D. Domokos: Ο πρώτος βασιλιάς της σούζας!

The Wheelie King
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

9/10/2017

Ο Doug Domokos ήταν ο «Wheelie King», ο πρώτος επαγγελματίας του είδους και ο άνθρωπος που έκανε τις καλύτερες σούζες μέχρι τον θάνατό του. Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του ’70, την εποχή που ο Evel Knievel έχει ήδη συμπληρώσει μία δεκαετία κάνοντας άλματα, και πλέον έχει έρθει η στιγμή που το αστέρι του μεσουρανεί και η καριέρα του απογειώνεται στρώνοντας τον δρόμο για ένα επάγγελμα που ως τότε πρακτικά δεν υπήρχε.

Το 1975 ο Doug Domokos ετοιμάζεται να γιορτάσει τα εικοστά του γενέθλια, και με την προτροπή ενός φίλου σχηματίζει μία ομάδα τριών ανθρώπων, για να διασκεδάζουν τον κόσμο στα διαλείμματα ανάμεσα στους αγώνες αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών. Για να φτάσουμε βέβαια σε αυτό, έχει προηγηθεί μία φοβερή πενταετία. Ο Domokos καβαλούσε μοτοσυκλέτες από μικρή ηλικία, αλλά η πρώτη δική του ήρθε όταν ήταν 15 ετών. Για να την συντηρήσει, αλλά κι από πραγματικό πάθος, ο Doug ξεκίνησε ως βοηθός συνεργείου μετά το σχολείο. Είναι η εποχή που τα συνεργεία – ανά τον κόσμο κι όχι μονάχα στις ΗΠΑ- είναι πανίσχυρα και λειτουργούν με την δυναμική που σήμερα έχουν οι αντιπροσωπείες. Το συνεργείο που πιάνει δουλειά ο Domokos, το Red Bud, που τόσο θυμίζει σε όνομα την Red Bull (!) οργανώνει τοπικά πρωταθλήματα motocross στα οποία το προσωπικό βοηθά σε οργανωτικό ρόλο. Σε κάθε διάλειμμα, ο Domokos πραγματοποιεί σούζες με την μοτοσυκλέτα του μαζεύοντας κόσμο τριγύρω του που συχνά αριθμεί το σύνολο των θεατών του αγώνα. Χρόνο με τον χρόνο χτίζεται η φήμη πως όταν πηγαίνεις την μοτοσυκλέτα σου για service στο Red Bud, ο Domokos την τεστάρει πριν στην παραδώσει κάνοντας σούζες κατά μήκος της παρακείμενης σιδηροδρομικής γραμμής. Ο ίδιος χρόνια αργότερα στο βιβλίο που πρόλαβε να εκδώσει πριν τον θάνατό του, επιβεβαιώνει πως η φήμη ήταν βάσιμη. Είμαστε βέβαια σε διαφορετικές εποχές από σήμερα, και υπάρχουν πελάτες που πηγαίνουν απλά για να δώσουν την μοτοσυκλέτα τους στον Domoko και να την δουν να ξύνει το πίσω φτερό της στην άσφαλτο..

Είναι εξαιτίας αυτής της φήμης που ο Domokos και τρεις φίλοι με αντίστοιχο πάθος για τις σούζες, ξεκινούν τις επιδείξεις σε αγώνες. Από τους τρεις, ένας είναι εκείνος που εκτός από τις σούζες παθιάζεται με το χειροκρότημα του κόσμου και χτίζει την προσωπικότητα του “showman” προσπαθώντας να κρατήσει το ενδιαφέρον των θεατών στην ακμή του για κάθε διαθέσιμο λεπτό. Το αποτέλεσμα είναι να συνεχίσει μόνος του καθώς οι άλλοι δύο χάνουν το ενδιαφέρον τους και λίγο αργότερα, σχεδόν οκτώ χρόνια από την ημέρα που απέκτησε την πρώτη του μοτοσυκλέτα, κλείνει συμβόλαιο με την Kawasaki. Πλέον είναι ο πρώτος «επαγγελματίας της σούζας» ζει μονάχα από τις εμφανίσεις που πραγματοποιεί στο Supercross.

