Ο ακριβότερος δρόμος του κόσμου! Δεν καταλήγει πουθενά και οδήγησε το Μαυροβούνιο στην κατάρρευση! Η επιρροή του στη Β. Ελλάδα.

Αφιερώματα

Επικαιρότητα

Ο ακριβότερος δρόμος του κόσμου! Δεν καταλήγει πουθενά και οδήγησε το Μαυροβούνιο στην κατάρρευση! Η επιρροή του στη Β. Ελλάδα.

Άλλη μία ιστορία των Βαλκανίων

Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

21/10/2024

Η τέχνη να λαδώνονται σε τέτοιο σημείο που να εξαντλούν όλους τους πόρους του προγράμματος που διαχειρίζονται είναι ένα φαινόμενο της ευρύτερης περιοχής μας. Οπουδήποτε αλλού φτάνουν μέχρι να βουτήξουν το δάχτυλο στο μέλι, κανείς δεν κλέβει ολόκληρο το βάζο, πολύ απλά γιατί κανείς δεν πρόκειται να γλιτώσει αν κλέψει το βάζο και όχι μία κουταλιά. Εδώ τα πράγματα γίνονται διαφορετικά με τον λαό να έχει κοντή μνήμη και να ακολουθεί οπαδικά. Ένα τέτοιο παράδειγμα υπάρχει λίγο πιο πάνω στην γειτονιά μας, καθώς μιλάμε για τον μοναδικό αυτοκινητόδρομο παγκοσμίως που γονάτισε ολόκληρη την οικονομία της χώρας ενώ παράλληλα είχε την υψηλότερη τιμή ανά χιλιόμετρο.

Η ολοκλήρωσή του θα είχε άμεσες επιπτώσεις στον τουρισμό της δικής μας χώρας, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Σέρβικης τηλεόρασης, μειώνοντας την ροή Σέρβων τουριστών προς τις παραλίες της Βόρειας Ελλάδας ενώ μελλοντικά θα επηρέαζε ακόμη περισσότερο τους αριθμούς των επισκεπτών.

Αυτός άλλωστε ήταν και ο στόχος της κατασκευής του που έγινε με βάση τον νέο «Δρόμο του Μεταξιού», η πρωτοβουλία δηλαδή της Κίνας για έλεγχο και αύξηση της επιρροής της μέσα από έναν νέο δρόμο του μεταξιού, οικονομικής αυτή τη φορά, φύσης. Η CRBC (China Road and Bridge Corporation) χτίζει δρόμους, λιμάνια, αεροδρόμια κτλ σε χώρες που δεν μπορούν από μόνες τους να αναλάβουν το κόστος μέσα από ευνοϊκές συμφωνίες χρηματοδότησης, συνήθως με ανταλλάγματα δικαιωμάτων σε φυσικούς πόρους.

Στην συγκριμένη περίπτωση ο αυτοκινητόδρομος αυτός θα ήταν ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα που δεν θα μπορούσε να συντηρήσει τον εαυτό του μόνο από τα διόδια. Ο μόνος τρόπος να δικαιολογηθεί ένα έξοδο για ένα και μόνο έργο που από μόνο του ξεπερνά το 60% του ΑΕΠ της χώρας και διπλασιάζει το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος, θα είναι να συνυπολογιστούν οι επιπτώσεις του σε ολόκληρη την οικονομία.

Ως μία χώρα απόλυτα ενωμένη με την Σερβία, λειτουργώντας και ως λιμάνι της συμπληρωματικά με τα εμπορεύματα που είτε ταξιδεύουν μέσω Ελλάδας, είτε μέσω Δούναβη, το Μαυροβούνιο ήταν το τελευταίο σημείο χωρίς αυτοκινητόδρομο για την άμεση και ανεμπόδιστη έξοδο των Σέρβων στη θάλασσα.

