D. Domokos: Ο πρώτος βασιλιάς της σούζας!

The Wheelie King
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

9/10/2017

Ο Doug Domokos ήταν ο «Wheelie King», ο πρώτος επαγγελματίας του είδους και ο άνθρωπος που έκανε τις καλύτερες σούζες μέχρι τον θάνατό του. Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του ’70, την εποχή που ο Evel Knievel έχει ήδη συμπληρώσει μία δεκαετία κάνοντας άλματα, και πλέον έχει έρθει η στιγμή που το αστέρι του μεσουρανεί και η καριέρα του απογειώνεται στρώνοντας τον δρόμο για ένα επάγγελμα που ως τότε πρακτικά δεν υπήρχε.

Το 1975 ο Doug Domokos ετοιμάζεται να γιορτάσει τα εικοστά του γενέθλια, και με την προτροπή ενός φίλου σχηματίζει μία ομάδα τριών ανθρώπων, για να διασκεδάζουν τον κόσμο στα διαλείμματα ανάμεσα στους αγώνες αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών. Για να φτάσουμε βέβαια σε αυτό, έχει προηγηθεί μία φοβερή πενταετία. Ο Domokos καβαλούσε μοτοσυκλέτες από μικρή ηλικία, αλλά η πρώτη δική του ήρθε όταν ήταν 15 ετών. Για να την συντηρήσει, αλλά κι από πραγματικό πάθος, ο Doug ξεκίνησε ως βοηθός συνεργείου μετά το σχολείο. Είναι η εποχή που τα συνεργεία – ανά τον κόσμο κι όχι μονάχα στις ΗΠΑ- είναι πανίσχυρα και λειτουργούν με την δυναμική που σήμερα έχουν οι αντιπροσωπείες. Το συνεργείο που πιάνει δουλειά ο Domokos, το Red Bud, που τόσο θυμίζει σε όνομα την Red Bull (!) οργανώνει τοπικά πρωταθλήματα motocross στα οποία το προσωπικό βοηθά σε οργανωτικό ρόλο. Σε κάθε διάλειμμα, ο Domokos πραγματοποιεί σούζες με την μοτοσυκλέτα του μαζεύοντας κόσμο τριγύρω του που συχνά αριθμεί το σύνολο των θεατών του αγώνα. Χρόνο με τον χρόνο χτίζεται η φήμη πως όταν πηγαίνεις την μοτοσυκλέτα σου για service στο Red Bud, ο Domokos την τεστάρει πριν στην παραδώσει κάνοντας σούζες κατά μήκος της παρακείμενης σιδηροδρομικής γραμμής. Ο ίδιος χρόνια αργότερα στο βιβλίο που πρόλαβε να εκδώσει πριν τον θάνατό του, επιβεβαιώνει πως η φήμη ήταν βάσιμη. Είμαστε βέβαια σε διαφορετικές εποχές από σήμερα, και υπάρχουν πελάτες που πηγαίνουν απλά για να δώσουν την μοτοσυκλέτα τους στον Domoko και να την δουν να ξύνει το πίσω φτερό της στην άσφαλτο..

Είναι εξαιτίας αυτής της φήμης που ο Domokos και τρεις φίλοι με αντίστοιχο πάθος για τις σούζες, ξεκινούν τις επιδείξεις σε αγώνες. Από τους τρεις, ένας είναι εκείνος που εκτός από τις σούζες παθιάζεται με το χειροκρότημα του κόσμου και χτίζει την προσωπικότητα του “showman” προσπαθώντας να κρατήσει το ενδιαφέρον των θεατών στην ακμή του για κάθε διαθέσιμο λεπτό. Το αποτέλεσμα είναι να συνεχίσει μόνος του καθώς οι άλλοι δύο χάνουν το ενδιαφέρον τους και λίγο αργότερα, σχεδόν οκτώ χρόνια από την ημέρα που απέκτησε την πρώτη του μοτοσυκλέτα, κλείνει συμβόλαιο με την Kawasaki. Πλέον είναι ο πρώτος «επαγγελματίας της σούζας» ζει μονάχα από τις εμφανίσεις που πραγματοποιεί στο Supercross.

