D. Domokos: Ο πρώτος βασιλιάς της σούζας!

The Wheelie King
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

9/10/2017

Ο Doug Domokos ήταν ο «Wheelie King», ο πρώτος επαγγελματίας του είδους και ο άνθρωπος που έκανε τις καλύτερες σούζες μέχρι τον θάνατό του. Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του ’70, την εποχή που ο Evel Knievel έχει ήδη συμπληρώσει μία δεκαετία κάνοντας άλματα, και πλέον έχει έρθει η στιγμή που το αστέρι του μεσουρανεί και η καριέρα του απογειώνεται στρώνοντας τον δρόμο για ένα επάγγελμα που ως τότε πρακτικά δεν υπήρχε.

Το 1975 ο Doug Domokos ετοιμάζεται να γιορτάσει τα εικοστά του γενέθλια, και με την προτροπή ενός φίλου σχηματίζει μία ομάδα τριών ανθρώπων, για να διασκεδάζουν τον κόσμο στα διαλείμματα ανάμεσα στους αγώνες αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών. Για να φτάσουμε βέβαια σε αυτό, έχει προηγηθεί μία φοβερή πενταετία. Ο Domokos καβαλούσε μοτοσυκλέτες από μικρή ηλικία, αλλά η πρώτη δική του ήρθε όταν ήταν 15 ετών. Για να την συντηρήσει, αλλά κι από πραγματικό πάθος, ο Doug ξεκίνησε ως βοηθός συνεργείου μετά το σχολείο. Είναι η εποχή που τα συνεργεία – ανά τον κόσμο κι όχι μονάχα στις ΗΠΑ- είναι πανίσχυρα και λειτουργούν με την δυναμική που σήμερα έχουν οι αντιπροσωπείες. Το συνεργείο που πιάνει δουλειά ο Domokos, το Red Bud, που τόσο θυμίζει σε όνομα την Red Bull (!) οργανώνει τοπικά πρωταθλήματα motocross στα οποία το προσωπικό βοηθά σε οργανωτικό ρόλο. Σε κάθε διάλειμμα, ο Domokos πραγματοποιεί σούζες με την μοτοσυκλέτα του μαζεύοντας κόσμο τριγύρω του που συχνά αριθμεί το σύνολο των θεατών του αγώνα. Χρόνο με τον χρόνο χτίζεται η φήμη πως όταν πηγαίνεις την μοτοσυκλέτα σου για service στο Red Bud, ο Domokos την τεστάρει πριν στην παραδώσει κάνοντας σούζες κατά μήκος της παρακείμενης σιδηροδρομικής γραμμής. Ο ίδιος χρόνια αργότερα στο βιβλίο που πρόλαβε να εκδώσει πριν τον θάνατό του, επιβεβαιώνει πως η φήμη ήταν βάσιμη. Είμαστε βέβαια σε διαφορετικές εποχές από σήμερα, και υπάρχουν πελάτες που πηγαίνουν απλά για να δώσουν την μοτοσυκλέτα τους στον Domoko και να την δουν να ξύνει το πίσω φτερό της στην άσφαλτο..

Είναι εξαιτίας αυτής της φήμης που ο Domokos και τρεις φίλοι με αντίστοιχο πάθος για τις σούζες, ξεκινούν τις επιδείξεις σε αγώνες. Από τους τρεις, ένας είναι εκείνος που εκτός από τις σούζες παθιάζεται με το χειροκρότημα του κόσμου και χτίζει την προσωπικότητα του “showman” προσπαθώντας να κρατήσει το ενδιαφέρον των θεατών στην ακμή του για κάθε διαθέσιμο λεπτό. Το αποτέλεσμα είναι να συνεχίσει μόνος του καθώς οι άλλοι δύο χάνουν το ενδιαφέρον τους και λίγο αργότερα, σχεδόν οκτώ χρόνια από την ημέρα που απέκτησε την πρώτη του μοτοσυκλέτα, κλείνει συμβόλαιο με την Kawasaki. Πλέον είναι ο πρώτος «επαγγελματίας της σούζας» ζει μονάχα από τις εμφανίσεις που πραγματοποιεί στο Supercross.

