Riding Tips: Μαθαίνοντας τα φρένα

Πως αποφεύγονται οι πτώσεις στα φρένα
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

27/3/2017

Όσο παράξενο και εξωφρενικό κι αν σας φαίνεται, οι περισσότερες πτώσεις των λιγότερο έμπειρων αναβατών στα φρένα οφείλεται στο γεγονός ότι η ταχύτητά τους ήταν μικρότερη απ΄όση θα έπρεπε!

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα και εκείνο με την μεγαλύτερη συχνότητα, είναι η πτώση από μπλοκάρισμα του εμπρός τροχού στα φρένα στην είσοδο της στροφής. Επειδή βλέπουν στην τηλεόραση τους κορυφαίους αναβάτες του κόσμου να παθαίνουν το ίδιο στους αγώνες, νομίζουν ότι η αιτία είναι το οριακό φρενάρισμα, ενώ στη δική τους περίπτωση η αιτία είναι το υπερβολικό φρενάρισμα. Οι περισσότεροι θα είχαν γλιτώσει την τούμπα αν είχαν αμολήσει τα φρένα πιο νωρίς ή είχαν φρενάρει λιγότερο και είχαν μπει στη στροφή με μεγαλύτερη ταχύτητα, αντί να συνεχίζουν να φρενάρουν με όλη τους τη δύναμη και ταυτόχρονα να πλαγιάζουν την μοτοσυκλέτα για να στρίψει. Έχουμε δει δεκάδες φορές αναβάτες να πέφτουν από μπλοκαρισμένα φρένα με 50km/h στην είσοδο μιας στροφής που εύκολα μπορείς να έχεις ταχύτητα εισόδου πάνω από 80km/h. Να πέσεις από υπερβολική ταχύτητα εισόδου ή οριακό φρενάρισμα είναι ηρωικό και αποδεκτό με τη λογική ότι κινείσαι στα όρια της πρόσφυσης, όμως να πέφτεις επειδή προσπάθησες να στρίψεις όσο πιο αργά γίνεται είναι… μη απαραίτητο!  

Πως μπορούμε αποφύγουμε τέτοιου είδους πτώσεις; Υπάρχουν δύο βασικές ασκήσεις που θα σας κάνουν μάγκες στο φρενάρισμα και θα σας βοηθήσουν να αυξήσετε την ταχύτητά σας στις στροφές. Η πρώτη και η πλέον βασικότερη είναι να μάθετε να φρενάρετε οριακά με την μοτοσυκλέτα εντελώς όρθια. Χρειάζεστε μια ευθεία μερικών μέτρων που να σας επιτρέπει να αναπτύξετε εύκολα ταχύτητα 50-60km/h μέχρι τη μέση της, ώστε να έχετε άλλη τόση απόσταση ελεύθερη για το φρενάρισμά σας. Ένα εμφανές σημάδι στην άκρη του δρόμου, περίπου στην μέση της ευθείας είναι ότι πρέπει. Αν μπορείτε να βάλετε και έναν φίλο σας να κάθεται ακριβώς δίπλα στο σημάδι αυτό, ακόμα καλύτερα. Αναπτύξτε και σταθεροποιήστε την ταχύτητά σας στα 50km/h. Με τη μοτοσυκλέτα να κινείται σταθερά με 50km/h βγάλτε το αριστερό σας χέρι από το τιμόνι! Φτάνοντας ΑΚΡΙΒΩΣ δίπλα από το σημάδι που κάθεται ο φίλος σας πατήστε ΑΠΟΤΟΜΑ με το ΕΝΑ δάκτυλο τη μανέτα του εμπρός φρένου με όλη σας τη δύναμη μέχρι η ταχύτητα να πέσει στα 20-30km/h.

Τι θα συμβεί;

Πρώτον ο φίλος σας θα επιμένει ότι φρενάρατε δυο-τρία μέτρα πριν το σημάδι, ενώ εσείς θα επιμένετε ότι φρενάρατε μετά το σημάδι. Δίκιο θα έχει ο φίλος σας και όχι εσείς!  

Δεύτερον, παρά το γεγονός ότι η μοτοσυκλέτα ήταν τελείως όρθια και εσείς κρατούσατε ευθεία το τιμόνι με το δεξί σας χέρι, εν τούτοις μόλις αγγίξατε τη μανέτα του φρένου το τιμόνι άρχισε να στρίβει! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχετε μάθει να μεταφέρετε το βάρος του πάνω μέρους του σώματός σας στο τιμόνι, αντί να στηρίζεστε με τα πόδια σας στο ρεζερβουάρ και να μεταφέρετε την ορμή του σωματικούς σας βάρους στο κέντρο της μοτοσυκλέτας. Επαναλάβετε την άσκηση αυτή μέχρι ο φίλος σας να σας πει ότι όντως αρχίσατε να φρενάρετε ΑΚΡΙΒΩΣ στο σημάδι και αυξήστε σταδιακά την πίεση στο φρένο μέχρι να αρχίσει να μπαίνει το ABS ή να μπλοκάρει ο εμπρός τροχός. Όταν φτάσετε στο σημείο να φρενάρετε με το ένα χέρι στο τιμόνι, τόσο δυνατά που να μπαίνει το ABS ή να μπλοκάρει ο εμπρός τροχός και ταυτόχρονα η μοτοσυκλέτα να συνεχίσει να κινείται σε ευθεία πορεία χωρίς να στρίβει το τιμόνι, τότε θα έχετε μάθει να φρενάρετε οριακά.

