Yamaha – Ετοιμάζει νέες ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Ένα βήμα πιο κοντά στην ενεργητική λειτουργία
motomagYamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”
Από τον

Αλέξανδρο Λαμπράκη

22/5/2024

Το εργοστάσιο της Iwata φαίνεται ότι δουλεύει πάνω σε μία νέα “anti-dive” λειτουργία, την οποία θα προσθέσει στο λογισμικό των ημι-ενεργητικών αναρτήσεών της, λειτουργία που θα ελέγχει τη βύθιση των αναρτήσεων σε πραγματικό χρόνο όταν ασκούνται δυνατά φορτία, κατά τη επιτάχυνση ή την επιβράδυνση, με στόχο τη βελτιωμένη συμπεριφορά στην σπορ οδήγηση.

Οι αναρτήσεις βρίσκονται πάνω στη μοτοσυκλέτα μας με βασικό στόχο την απορρόφηση των ανωμαλιών του οδοστρώματος για τη διατήρηση της ευστάθειας της μοτοσυκλέτας και φυσικά για την διατήρηση της άνεσης των επιβαινόντων. Ταυτόχρονα, με τη λειτουργία των αναρτήσεων υπάρχει και ένα δευτερογενές αποτέλεσμα, το οποίο έχει να κάνει με την αλλαγή της γεωμετρίας της μοτοσυκλέτας. Κατά τη διάρκεια της επιτάχυνσης η γεωμετρία της μοτοσυκλέτας μεταβάλλεται, από την συμπίεση της πίσω ανάρτησης και το κέντρο βάρους μετατοπίζεται, ελαφραίνοντας τον μπροστινό τροχό. Από την άλλη, κατά την επιβράδυνση η συμπίεση της εμπρός ανάρτησης μετατοπίζει εκ νέου το κέντρο βάρους και μπορεί όλα αυτά να επιφέρουν μικρές αλλαγές στα γεωμετρικά χαρακτηριστικά από πλευράς αριθμών, έχουν όμως τεράστιο αντίκτυπο στην συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας.

Yamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Το σοβαρό πρόβλημα που είχαν οι ημι-ενεργητικές αναρτήσεις της πρώτης γενιάς, ήταν πως προσπαθούσαν να ακυρώσουν πλήρως όλα τα παραπάνω, κρατώντας την μοτοσυκλέτα σταθερή. Για κάποιο λόγο, όλη αυτή η σοφία και η εμπειρία που χτίστηκε σε έναν αιώνα που η ανθρωπότητα μαθαίνει να ισορροπεί σε δύο τροχούς με έναν κινητήρα στη μέση, πήγε να ακυρωθεί επειδή απλά μπορούσαμε πλέον να αντιστρέψουμε την λειτουργία των αναρτήσεων. Πολύ γρήγορα φάνηκε το λάθος και πολύ γρήγορα είδαν οι κατασκευαστές πως αν δεν γίνει μετατόπιση κέντρου βάρους, ιδιαίτερα στην είσοδο της στροφής, το αποτέλεσμα είναι χειρότερο και από τις πιο απλές συμβατικές αναρτήσεις. Χρειάζονται και τα δύο για να εκμεταλλευτεί κανείς πλήρως τις δυνατότητες, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για σπορ οδήγηση και έτσι όταν πλέον γίνεται λόγος για anti-dive τεχνολογία, είναι δεδομένο πως δεν θα υπάρχουν τα λάθη πρώτης γενιάς.

Yamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Η Yamaha πρωτοπορεί στον τομέα των δοκιμών αναρτήσεων σε όλο το μήκος της μακράς της ιστορίας, το Niken εμπίπτει σε αυτή την διαρκή αναζήτηση, όπως φυσικά και οι εναλλακτικές λύσεις που έχει βγάλει κατά καιρούς στην παραγωγή, όπως το παράδειγμα με το hub-steering στο τουριστικό GTS1000. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει παράδειγμα εναλλακτικού μπροστινού συστήματος που να έχει καταφέρει να επικρατήσει στους αγώνες, απέναντι στα φθηνότερα και απλούστερα στην κατασκευή πιρούνια. Συστήματα όπως το Telelever της BMW, ή το χαρακτηριστικό hub-steering της Bimota εξυπηρετούν την οδήγηση στον δρόμο, ή εκτός, προσφέροντας χαρακτηριστικά anti-dive και κρατώντας σχετικά σταθερή την γεωμετρία, επομένως και  συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας. Σε αγωνιστικές συνθήκες όμως τα μειονεκτήματα αυτής της επιλογής είναι μεγαλύτερα και έτσι οι ημι-ενεργητικές έρχονται να δώσουν την λύση, αν όμως βρουν τρόπο να συμπληρώσουν την λειτουργία των συμβατικών. 

Για αυτό και ήμασταν από τους πρώτους που λέγαμε ότι η ημι-ενεργητική λειτουργία υστερούσε απέναντι στις παραδοσιακές αναρτήσεις, ακόμη και για μέσα στην πόλη με μικρές ταχύτητες. Με την πρόοδο όμως της τεχνολογίας και την όλο και ταχύτερη ικανότητα επεξεργασίας των αισθητήρων, οι ημι-ενεργητικές έχουν αρχίσει να αφήνουν στο χρονοντούλαπο του παρελθόντος αυτά τα ζητήματα, ενώ μόλις πρόσφατα η χρήση τους σε αγωνιστικές συνθήκες έχει πλέον γενικευτεί.

Yamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Όλα αυτά τα αναφέρουμε γιατί η Yamaha έχει καταθέσει μία νέα παντέντα ενεργητικών αναρτήσεων που αναφέρει πως θα καταπολεμά την βύθιση εμπρός και την ανύψωση αντίστοχα του πίσω τροχού κατά το δυνατό φρενάρισμα. Προφανώς όμως θα γίνονται με βάση όσα γράφουμε παραπάνω, χωρίς δηλαδή επανάληψη λαθών του παρελθόντος.

Η πιο σημαντική διαφορά σε σύγκριση με όσα έχουμε δει αυτή την στιγμή, είναι η αυτοματοποίηση του ελέγχου των αναρτήσεων και των φρένων από μία μονάδα ελέγχου και είναι ο μόνος τρόπος που θα μπορούσε η Yamaha να καταθέσει παντέντα καθώς όλα θα γίνονται αυτόματα μέσα από δύο αισθητήρες. Σύμφωνα με τα έγγραφα της Yamaha, όταν ενεργοποιείται κάποιο από τα δύο φρένα (μανέτα ή πεντάλ), η πίεση θα κατευθύνεται και εμπρός αλλά και πίσω και αναλόγως της επιθυμίας του αναβάτη για άμεσο φρενάρισμα που θα εκλαμβάνεται από το πόσο γρήγορα πιέζει την μανέτα ή το πεντάλ η μονάδα ελέγχου θα ενεργεί και στις αναρτήσεις θα αυξάνει τις αποσβέσεις στο πιρούνι, δίνοντας περισσότερο χρόνο αντίδρασης στα ελατήρια, ή θα σφίγγει τις αποσβέσεις του πίσω αμορτισέρ, μειώνοντας ταυτόχρονα τα φορτία που ασκούνται στο ελατήριο, προκειμένου να μην τερματίζουν οι διαδρομές και να μην εμφανίζεται έντονο το φαινόμενο της βύθισης. Συνδυάζει, δηλαδή, την λειτουργία των φρένων με αυτή της ανάρτησης με πιο άμεσο τρόπο από αυτό που γινόταν στο παρελθόν, με έμφαση στην σπορ οδήγηση και πιθανή πρώτη εφαρμογή σε κάποιο R1 ή R6. 

Yamaha – Ετοιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις με σύστημα “anti-dive”

Με γνώμονα ότι το superbike της Iwata αναμένεται να αντικατασταθεί από το πολυαναμενόμενο YZF-R9 στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα SBK, τότε είναι πολύ πιο πιθανό να το δούμε - εάν και εφόσον βγει στην παραγωγή - στο επερχόμενο μοντέλο. Μπορεί στα Motul WSBK να απαγορεύονται οι ημι-ενεργητικές αναρτήσεις, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η Yamaha δεν μπορεί να βγάλει μία ξεχωριστή έκδοση εξοπλισμένη με αυτές, για χρήση από ιδιώτες, όπως ήδη έχει κάνει με το YZF-R1M, το οποίο εξοπλίζεται με ημι-ενεργητική λειτουργία αναρτήσεων.

