ΕΛΑΣΤΙΚΑ Track-day & Αγωνιστικά

Πώς επιλέγουμε γόμμα
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

30/10/2017

Τα τελευταία χρόνια οι αναβάτες των MotoGP έχουν μεγαλύτερη ελευθερία να μιλάνε μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες και η ίδια η Dorna τους παρέχει ακόμα περισσότερο τηλεοπτικό χρόνο με τις δημοσιογραφικές συνεντεύξεις που διοργανώνει πριν τον αγώνα, μετά τα χρονομετρημένα δοκιμαστικά και μετά τον αγώνα. Σε αυτές πάντα κυριαρχεί το θέμα επιλογής γόμμας των ελαστικών. Παρ’ όλα αυτά, ο περισσότερος κόσμος δυσκολεύεται ακόμα να κατανοήσει τί ακριβώς καθορίζει την επιλογή σκληρότητας της γόμμας σε έναν αγώνα και γιατί βλέπει αναβάτες με μαλακιά γόμμα να κινούνται ταχύτερα στο τέλος ενός αγώνα, από αναβάτες με σκληρότερη γόμμα. Λογικά θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο, σωστά; Όχι! Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να κατανοήσουμε έναν-έναν τους παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή. Πριν από αυτό όμως θα πρέπει να κατανοήσουμε, ότι όλοι οι αναβάτες είναι υποχρεωμένοι να βάλουν ελαστικά της ίδια εταιρείας.

 

Η πίστα: Παλαιότητα ασφαλτοτάπιτα

Οι πίστες δεν έχουν όλες το ίδιο ποσοστό πρόσφυσης. Πέρα από την κατασκευή και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ασφαλτοτάπητα, η ηλικία της πίστας παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόσφυση που προσφέρει. Μια νεαρής ηλικίας πίστα αποκτά το μέγιστο κράτημά της μετά από ένα ή δύο χρόνια λειτουργίας! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μια ολοκαίνουρια πίστα έχει ακόμα “λιπαρή” επιφάνεια λόγω της φρέσκιας πίσσας. Το κράτημα που προσφέρει είναι “μαλακό”, δηλαδή προκαλεί πρόωρο ντριφτάρισμα των τροχών.

Ένα πολύ μαλακής γόμμας ελαστικό, συνήθως δεν έχει μεγάλο πλεονέκτημα έναντι ενός σκληρότερου, όμως ακριβώς λόγω του “μαλακού” γκριπ της ασφάλτου, η διάρκεια ζωής του αυξάνεται. Οι πίστες με ολοκαίνουρια άσφαλτο έχουν πολύ έντονες διακυμάνσεις στο επίπεδο κρατήματος που προσφέρουν, αναλόγως της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Η ζέστη “λιώνει” την πίσσα και η επιφάνεια γίνεται πολύ λιπαρή, ενώ όταν δεν επικρατούν πολύ υψλές θερμοκρασίες, αυξάνονται κατακόρυφα τα επίπεδα πρόσφυσης, άρα σου επιτρέπει την χρήση σκληρότερης γόμμας. Όμως την ίδια στιγμή, γνωρίζουμε ότι τα μαλακά ελαστικά δεν έχουν αντοχή σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος.  Οπότε η λογική ότι με τα μαλακά ελαστικά θα κάνεις χρόνο και με τα σκληρότερα θα έχεις διάρκεια δεν ισχύει σε μια καινούρια πίστα.

Ούτε όμως σε μια πίστα με γερασμένο ασφαλτοτάπητα. Ακριβώς την ίδια συμπεριφορά με τις καινούριες πίστες, έχουν και οι πιο παλιές. Μόνο που εδώ τα πράγματα γίνονται αρκετά πιο περίπλοκα. Οι παλιές πίστες δεν επηρεάζονται μόνο από την θερμοκρασία, αλλά και από την χρήση που έχει γίνει πριν μερικά λεπτά. Οι παλιές πίστες μπορούν να αλλάζουν το επίπεδο πρόσφυσης μέσα σε διάστημα μικρότερο της μισής ώρας!

