Editorial 593 - Ο εχθρός είναι αλλού

x
Από το

motomag

1/4/2019

Ένα ένα φτιάχνονται τα καρφιά για το φέρετρο του κινητήρα εσωτερικής καύσης: Η Honda παρουσίασε στο Tokyo Motorcycle Show ένα ηλεκτρικό motocross, θυμίζοντας την κίνησή της να καταργήσει τα δίχρονα, με τελευταίο το CR250R του 2007. Τα διάσημα αρχικά όμως, CR, κοσμούν και το νέο της ηλεκτρικό πρωτότυπο. Ήταν λάθος να τα καταργήσει; Θα μπορούσε να εξελίξει κι άλλο το πρωτοποριακό σύστημά της με την ελεγχόμενη αυτανάφλεξη, το AR (Activated Radicals Combustion); Ναι, αλλά σε βάθος χρόνου, δεν είναι βέβαιο πόσο νόημα θα είχε για την διάσωση του κινητήρα εσωτερικής καύσης. Απ’ την άλλη, όση βενζίνη κι αν κυλάει στις φλέβες μας, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως η εποχή που ζούμε δεν θα μπορούσε να διαρκέσει για πάντα. Η τεχνολογία αλλάζει την ζωή των ανθρώπων, κι αυτό έκανε πάντα, και θα συνεχίσει να το κάνει, με όλο και επιταχυνόμενο ρυθμό.

Και για να φτάσουμε να έχουμε μοτοσυκλέτες, έπρεπε πρώτα να ανακαλυφθεί ο τροχός και να φτιαχτούν τα πρώτα τροχοφόρα οχήματα, μια χρήση δηλαδή του τροχού πέρα από τους χερόμυλους για άλεσμα σιτηρών ή τους τροχούς διαμόρφωσης πηλού για κατασκευή κεραμικών. Όσο για το πότε φτιάχτηκαν τα πρώτα τροχοφόρα, υπήρχαν ενδείξεις πως περίπου ταυτόχρονα, γύρω στο 4.500 π.Χ., εμφανίστηκαν στην Μεσοποταμία, τον Καύκασο και την ανατολική Ευρώπη. Το 2002 όμως, σε βάλτους νότια της Ljubljana στην Σλοβενία, που κατοικούνταν τουλάχιστον από το 9.000 π.Χ., βρέθηκε ξύλινος τροχός πιθανώς χειράμαξας, με διάμετρο 72 εκατοστά και άξονα μήκους 120 εκατοστών. Ήταν φτιαγμένος από ξύλο φλαμουριάς, με άξονα από ξύλο βελανιδιάς. Η οπή στο κέντρο του ήταν τετράγωνη, κάτι που σημαίνει πως ο άξονας περιστρεφόταν μαζί με τους τροχούς. Χρονολογήθηκε στο 5.150 – 5.300 π.Χ. και είναι ο παλαιότερος που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα, δείχνοντας όμως ένα επίπεδο κατασκευής τροχού και άξονα που συνιστά πως η εφεύρεση ήταν πολύ παλαιότερη. Τροχό είχαμε, τροχοφόρα είχαμε εδώ και 7.500 χρόνια τουλάχιστον, μοτοσυκλέτα όμως; Για να φτάσουμε στην μοτοσυκλέτα έπρεπε πρώτα να περάσουμε από το ποδήλατο, και το πρώτο όχημα μονού ίχνους (με τον ένα τροχό πίσω από τον άλλο, στην ίδια ευθεία, έτσι ώστε να αφήνει ένα μοναδικό ίχνος) που κινούνταν με την δύναμη των ποδιών του επιβαίνοντος εφευρέθηκε από τον Γερμανό βαρώνο Karl von Drais, το 1817, στο Μόναχο της (όπου και η έδρα της BMW – δεν θα μπορούσε να είχε φέρει ο νεαρός τότε Όθωνας ένα ποδήλατο Drais όταν ήρθε στην Ελλάδα;). Ήταν και το πρώτο δίτροχο με εμπρός τροχό που έστριβε με τιμόνι. Το όνομά του επιβίωσε ως τις μέρες μας χαρακτηρίζοντας τα σιδηροδρομικά οχήματα, τις ντερεζίνες.