Για τους Σέρβους τουρίστες είναι προτιμότερο, και ταχύτερο, να περάσουν τα σύνορα των Ευζώνων και να κατευθυνθούν στις βόρειες ακτές της Ελλάδας για τουρισμό, παρά να μπλέξουν στους δύσκολους δρόμους επαρχιακούς, εγκλωβισμένοι σε ένα ρεύμα κυκλοφορίας, ανεβοκατεβαίνοντας βουνά.

Αυτό που καθιστά το Μαυροβούνιο έναν μοτοσυκλετιστικό παράδεισο, όπως παρουσιάσαμε για πρώτη φορά στο Ελληνικό κοινό το 2013 όταν κάναμε εκεί το MEGA TEST ON-OFF εκείνης της χρονιάς, είναι ταυτόχρονα και ο λόγος που καθιστά αυτόν τον δρόμο ένα πανάκριβο εγχείρημα.

Μάλιστα είχαμε δει τις πρώτες τότε θεμελιώσεις και προεργασίες για μία γέφυρα που είχε ξεκινήσει η κατασκευή της καθώς ήταν απαραίτητη για την μετακίνηση του πληθυσμού γύρω από την πρωτεύουσα της χώρας και θα συμπεριλαμβανόταν στο μεγαλεπήβολο σχέδιο του αυτοκινητόδρομου των Σέρβων.

Ο νέος δρόμος θα ένωνε το λιμάνι Bar με την πρωτεύουσα Ποντγκόριτσα και έπειτα με το Βελιγράδι. Η Σερβία έχει έναν κάθετο αυτοκινητόδρομο που ενώνει το Βελιγράδι με την πόλη Νις, συνεχίζοντας έπειτα νότια. Για αυτό και είναι πιο εύκολο για τους Σέρβους να φτάσουν σε εμάς, από το να πάνε στις ακτές της Αδριατικής που δεν ανήκουν στην Κροατία. Αν δείτε τον χάρτη, ο νέος δρόμος που ήθελε να φτιάξει το Μαυροβούνιο περνά από μία καταπράσινη περιοχή της Σερβίας, βόρεια από το Κόσοβο, που ήταν το σημείο για το Mega Test On-Off 2022! Αν θυμάστε μιλάμε για την «Κόλαση της Καμπότζης», είναι το ευρωπαϊκό «δάσος της βροχής» με 84% κάλυψη πρασίνου, μία περιοχή με λίγους κατοίκους και έντονη μορφολογία εδάφους. Ακόμη πιο έντονη είναι η μορφολογία εδάφους μέσα στο Μαυροβούνιο, όπου για τα 163 συνολικά χιλιόμετρα υπήρχαν αμέτρητες σήραγγες και γέφυρες, ανεβάζοντας το συνολικό κόστος πάνω από το ένα δισεκατομμύριο. Εξαιτίας αυτού του δρόμου το χρέος του Μαυρουβουνίου ξεπέρασε το ΑΕΠ του, ενώ το κόστος άρχισε να μεταβάλλεται προς τα πάνω παρόλο που είχαν σταματήσει οι εργασίες γιατί το δάνειο από τους Κινέζους είχε βγει σε δολάρια ΗΠΑ. Το Μαυροβούνιο, μία χώρα 620.000 κατοίκων με κυρίαρχο προϊόν τον τουρισμό, δεν έχει δικό του νόμισμα αλλά χρησιμοποιεί το Ευρώ χωρίς να είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πριν από το Ευρώ και ενώ ήταν ακόμη μέρος της Γιουγκοσλαβίας, χρησιμοποιούσε το Μάρκο, οπότε δεν είναι περίεργο που χρησιμοποιεί μονομερώς ένα ξένο νόμισμα. Άλλωστε στόχος της ανεξαρτησίας από την Σερβία ήταν να μπει στην ΕΕ και να γίνει ένας τουριστικός προορισμός.

Πριν σταματήσουν οι εργασίες κατάφεραν να ολοκληρώσουν τα πρώτα 40 χιλιόμετρα που μέσα από μία εντυπωσιακή διαδρομή με γέφυρες και σήραγγες καταλήγουν σε ένα πολύ μικρό χωριό εκατό κατοίκων που ξαφνικά είδαν την ζωή τους να αλλάζει με μία φανταστική σύνδεση με την πρωτεύουσα.

