Αγωνιστικοί κινητήρες Moto2: Η μεγάλη διαφορά από τους ευρείας παραγωγής

Πώς να επιτύχεις ίδια απόδοση σε 120 κινητήρας
1
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

6/3/2023

Η συνέντευξη του Trevor Morris είναι μια από τις πιο ενδιαφέρουσες που έχουμε διαβάσει το τελευταίο διάστημα, διότι απεικονίζει με τον καλύτερο τρόπο πόσο μεγάλες μπορεί να είναι οι διαφορές και το κόστος κατασκευής ενός κινητήρα μοτοσυκλέτας όταν το ζητούμενο είναι οι απόλυτες επιδόσεις και η ακρίβεια κατασκευής. Ο κύριος Morris είναι ο τεχνικός διευθυντής της εταιρείας ExternPro, η οποία με τη σειρά της έχει αναλάβει να συναρμολογεί και να συντηρεί τους τρικύλινδρους κινητήρες της Triumph για την Moto2 κατηγορία των MotoGP. Όπως είναι γνωστό, όλες οι ομάδες της Moto2 χρησιμοποιούν ακριβώς τους ίδιους κινητήρες, τους οποίους μοιράζει η ExternPro πριν τους αγώνες. Συνολικά κατασκευάζονται 120 κινητήρες της Moto2 κάθε χρόνο και σύμφωνα με τον κύριο Norris η πραγματική απόκλιση στην απόδοσή τους είναι μόλις 1 ή 1,2 ίππους μεταξύ του ισχυρότερου και του πιο αδύναμου σε κάθε αγώνα.

2

Στην πραγματικότητα, η διαφορά μεταξύ του ισχυρότερου από τους 120 και του πιο αδύναμου είναι 2,5-3 ίππων, όμως η ExternPro τους χωρίζει σε τέσσερα διαφορετικά πακέτα των 30 κινητήρων το κάθε ένα, με κριτήριο τα χαρακτηριστικά απόδοσής τους. Για παράδειγμα φτιάχνουν μια 30άδα με όσους έχουν απόδοση μεταξύ 139-140 ίππους. Μετά φτιάχνουν μια άλλη 30άδα που έχει απόδοση 138-139 ίππους και πάει λέγοντας. Με αυτόν τον τρόπο διαχωρισμού εξασφαλίζουν σε κάθε αγώνα πως η διαφορά μεταξύ ισχυρότερου και πιο αδύναμου δεν ξεπερνά τον ένα ίππο.   

Εκείνο όμως που έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η διαδικασία παραγωγής αυτών των κινητήρων.

Όπως δηλώνει ο κύριος Steve Sargent, που έχει τη θέση του Διευθυντή Παραγωγής στην Triumph, πριν μπουν οι εργαζόμενοι μέσα στην αίθουσα όπου γίνεται η μηχανουργική κατεργασία των κεφαλών των κινητήρων της Moto2, ο χώρος εργασίας προθερμαίνεται (!!!!!) και όλες οι κεφαλές ετοιμάζονται χωρίς αλλαγή βάρδιας. Ο λόγος είναι πως ακόμα και η παραμικρή μεταβολή στη θερμοκρασία περιβάλλοντος μπορεί να προκαλέσει διακυμάνσεις στα διάκενα λόγω διαφορετικής διαστολής των μετάλλων (τόσο της ίδιας της κεφαλής όσο και των μηχανημάτων κατεργασίας).

Σε μια κανονική ημέρα που κατασκευάζουμε κινητήρες παραγωγής, υπάρχουν τρεις αλλαγές βάρδιας και διαλλείματα στην παραγωγή.

Όταν όμως κατασκευάζουμε τα εξαρτήματα για τους κινητήρες της Moto2, φροντίζουμε να υπάρχει αρκετό προσωπικό για να βγει η παραγωγή όλων μέσα σε μία βάρδια χωρίς διάλλειμα.

4

Όταν ξεκινά η διαδικασία συναρμολόγησης από την ExternPro, την δουλειά αναλαμβάνουν πάντα οι ίδιοι μηχανικοί, με τα ίδια εργαλεία και τις ίδιες συνθήκες. Με αυτόν τον τρόπο μειώνονται στο ελάχιστο οι πιθανότητες να υπάρξουν διαφορές στην κατασκευή ενός κινητήρα από τον άλλον. Αφού ολοκληρωθεί η συναρμολόγηση των κινητήρων, τότε ακολουθεί η δυναμομέτρησή τους, όπου και χωρίζονται ανά 30 με βάση την ιπποδύναμή τους.