Μετά από δεκάδες επιτυχημένα οριακά φρεναρίσματα μπορούμε να πάμε στη δεύτερη άσκηση που αφορά την ταχύτητα εισόδου στη στροφή. Και αυτή η άσκηση γίνεται μόνο με το δεξί χέρι στο τιμόνι. Τώρα το σημείο φρεναρίσματος βρίσκεται μερικά μέτρα πριν τη στροφή. Ξεκινάμε φρενάροντας με μικρή δύναμη στη μανέτα, αλλά πάντα άμεσα και με ακρίβεια στο σημείο φρεναρίσματος. Αμολάμε το φρένο και μπαίνουμε στη στροφή χωρίς να ανοίξουμε το γκάζι. Θα διαπιστώσετε αμέσως ότι η μοτοσυκλέτα κλείνει την γραμμή της περισσότερο απ’ ότι είχατε υπολογίσει και ότι όσο πιο αργά μπαίνετε στη στροφή τόσο πιο έντονα κλείνει τη γραμμή της προς το εσωτερικό της. Ίσως μάλιστα αναγκαστείτε να ανοίξετε πάλι το γκάζι για να διατηρήσετε την γραμμή σας. Όσο αυξάνετε την ταχύτητα εισόδου σας, τόσο πιο εύκολα κρατάει τη γραμμή της η μοτοσυκλέτα και η ανάγκη για άνοιγμα του γκαζιού θα μετατοπίζεται όλο και περισσότερο προς την έξοδο της στροφής.

Οι ασκήσεις αυτές δεν χρειάζεται να γίνουν με μεγάλες ταχύτητες, ούτε φυσικά να τα δώσετε όλα από την πρώτη στιγμή. Αντίθετα θα καταλάβετε περισσότερα πράγματα αν τις κάνετε με μικρότερες ταχύτητες, διότι οι αντιδράσεις της μοτοσυκλέτας είναι πιο έντονες στους χειρισμούς σας.

Στο σημείο αυτό να πούμε ότι οι σχολές αγωνιστικής οδήγησης και όσοι γενικά κάνουν σεμινάρια και μαθήματα οδήγησης για αρχάριους ή πιο έμπειρους αναβάτες, χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους ή ακολουθούν διαφορετική σειρά σχετικά με το τί θα σας μάθουν πρώτο και τί δεύτερο. Κάποιοι ξεκινούν με την ταχύτητα εισόδου και μετά πάνε στα φρένα. Τις περισσότερες φορές η αιτία για αυτό είναι ο εξοπλισμός, ο χώρος και ο σκοπός της κάθε σχολής. Οι σχολές ασφαλούς οδήγησης έχουν σαφώς άλλη μεθοδολογία από τις αμιγώς αγωνιστικές. Όλες είναι σωστές και έχουν αποτέλεσμα, αρκεί να τις παρακολουθήσετε από την αρχή έως το τέλος και να μην αρχίσετε να τις μπλέκετε μεταξύ τους ή να τις εφαρμόζετε αποσπασματικά.

  

   

Πιάνει κρύο, τσεκάρω πιέσεις: Το αυτονόητο!

Περίεργα φαινόμενα με λογική εξήγηση
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

