ΕΛΑΣΤΙΚΑ Track-day & Αγωνιστικά

Πώς επιλέγουμε γόμμα
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

30/10/2017

Τα τελευταία χρόνια οι αναβάτες των MotoGP έχουν μεγαλύτερη ελευθερία να μιλάνε μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες και η ίδια η Dorna τους παρέχει ακόμα περισσότερο τηλεοπτικό χρόνο με τις δημοσιογραφικές συνεντεύξεις που διοργανώνει πριν τον αγώνα, μετά τα χρονομετρημένα δοκιμαστικά και μετά τον αγώνα. Σε αυτές πάντα κυριαρχεί το θέμα επιλογής γόμμας των ελαστικών. Παρ’ όλα αυτά, ο περισσότερος κόσμος δυσκολεύεται ακόμα να κατανοήσει τί ακριβώς καθορίζει την επιλογή σκληρότητας της γόμμας σε έναν αγώνα και γιατί βλέπει αναβάτες με μαλακιά γόμμα να κινούνται ταχύτερα στο τέλος ενός αγώνα, από αναβάτες με σκληρότερη γόμμα. Λογικά θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο, σωστά; Όχι! Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να κατανοήσουμε έναν-έναν τους παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή. Πριν από αυτό όμως θα πρέπει να κατανοήσουμε, ότι όλοι οι αναβάτες είναι υποχρεωμένοι να βάλουν ελαστικά της ίδια εταιρείας.

 

Η πίστα: Παλαιότητα ασφαλτοτάπιτα

Οι πίστες δεν έχουν όλες το ίδιο ποσοστό πρόσφυσης. Πέρα από την κατασκευή και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ασφαλτοτάπητα, η ηλικία της πίστας παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόσφυση που προσφέρει. Μια νεαρής ηλικίας πίστα αποκτά το μέγιστο κράτημά της μετά από ένα ή δύο χρόνια λειτουργίας! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μια ολοκαίνουρια πίστα έχει ακόμα “λιπαρή” επιφάνεια λόγω της φρέσκιας πίσσας. Το κράτημα που προσφέρει είναι “μαλακό”, δηλαδή προκαλεί πρόωρο ντριφτάρισμα των τροχών.

Ένα πολύ μαλακής γόμμας ελαστικό, συνήθως δεν έχει μεγάλο πλεονέκτημα έναντι ενός σκληρότερου, όμως ακριβώς λόγω του “μαλακού” γκριπ της ασφάλτου, η διάρκεια ζωής του αυξάνεται. Οι πίστες με ολοκαίνουρια άσφαλτο έχουν πολύ έντονες διακυμάνσεις στο επίπεδο κρατήματος που προσφέρουν, αναλόγως της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Η ζέστη “λιώνει” την πίσσα και η επιφάνεια γίνεται πολύ λιπαρή, ενώ όταν δεν επικρατούν πολύ υψλές θερμοκρασίες, αυξάνονται κατακόρυφα τα επίπεδα πρόσφυσης, άρα σου επιτρέπει την χρήση σκληρότερης γόμμας. Όμως την ίδια στιγμή, γνωρίζουμε ότι τα μαλακά ελαστικά δεν έχουν αντοχή σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος.  Οπότε η λογική ότι με τα μαλακά ελαστικά θα κάνεις χρόνο και με τα σκληρότερα θα έχεις διάρκεια δεν ισχύει σε μια καινούρια πίστα.

Ούτε όμως σε μια πίστα με γερασμένο ασφαλτοτάπητα. Ακριβώς την ίδια συμπεριφορά με τις καινούριες πίστες, έχουν και οι πιο παλιές. Μόνο που εδώ τα πράγματα γίνονται αρκετά πιο περίπλοκα. Οι παλιές πίστες δεν επηρεάζονται μόνο από την θερμοκρασία, αλλά και από την χρήση που έχει γίνει πριν μερικά λεπτά. Οι παλιές πίστες μπορούν να αλλάζουν το επίπεδο πρόσφυσης μέσα σε διάστημα μικρότερο της μισής ώρας!