Η πρώτη επαφή με την Kawasaki δεν είναι εύκολη. Η μοτοσυκλέτα του παραδίδεται καινούρια σε κούτα, μόλις μισή ώρα πριν την έναρξη του σόου, και ο Domokos έχει μονάχα δέκα λεπτά με ένα τέταρτο στην κατοχή του για να την συνηθίσει και να την προετοιμάσει. Εκείνο το πρώτο σόου με την Kawasaki όμως έμελλε να είναι από τα πιο πετυχημένα!

Ο ίδιος θα πει αργότερα: «νόμιζα ότι αυτό θα είναι πάντα κάτι που κάνω τα Σαββατοκύριακα, ότι θα γυρνώ από πόλεις σε πόλεις με τα ταξίδια και την εμπειρία να είναι η μόνη σοβαρή ανταμοιβή. Στην καλύτερη περίπτωση θα ζούσα σαν κάποιος που δουλεύει σε τσίρκο. Ποτέ δεν πίστευα ότι δεν θα χρειαζόταν να ξανά δουλέψω στην ζωή μου. Είναι απίστευτο το πόσο γρήγορα εξελίχθηκαν τα πράγματα»!

Το 1981 τα «πράγματα» γίνονται ακόμα καλύτερα: Προσλαμβάνεται από την Honda όπου τον αντιμετωπίζει όπως μία κανονική ομάδα, κι έτσι του διαθέτει χρόνο από τους μηχανικούς της καθώς και προϋπολογισμό για να κάνει τις δικές του μετατροπές.

Αμέσως κατασκευάζουν κάτι πρωτοποριακό για την εποχή, ένα ηλεκτρικό μοτέρ στον εμπρός τροχό με δύο ταχύτητες, ώστε να συνεχίσει να γυρνά όταν ο Domokos ξεχνούσε να τον κατεβάσει. Το μοτέρ αυτό είχε διακόπτη υδραργύρου για να σταματά αμέσως μόλις ο τροχός άγγιζε το έδαφος. Ξεκινούσε το καλύτερο μέρος για την καριέρα του.

Ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, από την Ιαπωνία και την Νέα Ζηλανδία, μέχρι χώρες τις Λατινικής Αμερικής που ο μοτοσυκλετισμός ήταν μία πιο ασαφής έννοια. Ενέπνευσε έτσι κι άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμα και έτσι σχηματίστηκε ανταγωνισμός στο επάγγελμα που ο ίδιος είχε δημιουργήσει. Γρήγορα λοιπόν μπήκε στην διαδικασία να αναζητεί την επόμενη μεγάλη πρόκληση που κανείς χωρίς υποστήριξη, προϋπολογισμό και φυσικά αντίστοιχο ποσό τρέλας, δεν θα μπορούσε να αντιγράψει.

Ο Domokos δεν μπορούσε φυσικά να γνωρίζει, πως εκείνη την στιγμή έριχνε τα θεμέλια και για τον τρόπο που λειτουργούν οι stuntmen της μοτοσυκλέτας, στην σημερινή εποχή!

Οι σούζες και τα σόου γινόντουσαν πλέον με όλων των ειδών τις μοτοσυκλέτες και ακόμα και σήμερα φιγουράρει η φωτογραφία του με το εξακύλινδρο KZ1300 της Kawasaki, να δείχνει με περηφάνια τους λαιμούς των εξατμίσεων του..

Από την παραπάνω ανάγκη, το 1983 παίρνει μία άδεια που εκείνη την εποχή δινόταν πιο εύκολα, και ανεβάσει την μοτοσυκλέτα στην κορυφή του Empire State Building και λίγους μήνες αργότερα ολοκληρώνει μία περιστροφή της πίστας Supercross στο Anaheim Stadium χωρίς να προσγειώσει τον εμπρός τροχό, σε μία παράσταση που έξυπνα είχε προμοταριστεί ως «στοίχημα» με τον διοργανωτή του αγώνα για 10.000 δολάρια!