Η πρώτη επαφή με την Kawasaki δεν είναι εύκολη. Η μοτοσυκλέτα του παραδίδεται καινούρια σε κούτα, μόλις μισή ώρα πριν την έναρξη του σόου, και ο Domokos έχει μονάχα δέκα λεπτά με ένα τέταρτο στην κατοχή του για να την συνηθίσει και να την προετοιμάσει. Εκείνο το πρώτο σόου με την Kawasaki όμως έμελλε να είναι από τα πιο πετυχημένα!

Ο ίδιος θα πει αργότερα: «νόμιζα ότι αυτό θα είναι πάντα κάτι που κάνω τα Σαββατοκύριακα, ότι θα γυρνώ από πόλεις σε πόλεις με τα ταξίδια και την εμπειρία να είναι η μόνη σοβαρή ανταμοιβή. Στην καλύτερη περίπτωση θα ζούσα σαν κάποιος που δουλεύει σε τσίρκο. Ποτέ δεν πίστευα ότι δεν θα χρειαζόταν να ξανά δουλέψω στην ζωή μου. Είναι απίστευτο το πόσο γρήγορα εξελίχθηκαν τα πράγματα»!

Το 1981 τα «πράγματα» γίνονται ακόμα καλύτερα: Προσλαμβάνεται από την Honda όπου τον αντιμετωπίζει όπως μία κανονική ομάδα, κι έτσι του διαθέτει χρόνο από τους μηχανικούς της καθώς και προϋπολογισμό για να κάνει τις δικές του μετατροπές.

Αμέσως κατασκευάζουν κάτι πρωτοποριακό για την εποχή, ένα ηλεκτρικό μοτέρ στον εμπρός τροχό με δύο ταχύτητες, ώστε να συνεχίσει να γυρνά όταν ο Domokos ξεχνούσε να τον κατεβάσει. Το μοτέρ αυτό είχε διακόπτη υδραργύρου για να σταματά αμέσως μόλις ο τροχός άγγιζε το έδαφος. Ξεκινούσε το καλύτερο μέρος για την καριέρα του.

Ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, από την Ιαπωνία και την Νέα Ζηλανδία, μέχρι χώρες τις Λατινικής Αμερικής που ο μοτοσυκλετισμός ήταν μία πιο ασαφής έννοια. Ενέπνευσε έτσι κι άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμα και έτσι σχηματίστηκε ανταγωνισμός στο επάγγελμα που ο ίδιος είχε δημιουργήσει. Γρήγορα λοιπόν μπήκε στην διαδικασία να αναζητεί την επόμενη μεγάλη πρόκληση που κανείς χωρίς υποστήριξη, προϋπολογισμό και φυσικά αντίστοιχο ποσό τρέλας, δεν θα μπορούσε να αντιγράψει.

Ο Domokos δεν μπορούσε φυσικά να γνωρίζει, πως εκείνη την στιγμή έριχνε τα θεμέλια και για τον τρόπο που λειτουργούν οι stuntmen της μοτοσυκλέτας, στην σημερινή εποχή!

Οι σούζες και τα σόου γινόντουσαν πλέον με όλων των ειδών τις μοτοσυκλέτες και ακόμα και σήμερα φιγουράρει η φωτογραφία του με το εξακύλινδρο KZ1300 της Kawasaki, να δείχνει με περηφάνια τους λαιμούς των εξατμίσεων του..

Από την παραπάνω ανάγκη, το 1983 παίρνει μία άδεια που εκείνη την εποχή δινόταν πιο εύκολα, και ανεβάσει την μοτοσυκλέτα στην κορυφή του Empire State Building και λίγους μήνες αργότερα ολοκληρώνει μία περιστροφή της πίστας Supercross στο Anaheim Stadium χωρίς να προσγειώσει τον εμπρός τροχό, σε μία παράσταση που έξυπνα είχε προμοταριστεί ως «στοίχημα» με τον διοργανωτή του αγώνα για 10.000 δολάρια!

Η επιτυχία αυτή έφερε και την προσπάθεια για το παγκόσμιο ρεκόρ απόστασης με σούζα, που ο Domokos στερέωσε στα 234 χιλιόμετρα! Ένα ρεκόρ που παρέμεινε δικό του για περισσότερο από μία δεκαετία και πιθανότητα θα το είχε ξανά κερδίσει και ίσως το κρατούσε και σήμερα, αν δεν έφευγε απότομα από την ζωή. Μαθαίνοντας να πετά με υπερελαφρά αεροσκάφη, ο Domokos σκεφτόταν τον τρόπο που θα τα ενσωματώσει στις μελλοντικές του παραστάσεις, όταν σκοτώθηκε στα τέλη του 2000 μαζί με τον εκπαιδευτή του, σε μία εκπαιδευτική πτήση. Η αρραβωνιαστικιά του είχε φέρει λίγο καιρό πριν στην ζωή, τον γιο τους Νικόλα.