Το μέγιστο κράτημά τους το προσφέρουν όταν επικρατεί δροσιά και όταν έχουν μπει αρκετά οχήματα μέσα, καθαρίζοντας την επιφάνειά της. Όμως αυτό μπορεί να αλλάξει μέσα σε μερικά λεπτά, διότι το επίπεδο κρατήματος εξαρτάται από την γόμμα που έχουν αφήσει τα οχήματα πάνω της. Με άλλα λόγια, η επιφάνειά της αποκτά τις ίδιες ιδιότητες που έχουν τα λάστιχα, άρα αποκτά και τις ίδιες ευαισθησίες. Στις παλιές πίστες αρέσουν τα μαλακά ελαστικά περισσότερο και είναι πολύ φιλικές μαζί τους στη διάρκεια ενός αγώνα, όμως η υπερβολική ζέστη μπορεί να μειώσει δραματικά τα πλεονεκτήματά τους

 

Ο κινητήρας καθορίζει την γόμμα

Ένας άλλος παράγοντας που καταρρίπτει τη θεωρία ότι τα σκληρά ελαστικά αντέχουν περισσότερο είναι η δύναμη του κινητήρα. Αν η δύναμη του κινητήρα είναι πολύ μεγάλη και πολύ απότομη, τότε ένα σκληρό πίσω ελαστικό θα ντριφτάρει συνεχώς και για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αυτό με την σειρά του θα προκαλέσει πρόωρη υπερθέρμανση, με αποτέλεσμα πτώση της απόδοσης.

Αντιθέτως ένα μαλακότερο ελαστικό που μπορεί να κατεβάσει την δύναμη του κινητήρα στην άσφαλτο χωρίς να ντριφτάρει συνεχώς, έχει μικρότερη φθορά και μπορεί να κρατήσεις τους χρόνους χαμηλά μέχρι το τέλος του αγώνα!

Όπως βλέπουμε δηλαδή, οι παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή γόμμας είναι πιο σύνθετοι από την απλοποιημένη αντίληψη ότι τα σκληρά αντέχουν και τα μαλακά κρατάνε. Κυρίως όμως, αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι οι βασικότεροι παράγοντες μεταβάλλονται διαρκώς κατά την διάρκεια της ημέρας και ότι αρκεί ένα μικρό σύνεφο να μπει μπροστά από τον ήλιο για μερικά λεπτά και η τέλεια επιλογή ελαστικού που είχες κάνει όλη την ημέρα να πάρει στράφι, ειδικά από τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι τα ελαστικά που χρησιμοποιούν φέτος στα MotoGP είναι πάρα πολύ ευαίσθητα ακόμη και στην παραμικρή μεταβολή των συνθηκών, κάτι που παραδέχτηκαν και οι άνθρωποι της Michelin.

 

Μείνετε δροσεροί στον καύσωνα!

Απλές συμβουλές για οδήγηση σε υψηλές θερμοκρασίες
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

3/7/2019

Μπορεί ο μίνι καύσωνας που θα επικρατήσει στην χώρα μας αυτές τις μέρες να μην έχει σχέση με το κύμα καύσωνα που σάρωσε την υπόλοιπη Ευρώπη αφήνοντας πίσω του θύματα, αλλά δεν παύει να δημιουργεί συνθήκες που δεν κάνουν ευχάριστη την οδήγηση… Εξάλλου, ζούμε σε μια χώρα που οι θερμοκρασίες βρίσκονται συχνά πολύ ψηλά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και το φθινόπωρο θα αργήσει να φτάσει.
Γι' αυτό ακριβώς θα προτείνουμε μερικές οδηγίες που θα σας βοηθήσουν να ανταπεξέλθετε στις δύσκολες αυτές συνθήκες, χωρίς να φτάνουμε σε… ακρότητες, όπως ένας αναβάτης που εντοπίστηκε πρόσφατα στην Αγγλία να οδηγεί το σκούτερ του με αδαμιαία περιβολή, λέγοντας πως ήθελε να δροσιστεί… Η αλήθεια είναι, όπως θα δούμε και παρακάτω, ότι ακόμη και σαν δικαιολογία κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί, καθώς στη ζέστη είναι καλύτερο να είσαι καλυμμένος παρά εντελώς εκτεθειμένος. Οι συμβουλές που ακολουθούν δεν είναι απόρροια κάποιας μυστικής τέχνης ή καλά κρυμμένης σοφίας, αλλά προκύπτουν από την κοινή λογική και τις αρχές της φυσικής, που πολλές φορές δεν είναι αυτονόητα όπως πιστεύουν οι περισσότεροι.