Και με την επάνοδο των ηλεκτρικών ήρθε η ώρα να αναθεωρήσουμε το πότε φτιάχτηκε η πρώτη μοτοσυκλέτα. Μέχρι τώρα θεωρούσαμε ως πρώτη μοτοσυκλέτα παραγωγής την  Hildebrand & Wolfmüller, την πρώτη με κινητήρα εσωτερικής καύσης που φτιάχτηκε κι αυτή στο Μόναχο το 1894. Αλλά παλαιότερα υπήρξαν μοτοσυκλέτες ατμοκίνητες (το 1867, σε Γαλλία και ΗΠΑ), ενώ σχεδόν ταυτόχρονα και ηλεκτρικές. Έτσι κι αλλιώς, και κάποια από τα πρώτα αυτοκίνητα ήταν ηλεκτρικά, και μάλιστα ήταν και τα πιο γρήγορα τότε, σε σχέση με τα βενζινοκίνητα. Οπότε, κάποια στιγμή θα πρέπει να μην ασχολούμαστε με το τι είδους κινητήρα είχε ή έχει μια μοτοσυκλέτα, αλλά με την αίσθηση που σου δίνει όταν την οδηγείς. Ας μην ξεχνάμε και την αντίσταση που εμφανίζουν οι άνθρωποι σε κάτι που αλλάζει τις συνήθειες και τις ζωές τους. Όταν βγήκαν τα πρώτα ποδήλατα, πολλές πόλεις τα απαγόρευσαν, για τον φόβο ατυχημάτων. Το ίδιο γινόταν και με τα πρώτα αυτοκίνητα, με την νομοθεσία στην Αγγλία να επιβάλλει να προπορεύεται ένας πεζός που κουνούσε μια κόκκινη σημαία, και το αυτοκίνητο να ακολουθεί. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν οχήματα με τροχούς για πάνω από 8.000 χρόνια, και οι λαοί από τον Καύκασο να έχουν φέρει μέσω των Βαλκανίων τον τροχό και στον Ελλαδικό χώρο, όπως και την λέξη για τον κύκλο, που οδήγησε στην λέξη μοτοσυκλέτα (και γι’ αυτό γράφεται με ύψιλον, όπως κι ο κύκλος, κι όχι με γιώτα). Προέρχεται από την πρωτο- Ινδοευρωπαϊκή “kwekwlo”, που μας έδωσε και την αγγλική λέξη wheel, αλλά και την chakra των Σανσκριτικών. Οι Δωριείς είχαν ήδη άρματα με τροχούς με ακτίνες όταν κατέβηκαν στα Βαλκάνια και τον Ελλαδικό χώρο, ενώ υπάρχουν ενδείξεις πως είχαν ήδη και σιδερένια στεφάνια γύρω από τους ακτινωτούς τροχούς τους, μια τέχνη που χάθηκε από την Ελλάδα μαζί με τους τελευταίους καροποιούς, στα τέλη της δεκαετίας του ’70.

Μπροστά λοιπόν στα πάνω από 8.000 χρόνια ύπαρξης τροχοφόρων, οι μοτοσυκλέτες με κινητήρα εσωτερικής καύσης υπάρχουν για μόλις 125 χρόνια, κι εμείς φρικάρουμε με την επερχόμενη αλλαγή του είδους του κινητήρα. Λογικό, αφού έτσι μάθαμε, έτσι συνηθίσαμε, έτσι γουστάρουμε, έτσι απολαμβάνουμε, κι επιπλέον, δεν έχουμε δει ακόμα ή δεν έχουμε καβαλήσει ηλεκτρική μοτοσυκλέτα που να είναι συνολικά καλύτερη από την αντίστοιχη βενζινοκίνητη, ειδικά στην αυτονομία της κίνησης, αυτή που μας δίνει την περίφημη ελευθερία που όλοι αναζητούμε οδηγώντας μοτοσυκλέτα. Ο εχθρός όμως δεν είναι ο ηλεκτροκινητήρας. Εστιάζουμε την προσοχή μας εκεί, και δεν βλέπουμε πως σύντομα, δεν θα μας νοιάζει, γιατί θα έχουμε άλλους πραγματικά σοβαρούς μπελάδες, όπως το σύστημα ISA (Intelligent Speed Adaptation), που οι πρώτες του μορφές ήδη υπάρχουν σε αυτοκίνητα. Αναγνωρίζει τα όρια ταχύτητας, προειδοποιεί σε πρώτη φάση τον οδηγό, σε επόμενη φάση δεν θα τον αφήνει να ξεπεράσει το όριο ταχύτητας και σε συνδυασμό με το καταγραφικό “μαύρο κουτί”, θα ειδοποιεί αυτόματα τις αρχές για παραβάσεις, με αποδείξεις, όπου κι αν συμβούν αυτές οι παραβάσεις… Και κάπως έτσι, χάνεται η απόλαυση της οδήγησης της μοτοσυκλέτας, τουλάχιστον σε δημόσιους δρόμους, τουλάχιστον σε ένα περιβάλλον αυτόνομων αυτοκινήτων.  Κι αυτό μας ξαναφέρνει στο ηλεκτρικό motocross της Honda, που τουλάχιστον θα μπορούμε να οδηγούμε χωρίς τον φόβο του Big Brother