Κατά κανόνα άδειος από κίνηση ο αυτοκινητόδρομος, ακόμη και το καλοκαίρι, έχει καταφέρει να γονατίσει την οικονομία του Μαυροβουνίου, πριν καταφέρουν να μετατρέψουν το δάνειο σε Ευρώ και με την βοήθεια της ΕΕ να ξεκινήσουν την αποπληρωμή του.

Αυτά τα 40 χιλιόμετρα έχουν γίνει με αυτό τον τρόπο ο ακριβότερος δρόμος του κόσμου και η απόφαση της ΕΕ να βοηθήσει την αποπληρωμή του δανείου, έρχεται μετά από Έκθεση που φανέρωνε τον κίνδυνο πλήρης παράδοσης της χώρας στην Κίνα.

Η κυβέρνηση του Μαυροβουνίου κατηγορεί την προηγούμενη για το δάνειο και την συμφωνία για την κατασκευή του δρόμου χωρίς να έχει γίνει σωστή οικονομική μελέτη για τις επιπτώσεις. Από την πλευρά της Κίνας η δήλωση είναι πως δεν είχαν στόχο να επιβληθούν στο Μαυροβούνιο αλλά να το βοηθήσουν να βελτιώσει τις υποδομές του και να αυξήσει την ροή τουριστών που αποτελεί το βασικό οικοδόμημα της οικονομίας.

Να λοιπόν που υπάρχουν χειρότερα παραδείγματα από το δικό μας. Παρότι οι συμβάσεις παραχώρησης, με πρώτη και καλύτερη (χειρότερη) της κατασκευής της Αττικής Οδού, αποτελούν παράδειγμα προς αποφυγή στα πανεπιστήμια της Ευρώπης, παρόλο που έχουμε την τιμή να πληρώνουμε διόδια σε ιδιώτες πριν την έναρξη των έργων, όπως έγινε στην ΠΑΘΕ, δεν καταφέραμε να είμαστε το χειρότερο παράδειγμα εκεί έξω. Ίσως το αμέσως επόμενη στην περιοχή των Βαλκανίων…

https://bit.ly/MOTO_659

Αφιερώματα

Ιστορικά άρθρα

Yamaha XT500: Η μοτοσυκλέτα που έθεσε τα θεμέλια

Η on-off μίας ολόκληρης εποχής

Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

4/5/2018

Το 1979, σε έναν αγώνα που πολύ γρήγορα θα γινόταν θρύλος, η Yamaha πραγματοποιούσε τον πρώτο της άθλο: Κέρδιζε το Paris – Dakar σε μία εποχή που η κατάταξη ήταν γενική, μπήκε δηλαδή νικήτρια μπροστά από τα ξακουστά Range Rover και τα Renault της εποχής, και μάλιστα έκανε το ένα-δύο στις νίκες! Την επόμενη χρονιά το Paris – Dakar θα έβλεπε το 40% περίπου των συμμετοχών των μοτοσυκλετών, να είναι με XT500 ενώ τα πράγματα ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακά στην γενική κατάταξη: Τέσσερα XT500 κέρδιζαν τις πρώτες θέσεις!