Η επιτυχία αυτή έφερε και την προσπάθεια για το παγκόσμιο ρεκόρ απόστασης με σούζα, που ο Domokos στερέωσε στα 234 χιλιόμετρα! Ένα ρεκόρ που παρέμεινε δικό του για περισσότερο από μία δεκαετία και πιθανότητα θα το είχε ξανά κερδίσει και ίσως το κρατούσε και σήμερα, αν δεν έφευγε απότομα από την ζωή. Μαθαίνοντας να πετά με υπερελαφρά αεροσκάφη, ο Domokos σκεφτόταν τον τρόπο που θα τα ενσωματώσει στις μελλοντικές του παραστάσεις, όταν σκοτώθηκε στα τέλη του 2000 μαζί με τον εκπαιδευτή του, σε μία εκπαιδευτική πτήση. Η αρραβωνιαστικιά του είχε φέρει λίγο καιρό πριν στην ζωή, τον γιο τους Νικόλα.

Ακόμα και σήμερα στην εποχή του internet, το επίθετο «Domokos» μαζί με το όνομα του γιου του (Νικόλας) χρειάζεται μονάχα ένα σχόλιο για να πυροδοτήσει εικασίες για την ελληνικότητα της καταγωγής του. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ο Domokos είχε μακρινές ρίζες από την Ουγγαρία και μάλιστα το όνομα αυτό απαντάται σε ισπανικές φυλές, αν κανείς πάει ακόμη πιο πίσω… Καμία σχέση με τον Δομοκό εδώ, τις στροφές του και φυσικά το «Κατίκι Δομοκού»…

Πριν τον θάνατό του,  ο Doug Domokos είχε πλούσιο συγγραφικό έργο σε περιοδικά και είχε εκδώσει ήδη ένα βιβλίο, ενώ πλούσιο ήταν και το ανθρωπιστικό του έργο. Το Hollywood είχε ήδη αρχίσει να αποκτά επικοινωνία μαζί του, έχοντας συμμετοχή σε ταινίες όπως το Cannonball Run.

Ήταν ο πρώτος βασιλιάς της σούζας και αναμφισβήτητος στην εποχή του, θέτοντας πολλά από τα θεμέλια για μία αντίστοιχη καριέρα σήμερα. Εκτός από ταλέντο σε αυτό που έκανε, μεγάλο κομμάτι της επιτυχίας του, ήταν ο τρόπος που διαχειριζόταν το κοινό και η ευγενική φυσιογνωμία του…

 

Ανεβαίνοντας με σούζα, έναν από τους πιο διάσημους δρόμους στο San Francisco:

 

---- Στην σημερινή εποχή:

Ο Dougie Lampkin πραγματοποιεί έναν ολόκληρο γύρο του Isle of Man με σούζα

Οδήγηση μοτοσυκλέτας Α1 με δίπλωμα αυτοκινήτου: Ποιες χώρες της Ευρώπης την εφαρμόζουν και πώς

Εμείς θέλουμε 12 ώρες μάθημα για… ποδήλατο!
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

25/9/2020

Ξεκινώντας από την φυσική υπόσταση που θα έχουν οι άδειες οδήγησης στην Ε.Ε. το 2013, ορίζοντας πως όλες οι χώρες θα έχουν μία κοινή εμφάνιση σε πλαστική καρτέλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ολοκλήρωσε και μία ομπρέλα οδηγιών και κανόνων με στόχο να εναρμονιστούν οι κατηγορίες σε όλες τις χώρες μέλη. Όλα αυτά έχουν ήδη γίνει, εκείνο που μένει είναι να συγκλίνουν και οι διαδικασίες απόκτησης του διπλώματος.

Την ανάγκη να γίνει αυτό εμείς εδώ στην Ελλάδα δεν μπορούμε να την κατανοήσουμε απόλυτα εξαιτίας γεωγραφικής θέσης. Στην Ελλάδα η αλλαγή συνόρων είναι μία κανονική διαδικασία, γίνεται είτε σε λιμάνι, είτε με σταθμούς συνόρων όπου διενεργείται έλεγχος. Τυπικός πλέον και πολύ γρήγορος, αλλά υφίσταται ως διαδικασία.