Το μέγιστο κράτημά τους το προσφέρουν όταν επικρατεί δροσιά και όταν έχουν μπει αρκετά οχήματα μέσα, καθαρίζοντας την επιφάνειά της. Όμως αυτό μπορεί να αλλάξει μέσα σε μερικά λεπτά, διότι το επίπεδο κρατήματος εξαρτάται από την γόμμα που έχουν αφήσει τα οχήματα πάνω της. Με άλλα λόγια, η επιφάνειά της αποκτά τις ίδιες ιδιότητες που έχουν τα λάστιχα, άρα αποκτά και τις ίδιες ευαισθησίες. Στις παλιές πίστες αρέσουν τα μαλακά ελαστικά περισσότερο και είναι πολύ φιλικές μαζί τους στη διάρκεια ενός αγώνα, όμως η υπερβολική ζέστη μπορεί να μειώσει δραματικά τα πλεονεκτήματά τους

 

Ο κινητήρας καθορίζει την γόμμα

Ένας άλλος παράγοντας που καταρρίπτει τη θεωρία ότι τα σκληρά ελαστικά αντέχουν περισσότερο είναι η δύναμη του κινητήρα. Αν η δύναμη του κινητήρα είναι πολύ μεγάλη και πολύ απότομη, τότε ένα σκληρό πίσω ελαστικό θα ντριφτάρει συνεχώς και για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αυτό με την σειρά του θα προκαλέσει πρόωρη υπερθέρμανση, με αποτέλεσμα πτώση της απόδοσης.

Αντιθέτως ένα μαλακότερο ελαστικό που μπορεί να κατεβάσει την δύναμη του κινητήρα στην άσφαλτο χωρίς να ντριφτάρει συνεχώς, έχει μικρότερη φθορά και μπορεί να κρατήσεις τους χρόνους χαμηλά μέχρι το τέλος του αγώνα!

Όπως βλέπουμε δηλαδή, οι παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή γόμμας είναι πιο σύνθετοι από την απλοποιημένη αντίληψη ότι τα σκληρά αντέχουν και τα μαλακά κρατάνε. Κυρίως όμως, αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι οι βασικότεροι παράγοντες μεταβάλλονται διαρκώς κατά την διάρκεια της ημέρας και ότι αρκεί ένα μικρό σύνεφο να μπει μπροστά από τον ήλιο για μερικά λεπτά και η τέλεια επιλογή ελαστικού που είχες κάνει όλη την ημέρα να πάρει στράφι, ειδικά από τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι τα ελαστικά που χρησιμοποιούν φέτος στα MotoGP είναι πάρα πολύ ευαίσθητα ακόμη και στην παραμικρή μεταβολή των συνθηκών, κάτι που παραδέχτηκαν και οι άνθρωποι της Michelin.

 

Chris Birch ADVENTURE CLINIC: Το σχολείο των μεγάλων on-off στην Ελλάδα [video]

«Μία χοντρή αγελάδα στο μπαλέτο…»
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

5/6/2018

Λίγο πριν παραδώσουμε τον Chris Birch στο Hellas Rally, καθώς φέτος μας έκανε την τιμή να είναι μέρος του MEGA TEST του MOTO, ξανά βρεθήκαμε μαζί του στην Αρχαία Ολυμπία, παρακολουθώντας το σχολείο που έχει εκτοξεύσει την φήμη του, αυτό και τα video στο Youtube φυσικά: Adventure Clinic by Chris Birch!

Σχολεία οδήγησης υπάρχουν πάρα πολλά, και στην Ελλάδα ακόμη. Πολλά από αυτά αξιόλογα, άλλα που δεν σου προσφέρουν το μέγιστο βαθμό γνώσεων αλλά τα παρακολουθείς πολύ πιο εύκολα, σχολές που λειτουργούν υπό στρατιωτική σχεδόν νοοτροπία, κι άλλες που παραπέμπουν περισσότερο σε spa, παρά σε οδήγηση μοτοσυκλέτας στο χώμα. Όλες οι περιπτώσεις υπάρχουν εκεί έξω, λίγοι είναι όμως εκείνοι οι αναβάτες που κάνουν παγκόσμια καριέρα, καθώς τους καλούν από χώρα σε χώρα και στον τόπο τους οι αντιδράσεις είναι αντίστοιχες ενός κανονικού σταρ…