Η πρώτη επαφή με την Kawasaki δεν είναι εύκολη. Η μοτοσυκλέτα του παραδίδεται καινούρια σε κούτα, μόλις μισή ώρα πριν την έναρξη του σόου, και ο Domokos έχει μονάχα δέκα λεπτά με ένα τέταρτο στην κατοχή του για να την συνηθίσει και να την προετοιμάσει. Εκείνο το πρώτο σόου με την Kawasaki όμως έμελλε να είναι από τα πιο πετυχημένα!

Ο ίδιος θα πει αργότερα: «νόμιζα ότι αυτό θα είναι πάντα κάτι που κάνω τα Σαββατοκύριακα, ότι θα γυρνώ από πόλεις σε πόλεις με τα ταξίδια και την εμπειρία να είναι η μόνη σοβαρή ανταμοιβή. Στην καλύτερη περίπτωση θα ζούσα σαν κάποιος που δουλεύει σε τσίρκο. Ποτέ δεν πίστευα ότι δεν θα χρειαζόταν να ξανά δουλέψω στην ζωή μου. Είναι απίστευτο το πόσο γρήγορα εξελίχθηκαν τα πράγματα»!

Το 1981 τα «πράγματα» γίνονται ακόμα καλύτερα: Προσλαμβάνεται από την Honda όπου τον αντιμετωπίζει όπως μία κανονική ομάδα, κι έτσι του διαθέτει χρόνο από τους μηχανικούς της καθώς και προϋπολογισμό για να κάνει τις δικές του μετατροπές.

Αμέσως κατασκευάζουν κάτι πρωτοποριακό για την εποχή, ένα ηλεκτρικό μοτέρ στον εμπρός τροχό με δύο ταχύτητες, ώστε να συνεχίσει να γυρνά όταν ο Domokos ξεχνούσε να τον κατεβάσει. Το μοτέρ αυτό είχε διακόπτη υδραργύρου για να σταματά αμέσως μόλις ο τροχός άγγιζε το έδαφος. Ξεκινούσε το καλύτερο μέρος για την καριέρα του.

Ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, από την Ιαπωνία και την Νέα Ζηλανδία, μέχρι χώρες τις Λατινικής Αμερικής που ο μοτοσυκλετισμός ήταν μία πιο ασαφής έννοια. Ενέπνευσε έτσι κι άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμα και έτσι σχηματίστηκε ανταγωνισμός στο επάγγελμα που ο ίδιος είχε δημιουργήσει. Γρήγορα λοιπόν μπήκε στην διαδικασία να αναζητεί την επόμενη μεγάλη πρόκληση που κανείς χωρίς υποστήριξη, προϋπολογισμό και φυσικά αντίστοιχο ποσό τρέλας, δεν θα μπορούσε να αντιγράψει.

Ο Domokos δεν μπορούσε φυσικά να γνωρίζει, πως εκείνη την στιγμή έριχνε τα θεμέλια και για τον τρόπο που λειτουργούν οι stuntmen της μοτοσυκλέτας, στην σημερινή εποχή!

Οι σούζες και τα σόου γινόντουσαν πλέον με όλων των ειδών τις μοτοσυκλέτες και ακόμα και σήμερα φιγουράρει η φωτογραφία του με το εξακύλινδρο KZ1300 της Kawasaki, να δείχνει με περηφάνια τους λαιμούς των εξατμίσεων του..

Από την παραπάνω ανάγκη, το 1983 παίρνει μία άδεια που εκείνη την εποχή δινόταν πιο εύκολα, και ανεβάσει την μοτοσυκλέτα στην κορυφή του Empire State Building και λίγους μήνες αργότερα ολοκληρώνει μία περιστροφή της πίστας Supercross στο Anaheim Stadium χωρίς να προσγειώσει τον εμπρός τροχό, σε μία παράσταση που έξυπνα είχε προμοταριστεί ως «στοίχημα» με τον διοργανωτή του αγώνα για 10.000 δολάρια!

Η επιτυχία αυτή έφερε και την προσπάθεια για το παγκόσμιο ρεκόρ απόστασης με σούζα, που ο Domokos στερέωσε στα 234 χιλιόμετρα! Ένα ρεκόρ που παρέμεινε δικό του για περισσότερο από μία δεκαετία και πιθανότητα θα το είχε ξανά κερδίσει και ίσως το κρατούσε και σήμερα, αν δεν έφευγε απότομα από την ζωή. Μαθαίνοντας να πετά με υπερελαφρά αεροσκάφη, ο Domokos σκεφτόταν τον τρόπο που θα τα ενσωματώσει στις μελλοντικές του παραστάσεις, όταν σκοτώθηκε στα τέλη του 2000 μαζί με τον εκπαιδευτή του, σε μία εκπαιδευτική πτήση. Η αρραβωνιαστικιά του είχε φέρει λίγο καιρό πριν στην ζωή, τον γιο τους Νικόλα.