Στις κεντρικές χώρες της Ευρώπης τα σύνορα είναι μία ταμπέλα στην άκρη του δρόμου και η μετακίνηση πολιτών της μίας χώρας σε μία άλλη, είναι για ένα πολύ μεγάλο σύνολο μία καθημερινή διαδικασία σε σημείο που μένουν σε μία χώρα αλλά εργάζονται στην διπλανή. Αυτό είναι το πιο εξειδικευμένο παράδειγμα, η γενικότερη εικόνα είναι μία αέναη κίνηση από την μία χώρα στην άλλη χωρίς κανέναν έλεγχο και μόνο με μία ταμπέλα να σε πληροφορεί πως άλλαξες χώρα. Από την Γαλλία περνάς στο Βέλγιο ή το Λουξεμβούργο και συνεχίζεις στην Γερμανία χωρίς να σταματάς πουθενά…

Αυτός είναι και ένας βασικός λόγος που από πολύ νωρίς έχει γεννηθεί η ανάγκη στην κεντρική Ευρώπη να υπάρχει ένας εναρμονισμένος τρόπος εκπαίδευσης των οδηγών, μία σήμανση Ε.Ο. και αυτοκινητόδρομων βάση πρωτοκόλλου και ένα σύστημα εξετάσεων που θα αποδίδει οδηγούς που όλοι μαζί θα μπορούν να συνυπάρχουν, ακριβώς γιατί έχουν περάσει παραπλήσια και κοινή εκπαίδευση. Η οδήγηση μοτοσυκλέτας δεν διαφέρει από τον κανόνα και απώτερος στόχος της Ε.Ε. είναι να οδηγείσαι στην μεγάλη κατηγορία Α μόνο μέσα από τις υπόλοιπες μκρότερες κατηγορίες. Αυτό ας μας απασχολήσεις αργότερα σε άλλο άρθρο. Στην υπόλοιπη Ευρώπη λοιπόν ταυτόχρονα απλοποίησαν και τον τρόπο που θα μπορεί κανείς να αποκτά άδεια οδήγησης για μικρές μοτοσυκλέτες και σκούτερ, αποσυμφορίζοντας το εξεταστικό και εκπαιδευτικό σύστημα. Πριν γίνει αυτό βέβαια, αναλύθηκαν και εκτιμήθηκαν όλες οι προτάσεις, δεν προχώρησαν τυφλά σε κάποια εφαρμογή και έχουν γίνει εκτεταμένες έρευνες τόσο πριν, όσο και μετά αξιολογώντας το μέτρο.

Κατηγορία ΑΜ:

Σε όλες τις χώρες λοιπόν της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπεται να οδηγείς μοτοποδήλατο κατηγορίας ΑΜ <45km/h χωρίς καμία προϋπόθεση, χωρίς εξετάσεις, μαθήματα κτλ.

Στην Ελλάδα αν έχεις δίπλωμα αυτοκινήτου και θέλεις να οδηγήσεις ένα μοτοποδήλατο με ταχύτητες μικρότερες από αυτές που μπορεί να φτάσει ένα κανονικό σύγχρονο ποδήλατο, ξεκινάς με Παράβολο εκτύπωσης 30€, Χαρτόσημο των 27,2€, μερικά φωτοαντίγραφα κτλ και προχωράς με υποχρεωτική εκπαίδευση και ελάχιστη πρακτική εκπαίδευση 12 ωρών. Όλα αυτά αν είσαι ήδη οδηγός αυτοκινήτου και θέλεις απλά να κινηθείς με μοτοποδήλατο στην Ελλάδα..

Κατηγορία Α1:

Στην κατηγορία Α1 που περιλαμβάνει παπιά, σκούτερ και μικρές μοτοσυκλέτες 125 κυβικών που έχουν και περιορισμό σε ίππους αλλά και περιορισμό σε αναλογία κιλών και ίππων, οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν καταστήσει την διαδικασία εξαιρετικά απλή για τους οδηγούς αυτοκινήτων, καθιστώντας μία μορφή ισοδυναμίας διπλώματος Β/Α1 καταργώντας εξετάσεις, τόσο θεωρητικές όσο και πρακτικές.