Ακόμα και σήμερα στην εποχή του internet, το επίθετο «Domokos» μαζί με το όνομα του γιου του (Νικόλας) χρειάζεται μονάχα ένα σχόλιο για να πυροδοτήσει εικασίες για την ελληνικότητα της καταγωγής του. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ο Domokos είχε μακρινές ρίζες από την Ουγγαρία και μάλιστα το όνομα αυτό απαντάται σε ισπανικές φυλές, αν κανείς πάει ακόμη πιο πίσω… Καμία σχέση με τον Δομοκό εδώ, τις στροφές του και φυσικά το «Κατίκι Δομοκού»…

Πριν τον θάνατό του,  ο Doug Domokos είχε πλούσιο συγγραφικό έργο σε περιοδικά και είχε εκδώσει ήδη ένα βιβλίο, ενώ πλούσιο ήταν και το ανθρωπιστικό του έργο. Το Hollywood είχε ήδη αρχίσει να αποκτά επικοινωνία μαζί του, έχοντας συμμετοχή σε ταινίες όπως το Cannonball Run.

Ήταν ο πρώτος βασιλιάς της σούζας και αναμφισβήτητος στην εποχή του, θέτοντας πολλά από τα θεμέλια για μία αντίστοιχη καριέρα σήμερα. Εκτός από ταλέντο σε αυτό που έκανε, μεγάλο κομμάτι της επιτυχίας του, ήταν ο τρόπος που διαχειριζόταν το κοινό και η ευγενική φυσιογνωμία του…

 

Ανεβαίνοντας με σούζα, έναν από τους πιο διάσημους δρόμους στο San Francisco:

 

---- Στην σημερινή εποχή:

Ο Dougie Lampkin πραγματοποιεί έναν ολόκληρο γύρο του Isle of Man με σούζα

Πληρώσαμε 17 εκατ. Ευρώ στον Μορέα για την απώλεια εσόδων από την καραντίνα Μαρτίου!

Εγγυημένη επένδυση, είναι οι ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

15/9/2020

Το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών κατέβαλε πριν λίγες ημέρες στον Παραχωρησιούχο του αυτοκινητόδρομου Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας και Λεύκτρου-Σπάρτης, (Μορέας Α.Ε.) ποσό 17.050.681,16€ ως αποζημίωση για την απώλεια εσόδων λόγω των περιορισμών στην κυκλοφορία των πολιτών που επέβαλε η κυβέρνηση, στα πλαίσια αντιμετώπισης του κορωνοϊού. Αυτό από μόνο τους -ίσως- να μην ακουστεί σκανδαλώδες σε κάποιους αναγνώστες, με βάση το σκεπτικό πως όλες οι πληττόμενες επιχειρήσεις έχουν λάβει μιας μορφής αποζημίωση για την απώλεια εσόδων που είχαν. Άλλες επιχειρήσεις με την μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής, που ουσιαστικά είναι ένα δάνειο που θα ξεπληρώσουν από το 2021 και άτοκα για τον πρώτο χρόνο και άλλες επιχειρήσεις που έκλεισαν αναγκαστικά έλαβαν ένα μικρό ποσό που σε καμία περίπτωση δεν κάλυπτε το σύνολο του χαμένου τζίρου για το διάστημα που έμειναν κλειστές. Και οι εργαζόμενοι που μπήκαν σε καθεστώς αναστολής έλαβαν μία αποζημίωση από το κράτος που δεν ήταν στο ύψος του μισθού που θα λάμβαναν αν δεν είχε συμβεί τίποτα και συνέχιζαν να εργάζονται.

Ο ΜΟΝΟΣ σε αυτή την χώρα που το κράτος του εγγυάται το χαμένο κέρδος, είναι εκείνος που έχει αυτοκινητόδρομο. Τώρα -ίσως- να αντιλαμβάνονται όλοι την διαφορά που υπάρχει. Από το 2016 ο Μορέας έχει εισπράξει από το Δημόσιο 108.418.719,71€ ως αποζημίωση για μειωμένα έσοδα και με βάση την σύμβαση που υπέγραψαν επί Σύριζα το 2015 η Πρόσθετη Επιδότηση Λειτουργίας μπορεί να φτάσει έως τα 330 εκατ. Ευρώ!