Ο Chris ανήκει σε αυτή την κατηγορία και το σχολείο που πραγματοποιεί ένα από τα πιο εύπεπτα του κόσμου. Μπορεί να γνώριζα τον Chris από πέρσι, αλλά κατασκηνώνοντας μαζί του για το MEGA TEST του MOTO, πριν πάμε στην Αρχαία Ολυμπία για το Hellas Rally και το ADVENTURE CLINIC, δεν ήξερα πιο είναι το μυστικό της επιτυχίας. Άρχισα να το υποψιάζομαι στην εμπειρία της κατασκήνωσης, και σιγουρεύτηκα όταν ξεκίνησε το μάθημα: Ο Chris δεν παίρνει ποτέ τον εαυτό του πολύ σοβαρά, αυτό είναι το μεγάλο μυστικό! Ας είμαστε ρεαλιστές, δεν υπάρχουν άλλα μυστικά στην οδήγηση, υπάρχει ελλιπείς ή κακή καθοδήγηση, όμως μυστικά πλέον δεν υπάρχουν. Χρειάζεται κάποιος να σου εξηγήσει με σωστό και πολύ απλό τρόπο, μερικά πράγματα που θα σε κάνουν να αισθανθείς καλύτερα στην μοτοσυκλέτα σου, ιδιαίτερα όταν πρόκειται να πατήσεις χώμα, ανεβάζοντας τα επίπεδα της αδρεναλίνης σε όσους δεν κατέχουν το άθλημα. Το ίδιο και σε όσους το κατέχουν όμως, όταν πρόκειται για μοτοσυκλέτες των 1.000 κυβικών και πάνω με βάρος που πολλές φορές ξεπερνά τα 250 κιλά..

Το συγκεκριμένο σχολείο του Chris Birch εστιάζει ακριβώς εκεί, στην οδήγηση μοτοσυκλετών μεγάλου κυβισμού στο χώμα, είναι άλλωστε αυτό για το οποίο η KTM ήρθε σε συμφωνία μαζί του. Ήθελαν κάποιον που να μπορεί να προωθήσει την εικόνα των μεγάλων on-off με τον τρόπο που τις φαντάζονται εκεί, και ο Chris είναι ο κατάλληλος άνθρωπος. Θα μπορούσα να απαριθμήσω το πλούσιο βιογραφικό του, για να εξηγήσω τις ικανότητες του Birch, σε περίπτωση που κάποιος αισθάνεται πως δεν έχει την πλήρη εικόνα από τα video που κυκλοφορούν.

η Yamaha XTZ1200 Super Tenere Raid Edition μπορεί να έχει εντυπωσιακό όνομα, αλλά δεν είναι η μπαλαρίνα που θα ήθελε ο Chris... σε κάθε περίπτωση όμως έχει σίγουρα κάποια πρόταση για να αναγκαστεί και η "χοντρή αγελαδίτσα" να ακολουθήσει...

Ωστόσο ένα μικρό περιστατικό από το MEGA TEST εξηγεί καλύτερα: Είμαστε σε ένα βουνό της Στ. Ελλάδας, πάνω από μία μικρή εποχιακή λίμνη στήνοντας τις μοτοσυκλέτες σύμφωνα με τις επιταγές του φωτογράφου, και όση ώρα εκείνος κάνει νοήματα από μακριά τοποθετώντας τες με ακρίβεια εκατοστού, ένας είναι όρθιος πάνω στην μοτοσυκλέτα, περιμένοντας ακίνητος τις εντολές του φωτογράφου, συνομιλώντας ταυτόχρονα: Ναι ο Chris Birch, στην σέλα μίας on-off που ζυγίζει 260 κιλά –προφανώς όχι KTM- κρατά ισορροπία χωρίς να έχει πόδι κάτω. Πρώτη φορά στην σέλα της είχε βρεθεί νωρίτερα εκείνο το πρωί..