Είχαμε γράψει στην ιστορία της Africa Twin, πως η Honda ξεκίνησε την εξέλιξη μίας μοτοσυκλέτας βλέποντας τις Yamaha να δημιουργούν πάταγο, και πήρε την απόφαση για ολική επίθεση την επόμενη χρονιά, με το BMW R80 G/S. Τότε ήταν που ξήλωσε το HRC και το κατέβασε για σχεδόν δύο χρόνια στην έρημο, ώστε να πάρει την νίκη το ’86, όταν είδε πως το XR550 δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στα BMW, για τρεις συνεχόμενες χρονιές. Πάμε όμως πίσω στο 1979 και το 1980, όταν η Yamaha ήταν η πρώτη που έφτιαχνε μία Adventure bike, μία μεγάλη τετράχρονη μοτοσυκλέτα, που ήταν μακριά από τα δεδομένα της εποχής και καλούσε τον κόσμο να δει την μοτοσυκλέτα διαφορετικά. Όπως προσωπικά μου έχει πει ο Hubert Auriol πριν από σχεδόν οκτώ χρόνια στην συγκέντρωση της BMW στο Garmisch-Partenkirchen, μία από τις συγκυρίες που η BMW κατέληξε με μία μοτοσυκλέτα σαν το R80 G/S ήταν το XT500 της Yamaha. Αν λοιπόν το R80 G/S είναι ο πρόγονος των on-off, τότε το XT500 είναι τα θεμέλια ολόκληρου του οικοδομήματος!

Για να φτάσει όμως το XT να γίνει η βάση όλων των Adventure μοτοσυκλετών, μέσα από την παρουσία του σε ένα Rally που γρήγορα θα γινόταν το δυσκολότερο του κόσμου, πέρασαν τέσσερα χρόνια με θητεία στην Αμερική. Κι αν στην από εκεί πλευρά του Ατλαντικού χρησιμοποιούταν καθαρά για οδήγηση στις αχανείς έρημες, χωμάτινες, ευθείες, στην Ευρώπη είχε ήδη απήχηση ως μία μοτοσυκλέτα για καθημερινή χρήση και εξορμήσεις. Χωρίς να παραβλέπουμε την φήμη του ως «σουζομηχανακι» που εκείνη την εποχή ταξίδευε στόμα με στόμα.

Yamaha Tenere 700 World Raid [video]: Εξέλιξη ανά την υφήλιο!

Ήταν η Yamaha Γαλλίας και ένας άνθρωπος συγκεκριμένα, που μετέφρασαν όλα τα παραπάνω πολύ διαφορετικά από οτιδήποτε άλλο έβλεπαν οι υπόλοιποι, αντικρύζοντας στο XT500 την πρώτη μεγάλη ευκαιρία να δει ο κόσμος την μοτοσυκλέτα, ως όχημα περιπέτειας. Εδώ χρειάζεται μία διευκρίνιση: Περιπέτειες με μοτοσυκλέτες ζούσαν τότε οι Ευρωπαίοι καθημερινά, ιδιαίτερα αν συνυπολογίσει κανείς τις προηγούμενες ταραγμένες δεκαετίες των παγκόσμιων πολέμων. Ταξιδεύοντας με παχύ χιόνι στους -40 εφευρίσκοντας απίστευτα τεχνάσματα για να αποφύγουν τα κρυοπαγήματα, ή φορτώνοντας περιουσίες ολόκληρες σε μία σέλα, στοιβάζοντας μαζί τους τις ελπίδες για μία καλύτερη ημέρα..

Αυτό όμως που έκανε ο Jean-Claude Olivier, ο άνθρωπος που αργότερα θα γινόταν διευθυντής της Yamaha Γαλλίας, κι ένα από τα πιο σημαντικά στελέχη της Yamaha στην Ευρώπη, ήταν σε μία εποχή απίστευτων αλλαγών, στις αρχές της δεκαετίας του ’80 να δώσει στην μοτοσυκλέτα την εικόνα του συντρόφου στην περιπέτεια. Αντί για το μουλάρι που σε βοηθά στην δουλειά, γινόταν το ατίθασο άτι που οι υπόλοιποι θαύμαζαν και ονειρεύονταν να βρεθούν επίσης στην σέλα του, κι αυτό το κατάφερε με το XT500 σαρώνοντας το πιο σκληρό Rally του κόσμου! Ήταν επίσης η εποχή που το Paris – Dakar εμφανιζόταν στην τηλεόραση, κι έτσι το να βλέπει το γενικό κοινό μία μοτοσυκλέτα να υπερισχύει των αυτοκινήτων, έχτιζε ένα τεράστιο μύθο για τους δύο τροχούς, την Yamaha ειδικότερα και το XT500 πιο συγκεκριμένα!