 

Μην χάσετε το επόμενο τεύχος!

ΔΩΡΟ spray αλυσίδας IPONE

αξίας 6 ευρώ

Μια προσφορά της ΙΡΟΝΕ, του αντιπροσώπου της στην Ελλάδα Ελευθερίου ΑΕ και του ΜΟΤΟ!

editorial 535 - Παγκόσμιες ιστορίες

Από τον

Βασίλη Καραχάλιο

30/5/2014

Πέμπτη μεσημέρι κατά τις δύο, φτάνουμε στα Μετέωρα. Σιγά μη λείπαμε από το μεγαλύτερο γεγονός της χρονιάς. Παγκόσμιο πρωτάθλημα enduro είναι αυτό, δεν είναι παίξε γέλασε, το 2011 που είχε ξαναγίνει στην ίδια περιοχή μας είχαν πέσει τα σαγόνια κάτω μ’ αυτά που είδαμε. Τότε είχε ψηφιστεί ως ο καλύτερος αγώνας της χρονιάς, ανάμεσα σε όλες τις διοργανώσεις του παγκοσμίου. Οι ίδιοι άνθρωποι, μια διάσπαση λέσχης και μια ίδρυση καινούργιας μετά, διεκδικούν και πάλι το ίδιο βραβείο. Με το σπαθί τους. Ομάδες και αναβάτες είχαν μόνο τα καλύτερα λόγια να πουν. Για μας είναι σαν να το έχουν πάρει ήδη.
Βιάζομαι όμως. Ζαλισμένοι ακόμα από το ταξίδι, ξεφορτώνουμε τα μηχανάκια και ντυνόμαστε για να πάμε να κάνουμε τις απλές. Η σηματοδότηση συνεχίζεται ακόμα, βρίσκουμε αναβάτες της οργάνωσης να την συμπληρώνουν, τους λέμε για κάποια σημεία που τα σήματα έχουν πέσει ή είναι ασαφή. Μονοπάτια γνώριμα αλλά και καινούργια, καθόλου χωματόδρομοι, μερικές ενδιαφέρουσες ανηφόρες έτσι για να μην είναι όλη η απλή περίπατος. Ξέρουμε καλά πως τα μονοπάτια που σήμερα κάνουμε σχεδόν απάτητα, μετά τον αγώνα θα έχουν αλλάξει τελείως μορφή. Την περασμένη Κυριακή, οι οργανωτές έστηναν τις ειδικές μέσα σε καταρρακτώδη βροχή, αλλά τέσσερις μέρες μετά το μέρος έχει στεγνώσει κι έχει σκόνη, τόση που στις ανηφόρες αν είχες δύο μηχανάκια μπροστά σου δεν έβλεπες τίποτα, κι απλώς έλπιζες πως δεν θα βρεις κάποια πέτρα ή χαντάκι. Και νύχτα χωρίς φώτα να οδηγούσες, το ίδιο θα ήταν...
Βγαίνουμε στις ειδικές, που είναι η μια δίπλα στην άλλη, διαφορετικές όμως μεταξύ τους, κι έχουν ένα μεγάλο μερίδιο στην επιτυχία αυτού του αγώνα. Δύσκολες όσο πρέπει, μεγάλες σε διάρκεια, βγάζουν διαφορές στους χρόνους τέτοιες που να είναι δυνατή επίθεση για τα χαμένα δευτερόλεπτα και το κυνήγι των θέσεων. Σε κεντρική θέση είναι και το service με τα φορτηγάκια των ομάδων, κι όλοι όσοι υποστηρίζουν την προσπάθεια των αναβατών δεν χρειάζεται να μετακινηθούν πολύ. Όπως διαπιστώσαμε για ακόμα μια φορά, ο αγώνας δεν κερδίζεται μόνο στις ειδικές, αλλά και στην προετοιμασία πριν τον αγώνα. Οι περισσότεροι από τους παγκόσμιους ήταν εκεί μια βδομάδα πριν τον αγώνα, με τους αναβάτες να περπατούν τις ειδικές και τους support αναβάτες να ψάχνουν τα σημεία των απλών όπου μπορούν να συναντήσουν τους αναβάτες. Η αναγνώριση των ειδικών από τους αγωνιζόμενους, που γίνεται μόνο με τα πόδια, έχει εξελιχθεί σε επιστήμη. Περπατάνε συνολικά δεκάδες χιλιόμετρα, αφού δεν τις κάνουν μόνο μία φορά. Βασική τους αρχή: η ευθεία είναι ο συντομότερος δρόμος, κι αυτή η ευθεία δεν πρέπει να έχει εκπλήξεις. Βλέπαμε τους αναβάτες να κοιτούν τα ρέματα και τις πλαγιές σαν τοπογράφοι, βάζοντας το χέρι τεντωμένο μπροστά για να "γράψουν" οπτικά μια νοητή ευθεία. Έχοντας αποφασίσει για την γραμμή τους, κι άσχετα αν αυτή έχει εμπόδια που οι κοινοί θνητοί θα πέρναγαν ως ερπετά, με τους τροχούς τους συνέχεια στο έδαφος, αυτοί που το μάτι τους κόβει διαφορετικά επιλέγουν γραμμές με φαντασία, κατάλληλες για τις ταχύτητες που αυτοί μπορούν να κινηθούν. Για παράδειγμα, στην αρχή της enduro test υπήρχε μια μικρή ρεματιά. Κινούμενοι από πριν σε ευθεία με το σημείο που θα ήθελαν να προσγειωθούν, έψαχναν το πιο κατάλληλο σημείο απογείωσης και πηδούσαν τη ρεματιά, αποφεύγοντας τελευταία στιγμή τα δέντρα που ήταν απέναντι. Άσχετα δηλαδή με τις υψομετρικές διακυμάνσεις του εδάφους, αυτοί οι alien του enduro κινούνται σε ευθεία πορεία...