Έχοντας λοιπόν οδηγήσει μαζί του αρκετά, είναι η ώρα να ακολουθήσω και το μάθημα στην Αρχαία Ολυμπία, σε ένα κουρεμένο χωράφι, το καλύτερο σημείο σύμφωνα με τον Chris. Ξεκινάμε από την τοποθέτηση του σώματος στην μοτοσυκλέτα, πόσο λυγισμένα πρέπει να είναι τα γόνατα, πόσο ψηλά το τιμόνι και όλα αυτά που κάνει κάθε «δάσκαλος» λέγοντας τα ίδια πράγματα. Η διαφορά; Ο τρόπος που εξηγεί ο Chris με δύο κινήσεις τα πάντα. Αντί να μιλάει 5 λεπτά καταλήγοντας στην επανάληψη, γίνεται παραστατικός και εξηγεί με παραδείγματα: Όλο ο κόσμος πιάνει την μοτοσυκλέτα έτσι – «να για σπρώξε με δύναμη το χέρι μου, είδες τι εύκολα φεύγει από την θέση του; Προσπάθησε ξανά τώρα και κάνε το με την διπλάσια δύναμη, γίνε λίγο άντρας δηλαδή, μην χαδευόμαστε εδώ». Κάπως έτσι, με την τοποθέτηση και την ρύθμιση της στάσης του σώματος κάθε ενός ξεχωριστά, την θέση του τιμονιού στις μοτοσυκλέτες και τα μαρσπίε, επιδεικνύοντας κάθε φορά τα σημαντικότερα λάθη που κάνουν οι άλλοι εκπαιδευτές και που βλέπει και στους συμμετέχοντες, κυλά το πρώτο μέρος του μαθήματος. Ήδη, μέσα από αυτή την διαδικασία, όλοι αισθάνονται πιο άνετοι και έτοιμοι να ξεκινήσουν την οδήγηση, κι αυτό ακριβώς κάνουμε.

Ξεκινάμε με την στάση του σώματος κατά την επιτάχυνση και το φρενάρισμα, με τον Chris να επιδεικνύει πόσο πιο εύκολο γίνεται να οδηγείς στο χώμα μία βαριά μοτοσυκλέτα, απλά ελέγχοντας την στάση σου επάνω της. Μέχρι τώρα δεν υπάρχει καμία απαίτηση για κάτι ριψοκίνδυνο που δεν θα μπορούσε να πραγματοποιήσει ακόμα και ο αναβάτης που πατά πρώτη φορά χώμα! Μέχρι τώρα όλα όσα δείχνει ο Chris βελτιώνουν συνολικά την ικανότητα του αναβάτη, δίχως όμως να έχει απαιτηθεί ο παραμικρός κόπος.. Εξαιρετική μεταδοτικότητα και σωστά παραδείγματα, μαζί με ευχάριστη προσωπικότητα, καθιστούν τον Chris τον καλύτερο δάσκαλο!

Επικεντρωνόμαστε στην στάση του σώματος κατά την οδήγηση, με τον Chris να στήνει κορύνες και να αλλάζει τις ασκήσεις ξεκινώντας μία σειρά από σλάλομ και στροφών, πριν πάμε στην συμπεριφορά του σώματος κατά την υπερπήδηση εμποδίων και την σούζα. Ο στόχος μου είναι να σας δείξω πως μπορείτε να σηκώσετε τον εμπρός τροχό, τόσο όσο χρειάζεται για να προσπεράσετε κάποιο εμπόδιο, και να το κάνετε παντού και πάντα με απόλυτη φυσικότητα, μας εξηγεί… Όχι να κάνετε «καγκουριές» όπως κάνω τώρα εγώ για τις φωτογραφίες, συνεχίζει σκορπώντας το γέλιο. Όλα αυτά ενώ ταυτόχρονα βλέπει κάθε έναν ξεχωριστά, δίνει προσωπικές συμβουλές και καθοδηγεί!

Στο ενδιάμεσο, η πλούσια διδασκαλία του Chris συμπεριελάμβανε και μία στροφή σε χαλίκι υπερστρέφοντας την οποία δίδαξε σε δύο στάδια: Αποστεροποιώντας και θέτοντας τον πίσω τροχό στο εξωτερικό της στροφής με την χρήση του φρένου κι έπειτα ανοίγοντας το γκάζι συνεχίζοντας την στροφή…

Κύλισε έτσι ένα ολόκληρο πρωινό γεμάτο με δράση με την καλύτερη παρέα, και την πιο σωστή διάθεση για να μάθει κανείς, έχοντας έναν αναβάτη παγκόσμιο βεληνεκούς που απλά και όμορφα οδηγεί μαζί σου και σε καθοδηγεί σαν να είναι ο καλύτερός σου φίλος, έτσι αισθάνεσαι με τον Birch: Μία οικειότητα που σε βοηθά να μάθεις ταχύτερα...