Όταν το ’81 το Paris – Dakar μπήκε υπό την στέγη της FIM έχοντας περισσότερες συμμετοχές και φυσικά φέρνοντας το R80 G/S στο προσκήνιο που με περίσσεια δύναμης ισοπέδωνε τον ανταγωνισμό, η Yamaha προσπάθησε να απαντήσει. Έφερε το XT550 με το σύστημα YDIS (Yamaha Dual Intake System) όπου ένα δεύτερο καρμπυρατέρ φρόντιζε να δίνει πλουσιότερο μίγμα στις υψηλές στροφές, αυξάνοντας την δύναμη. Φυσικά αυτό δεν ήταν αρκετό απέναντι στον οδοστρωτήρα της BMW, ούτε για την απάντηση της Honda που στηρίχτηκε σε μία τόσο τεράστια επένδυση (κουβαλώντας το HRC στην άμμο). Για ολόκληρη την δεκαετία του ’80 η Yamaha δεν θα βρισκόταν στην κορυφή, όμως αυτό δεν την ένοιαζε ιδιαίτερα, ο θρύλος είχε ήδη δημιουργηθεί κι αυτό δεν άλλαζε εύκολα.

Μετουσιώνοντας την επιτυχία αυτή σε εμπορικό προϊόν, το ’82 έφερε το XT600 Tenere στο μεγαλύτερο –τότε- σαλόνι μοτοσυκλέτας στο Παρίσι που αμέσως έγινε επιτυχία και χρησιμοποιήθηκε από πολλούς αναβατές, ερασιτέχνες και μη, στο Paris – Dakar. Το XT600 Tenere ήταν τόσο μεγάλη εμπορική επιτυχία, εξαργυρώνοντας τον θρύλο από το XT550 χωρίς να χρειάζεται τις νίκες, έως ότου η Yamaha ετοίμασε την τρίτη γενιά, που για σχεδόν ολόκληρη την δεκαετία του ’90 ήταν η καλύτερη Adventure του κόσμου! Τα Yamaha YZE 750T και 850T ήταν κυρίαρχα για όλη την δεκαετία με τρία διαλείμματα, από το Cagiva Elephant 900 το ’90 και το ’94 κι από το BMW F650RR το ’99!

Μπορεί από τότε, η KTM να μην έχει αφήσει καμία ευκαιρία για επικράτηση άλλης ομάδας, επενδύοντας τεράστια ποσά στον πιο σκληρό αγώνα, ωστόσο δύσκολα σβήνεις τους πρώτους. Το XT500 και το XT550 έβαλαν τις βάσεις για το όνομα Tenere που αργότερα και για μία δεκαετία δεν σταματούσε να ακούγεται. Πάνω σε αυτά τα γερά θεμέλια, το νέο μεσαίο Tenere της Yamaha βρήκε –όπως όλα δείχνουν- το σωστό δρόμο. Διότι ενώ αρχικά η Yamaha έδειξε ένα πρωτότυπο που απλά έφερε το όνομα, στη συνέχεια άκουσε τον κόσμο κι έκανε κάτι εξίσου γενναίο που λίγες φορές έχει συμβεί στην μοτοσυκλετιστική ιστορία: Άλλαξε τελείως την μορφή του, σχεδιάζοντας από την αρχή ένα Tenere αντάξιο του ονόματος! Αυτό ακριβώς παραλίγο θα διαπιστώναμε αν ισχύει και στην πράξη, από τους πρώτους στον κόσμο, όταν η Yamaha σχεδίαζε να μας φέρει το πρωτότυπο στην Ελλάδα.

Χωρίς λοιπόν να το έχουμε οδηγήσει, αλλά παρακολουθώντας την εξέλιξή του και συνομιλώντας με τους ανθρώπους που το εξελίσσουν, η αναμονή θα πρέπει να κρίνεται βάσιμη και το τελικό αποτέλεσμα να την δικαιώνει…