Πριν όμως μπουν με μοτοσυκλέτα στις ειδικές, κι ενώ τις περπατάνε, πολλές φορές μαζί με τους support, αρχίζουν την αποψίλωση. Αφαιρούν από το πάτημά τους μια πέτρα εδώ, ένα κλαδί πιο κει, παρεμβαίνοντας στο έδαφος των ειδικών με τέτοιο τρόπο ώστε πριν αρχίσει ο αγώνας, η χάραξη των ειδικών μπορεί να είναι η αρχική, αλλά το έδαφός τους δεν έχει καμία σχέση. "Αυτοί τις έχουν αποψιλώσει τις ειδικές!", έλεγαν οι αναβάτες της οργάνωσης. Στόχος τους βέβαια η μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα στις επιλεγμένες τους γραμμές, χωρίς εκπλήξεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πτώση. Δεν είναι όμως πως μόνο αφαιρούν πέτρες και ξύλα από τις ειδικές, προσθέτουν κιόλας αν τους βολεύει, όπως είδαμε πριν το special test της Παρασκευής, όπου κάποιος από την ομάδα της ΚΤΜ έβαλε μια πέτρα να ακουμπάει στους κορμούς. Και που πάτησε ο Meo όταν πέρασε από κει; Κέντραρε την πέτρα και πήδηξε πιο εύκολα και πιο ασφαλής τους κορμούς. Η δουλειά αναγνώρισης των ειδικών από αναβάτες και support συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια κάθε αγωνιστικής ημέρας. Πριν μπουν στις ειδικές, αρκετοί αναβάτες έκαναν μια παράκαμψη αφήνοντας την απλή, κι έριχναν μια ματιά σε σημεία της ειδικής που τους προβλημάτιζαν για το πως θα κερδίσουν κανένα δεκατάκι, για να δουν πως έχουν γίνει. Την ίδια ώρα, οι support αναβάτες αλλά και... πεζοπόρα τμήματα, περπάταγαν τις ειδικές και συνέχιζαν την διαμόρφωσή τους, κυρίως απομακρύνοντας πέτρες ή "γλυκαίνοντας" κάποιο πάτημα. Επιπλέον, μερικοί από αυτούς, οι παλουκοφόροι, έπαιρναν ένα παλούκι απ’ αυτά που πάνω τους δένεται η κορδέλα των ειδικών, κι ενώ οι ίδιοι στέκονταν πίσω από την κορδέλα οριοθέτησης, έβαζαν την μύτη του παλουκιού ακριβώς στο πάτημα που έπρεπε να ακολουθήσει ο αναβάτης τους, τραβώντας το πίσω μόνο όταν αυτός είχε φτάσει στο μέτρο! Αμέσως μετά, έτρεχαν σε άλλο σημείο της ειδικής, κι επαναλάμβαναν το ίδιο. Το τι αντιλαμβάνονται οι θεατές ως πάτημα και το τι αντιλαμβάνονται οι αναβάτες, είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Κι όταν κάποιοι θεατές έβαλαν πέτρες σ’ ένα πάτημα που είχε κατ’ αυτούς χαλάσει, κι είχε φτιάξει βαθύ λούκι, είχαμε πτώσεις αναβατών. Πως γίνεται να θυμούνται τόσα χιλιόμετρα ειδικών, και μάλιστα να προσαρμόζονται στις αλλαγές του εδάφους τους σε κάθε πέρασμα; Μερικά από τα παραπάνω που αναφέραμε το εξηγούν, συν το ότι αυτή είναι η δουλειά τους κι έχουν αναπτύξει ιδιαίτερη μεθοδολογία για να την κάνουν. Κωδικοποιούν τα σημεία των ειδικών που τους ενδιαφέρουν περισσότερο με "Κάπα", όπως γίνεται και στις στροφές μια πίστας, Κ1, Κ2, Κ3. Μετά, έχουν συνεχή πληροφόρηση για τις αλλαγές στα πατήματα της ειδικής από τους ανθρώπους υποστήριξης που έχει η ομάδα, συν την επιτόπου επιβεβαίωση των "παλουκοφόρων". Και πάλι, όπως ο Meo που το Σάββατο ξεκίνησε αγχωμένος κι ήταν ακόμα πιο αρκουδιάρης στην οδήγηση απ’ ότι συνήθως, είχε δύο πτώσεις μέσα σε ειδικές. Αυτό κοστίζει πολλές θέσεις όταν οι μνηστήρες για την νίκη σε κάθε κατηγορία είναι πάνω από πέντε, μερικές φορές και στο ίδιο δευτερόλεπτο...