Πάμε να δούμε τι χρειάζεται ένας κάτοχος κατηγορίας Β για να οδηγήσει μοτοσυκλέτα Α1:

Ιταλία:     
χωρίς προϋπόθεση εξετάσεων, μαθημάτων, ετών οδήγησης και ηλικίας
Τσεχία:    
χωρίς προϋπόθεση εξετάσεων, μαθημάτων, ετών οδήγησης και ηλικίας
Λετονία: 
χωρίς προϋπόθεση εξετάσεων, μαθημάτων, ετών οδήγησης και ηλικίας
Ισπανία: 
χωρίς προϋπόθεση εξετάσεων και μαθημάτων. Κατοχή Β άδειας για 3 έτη
Σλοβακία:
χωρίς προϋπόθεση εξετάσεων και μαθημάτων. Κατοχή Β άδειας για 2 έτη και δίνεται μόνο για αυτόματο δίκυκλο (πχ σκούτερ).
Πορτογαλία:
χωρίς προϋπόθεση εξετάσεων και μαθημάτων. Κατοχή Β άδειας για 2 έτη και συμπληρωμένα τα 25 έτη ηλικία.
Γερμανία
χωρίς προϋπόθεση εξετάσεων. Κατοχή Β για 5 έτη, 25 έτη ηλικία και 9 μαθήματα.
Μάλτα
χωρίς προϋπόθεση εξετάσεων, ετών οδήγησης και ηλικίας. Αρκούν 10 μαθήματα.
Πολωνία
χωρίς προϋπόθεση, εξετάσεων, μαθημάτων και ηλικίας. Κατοχή Β άδειας για 3 έτη
Βέλγιο
χωρίς προϋπόθεση, εξετάσεων, μαθημάτων και ηλικίας. Κατοχή Β άδειας για 2 έτη
Αυστρία
χωρίς προϋπόθεση, εξετάσεων και ηλικίας. Κατοχή Β άδειας για 5 έτη και 6 μαθήματα.
Γαλλία
χωρίς προϋπόθεση, εξετάσεων και ηλικίας. Κατοχή Β άδειας για 2 έτη και 7 μαθήματα.
Λουξεμβούργο
χωρίς προϋπόθεση, εξετάσεων και ηλικίας. Κατοχή Β άδειας για 2 έτη και 7 μαθήματα.
Ηνωμένο Βασίλειο:
χωρίς προϋπόθεση, εξετάσεων ετών οδήγησης και ηλικίας.  Αρκεί μόνο πρακτική εκπαίδευση.

*επικαιροποιημένη λίστα

Στην Ελλάδα η προσπάθεια εναρμόνισης με την υπόλοιπη Ευρώπη σκοντάφτει σε διαδικασίες, αποφάσεις μη αρμόδιων για κυκλοφοριακά ζητήματα ανθρώπων, συμφέροντα κτλ. Τα έχουμε δει από κοντά, από προσωπική εμπειρία έχοντας καταθέσει Φάκελο Μοτοσυκλέτας για όλα τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε, όπως για τον ΦΠΑ στα κράνη, κάτι που πρόσφατα άλλαξε -λίγο- προς το καλύτερο.

Αφορμή για την έναρξη του θέματος ξανά υπήρξε η προ ημερών δημοσίευση ΦΕΚ με την φράση «Η κατηγορία Β ισχύει και για οδήγηση οχημάτων της κατηγορίας Α1»

Προσέξτε αυτό ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ HOAX έχει γραφτεί στο ΦΕΚ 4075. Εκ των υστέρων το Υπουργείο διευκρίνισε πως η φράση αυτή αφορούσε μόνο το πληροφοριακό σύστημα της χώρας που προετοιμάζεται για την αλλαγή της κατηγορίας. Ξεκάθαρα λέγοντας πως είναι μία αλλαγή που έρχεται. Δεν ισχύει ακόμα, όπως διευκρινίστηκε και υπάρχει εδώ όλο το ιστορικό, αλλά θα ισχύσει στο μέλλον και αναμένουμε με ποιον τρόπο, όπως παραπάνω θα γίνει κάτι τέτοιο…

Σε επόμενο άρθρο μία εκτεταμένη μελέτη για το τι συνέβη στις χώρες αυτές μετά την ισοδυναμία των διπλωμάτων.