Παίρνουμε κατ' αρχήν σαν δεδομένο ότι ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν, ο εξοπλισμός ασφαλείας είναι εκ των ουκ άνευ. Κράνος, μπουφάν και γάντια τα φοράμε ΠΑΝΤΑ και όχι, το ότι δεν αναφέρονται εδώ οι σαγιονάρες δεν σημαίνει ότι αποτελούν εναλλακτική επιλογή…
Ξεκινώντας λοιπόν από αυτή τη βάση, να πούμε ότι το πρώτο μέτρο που πρέπει να πάρει κανείς, έχει να κάνει με την ταχύτητα, ειδικά όταν είναι εκτός πόλης σε κάποια διαδρομή σε εθνικές οδούς ή επαρχιακό δίκτυο. Οδηγήστε πιο αργά και απολαύστε τη θέα. Σίγουρα το να οδηγείτε με μεγαλύτερες ταχύτητες δημιουργεί ένα πιο ισχυρό ρεύμα αέρα γύρω σας που μπορεί να απομακρύνει την θερμότητα, αλλά ταυτόχρονα καταβάλετε μεγαλύτερη σωματική προσπάθεια και κατά συνέπεια θα αυξήσετε την θερμοκρασία του σώματος που θα παραμένει εγκλωβισμένη κάτω από το μπουφάν. Οι πολύτιμοι ηλεκτρολύτες σας θα καταναλωθούν πιο γρήγορα από το επιθυμητό, όπως και η βενζίνη… Μιλάμε εδώ για πολύωρα ταξίδια στον καυτό ήλιο και όχι απλά για την καθημερινή μετακίνηση στο κέντρο της πόλης.
Αν οδηγείτε για πολλές ώρες και σε μεγάλες αποστάσεις, κάντε αρκετές στάσεις, βγάλτε το κράνος σας και φροντίστε να ενυδατώνεστε. Κάντε στάσεις τουλάχιστον ανά μία ώρα –ίσως και πιο συχνά αν είναι πολύ υψηλές οι θερμοκρασίες- και κυρίως αφουγκραστείτε το σώμα σας, χωρίς να το ωθείτε στα όρια. Καλό θα είναι μάλιστα να έχετε προγραμματίσει από πριν τις στάσεις σας στο χάρτη, γνωρίζοντας πού θα βρείτε λίγη ξεκούραση και δροσιά.


Όταν όμως δεν κάνετε στάση και κινείστε στο δρόμο, καλό θα είναι να ανοίγετε όλους τους αεραγωγούς που υπάρχουν σε κράνος, μπουφάν και παντελόνι.  Τώρα μπορείτε να καταλάβετε την σημασία που παίζουν όλα αυτά τα κλαπέτα και τα φερμουάρ και ήρθε πλέον το πλήρωμα του χρόνου για να τα χρησιμοποιήσετε. Συνήθως η σχεδίασή τους γίνεται έτσι ώστε να δημιουργούν μια σταθερή ροή του αέρα η οποία και θα απομακρύνει με το σωστό ρυθμό την θερμότητα από το σώμα σας. Και φυσικά αυτό προϋποθέτει ότι διαθέτουμε τον κατάλληλο εξοπλισμό για το καλοκαίρι, αφού στην αγορά υπάρχουν πάρα πολλές επιλογές καλοκαιρινού εξοπλισμού, που χάρη στην τεχνολογική πρόοδο και την εξέλιξη των υλικών, μπορούν να προσφέρουν τον συνδυασμό της προστασίας και του εξαερισμού. Μπορεί ένα δερμάτινο μπουφάν να δείχνει "cool", αλλά δεν θα σας κρατήσει… cool στον καύσωνα.