Είδα αρκετά περάσματα στην αρχή της ειδικής extreme, όπου οι enduro aliens προτιμούσαν να πηδήξουν ευθεία το ρέμα, περνώντας ανάμεσα από δυο πλατάνια και σκάζοντας στις πέτρες απέναντι, παρά να χάσουν χρόνο στρίβοντας δεξιά και μετά αριστερά, κάτω και πάνω, μέσα στις βρεγμένες κροκάλες. Για το πρώτο και το δεύτερο πέρασμα το πάτημα απογείωσης ήταν καλό, μετά όμως έφτιαξε λούκι και δεν ήταν εύκολο να πηδήξουν ούτε τόσο μακριά ούτε τόσο ψηλά όσο θα ήθελαν. Το αποτέλεσμα ήταν αρκετές πτώσεις, στις οποίες οι άτιμοι δεν άφηναν με τίποτα το τιμόνι, άσχετα αν είχαν κοπανήσει το κράνος τους σε βραχάκι ή είχαν φύγει με τα πόδια ψηλά κι είχαν καταλήξει μπροστά από το πεσμένο μηχανάκι. Το θέμα ήταν να μην σβήσει, και χάσουν κι άλλο χρόνο... Ένας από αυτούς που έπεσαν, Πορτογάλος αναβάτης, χτύπησε μια θεατή που καθόταν πίσω από τα πανό, σε επικίνδυνο όμως σημείο, ευθεία απέναντι από το σημείο απογείωσης. Προς τιμήν του, μόλις τερμάτισε την ειδική έτρεξε σχεδόν εκατό μέτρα μπρος πίσω, κι ήρθε να ζητήσει συγνώμη: "I’m very sorry, very sorry…", για να φύγει μετά ξανά τρέχοντας και να συνεχίσει τον αγώνα του.
Ήταν μαγικό να παρακολουθεί κανείς, κι όχι μόνο τους καταξιωμένους παγκόσμιους, αλλά και τους αναβάτες της κατηγορίας Youth, δεκάξι ως δεκαοκτώ ετών, με τα 125 τους. Οι καλοί από αυτούς έκαναν και χρόνους μέσα στην δεκάδα γενικής (!), οδηγώντας αέρινα στα πιο δύσκολα κομμάτια των ειδικών. Σκεφτείτε εδώ, πως με δεκάξι ειδικές κάθε μέρα, και επτά ως οκτώ ώρες οδήγησης σε τερέν καθαρά εκτός δρόμου, για να μπορείς να ορμάς μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο ειδικής της δεύτερης μέρας, η αντοχή που απαιτείται τους κατατάσσει αυτόματα σε κατηγορία κορυφαίων αθλητών. Ακόμα και οι 16χρονοι πιτσιρικάδες είναι alien, όχι μόνο ο Marquez κι όσοι τον κυνηγούν στα MotoGP. Από κει και πάνω, προς το καλύτερο, άστο... Μιλάμε για υπεραθλητές. Εννιά παρά είκοσι το Σάββατο το βράδυ ο Seistola πήγε για ύπνο στο δωμάτιό του...