Με στόχο να αποφύγουμε την κομματική χροιά, σε ένα ζήτημα καθαρά πολιτικό και όχι κομματικό, οι Συμβάσεις Παραχώρησης που εμάς στο ΜΟΤΟ μας απασχόλησαν από το 2008 και επί δύο έτη δεχθήκαμε αρκετές αντιδράσεις για την σειρά άρθρων που κάναμε ενάντιά τους, υπογράφηκαν από τον Σουφλιά. Εσκεμμένα λείπει η λέξη «κύριος». Αυτό που τώρα υλοποίησε η Ν.Δ. ήταν υπογραφή του Σύριζα που πάτησε πάνω σε στρωμένο χαλί του 2008… Με λίγα λόγια το ζήτημα είναι περισσότερο πολιτικό και λιγότερο κομματικό. Η οδηγία 38/2006 της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ισχύει από 10 Ιουλίου 2008 σε όλα τα κράτη μέλη, ορίζει πως τα διόδια θα είναι μέτρο ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ του κόστους κατασκευής και όχι προκαταβολή αυτού. Στην Ελλάδα όμως αυτό ακριβώς κάναμε, παραχωρήσαμε την είσπραξη των διοδίων τελών σε εταιρείες πριν ξεκινήσουν τα έργα και αργότερα εγγυηθήκαμε και το κέρδος των εταιρειών αυτών. Όταν τα γράφαμε αυτά το 2008 – 2009, δεχτήκαμε πολλά συγχαρητήρια, αλλά γίναμε και στόχος αντιδράσεων με βάση το σκεπτικό πως «αλλιώς δεν θα γινόταν σε μία χώρα τόσο διεφθαρμένη». Που από μόνο του -λέμε εμείς- είναι ένα επιχείρημα που ενέχει και ομολογία. Πράγματι, πρέπει κανείς να ομολογήσει πως σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, πολλά από τα έργα που τώρα έχουν ολοκληρωθεί, υπήρχε περίπτωση να μην γίνουν ποτέ από το δημόσιο απευθείας. Ως επίρρωση όσων γράφαμε τότε, έρχεται τώρα η πρόσθετη επιδότηση που έλαβε ο Μορέας, εξασφαλίζοντας την κερδοφορία της εταιρείας και στην καραντίνα. Εισέπραξαν πριν ξεκινήσουν τα έργα δημιουργώντας κεφάλαιο, και έφτιαξαν τα έργα με εγγυημένη απόδοση της επένδυσης. Θα μπορούσε να το κάνει ο καθένας αυτό. Κι αν το έκανε άλλος, ίσως να όριζε και πιο δίκαια το αντίτιμο για τις μοτοσυκλέτες, που είναι ένα από τα βασικά μας προβλήματα από τότε που υπογράφηκε η Σύμβαση Παραχώρησης, πριν ξεκινήσουν τα έργα, πριν τοποθετηθούν οι πρώτοι σταθμοί διοδίων:

Η αναλογία διοδίων τελών μοτοσυκλετών / αυτοκινήτων είναι της τάξης του 0,70 όταν μόνο σε μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεπερνά το 0,60, και μάλιστα στην γέφυρα Ρίου Αντιρρίου είναι μόλις 0,10. Με βάση ποιον υπολογισμό έχει θεωρηθεί ότι μία μοτοσυκλέτα κάνει χρήση του οδοστρώματος και φθείρει την άσφαλτο όσο το 70% ενός αυτοκινήτου; Με βάση το κέρδος και μόνο. Το παράδειγμα της Εγνατίας Οδού είναι αρκετά καλύτερο, όταν τα διόδια τοποθετήθηκαν πολύ μετά την κατασκευή των γεφυρών και των σηράγγων. Στην ΠΑΘΕ όμως μόλις πρόσφατα παραδόθηκαν τα καινούρια τμήματα του αυτοκινητόδρομου με τα διόδια να εισπράττονται κανονικά σε αυτό το διάστημα, χρησιμοποιώντας σε σημεία έναν δρόμο με ένα ρεύμα ανά κυκλοφορία που είχε φτιαχτεί εδώ και δεκαετίες… Εγγυημένη απόδοση επένδυσης δεν θα βρεις πουθενά στον κόσμο, εκτός κι αν είσαι τυχερός και έχεις αναλάβει να φτιάξεις αυτοκινητόδρομο στην Ελλάδα...

Ο Μορέας -φαίνεται να- απέστειλε έγγραφο στο υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών στα τέλη Μαρτίου για τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση για την πανδημία με το οποίο γνωστοποιούσε πως επιφυλάσσεται των πάσης φύσεως δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Σύμβασης Παραχώρησης που είχε υπογράψει το 2015. Θυμίζουμε πως έχουμε διαβάσει και τις 1.600 σελίδες των Συμβάσεων Παραχώρησης των υπολοίπων αυτοκινητόδρομων από την πρώτη στιγμή το Δημόσιο εγγυάται την αποζημίωση σε ενδεχόμενη απώλεια εσόδων. Είναι που θέλει να κοιτάξει κανείς και να εστιάσει βέβαια, γιατί σε εκείνες τις 1.600 σελίδες, υπάρχει και όρος να ανοίγουν τα διόδια όταν υπάρχει ουρά μεγαλύτερη από 20 αυτοκίνητα για συγκεκριμένο διάστημα που υπερβαίνει τις δύο ώρες συνεχόμενα. Κάτι που δεν γίνεται ποτέ στις εθνικές εορτές, όταν οι σταθμοί των διοδίων έχουν ουρές εκατοντάδων αυτοκινήτων για πολλές ώρες…

Δείτε την απόφαση καταβολής αποζημίωσης:

6ΧΣΠ465ΧΘΞ-ΠΨΟ by Minas Konst

 

Για την ιστορία το Δημόσιο απάντησε στο έγγραφο του Μορέα τον Μάρτιο πως: «το ∆ηµόσιο δε θα προβεί σε καμία αποζημίωση απώλειας εσόδων προς τον Παραχωρησιούχο λόγω της πανδηµίας», συνέστησε δε στην εταιρεία «να προβεί σε αναγγελία της απαίτησης αποζηµίωσης απώλειας εσόδων λόγω της πανδηµίας (business interruption) προς τους ασφαλιστές της προκειµένου να λάβει από αυτούς την προβλεπόµενη αποζηµίωση». Η δε εταιρεία ανταπάντησε πως «σε περίπτωση που ήθελε κριθεί ότι δεν δικαιούται ασφαλιστική αποζηµίωση (σ.σ. από τους ασφαλιστές του) επιφυλάσσεται της δυνατότητας να ασκήσει τα δικαιώµατά της από τη Σύµβαση Παραχώρησης». Και την συνέχεια την ξέρουμε, το Δημόσιο τελικά αναγκάστηκε να πληρώσει.

Πολύ σωστά έπραξε η Μορέας Α.Ε. λοιπόν. Διότι το πρόβλημα δεν είναι η Μορέας Α.Ε.

Όταν δεν μπορείς να κάνεις κάτι μόνος σου και ζητάς από κάποιον άλλο να το κάνει για εσένα, πρέπει να τον πληρώσεις. Κι αν δεν βρεθεί κάποιος να το κάνει για την «τιμή των όπλων σχεδόν τζάμπα», θα υπάρχει σίγουρα ένας που θα το κάνει για σημαντικό κέρδος. Το οποίο μάλιστα το εγγυόμαστε. Στο επιχείρημα που ακούσαμε το 2009, πως «δεν είχε το κράτος χρήματα να φτιάξει δρόμους» απαντάμε πως έτσι κι αλλιώς το κράτος πληρώνει και τώρα και μάλιστα με το κέρδος του Παραχωρησιούχου καπέλο. Και το κεφάλαιο προήλθε από τα διόδια και αποζημιώσεις δόθηκαν. Το μόνο ευτύχημα στην όλη υπόθεση, είναι πως ένας ιδιώτης θα έφερνε κάποια στιγμή αποτέλεσμα, όπως και έφερε. Πράγμα ευτυχές και αναγνωρίσιμο. Μας κοστίζει κάτι παραπάνω, το πληρώνουμε διπλά και τριπλά, όλοι μας είτε οδηγούμε σε αυτοκινητόδρομους είτε όχι όπως καταλαβαίνετε, και λέμε πάλι καλά γιατί ο δρόμος υπάρχει…