9/1/2020

Τις ημέρες των γιορτών ο καιρός αποφάσισε να αλλάξει ξαφνικά πρόσωπο. Μέσα σε διάστημα ολίγων ωρών η θερμοκρασία περιβάλλοντος στο λεκανοπέδιο της Αττικής έπεσε κατά 10⁰C, κάνοντας τις μετακινήσεις με την μοτοσυκλέτα μια όχι και τόσο ευχάριστη διαδικασία. Αυτό έγινε αφορμή για κάποιους να θυμηθούν πως πρέπει να αγοράσουν ένα καλό ζευγάρι χειμερινά γάντια ή κάποιο μπουφάν που να μην αφήνει τον παγωμένο αέρα να φτάνει έως το κόκκαλο κ.τ.λ. Εκείνο που δεν θύμισε στους περισσότερους είναι να τσεκάρουν την πίεση του αέρα στα ελαστικά τους. Το πόσο σημαντικό είναι να ελέγχουμε τις πιέσεις όταν μεταβάλλεται η θερμοκρασία περιβάλλοντος μέσα σε λίγες ώρες, το ζήσαμε από πρώτο χέρι με το SV 650 που έχουμε αυτές τις ημέρες για δοκιμή μακράς διάρκειας. Όπως κάνουμε πάντα όταν παραλαμβάνουμε μια μοτοσυκλέτα για δοκιμή, γεμίζουμε το ρεζερβουάρ και ελέγχουμε τις πιέσεις των ελαστικών, γιατί έχει συμβεί αρκετές φορές όλα αυτά τα χρόνια να πάρουμε μοτοσυκλέτες που έχει χαλάσει ή κολλήσει ο δείκτης βενζίνης και (ακόμα πιο συχνό φαινόμενο) να έχουν λάθος πιέσεις στα ελαστικά τους. Αυτό λοιπόν κάναμε κι όταν παραλάβαμε το SV 650 κι όλα ήταν θαυμάσια. Όμως το πρωί της πρώτης ημέρας που έπιασαν τα κρύα, η συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας είχε αλλάξει δραματικά. Κάνοντας τις κλασσικές μανούβρες για να βγει η μοτοσυκλέτα από το υπόγειο γκαράζ, δεν υπήρχε κάποιο σημάδι που να δείχνει πως κάτι έχει συμβεί κατά την διάρκεια της νύχτας. Ούτε φυσικά φαινόταν με το μάτι πως κάτι πάει λάθος με τις πιέσεις των ελαστικών. Τα σημάδια της παράξενης συμπεριφοράς άρχισαν να εμφανίζονται βγαίνοντας από τα στενά της γειτονιάς και αρχίζοντας να οδηγώ σε πιο ανοιχτούς δρόμους. Το SV 650 έμοιαζε σαν να είχε φάει ένα ολόκληρο γουρουνόπουλο το βράδυ και να μην το είχε χωνέψει. Το τιμόνι είχε βαριά αίσθηση, η μοτοσυκλέτα δεν είχε την ίδια όρεξη με πριν για να πλαγιάσει και κάθε της αντίδραση στις εντολές του αναβάτη ήταν τεμπέλικη και μουδιασμένη. Όταν πλέον μπήκε στον ανοιχτό δρόμο, τότε άρχισαν τα κουνήματα και το μήνυμα έγινε ξεκάθαρο. Κάτι δεν πήγαινε καλά με τα ελαστικά. Ξαναθυμίζουμε πως είχαμε τσεκάρει τις πιέσεις τρεις ημέρες πριν και όλα ήταν ΟΚ έως και την προηγούμενη ημέρα το βράδυ. Στάση στο πρώτο βενζινάδικο και έλεγχος των πιέσεων ξανά. Μείον 8 psi πίσω και μείον 6 psi εμπρός! Η διαφορά είναι τεράστια για να δικαιολογηθεί από τις φυσιολογικές αποκλείσεις που έχουν τα πιεσόμετρα των βενζινάδικων σε σχέση με το πιεσόμετρο χειρός που είχαμε χρησιμοποιήσει για την προηγούμενη μέτρησή μας. Άλλωστε η αίσθηση της μοτοσυκλέτας ήταν από μόνη της επιβεβαίωση για την χαμηλή πίεση στα ελαστικά.

Το πρόβλημα με τις χαμηλές πιέσεις στο δρόμο δεν είναι μόνο στην αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας και στην πτώση της απόδοσης των ελαστικών σε επίπεδο κρατήματος. Υπάρχει κι άλλο ένα πρόβλημα. Αν οι πιέσεις πέσουν πολύ χαμηλά (π.χ. κάτω από 26psi) υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να συμβεί απότομη απώλεια όλου του αέρα! Κι αυτό θα συμβεί όταν βγεις στον ανοιχτό δρόμο και πιάσεις υψηλές ταχύτητες. Η φυγόκεντρος μπορεί να σπρώξει τη βαλβίδα προς τα μέσα, αφού η πίεση μέσα στο ελαστικό που την κρατά στη θέση της, δεν επαρκεί για να υπερνικήσει τη δύναμη της φυγόκεντρου. Κι όταν συμβεί αυτό, η απώλεια του αέρα είναι απότομη και ολοκληρωτική. Το μόνο που μπορεί να αποτρέψει την απότομη απώλεια πίεσης σε αυτή την περίπτωση είναι να έχεις σε καλή κατάσταση τις τάπες των βαλβίδων σου. Επίσης όσες μοτοσυκλέτες έχουν λοξές βαλβίδες οι πιθανότητες μειώνονται στο ελάχιστο, όμως δεν εκμηδενίζονται εντελώς.

Το συμπέρασμα απ’ όλα τα παραπάνω είναι πως ο τακτικός έλεγχος των πιέσεων δεν αρκεί και θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως με το κρύο ο αέρας χάνει τον όγκο του και ως εκ τούτου μεταβάλει την πίεση των ελαστικών μας. Κι αν η θερμοκρασία περιβάλλοντος αλλάξει τόσο έντονα και σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, όπως έγινε μέσα στις ημέρες των Χριστουγέννων, η συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας μας μπορεί να αλλάξει δραματικά από τη μία μέρα στην άλλη.