Ακόμα και σήμερα στην εποχή του internet, το επίθετο «Domokos» μαζί με το όνομα του γιου του (Νικόλας) χρειάζεται μονάχα ένα σχόλιο για να πυροδοτήσει εικασίες για την ελληνικότητα της καταγωγής του. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ο Domokos είχε μακρινές ρίζες από την Ουγγαρία και μάλιστα το όνομα αυτό απαντάται σε ισπανικές φυλές, αν κανείς πάει ακόμη πιο πίσω… Καμία σχέση με τον Δομοκό εδώ, τις στροφές του και φυσικά το «Κατίκι Δομοκού»…

Πριν τον θάνατό του,  ο Doug Domokos είχε πλούσιο συγγραφικό έργο σε περιοδικά και είχε εκδώσει ήδη ένα βιβλίο, ενώ πλούσιο ήταν και το ανθρωπιστικό του έργο. Το Hollywood είχε ήδη αρχίσει να αποκτά επικοινωνία μαζί του, έχοντας συμμετοχή σε ταινίες όπως το Cannonball Run.

Ήταν ο πρώτος βασιλιάς της σούζας και αναμφισβήτητος στην εποχή του, θέτοντας πολλά από τα θεμέλια για μία αντίστοιχη καριέρα σήμερα. Εκτός από ταλέντο σε αυτό που έκανε, μεγάλο κομμάτι της επιτυχίας του, ήταν ο τρόπος που διαχειριζόταν το κοινό και η ευγενική φυσιογνωμία του…

 

Ανεβαίνοντας με σούζα, έναν από τους πιο διάσημους δρόμους στο San Francisco:

 

---- Στην σημερινή εποχή:

Ο Dougie Lampkin πραγματοποιεί έναν ολόκληρο γύρο του Isle of Man με σούζα

Ride That Monkey: Ο γύρος του κόσμου με Honda Monkey – O Andre Sοusa στην Ελλάδα!

Υποστηριζόμενος από την ΜΟΤΟΕ και τις Ελληνικές Λέσχες
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

4/11/2020

Για να γυρνάς τον κόσμο με 125 κυβικά χρειάζεσαι δύο βασικά πράγματα: Εσωτερική γαλήνη για να μην σε φάνε οι σκέψεις σου όταν για παράδειγμα ανεβαίνεις στον Άγιο Αθανάσιο με 1η έτσι όπως το έχεις φορτώσει… - Τεράστια προσαρμοστικότητα γιατί ο προγραμματισμός είναι δύσκολος.

Ο Andre Sousa, ο νεαρός Πορτογάλος αγωνιζόμενος στο εθνικό του πρωτάθλημα ταχύτητας με αξιώσεις, έχει το πρώτο και στηρίζεται στις μοτοσυκλετιστικές λέσχες κάθε χώρας για το δεύτερο. Βρίσκεται σχεδόν ένα μήνα στην Ελλάδα και το πρώτο πράγμα που τόνισε μόλις συναντηθήκαμε, ήταν για την φιλοξενία και την εγκαρδιότητα που εισέπραξε. Είχε ακούσει για αυτή την περιβόητη ελληνική φιλοξενία αλλά δεν φανταζόταν σε πιο βαθμό μπορεί να έφτανε στην πράξη. Η ΜΟΤΟΕ, μου λέει, έχει βγάλει όλο το πρόγραμμα από το τι θα δω μέχρι το που θα φάω και το που θα κοιμηθώ, που ειλικρινά η Ελλάδα είναι το πιο ξεκούραστο κομμάτι του ταξιδιού μου έως τώρα. Όχι απλά με παρακολουθούν καθημερινά, αλλά προσαρμόζουν και το πρόγραμμά μου.

Ο Andre έκανε μία στάση στα γραφεία του περιοδικού έχοντας επισκεφτεί την Επίδαυρο πιο πριν και ενώ κατέβαινε στην Κρήτη. Τον περίμενε ήδη εισιτήριο για το καράβι, κράτηση κτλ όπως και πλήρες πρόγραμμα για το τι θα δει στην Κρήτη!