5

Εδώ αξίζει να σημειώσουμε, πως παρά όλη αυτή την απόλυτη προσοχή στη λεπτομέρεια κατά την διάρκεια παραγωγής τους, στους 120 κινητήρες υπάρχει απόκλιση 2,5-3 ίππων. Φανταστείτε πόση είναι η απόκλιση στους κινητήρες παραγωγής των μοτοσυκλετών μας που παράγονται σε διαφορετικές ώρες, από διαφορετικά εργοστάσια, σε διαφορετικές χώρες…   

Yamaha – Ετοιμάζει νέες ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Ένα βήμα πιο κοντά στην ενεργητική λειτουργία
motomagYamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”
Από τον

Αλέξανδρο Λαμπράκη

22/5/2024

Το εργοστάσιο της Iwata φαίνεται ότι δουλεύει πάνω σε μία νέα “anti-dive” λειτουργία, την οποία θα προσθέσει στο λογισμικό των ημι-ενεργητικών αναρτήσεών της, λειτουργία που θα ελέγχει τη βύθιση των αναρτήσεων σε πραγματικό χρόνο όταν ασκούνται δυνατά φορτία, κατά τη επιτάχυνση ή την επιβράδυνση, με στόχο τη βελτιωμένη συμπεριφορά στην σπορ οδήγηση.

Οι αναρτήσεις βρίσκονται πάνω στη μοτοσυκλέτα μας με βασικό στόχο την απορρόφηση των ανωμαλιών του οδοστρώματος για τη διατήρηση της ευστάθειας της μοτοσυκλέτας και φυσικά για την διατήρηση της άνεσης των επιβαινόντων. Ταυτόχρονα, με τη λειτουργία των αναρτήσεων υπάρχει και ένα δευτερογενές αποτέλεσμα, το οποίο έχει να κάνει με την αλλαγή της γεωμετρίας της μοτοσυκλέτας. Κατά τη διάρκεια της επιτάχυνσης η γεωμετρία της μοτοσυκλέτας μεταβάλλεται, από την συμπίεση της πίσω ανάρτησης και το κέντρο βάρους μετατοπίζεται, ελαφραίνοντας τον μπροστινό τροχό. Από την άλλη, κατά την επιβράδυνση η συμπίεση της εμπρός ανάρτησης μετατοπίζει εκ νέου το κέντρο βάρους και μπορεί όλα αυτά να επιφέρουν μικρές αλλαγές στα γεωμετρικά χαρακτηριστικά από πλευράς αριθμών, έχουν όμως τεράστιο αντίκτυπο στην συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας.

Yamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Το σοβαρό πρόβλημα που είχαν οι ημι-ενεργητικές αναρτήσεις της πρώτης γενιάς, ήταν πως προσπαθούσαν να ακυρώσουν πλήρως όλα τα παραπάνω, κρατώντας την μοτοσυκλέτα σταθερή. Για κάποιο λόγο, όλη αυτή η σοφία και η εμπειρία που χτίστηκε σε έναν αιώνα που η ανθρωπότητα μαθαίνει να ισορροπεί σε δύο τροχούς με έναν κινητήρα στη μέση, πήγε να ακυρωθεί επειδή απλά μπορούσαμε πλέον να αντιστρέψουμε την λειτουργία των αναρτήσεων. Πολύ γρήγορα φάνηκε το λάθος και πολύ γρήγορα είδαν οι κατασκευαστές πως αν δεν γίνει μετατόπιση κέντρου βάρους, ιδιαίτερα στην είσοδο της στροφής, το αποτέλεσμα είναι χειρότερο και από τις πιο απλές συμβατικές αναρτήσεις. Χρειάζονται και τα δύο για να εκμεταλλευτεί κανείς πλήρως τις δυνατότητες, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για σπορ οδήγηση και έτσι όταν πλέον γίνεται λόγος για anti-dive τεχνολογία, είναι δεδομένο πως δεν θα υπάρχουν τα λάθη πρώτης γενιάς.

Yamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Η Yamaha πρωτοπορεί στον τομέα των δοκιμών αναρτήσεων σε όλο το μήκος της μακράς της ιστορίας, το Niken εμπίπτει σε αυτή την διαρκή αναζήτηση, όπως φυσικά και οι εναλλακτικές λύσεις που έχει βγάλει κατά καιρούς στην παραγωγή, όπως το παράδειγμα με το hub-steering στο τουριστικό GTS1000. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει παράδειγμα εναλλακτικού μπροστινού συστήματος που να έχει καταφέρει να επικρατήσει στους αγώνες, απέναντι στα φθηνότερα και απλούστερα στην κατασκευή πιρούνια. Συστήματα όπως το Telelever της BMW, ή το χαρακτηριστικό hub-steering της Bimota εξυπηρετούν την οδήγηση στον δρόμο, ή εκτός, προσφέροντας χαρακτηριστικά anti-dive και κρατώντας σχετικά σταθερή την γεωμετρία, επομένως και  συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας. Σε αγωνιστικές συνθήκες όμως τα μειονεκτήματα αυτής της επιλογής είναι μεγαλύτερα και έτσι οι ημι-ενεργητικές έρχονται να δώσουν την λύση, αν όμως βρουν τρόπο να συμπληρώσουν την λειτουργία των συμβατικών. 

Για αυτό και ήμασταν από τους πρώτους που λέγαμε ότι η ημι-ενεργητική λειτουργία υστερούσε απέναντι στις παραδοσιακές αναρτήσεις, ακόμη και για μέσα στην πόλη με μικρές ταχύτητες. Με την πρόοδο όμως της τεχνολογίας και την όλο και ταχύτερη ικανότητα επεξεργασίας των αισθητήρων, οι ημι-ενεργητικές έχουν αρχίσει να αφήνουν στο χρονοντούλαπο του παρελθόντος αυτά τα ζητήματα, ενώ μόλις πρόσφατα η χρήση τους σε αγωνιστικές συνθήκες έχει πλέον γενικευτεί.

Yamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Όλα αυτά τα αναφέρουμε γιατί η Yamaha έχει καταθέσει μία νέα παντέντα ενεργητικών αναρτήσεων που αναφέρει πως θα καταπολεμά την βύθιση εμπρός και την ανύψωση αντίστοχα του πίσω τροχού κατά το δυνατό φρενάρισμα. Προφανώς όμως θα γίνονται με βάση όσα γράφουμε παραπάνω, χωρίς δηλαδή επανάληψη λαθών του παρελθόντος.

Η πιο σημαντική διαφορά σε σύγκριση με όσα έχουμε δει αυτή την στιγμή, είναι η αυτοματοποίηση του ελέγχου των αναρτήσεων και των φρένων από μία μονάδα ελέγχου και είναι ο μόνος τρόπος που θα μπορούσε η Yamaha να καταθέσει παντέντα καθώς όλα θα γίνονται αυτόματα μέσα από δύο αισθητήρες. Σύμφωνα με τα έγγραφα της Yamaha, όταν ενεργοποιείται κάποιο από τα δύο φρένα (μανέτα ή πεντάλ), η πίεση θα κατευθύνεται και εμπρός αλλά και πίσω και αναλόγως της επιθυμίας του αναβάτη για άμεσο φρενάρισμα που θα εκλαμβάνεται από το πόσο γρήγορα πιέζει την μανέτα ή το πεντάλ η μονάδα ελέγχου θα ενεργεί και στις αναρτήσεις θα αυξάνει τις αποσβέσεις στο πιρούνι, δίνοντας περισσότερο χρόνο αντίδρασης στα ελατήρια, ή θα σφίγγει τις αποσβέσεις του πίσω αμορτισέρ, μειώνοντας ταυτόχρονα τα φορτία που ασκούνται στο ελατήριο, προκειμένου να μην τερματίζουν οι διαδρομές και να μην εμφανίζεται έντονο το φαινόμενο της βύθισης. Συνδυάζει, δηλαδή, την λειτουργία των φρένων με αυτή της ανάρτησης με πιο άμεσο τρόπο από αυτό που γινόταν στο παρελθόν, με έμφαση στην σπορ οδήγηση και πιθανή πρώτη εφαρμογή σε κάποιο R1 ή R6. 

Yamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Με γνώμονα ότι το superbike της Iwata αναμένεται να αντικατασταθεί από το πολυαναμενόμενο YZF-R9 στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα SBK, τότε είναι πολύ πιο πιθανό να το δούμε - εάν και εφόσον βγει στην παραγωγή - στο επερχόμενο μοντέλο. Μπορεί στα Motul WSBK να απαγορεύονται οι ημι-ενεργητικές αναρτήσεις, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η Yamaha δεν μπορεί να βγάλει μία ξεχωριστή έκδοση εξοπλισμένη με αυτές, για χρήση από ιδιώτες, όπως ήδη έχει κάνει με το YZF-R1M, το οποίο εξοπλίζεται με ημι-ενεργητική λειτουργία αναρτήσεων.

Ετικέτες