Επίσης, αν νομίζετε ότι όσο πιο λίγα ρούχα φοράτε τόσο το καλύτερο, είσαστε βαθιά νυχτωμένοι, διότι όσο πιο πολύ ακάλυπτο δέρμα αφήνουμε, εκτός του ότι είμαστε εκτεθειμένοι σε εγκαύματα από τον ήλιο, τόσο επιτρέπουμε την ταχεία αφυδάτωση του σώματος, με την υγρασία να εξατμίζεται σε "χρόνο dt". Ξεχάστε λοιπόν βερμούδες και κοντομάνικα στη ζέστη πάνω στην μοτοσυκλέτα. Για να καταλάβετε την σπουδαιότητα αυτού του πράγματος, αναλογιστείτε ότι δεν είναι τυχαίο ότι οι άνθρωποι της ερήμου –που κάτι παραπάνω ξέρουν από καύσωνες και υψηλές θερμοκρασίες- είναι ντυμένοι από την κορφή ως τα νύχια με ελάχιστα σημεία ακάλυπτα.
Και μιας και αναφέρουμε το θέμα του εξοπλισμού και των μπουφάν, θα πρέπει να ανατρέψουμε και ένα στερεότυπο που έχει να κάνει με την επιλογή του χρώματος. Διαλέξτε ένα καλοκαιρινό μπουφάν σε μαύρο χρώμα! Μπορεί αυτό να σας ακούγεται παράξενο και να έρχεται σε αντίθεση με ό,τι έχουμε μάθει μέχρι τώρα, ότι δηλαδή τα ανοιχτόχρωμα ρούχα αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία και την θερμότητα, ενώ τα σκουρόχρωμα την απορροφούν, αλλά υπάρχει η άποψη της φυσικής που μας προτρέπει να κάνουμε το αντίθετο. Το καλύτερο λοιπόν για να μείνετε δροσεροί στην ζέστη, είναι να φοράτε σκούρα ρούχα και εξηγούμεθα ευθύς αμέσως.
Όταν βλέπουμε ένα λευκό ρούχο, βλέπουμε ουσιαστικά τον συνδυασμό όλων των ορατών χρωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι το λευκό αντανακλά ένα μεγάλο φάσμα ακτινοβολίας και ενέργειας που δέχεται. Άρα αντανακλά τις ακτίνες του ήλιου που το χτυπούν, εμποδίζοντάς τες να μας ψήσουν, κι αυτό είναι απόλυτα σωστό. Μόνο που αυτή η εξήγηση είναι ελλιπής και όχι πλήρης. H θερμότητα, που είναι μια μορφή ενέργειας, δεν προέρχεται μόνο από το εξωτερικό, στην προκειμένη περίπτωση από τον ήλιο, αλλά κι από το ίδιο το σώμα μας, που έχει πολύ μικρότερη απόσταση από το ρούχο, απ' ότι ο ήλιος. Όταν όλη αυτή η θερμότητα από το σώμα πέσει πάνω στο λευκό ρούχο που το περιβάλει τότε αντανακλάται πίσω στο σώμα και μας "βράζει". Οπότε το ιδανικό χρώμα για να μας κρατήσει δροσερούς είναι το μαύρο, ή στην περίπτωση των καλοκαιρινών μοτοσυκλετιστικών μπουφάν, να υπάρχει μια λεπτή επένδυση εσωτερικά σε σκούρο χρώμα, που θα απορροφήσει την ενέργεια που εκπέμπει το σώμα αντί να την στείλει πίσω. Επίσης, πέρα από το χρώμα, εξαρτάται και από το πάχος του υφάσματος, ενώ βοηθά ιδιαίτερα και το παραμικρό έστω ρεύμα αέρα –το οποίο υπάρχει όταν οδηγούμε μοτοσυκλέτα- το οποίο μπορεί να παίξει το ρόλο της απαγωγής της θερμότητας.


Τέλος, το πιο σημαντικό απ' όλα είναι το να διατηρείστε πάντα ενυδατωμένοι, γι' αυτό και το αναφέραμε μερικές φορές παραπάνω στο άρθρο. Να φροντίζετε ώστε να έχετε πάντοτε μαζί σας νερό και να λαμβάνετε υγρά αρκετά συχνά, τόσο πριν όσο κατά την διάρκεια και μετά την οδήγηση. Προτιμήστε νερό ή ισοτονικά διαλύματα που παρέχουν στον οργανισμό τους απαραίτητους ηλεκτρολύτες. Μην πιείτε αναψυκτικά που εμπεριέχουν ζάχαρη ή καφέ που θα σας οδηγήσουν πιο γρήγορα στην αφυδάτωση. Πιείτε πάντα παραπάνω απ' ό,τι νομίζετε ότι χρειάζεστε, γιατί με την εφίδρωση αποβάλλουμε περισσότερο νερό από τον οργανισμό μας χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Τα φρούτα βοηθούν επίσης, ενώ αν σε οποιαδήποτε στιγμή νιώσετε δυσφορία σταματήστε αμέσως, βγάλτε το κράνος και βρείτε ένα δροσερό μέρος μέχρι να συνέλθετε. Η θερμοπληξία χτυπάει σε πολύ μικρό διάστημα και οι επιπτώσεις μπορεί να είναι καταστροφικές.