Το ταξίδι του λοιπόν φέρνει κοντά και ενώνει τους μοτοσυκλετιστές - τους οργανωμένους μοτοσυκλετιστές - και όπως λέει και ο ίδιος αυτό είναι το πιο σημαντικό από όλα. Διότι όλοι έχουν δει την Ελλάδα, τα αξιοθέατα και τα μνημεία, στην εποχή μας έχουν όλα πολυφωτογραφηθεί αυτό που λείπει από την υπερβολική προβολή της ατομικότητας είναι οι ανθρώπινες ιστορίες και η ανθρώπινη επαφή και το ταξίδι του φίλου μας Πορτογάλου γίνεται με ακριβώς αυτή την παράμετρο!

Δεν επιδιώκει επίσης να κάνει τον ταχύτερο χρόνο, καθώς ένα τέτοιο εγχείρημα είναι πολλαπλάσια ακριβότερο ξεκινώντας από την πιστοποίηση και μετά όλα τα άλλα. Θέλει απλά να είναι ο πρώτος που θα το κάνει με Honda Monkey όμως - κι ενώ έχει ένα χρονικό περιθώριο, δεν τον δεσμεύει και κάτι πάρα πολύ.

Για παράδειγμα στην Ελλάδα έχει μείνει πολύ περισσότερο από το αναμενόμενο εξαιτίας της συνοριακής κατάστασης στο Ιράν από όπου θέλει να συνεχίσει το ταξίδι του. Κι ένας από τους λόγους που έχει εκτιμήσει αφάνταστα όλους όσους έχει συναντήσει εδώ και την ΜΟΤΟΕ όπως μου ανέφερε αρκετές φορές: Είναι γιατί προσαρμόζονται στα μέτρα που παίρνει η πολιτεία ανά την επικράτεια και γνωρίζει την χώρα μας με τον καλύτερο τρόπο!

Ο Andre υποστηρίζεται από την Honda στην Πορτογαλία και έχει την φροντίδα των αντιπροσωπειών της Honda σε όλο τον κόσμο, παρόλο που το μόνο που κάνουν είναι να του λιπαίνουν την αλυσίδα ή την προγραμματισμένη αλλαγή λαδιών. Κι αυτό γιατί τουλάχιστον μέχρι τώρα το Monkey δεν έχει ζητήσει τίποτα! Πέρα από ένα ατύχημα στις Γαλλικές Άλπεις όπου ένα αυτοκίνητο έπεσε επάνω του και τον εγκατέλειψε, διαλύοντας τον πίσω τροχό του Monkey, ο Andre δεν έχει ακόμη αντιμετωπίσει κάποιο μηχανικό πρόβλημα. Πριν φύγει από την Ελλάδα θα επισκεφτεί και την Σαρακάκης ΑΕΒΜΕ ωστόσο έχοντας δει το Monkey από κοντά, στα γραφεία του περιοδικού, δεν θα χρειαστεί τίποτα το ιδιαίτερο…

Το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων ο Andre το καλύπτει μόνος του κι έτσι βασίζεται στην φιλοξενία των μοτοσυκλετιστικών ομοσπονδιών των χωρών που επισκέπτεται. Ας το επαναλάβω άλλη μία φορά, γιατί ο ίδιος το είπε πάνω από δέκα, εύχεται να συναντήσει και στο μέλλον αυτά που έζησε εδώ στην Ελλάδα από τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε μέχρι σήμερα από την ΜΟΤΟΕ και τις ελληνικές λέσχες μοτοσυκλέτας ανά την επικράτεια.

Στην δύσκολη εποχή της πανδημίας ο Andre θέλει απλά να επιμηκύνει την παραμονή του σε μία χώρα, όχι να αφήσει την μοτοσυκλέτα σε μία χώρα, να επιστρέψει στην Πορτογαλία και να συνεχίσει το ταξίδι του αργότερα, όταν τα πράγματα θα είναι πιο ευνοϊκά. Όπως λέει χαρακτηριστικά, αυτό είναι σαν να τρέχεις Μαραθώνιο, να αφήνεις τα παπούτσια στο 10ο χιλιόμετρο, να πηγαίνεις για πίτσες και ύπνο και την επόμενη να γυρίζεις για να συνεχίζεις την κούρσα: «Έχω δει πολλούς να το κάνουν αυτό και είναι άσχημο, αν λες πως κάνεις τον γύρο του κόσμου πρέπει να είσαι στον δρόμο, όχι μπρος πίσω στην χώρα σου».

