR-SP1[230] |
201 | United Kingdom Kenneth Munro | 19 August 2000 | 600cc Honda[231] |
202 | United Kingdom Colin Daniels | 27 May 2002[232] | 600cc Suzuki[233] |
203 | United Kingdom Shane Ellis | 19 August 2002 | 1000cc Aprilia[234] |
204 | United Kingdom Leslie Turner | 19 August 2002 | 600cc Yamaha[235] |
205 | United Kingdom Phil Hayhurst | 31 August 2002 | 124cc Yamaha[236] |
206 | England David Jefferies | 29 May 2003[237] | Suzuki GSX-R1000[240] |
207 | United Kingdom Martin Farley | 25 August 2003[241] | 599cc Yamaha[242] |
208 | France Serge le Moal | 29 May 2004[243] | 125cc Honda RS[244] |
209 | Isle of Man Paul Cowley | 2 June 2004[245] | 600cc Yamaha Thundercat[247] |
210 | England Colin Breeze | 5 June 2004[248] | Suzuki GSX-R1000[250] |
211 | Isle of Man Gavin Feighery | 28 August 2004[251] | 600cc Suzuki[252] |
212 | Isle of Man Tommy Clucas | 1 September 2004[253] | 600cc Honda[254] |
213 | Sweden Joakim Karlsson | 30 May 2005[255] | 1000cc Suzuki GSXR[256] |
214 | England Les Harah | 4 June 2005 | 600cc Yamaha[257] |
215 | England Gus Scott | 10 June 2005[258] | 1000cc Honda CBR[259] |
216 | England Geoff Sawyer | 24 August 2005[260] | 496cc Matchless[261] |
217 | England John Loder | 26 August 2005[260] | 496cc Seeley[262] |
218 | England Eddie Byers | 31 August 2005[263] | 350cc 7R AJS[264] |
219 | England Tim Johnson | 31 August 2005[263] | 349cc Aermacchi[265] |
220 | Republic of Ireland John Bourke | 1 September 2005 | 600cc Suzuki[266] |
221 | United Kingdom Don Leeson | 2 September 2005 | 400cc Honda[267] |
222 | Japan Jun Maeda | 29 May 2006[268] | 1000cc Honda Fireblade[269] |
223 | Isle of Man Terry Craine | 21 August 2006[270] | 250cc Honda |
224 | England Marc Ramsbotham | 8 June 2007[271] | 1000cc GSXR Suzuki[274] |
225 | Wales John Goodall | 25 August 2008[275] | AJS 7R 349cc[276] |
226 | Isle of Man John Crellin | 12 June 2009[277] | 1000cc Suzuki[278] |
227 | England Richard Bartlett | 1 September 2009[279] | Honda CBR 600cc[280] |
228 | New Zealand Paul Dobbs | 10 June 2010[281] | 600cc Suzuki[283] |
229 | Austria Martin Loicht | 10 June 2010[281] | 600cc Honda[285] |
230 | Scotland Jamie Adam | 1 September 2010[286] | 600cc Suzuki GSX-R[288] |
231 | England Chris Bradshaw | 1 September 2010[286] | 600cc Yamaha R6[288] |
232 | England Bill Currie | 31 May 2011[289] | 600cc LCR Yamaha[291] |
233 | England Kevin Morgan | 31 May 2011[289] | 600cc LCR Yamaha[291] |
234 | Republic of Ireland Derek Brien | 6 June 2011[292] | 600cc Yamaha[294] |
235 | England Neil Kent | 24 August 2011[295] | 250cc Yamaha[297] |
236 | Northern Ireland Wayne Hamilton | 29 August 2011[298] | 600cc Yamaha R6[300] |
237 | Scotland Adam Easton | 31 August 2011[301] | 499cc Norton Manx[302] |
238 | Isle of Man Steve Osborne | 24 August 2012[303] | 650cc Hyosung[305] |
239 | Northern Ireland Trevor Ferguson | 29 August 2012[306] | 650cc Kawasaki[307] |
240 | Japan Yoshinari Matsushita | 27 May 2013[308] | 600cc Suzuki[310] |
241 | England Bob Price | 2 June 2014[311] | 600cc Yamaha[313] |
242 | England Karl Harris | 3 June 2014[314] | 1000cc Kawasaki[317] |
243 | Northern Ireland Stephen McIlvenna | 19 August 2014[318] | 600cc Yamaha[321] |
244 | England Tim Moorhead | 22 August 2014[319] | 700cc Suzuki[323] |
245 | England Gary Firth | 29 August 2014[324] | 600cc Honda[323] |
246 | France Franck Petricola | 3 June 2015[326] | BMW S1000RR[328] |
247 | Netherlands Dennis Hoffer | 26 August 2015[329] | Honda CBR600[331] |
248 | England David Taylor | 4 September 2015[329] | Suzuki[332] |
249 | Australia Dwight Beare | 4 June 2016[333] | 600cc Suzuki LCR[336] |
250 | England Paul Shoesmith | 4 June 2016[337][338] | BMW S1000RR[335] |
251 | England Ian Bell | 10 June 2016[340] | 600cc Yamaha LCR[343] |
252 | England Andrew Soar | 10 June 2016[344] | 1000cc GSX-R Suzuki[345] |
253 | England Davey Lambert | 6 June 2017[346] | 1000cc Kawasaki[347] |
254 | Netherlands Jochem van den Hoek | 7 June 2017[348] | 1000cc Honda[351] |
255 | Republic of Ireland Alan Bonner | 7 June 2017[352] | BMW S1000RR |
256 | Isle of Man Dan Kneen | 30 May 2018[353] | BMW S1000RR |
257 | Scotland Adam Lyon | 4 June 2018 | 600cc Yamaha |
258 | England Alan 'Bud' Jackson | 24 August 2018[354] | 500cc Norton |
259 | England Daley Mathison | 3 June 2019 | 1000cc BMW |
Θάνατοι αγωνιζομένων εκτός δοκιμών και αγώνα - στα πλαίσια όμως του Isle of Man | |||
United Kingdom Jack Trustham | 9 June 1998 | Imp Classic 998cc[357] | |
Switzerland Peter Järmann | 2 June 2003[358] | Bultaco TSS 250cc[359] | |
Wales Samuel G.R. Birt | 21 August 1926[360] | Zenith[362] | |
England John Simister | 28 May 1951[363] | ||
Australia Laurie Boulter | 31 May 1954[364] | Norton | |
Υπόλοιποι θάνατοι -όχι αγωνιζομένων | |||
Ονοματεπώνυμο | Χρονολογία | Ρόλος | |
United Kingdom Denis A. Harmer[355] | 7 September 1976[356] | Αστυνομικός | |
United Kingdom April Bolster | 10 June 2005[258] | Κριτής | |
Isle of Man Bernard Rodgers | 10 June 1953[366] | Κριτής | |
United Kingdom John Goldsmith | 28 May 1962[367] | Κριτής | |
Isle of Man Martyn Heyes | 1 September 2006[368] | Κριτής | |
United Kingdom P.H. Guest | 28 May 1980[369] | Κριτής | |
United Kingdom Tim O'Connell | 29 August 2005 | Θεατής | |
United Kingdom Dean Jacob | 8 June 2007[271] | Θεατής | |
Australia Gregory Kenzig | 8 June 2007[271] | Θεατής | |
Scotland James Neilson | 18 June 1953[371] | Κριτής |