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια τάση απαξίωσης του enduro, με αφορμή την συμμετοχή πρώην αναβατών motocross, με βάση ίσως θεωρητική και απόλυτη προσέγγιση που δεν δέχεται την μετακίνηση αναβατών από το ένα άθλημα στο άλλο. Οι περισσότεροι από τους κορυφαίους αναβάτες των τελευταίων χρόνων προέρχονται από το χώρο του motocross, κι αυτό είναι γεγονός. Επίσης γεγονός είναι πως δεν είναι όλοι οι μοτοκροσάδες επιτυχημένοι στο enduro, όπως δεν είναι και εύκολη η μετάβασή τους στο enduro. Οι ίδιοι οι αγώνες enduro, απαιτούν ένα σπάνιο συνδυασμό προσόντων, ταχύτητας, αντοχής και διαφορετικής ματιάς στο έδαφος που κινούνται. Γεγονός επίσης είναι, πως από παλιά, αν ήθελες να διακριθείς στο enduro θα έπρεπε να κάνεις και motocross, αγώνες και προπονήσεις, και πως αυτοί οι αναβάτες έχουν ανεβάσει κατά πολύ το επίπεδο, πολύ περισσότερο από το να είχαν συνεχίσει να γίνονται οι αγώνες με συμμετέχοντες που έχουν κάνει μόνο enduro στη ζωή τους. Υπάρχουν όμως κι άλλα κίνητρα, οικονομικά. Είναι πολύ δύσκολο για έναν αναβάτη motocross να βρει ανταγωνιστική ομάδα στο παγκόσμιο, στην οποία θα πληρώνεται αντί να πληρώνει, σε σχέση με το enduro. Οπότε, είναι και βιοποριστικοί οι λόγοι, ή τουλάχιστον, αυτοί οι αναβάτες καταφέρνουν να συνεχίζουν να αγωνίζονται σε κορυφαίο επίπεδο, αντί να πληρώνουν για να συμμετέχουν στο παγκόσμιο motocross. Δείτε το κι αντίστροφα: Για να τα καταφέρεις στο enduro, πρέπει ήδη να είσαι πρωταθλητής motocross στη χώρα σου και με θητεία στη δεκάδα του παγκοσμίου, και κατόπιν να μάθεις και μια νέα τέχνη. Κι αυτό μάλλον κάνει τους εντουράδες πιο πολυτάλαντους και ολοκληρωμένους αναβάτες.