Υπάρχουν και άσχημες ή άκομψες ιστορίες που έχει να διηγηθεί, ακόμη και εδώ στην Ελλάδα, όπως το ατύχημα στην Γαλλία για παράδειγμα. Αυτά όμως θα τα αφήσει για αργότερα, για το βιβλίο που κάποια στιγμή θα εκδώσει με βάση αυτό το μοναδικό ταξίδι. Τα κοινωνικά δίκτυα άλλωστε δεν ενδείκνυνται για αναλύσεις, μονάχα για άμεση περιγραφή του που βρίσκεται και πώς περνάει.

Στο Monkey έχει κάνει δύο βασικές αλλαγές, έχει προσθέσει κάγκελα για να ξεκουράζει τα πόδια τεντώνοντάς τα χωρίς να προσφέρουν καμία προστασία. Μοιάζουν με τα κάγκελα που θα τοποθετούσε ένας Κινέζος κατασκευαστής αλλά στην περίπτωση του Andre είναι καλή προσθήκη καθώς δεν πρόκειται να πληγώσουν το Monkey σε περίπτωση πτώσης και τον βοηθούν να ξεμουδιάσει. Πίσω έχει βάλει αμορτισέρ από CBF125 γιατί ξεπέρασε το όριο του κατασκευαστή με το βάρος που έχει φορτώσει! Μέχρι στιγμής η μικρή του μοτοσυκλέτα έχει αγόγγυστα υποφέρει όλες τις διαδικασίες που την έχει υποβάλλει, όπως τις ανηφόρες των ελληνικών βουνών που εξαιτίας του μεγάλου βάρους, μερικές φορές αναγκάζεται να πηγαίνει με πρώτη! Αντίστοιχα και ο ίδιος έχει αρχίσει να βολεύεται με τους κραδασμούς και τις δονήσεις του μονοκύλινδρου όταν το ταξιδεύει έτσι φορτωμένο τέρμα γκάζι!

Ο εξοπλισμός του έχει διάφορους χορηγούς, αλλά ένα τέτοιο ταξίδι έχει και τεράστια έξοδα. Έχει υπολογίσει 10 Ευρώ την ημέρα ως μέγιστο έξοδο διατροφής που σε ορισμένες χώρες είναι δύσκολο να το πετύχει, μιας και σπάνια θα μαγειρέψει. Ο χρόνος κυλά γρήγορα πάνω στο Monkey και όχι το αντίθετο… Το ποσό αυτό γίνεται τεράστιο αν το δει κανείς σε χρόνια, όπως υπολογίζει ο Andre πως θα διαρκέσει ο γύρος του κόσμου!

Θα ήθελε να το κάνει σε δύο, αλλά χαριτολογώντας είπε πως άνετα έμενε εδώ σε εμάς ένα χρόνο σερί! Ωστόσο επιλέγει να πάει στην Βουλγαρία και τα υπόλοιπα Βαλκάνια σε λίγες ημέρες από τώρα, μέχρι να ξανά περάσει από την χώρα μας συνεχίζοντας το ταξίδι του για την Ασία!

Πρόσχαρος και εξαιρετικά εύθυμος, πάντα χαμογελαστός και με μία σπιρτάδα να συνεννοηθεί με όλους χωρίς να μιλά την γλώσσα, ο Andre είναι παράδειγμα ταξιδιώτη, όπως είδαμε στην συνάντησή μας.

Τον ξεπροβοδίσαμε με μερικά αναμνηστικά του ΜΟΤΟ, σπρέι αλυσίδας που είναι πάντα πολύτιμο και τον συνοδεύσαμε στο λιμάνι του Πειραιά. Πριν φύγει είπε πως όλοι του δίνουν τσίπουρο και έχει γεμίσει μπουκαλάκια, του είπαμε πως στην Κρήτη θα τον αναγκάζουν να τα πιει κιόλας και δεν δέχονται και όχι…  

 

Χαρακτηριστικό του η... χαίτη μέχρι να του την απαγορεύσουν από τους αγώνες... τώρα την έχει στο κράνος που ταξιδεύει: