Τα στατιστικά στοιχεία είναι ξεκάθαρα. Τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν μέσα στις πόλεις με μικρές ταχύτητες και τα περισσότερα ατυχήματα με τραυματισμούς και θανάτους αφορούν εκείνα που εμπλέκονται πεζοί. Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να ξεκαθαρίσουμε μερικά βασικά πράγματα που πρέπει να κάνει ένας μοτοσυκλετιστής σε περίπτωση που εμπλακεί σε ατύχημα με πεζό, αλλά και την νομική διαδικασία που ακολουθεί. Πρόκειται για ένα θέμα που έχει καλυφθεί ελάχιστα, αλλά τα στατιστικά των τροχαίων στις ελληνικές πόλεις δείχνουν πως θα έπρεπε όλοι μας να ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε, ξεκινώντας από το πλέον βασικό: Σταματάμε, δεν εγκαταλείπουμε το σημείο και βλέπουμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τον συνάνθρωπό μας καλώντας παράλληλα το ΕΚΑΒ και την Τροχαία. Διασφαλίζουμε πως τα υπόλοιπα αυτοκίνητα δεν θα πέσουν επάνω στον τραυματία και χωρίς να τον μετακινήσουμε ακολουθούμε τις οδηγίες του ΕΚΑΒ και της Τροχαίας, αφού τους έχουμε ήδη ενημερώσει. Φαντάζει περίεργο να δηλώνει κανείς το αυτονόητο, αλλά τα στατιστικά δείχνουν άλλα πράγματα. Ενδεχομένως οι εγκαταλείψεις συμβαίνουν γιατί κανείς δεν γνωρίζει την νομική διαδικασία και ο φόβος τους υπερνικά. Γι' αυτό ας δούμε και όλες τις κινήσεις μετά από αυτό το σημείο. Δεν θα μπούμε σε νομικές λεπτομέρειες που το πιθανότερο είναι να σας μπερδέψουν. Θα ασχοληθούμε μόνο με την ουσία και θα προσπαθήσουμε να απλοποιήσουμε όσο γίνεται τα πράγματα για να γίνουν κατανοητά σε όλους.
Ένα τροχαίο ατύχημα με πεζό, χωρίζεται σε δύο στάδια. Το πρώτο είναι οι ενέργειες που πρέπει να κάνουμε αμέσως μετά το ατύχημα στον τόπο του ατυχήματος και το δεύτερο έχει να κάνει με την νομική διαδικασία (σε περίπτωση που ακολουθήσει τέτοια).
Οι ενέργειες που πρέπει να κάνουμε αμέσως μετά το ατύχημα είναι άκρως σημαντικές, διότι καθορίζουν σε απόλυτο βαθμό την διάσταση που θα πάρουν οι νομικές διαδικασίες στο επόμενο στάδιο (αν υπάρξει τέτοιο, που συνήθως υπάρχει όταν τραυματιστεί κάποιος).
Τα δύο πρώτα πράγματα που κάνουμε ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΣ είναι να καλέσουμε από το ΔΙΚΟ ΜΑΣ τηλέφωνο την τροχαία και το ΕΚΑΒ. Γιατί από το δικό μας και όχι από κάποιου άλλου; Διότι σε περίπτωση που ακολουθήσει ποινική διαδικασία ο εισαγγελέας το αναγράφει στο Κλητήριο Θέσπισμα (δηλαδή στο κατηγορητήριο) και είναι το ΜΟΝΟ στοιχείο υπέρ σου το οποίο λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη ο/η πρόεδρος του δικαστηρίου.
Ποτέ δεν εγκαταλείπουμε τον τόπο του ατυχήματος και ποτέ δεν αφήνουμε τον πεζό να πάρει εκείνος τηλέφωνο την τροχαία και το ΕΚΑΒ. Δεν τον αφήνουμε με την έννοια πως το έχουμε κάνει ήδη εμείς. Άμεσα! Διαφορετικά ο εισαγγελέας θα καταγράψει πως ο πεζός κάλεσε σε βοήθεια που είναι το ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΕΠΙΒΑΡΥΝΤΙΚΟ στοιχείο εναντίον σου σε περίπτωση που βρεθείς στην αίθουσα του δικαστηρίου για την ποινική διαδικασία.
Προφανώς σε περίπτωση που έχουμε τραυματιστεί και εμείς σοβαρά κάτι τέτοιο ίσως να μην είναι εύκολο να γίνει, αλλά αν μπορούμε τουλάχιστον να μιλήσουμε και η ζωή μας δεν βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο από τον τραυματισμό μας, είναι σημαντικό να κάνουμε εμείς όλες τις απαραίτητες ενέργειες και να μείνουμε στον τόπο του ατυχήματος περιμένοντας την ιατρική βοήθεια για εμάς και κάθε εμπλεκόμενο καθώς και την Τροχαία, που όταν υπάρχει τραυματισμός έρχεται πιο γρήγορα. Τουλάχιστον εμπειρικά, έτσι συμβαίνει.
Τι να προσέξουμε κατά την διάρκεια της αυτοψίας από την τροχαία:
Δυστυχώς στην Ελλάδα, η τροχαία και τα δικαστήρια δεν λαμβάνουν όσο θα έπρεπε υπόψη την κακή ποιότητα των δρόμων, την κακή σήμανσή τους, τα παράνομα σαπουνόνερα από το λούκι της κυρα-Μαρίας που πλένει το μπαλκόνι κ.τ.λ.
Ακόμα κι οι αστυνομικοί του τμήματος του Ανακριτικού της Τροχαίας που είναι φιλότιμοι και τιμούν τον όρκο που έδωσαν να υπηρετούν το Σύνταγμα και τους Νόμους του ελληνικού κράτους, δεν συνηθίζουν να γράφουν στην έκθεσή τους πως η άσφαλτος είναι εκτός προδιαγραφών ή πως το STOP και το φανάρι είναι πίσω από τη νεραντζιά που δεν κλάδεψε ο Δήμος ή πως οι διαγραμμίσεις της διάβασης των πεζών έχουν ξεθωριάσει τελείως. Δύσκολα κάποιος δημόσιος λειτουργός θα γράψει (από μόνος του/της) σε έγγραφο που θα πάει στο ποινικό δικαστήριο κάτι που να λέει πως υπάρχει ευθύνη μιας άλλης δημόσιας υπηρεσίας ή δημόσιου υπαλλήλου. Ακόμα κι αν το κάνει, το δικαστήριο ενδέχεται να μην το λάβει σοβαρά υπόψη του. Γενικά στις εκθέσεις που στέλνει η τροχαία στα δικαστήρια, οι ελληνικοί δρόμοι παρουσιάζονται στην πλειοψηφία τους ως άριστα φωτισμένοι, με άριστη σήμανση και πρόσφυση πίστας. Παρ' όλα αυτά, δεν χάνεις τίποτα αν τους ζητήσεις (επίμονα) να καταγράψουν τις πραγματικές συνθήκες. Μην ελπίζεις όμως πως θα το κάνουν ή πως θα το λάβει υπόψη του το δικαστήριο, διότι αυτό θα ανοίξει τον δρόμο να ζητήσεις εσύ αποζημίωση από κάποια δημόσια υπηρεσία και κάτι τέτοιο προσπαθούν να το αποφύγουν με κάθε τρόπο. Άλλωστε ο ΚΟΚ έχει προβλέψει να λύσει όλα αυτά τα προβλήματα για τις δημόσιες αρχές με μία φράση κλειδί, πως ο οδηγός πρέπει να προσαρμόζει την ταχύτητά του με βάση την κατάσταση του οδοστρώματος.
Εκείνο που πραγματικά θα πρέπει να ζητήσεις επίμονα από το ανακριτικό της τροχαίας είναι να πάρει επί τόπου καταθέσεις από τον πεζό, από εσένα και αν είναι δυνατόν από μάρτυρες που είδαν το ατύχημα. Ειδικά οι επί τόπου καταθέσεις των μαρτύρων είναι πολύ χρήσιμες, διότι με αυτόν τον τρόπο θα έχεις τα προσωπικά στοιχεία τους σε περίπτωση που τους χρειαστείς στο δικαστήριο. Επίσης θα πρέπει να τους κάνεις σαφές πως ΕΣΥ πήρες τηλέφωνο για να έρθουν και πως ΕΣΥ τηλεφώνησες στο ΕΚΑΒ. Το επαναλαμβάνουμε ξανά διότι από αυτό θα εξαρτηθούν ΤΑ ΠΑΝΤΑ στο δικαστήριο.
Επίσης, θα πρέπει να ζητήσεις να κάνουν ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ αλκοτέστ στον/στην πεζό, αν έχεις εμφανή ένδειξη. Θα πρέπει να καταλάβεις πως στα δικαστήρια μετράνε μόνο τα στοιχεία που έχει καταγράψει η τροχαία και όχι οι ισχυρισμοί σου στις καταθέσεις σου. Η επιτόπου παρουσία του ΕΚΑΒ είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ, ακόμα κι αν ο τραυματισμός είναι μια απλή γρατσουνιά, ενώ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ είναι να ζητήσεις να εξετάσουν και εσένα, ακόμα κι αν νομίζεις πως δεν έχεις πάθει τίποτα. Σε περίπτωση που ακολουθήσει ποινική/αστική διαδικασία, οι ιατρικές γνωματεύσεις είναι υψίστης σημασίας. Επίσης αυτό που είναι ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ και δεν κάνει ΚΑΝΕΙΣ, είναι να ζητήσεις από την τροχαία να επιβάλει τα προβλεπόμενα πρόστιμα στον πεζό αν εκείνος έχει παραβιάσει κάποια διάταξη του άρθρου 38 του Κ.Ο.Κ.
Ναι, μπορεί οι πεζοί να μην χρειάζεται να πάρουν δίπλωμα για να κυκλοφορούν στους δρόμους, όμως η ελληνική νομοθεσία μέσω του Κ.Ο.Κ. καθορίζει πότε ένας πεζός χρησιμοποιεί νόμιμα ή παράνομα τον δρόμο και μάλιστα προβλέπει διοικητικά πρόστιμα.
Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, αν ο πεζός έχει παραβιάσει κόκκινο σηματοδότη διασχίζοντας τον δρόμο ή έχει περάσει τον δρόμο 10 μέτρα μακριά από το σημείο που βρίσκεται διάβαση, η τροχαία είναι υποχρεωμένη να του κόψει επί τόπου κλήση και να του επιβάλει το προβλεπόμενο χρηματικό πρόστιμο. Δεν πρόκειται να το κάνουν μόνοι τους, ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ να τους το υποδείξεις εσύ. Επίσης, μόνο αυτές οι δύο παραβάσεις των πεζών έχουν πραγματικό αντίκτυπο στις αποφάσεις των δικαστηρίων και καμία άλλη από εκείνες που προβλέπει το άρθρο 38 του Κ.Ο.Κ… Ελλαδάρα!
Από το νοσοκομείο στο δικαστήριο
Σε περίπτωση τραυματισμού, μετά την επιτόπου συλλογή στοιχείων, το ανακριτικό τμήμα της τροχαίας είναι υποχρεωμένο να συντάξει επίσημη έκθεση και να επαναλάβει την διαδικασία της ανάκρισης, παίρνοντας ξανά καταθέσεις από εσένα, τον πεζό και τους μάρτυρες που είδαν το ατύχημα (αν είχες φροντίσει να πάρουν τα στοιχεία τους στον τόπο του ατυχήματος...) και φτιάχνει σχεδιάγραμμα που συμπεριλαμβάνει στην τελική της έκθεση. Έως αυτό το σημείο ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΤΙΠΟΤΑ. Είσαι απλώς μάρτυρας όπως και ο πεζός. ΟΜΩΣ! Και αυτό είναι πολύ σημαντικό όπως θα δούμε παρακάτω. Η ελληνική νομοθεσία επιτρέπει σε όποιον τραυματιστεί, να ζητήσει την ποινική δίωξη εκείνου που θεωρεί υπεύθυνο για τον τραυματισμό του. ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν είναι δεδομένη η ποινική σου δίωξη, δηλαδή δεν πας κατευθείαν στο ποινικό δικαστήριο ως κατηγορούμενος αν δεν το ζητήσει ο τραυματίας πεζός (εξαιρούνται οι περιπτώσεις βαρύ τραυματισμού. Σε περιπτώσεις ελαφρού τραυματισμού ο εισαγγελέας ενεργεί μετά από κλήτευση - έχει όμως το δικαίωμα να ασκήσει ποινική δίωξη αυτεπάγγελτα, αλλά τηρεί το δικαίωμα παραίτησης από την κλήτευση αν δεν υπάρχει σοβαρός τραυματισμός ή κίνδυνος για την ζωή του ενάγοντος). Με λίγα λόγια, στους μη σοβαρούς τραυματισμούς πρέπει πρώτα να το ζητήσει εκείνος που τραυματίστηκε και ΜΟΝΟ τότε ο εισαγγελέας ξεκινά την διαδικασία της ποινικής δίωξης. ΠΡΟΣΟΧΗ ΞΑΝΑ! Αυτό σημαίνει πως αν τραυματιστείς εσύ ή και εσύ, ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ ΤΟΥ ΠΕΖΟΥ για τον τραυματισμό σου, αν εκείνος έχει παραβιάσει το άρθρο 38 του Κ.ΟΚ. Όμως για να έχει νόημα κάτι τέτοιο, θα πρέπει στην έκθεση της τροχαίας να περιγράφεται με σαφήνεια η παραβίαση κάποιας από τις διατάξεις του άρθρου 38 του Κ.Ο.Κ. Επίσης η ποινική διαδικασία είναι κάτι που θέλεις να αποφύγεις, όχι μόνο εσύ, αλλά και ο πεζός, ασχέτως αν δεν το ξέρει ούτε ο ίδιος. Οπότε μην ζητήσεις την ποινική δίωξη του πεζού αν εκείνος δεν έχει ζητήσει την δική σου, διότι θα ξεκινήσεις μια ποινική διαδικασία που θα χάσεις χρόνο και χρήμα, ακόμα κι αν την κερδίσεις!
Η νομική άγνοια είναι ο μεγαλύτερος εχθρός σου σε αυτές τις περιπτώσεις. Όχι μόνο για εσένα, αλλά και για τον πεζό. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι πεζοί που τραυματίζονται σε τροχαία, ζητούν ουσιαστικά από τα δικαστήρια ΜΟΝΟ τη χρηματική αποζημίωσή τους, δηλαδή ζητούν από εσένα ΑΣΤΙΚΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ και όχι ποινικές. Δηλαδή δεν ενδιαφέρονται πραγματικά αν θα “φας” έξι μήνες φυλακή με αναστολή ή όχι - εκτός βέβαια αν μιλάμε για υποθέσεις που ο αναβάτης οδηγούσε μεθυσμένος/μαστουρομένος ή έκανε παντιλίκια εκεί που σε στενά που παίζουν μικρά παιδιά ή εγκατέλειψε το θύμα κτλ... περιπτώσεις δηλαδή που θέλουμε να δούμε τον θύτη βαθιά στην φυλακή. Έτσι αν έχουν πάρει τα λεφτά που ζητούσαν από τα αστικά δικαστήρια, συνήθως (κατόπιν συνεννοήσεων των δικηγόρων...) εμφανίζονται στο ποινικό δικαστήριο και ζητούν την διακοπή της ποινικής δίωξης του οδηγού.
Παρ’ όλα αυτά, η πλειοψηφία των υποθέσεων χωρίς σοβαρό τραυματισμό αποκτά και ποινικό σκέλος, διότι η εξέλιξη της ποινικής δίωξης χρησιμοποιείται ως πρόκριμα για την έκβαση του αστικού δικαστηρίου. Η αλήθεια είναι πως στην ποινική διαδικασία, ο τραυματίας έχει δικαίωμα να ζητήσει ΚΑΙ αστική αποζημίωση πέραν της ποινικής τιμωρίας σου, όμως προς τιμήν τους οι περισσότεροι Έλληνες πρόεδροι των ποινικών δικαστηρίων αποφεύγουν να καθορίσουν χρηματικές αποζημιώσεις και αφήνουν αυτό το σκέλος της υπόθεσης για την αίθουσα του αστικού δικαστηρίου.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές πως εσένα και τον πεζό, σας συμφέρει να λυθεί το πρόβλημα χωρίς δικαστήρια ή έστω αν οδηγηθούν εκεί τα πράγματα να είναι στα αστικά δικαστήρια, όπου πλέον ο πεζός έχει να κάνει κυρίως με την ασφαλιστική σου εταιρεία σε περίπτωση που αυτή αρνείται να τον αποζημιώσει. Έτσι κι αλλιώς, εκεί θα δοθεί τελικά η πραγματική λύση και όχι στα ποινικά. Καθώς είπαμε πολλά, καλό είναι να ανακεφαλαιώσουμε υπογραμμίζοντας τα βασικότερα σημεία:
ΠΟΤΕ-ΠΟΤΕ-ΠΟΤΕ δεν εγκαταλείπεις το σημείο του ατυχήματος (Ναι, ακόμα και αν οδηγούμε μεθυσμένοι ή χωρίς δίπλωμα) διότι αυτό λαμβάνει υπόψη του το ποινικό δικαστήριο. Πέρα από χυδαία ενέργεια, η εγκατάλειψη τραυματία θα έχει βαρύτατες ποινικές συνέπειες, που μπορείς να αποφύγεις.