Ετικέτες

Τεχνική ανάλυση Honda E-Clutch: Ένα αυτόματο και συμβατικό κιβώτιο μαζί

Από την Formula 1 στη μοτοσυκλέτα σου
1
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

22/12/2023

Η ιστορία της Honda με τα αυτόματα και ημί-αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων ξεκινά σχεδόν από την ίδρυσή της, αφού το πρώτο παπί είχε φυγοκεντρικό  συμπλέκτη, καταργώντας την ανάγκη χρήσης της μανέτας του συμπλέκτη για την οδήγησή του. Ήταν ένα από τα βασικά στοιχεία της τεράστιας εμπορικής επιτυχίας του σε όλο τον πλανήτη, καθώς εκείνη την εποχή η οδήγηση οποιουδήποτε δίκυκλου απαιτούσε από τον αναβάτη να κάνει δεκάδες περίπλοκους χειρισμούς ταυτόχρονα και συντονισμένα, μόνο και μόνο για να ξεκινήσει!

Μέχρι και το αβάνς έπρεπε να ρυθμίζεις με έναν λεβιέ στο τιμόνι, για να μην πούμε για τους λεβιέδες ταχυτήτων που οι περισσότεροι ήταν στο δεξί πόδι και κάποιοι από αυτούς ήταν ταυτόχρονα και η μανιβέλα! Να μην πούμε για εκείνες που είχαν λεβιέ ταχυτήτων στο χέρι και ο συμπλέκτης ήταν στο πόδι. Έπρεπε να είσαι ζογκλέρ, μόνο και μόνο για να τις βάλεις μπροστά και να ξεκινήσεις. Φαντάσου τί έπρεπε να κάνεις για να τις οδηγήσεις γρήγορα και πόση διαφορά στην ευκολία οδήγησης για όλους είχε το ημί-αυτόματο κιβώτιο των παπιών της Honda. Από τότε έως σήμερα η Honda έχει δοκιμάσει και έχει κατασκευάσει μοτοσυκλέτες με κάθε τύπο αυτόματου ή ημί-αυτόματου κιβωτίου ταχυτήτων έχει σκεφτεί η ανθρωπότητα. Πέρα λοιπόν από τα ημί-αυτόματα παπιά και τα αυτόματα CVT scooter που γνωρίζουμε όλοι και χρησιμοποιούνται απ’ όλους τους κατασκευαστές, η Honda έχει βγάλει στην παραγωγή μοτοσυκλέτα με υδραυλικό αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων (στο DN-01) και ηλεκτρονικά ελεγχόμενο διπλού συμπλέκτη (DCT) που χρησιμοποιεί στους δικύλινδρους εν σειρά κινητήρες των NC 750 (X-ADV 750, Forza 750, NC750X κ.τ.λ.) και των 1100 κυβικών του CRF1100 Africa Twin / NT 1100, το οποίο είχε κάνει το ντεμπούτο του στους V4 κινητήρες των VFR 1200 F και Crosstourer 1200.

2

Φέτος στην έκθεση της EICMA έρχεται να προστεθεί άλλος ένας τύπος ημί-αυτόματου κιβωτίου ταχυτήτων με την εμπορική ονομασία E-Clutch, το οποίο έχουν τα νέα τετρακύλινδρα εν σειρά CB650F/CBR650R. Σχεδιαστικά και κατασκευαστικά, το E-Clutch δεν έχει απολύτως καμία σχέση με το DCT, πέρα από το γεγονός πως και τα δύο εξελίχθηκαν στους αγώνες αυτοκινήτου. Τo κιβώτιο διπλού συμπλέκτη εξελίχθηκε και χρησιμοποιήθηκε από την Porsche στους αγώνες αντοχής, όπως o 24ωρος του LeMans. Τα κιβώτια με αυτοματοποιημένο συμπλέκτη όπως το E-Clutch, χρησιμοποιήθηκαν και εξελίχθηκαν στη Formula 1. Από μόνο του αυτό σημαίνει πως είναι ελαφρύ και δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στις επιδόσεις και τον έλεγχο του οχήματος. Πράγματι, οι εκδόσεις των νέων CB650R/CBR650R με E-Clutch ζυγίζουν μόλις δύο κιλά παραπάνω από τις εκδόσεις με το συμβατικό κιβώτιο. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, οι εκδόσεις DCT του Africa Twin έχουν διαφορά 11 κιλά και στην περίπτωση των NC750X η διαφορά είναι στα 10 κιλά.

4

Πέρα από το σημαντικά μικρότερο βάρος, το E-Clutch  έχει και μερικά άλλα πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα αν το θέμα μας είναι οι σπορ μοτοσυκλέτες.

Το πρώτο και κυριότερο είναι πως μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιοδήποτε συμβατικό κιβώτιο ταχυτήτων μοτοσυκλέτας, χωρίς να χρειάζεται κάποια ακριβή προσαρμογή στα μηχανικά του μέρη. Το δεύτερο είναι πως ο συνολικός όγκος των επιπλέον εξαρτημάτων του συστήματος δεν απαιτεί εξειδικευμένο σχεδιασμών πλαισίων, ούτε επηρεάζει την χωροταξία του κινητήρα. Έτσι η Honda μπόρεσε και το έβαλε σε μια μοτοσυκλέτα που ήδη είχε στην παραγωγή και σε έναν κινητήρα που η έχει της σχεδιαστικές του ρίζες στον τετρακύλινδρο των CBR600F4.

Πώς όμως δουλεύει το E-Clutch και γιατί είναι η καλύτερη επιλογή ανάμεσα στους υπόλοιπους τύπους ημί-αυτόματων και αυτόματων κιβωτίων ταχυτήτων για σπορ μοτοσυκλέτες;

Η Honda στο Press-Kit ισχυρίζεται πως το E-Clutch για πρώτη φορά επιτρέπει στον αναβάτη να ξεκινά, να αλλάζει ταχύτητες και να σταματά χωρίς να χρειάζεται να αγγίξει τη μανέτα του συμπλέκτη. Στην πραγματικότητα βέβαια, ακριβώς το ίδιο έκανε και ο αναβάτης των Yamaha FJR 1300A και μάλιστα για την αλλαγή των ταχυτήτων μπορούσε να πατήσει δύο κουμπάκια στο τιμόνι. Οι διαφορές του αυτοματοποιημένου κιβωτίου της Yamaha FJR 1300A από το E-Clutch της Honda είναι πως το σύστημα της Yamaha έχει το διπλάσιο βάρος (4 κιλά αντί για 2 κιλά) και η Honda διατηρεί την μανέτα του συμπλέκτη, επιτρέποντας στον αναβάτη να ελέγχει ο ίδιος το πατινάρισμα  όπως και όποτε το επιθυμεί. Αυτή είναι η θεμελιώδης διαφορά του E-Clutch από όλα τα υπόλοιπα αυτοματοποιημένα κιβώτια ταχυτήτων και η βασική ομοιότητά του με τα κιβώτια της Formula 1, όπου επίσης ο οδηγός είναι την δυνατότητα χρήσης του συμπλέκτη για τις εκκινήσεις.

6

Για να το επιτύχει αυτό χρησιμοποιεί ένα σύνθετο σύστημα αισθητήρων που ενημερώνουν την κεντρική μονάδα διαχείρισης για το άνοιγμα του γκαζιού, τις στροφές του κινητήρα, τη θέση του λεβιέ ταχυτήτων, τη θέση του λεβιέ πίεσης των ελατηρίων των δίσκων του συμπλέκτη, τη θέση του άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων και έχει δύο μικρά ηλεκτρικά μοτέρ για την σύμπλεξη/αποσύμπλεξη του συμπλέκτη. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μόνο ένα μοτεράκι για την αποσύμπλεξη και η σύμπλεξη να γίνεται με την δύναμη των ελατηρίων, αλλά τα δύο μοτεράκια προσφέρουν μεγαλύτερη ακρίβεια στη διαδικασία σύμπλεξης/αποσύμπλεξης.