Καλείς εσύ την τροχαία και το ΕΚΑΒ, ανεξάρτητα αν υπάρχει εμφανής τραυματισμός, ώστε να έχεις τα στοιχεία που αποδέχεται το δικαστήριο σε περίπτωση που οδηγηθούν εκεί τα πράγματα
Η ποινική διαδικασία είναι χάσιμο χρόνου για εσένα και τον πεζό, αλλά πολλές φορές κρίνεται απαραίτητη από τους νομικούς συμβούλους για τους λόγους που εξηγήσαμε παραπάνω. Αν ο πεζός θέλει μόνο χρηματική αποζημίωση, συζήτησε μαζί του πώς θα τον βοηθήσεις να την εισπράξει από την ασφαλιστική εταιρεία σου χωρίς να μπλέξετε στα δικαστήρια για τα επόμενα 3-4 χρόνια
Σε περίπτωση που τελικά βρεθείς στις αίθουσες του δικαστηρίου, καλό είναι να εμφανιστείς με δικηγόρο ακόμα κι αν ξέρεις από πριν πως η μεγαλύτερη ποινή είναι φυλάκιση μερικών μηνών με αναστολή (δηλαδή δεν πας φυλακή και δεν πληρώνεις τίποτα), διότι η νομική διαδικασία μπορεί να κρύβει παγίδες για τις οποίες δεν είσαι προετοιμασμένος.
Τέλος να πούμε πως σε αυτές τις περιπτώσεις φαίνεται η πραγματική αξία της ασφαλιστικής σου εταιρείας, ιδιαίτερα αν έχεις πληρώσει για νομική κάλυψη.
Το πιο βασικό όλων όμως είναι ένα. Μην εγκαταλείψεις τον χώρο του ατυχήματος επειδή φοβάσαι τα δικαστήρια και μην πας φυλακή. Φυλακή θα πας και βαριά χρηματικά πρόστιμα θα υποστεί μονάχα αν φύγεις! Ακόμα κι αν φταις 100% και δεν έχεις δίπλωμα, δεν έχεις ασφάλεια ή είσαι μεθυσμένος, μείνε εκεί.
ΜΕΙΝΕ ΕΚΕΙ και ΚΑΛΕΣΕ την αστυνομία και το ΕΚΑΒ. Οι νόμοι και οι δικαστές θα είναι υπέρ σου σε αυτή την περίπτωση
Για την διεξαγωγή των συμπερασμάτων χρησιμοποιούμε μία βασική έκδοση κούκλας δοκιμών, την Hybrid III 50th percentile male dummy ίδια από την αρχή του τρέχοντος αιώνα με την βασικότερη εξέλιξή της να είναι πως προσαρμόστηκε και για τις γυναίκες καθώς αποδείχτηκε πως τα αποτελέσματα των crash test οδηγούσαν σε εσφαλμένες οδηγίες για ένα τεράστιο ποσοστό οδηγών εκεί έξω… Κι αν οι εταιρείες είχαν αφήσει ένα σημαντικό ποσοστό οδηγών ακάλυπτο, φανταστείτε τι γινόταν στις μοτοσυκλέτες που μόλις στις αρχές της δεκαετίας του ’90 αποκτήσαμε μία κούκλα που θα μπορούσε να μετρήσει σωστά. Κι από τότε έπρεπε να περάσουν σχεδόν δύο δεκαετίες για να φτάσουμε σε ένα κανονικό μοτοσυκλετιστικό “crash dummy” που αν και βασίζεται στο Hybrid III έχει πολλούς περισσότερους αισθητήρες, 64 συνολικά, και μετρά πολλά περισσότερα σημεία με μεγαλύτερη ακρίβεια. Μετά από όλα αυτά και σχετικά πρόσφατα με βάση το πόσες δεκαετίες υπάρχουν στην ζωή μας οι μοτοσυκλέτες, είμαστε σε θέση να έχουμε μία καλύτερη εικόνα για τις δυνάμεις που μπορούν να αποβούν μοιραίες για το σώμα του αναβάτη και ακόμη περισσότερο για τα κράνη.