Στην πράξη, τα δύο μοτεράκια του E-Clutch αποσυμπλέκουν τους δίσκους του συμπλέξτη όταν οι στροφές του κινητήρα πλησιάσουν το ρελαντί και ταυτόχρονα η μοτοσυκλέτα μειώσει ταχύτητα πλησιάζοντας την ακινητοποίηση. Ό,τι κάνει δηλαδή και ο φυγοκεντρικός συμπλέκτης των παπιών, μόνο που εδώ η αποσύμπλεξη δεν γίνεται πάντα στο ίδιο φάσμα στροφών, ούτε με τον ίδιο ρυθμό.

7

Το E-Clutch μπορεί να μεταβάλει ηλεκτρονικά τον τρόπο και την ταχύτητα που γίνεται η σύμπλεξη/αποσύμπλεξη και ως αποτέλεσμα αυτής της δυνατότητας, η Honda προσφέρει τρία προγράμματα για τις αλλαγές ταχυτήτων (HARD, MEDIUM, SOFT) όπου στο HARD η διάρκεια σύμπλεξης/αποσύμπλεξης διαρκεί ελάχιστα προσομοιώνοντας τη λειτουργία των Quick-Shifter Up/Down και στο MEDIUM και SOFT η διαδικασία διαρκεί περισσότερο, ομαλοποιώντας τις αλλαγές και μαλακώνοντας την αίσθηση του λεβιέ ταχυτήτων.

Ο αναβάτης μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να πιάσει την μανέτα του συμπλέκτη και να κάνει εντελώς μόνος του όλη τη διαδικασία αλλαγής σχέσεων, καθώς ο αισθητήρας στο μοχλικό που πιέζει τους δίσκους δίνει εντολή στην κεντρική μονάδα να απενεργοποιήσει τη λειτουργία των ηλεκτρικών μοτέρ, κάτι που κάνει σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο.

Το σύστημα επαναλειτουργεί αυτόματα μετά από 5 δευτερόλεπτα αν ο κινητήρας έχει πολλές στροφές και σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο όταν έχει λίγες στροφές ώστε να είναι έτοιμο να πατινάρει ή ακόμα και να αποσυμπλέξει πλήρως τους δίσκους για να μην σβήσει ο κινητήρας.

Επιπρόσθετα, ο αναβάτης μπορεί να έχει μόνιμα απενεργοποιημένη την αυτόματη σύμπλεξη/αποσύμπλεξη.

Να ξεκαθαρίσουμε εδώ, πως το E-Clutch δεν αλλάζει μόνο του ταχύτητες και αυτές γίνονται πάντα από τον αναβάτη κουνώντας το πόδι του τον κλασσικό λεβιέ ταχυτήτων που έχουν όλες οι συμβατικές μοτοσυκλέτες.

Με βάρος μόλις δύο κιλά και χωρίς να έχει καμία επίπτωση στις επιδόσεις του κινητήρα και χωρίς να βάζει κανέναν περιορισμό στο σχεδιασμό των πλαισίων και των κινητήρων, το E-Clutch συνδυάζει τέλεια όλα τα πλεονεκτήματα των συμβατικών κιβωτίων με την βασική ευκολία ενός αυτόματου συμπλέκτη, δηλαδή την ελάχιστη κόπωση του αναβάτη μέσα στην κίνηση της πόλης.

Να πούμε επίσης, πως η χρήση συμβατικών δίσκων συμπλέκτη στο E-Clutch μειώνει στο ελάχιστο δυνατό το κόστος συντήρησής του και δεν βάζει κανένα όριο στην ροπή και την ιπποδύναμη που πρέπει να έχει ένας κινητήρας για να το χρησιμοποιήσεις με ασφάλεια.

9

 

Ετικέτες