Forum Wars: Γιατί "κουνάει" μία μοτοσυκλέτα;

Από τον

Μπάμπη Μέντη

26/4/2017

Όταν αγόρασες την μοτοσυκλέτα σου ήταν βράχος μέχρι την τελική της, όμως τον τελευταίο καιρό έχει αρχίσει να κουνάει και δεν σου εμπνέει πλέον την ίδια εμπιστοσύνη. Τι μπορεί να έχει συμβεί; Εδώ θα βρεις τις βασικές αιτίες που μια μοτοσυκλέτα μπορεί να χάσει την σταθερότητά της.

Αναρτήσεις

Οι αναρτήσεις είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κοιτάξετε όταν διαπιστώσετε ότι η μοτοσυκλέτα σας δεν είναι τόσο σταθερή όσο παλιά. Κυρίως η ρύθμιση του πίσω αμορτισέρ, παίζει καθοριστικό ρόλο στην σταθερότητα της μοτοσυκλέτας στις ευθείες. Η προφόρτιση ελατηρίου θα πρέπει να ρυθμιστεί έτσι ώστε το ύψος της μοτοσυκλέτας και το sag να είναι εντός των προδιαγραφών του κατασκευαστή, είτε οδηγάτε μόνος, είτε με συνεπιβάτη και πλήρες φορτίο. Επίσης, η απόσβεση επαναφοράς (αν υπάρχει τέτοια ρύθμιση στο αμορτισέρ) θα πρέπει να προσαρμοστεί αντίστοιχα με τις αλλαγές που κάνατε στην προφόρτιση του ελατηρίου. Η εμπρός ανάρτηση, σπανίως προκαλεί κουνήματα στο τιμόνι. Όμως αν είναι υπερβολικά σκληρή/αργή στις αποσβέσεις, επιτρέπει στον εμπρός τροχό να “πηδάει” στον αέρα σε κάθε μικρή ανωμαλία, δημιουργώντας απώλεια αίσθησης και υπερβολικά ελαφρύ τιμόνι. Απώλεια αίσθησης και μειωμένη επικοινωνία με τον εμπρός τροχό προκαλεί και μια υπερβολικά μαλακή εμπρός ανάρτηση.

Σε κάθε περίπτωση, να έχετε υπόψη σας ότι κάθε 10.000 χιλιόμετρα θα πρέπει να ελέγχετε την κατάσταση των αναρτήσεών σας και αν χρειαστεί να κάνετε service ή να τις αντικαταστήσετε αν δεν ανοίγουν.

Ελαστικά

Αν αλλάξεις τον τύπο (μάρκα ή μοντέλο) των ελαστικών σου, μπορεί αυτό να γίνει αιτία να χάσει η μοτοσυκλέτα τη σταθερότητά της. Η σκληρότητα του σκελετού και κυρίως το σχήμα της κορώνας των ελαστικών παίζουν σημαντικό ρόλο στη σταθερότητα. Τα αγωνιστικά (track-day) ελαστικά έχουν απόλυτα τριγωνικού σχήματος κορώνα και είναι η πιο συνηθισμένη αιτία εμφάνισης κουνημάτων. Επίσης, αν οδηγείτε συχνά και κατά πλειοψηφία σε δρόμους που δεν έχουν πολλές στροφές, ο σκελετός των ελαστικών σας και η φθορά της γόμμας τους, τα μετατρέπει σε σχεδόν επίπεδα στο κέντρο τους, δημιουργώντας ένα σκαλοπάτι που το αντιλαμβάνεσαι ιδιαίτερα έντονο στην αρχή της στροφής.

Το μικρό αυτό σκαλοπάτι μπορεί να είναι αόρατο όταν τα ελαστικά έχουν λιγότερο από 1000-2000 χιλιόμετρα, όμως υπάρχει και επηρεάζει τη σταθερότητα. Ελέγξτε προσεκτικά και για πιθανές βλάβες στο σκελετό από λακκούβες. Φυσικά, οι πιέσεις των ελαστικών πρέπει να είναι σωστές και προσαρμοσμένες στο φορτίο που κουβαλάει η μοτοσυκλέτα τη δεδομένη στιγμή. Επίσης όταν αλλάζετε ελαστικά, καλό θα είναι να ελέγχετε τους ρεγουλατόρους, ώστε ο πίσω τροχός να είναι ευθυγραμμισμένος σωστά.

Ξεβιδωμένη

Σε κάποιες περιπτώσεις δεν χρειάζεται να έχεις κάνει πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα για ξεβιδωθούν ή να καταστραφούν κάποια ζωτικής σημασίας εξαρτήματα πάνω στη μοτοσυκλέτα σου. Οι ελληνικοί δρόμοι φροντίζουν να διαλύουν τανκ μέσα σε λίγες μέρες, οπότε φανταστείτε τι μπορούν να κάνουν στην μοτοσυκλέτα σας.

Τα ρουλεμάν του λαιμού είναι πολύ εύκολο να καταστραφούν και να αποκτήσουν τζόγους ακόμα και σε μια ολοκαίνουρια μοτοσυκλέτα. Μια μεγάλη λακκούβα ή μερικές άγαρμπες προσγειώσεις από σούζα αρκούν για να ξεχαρβαλώσουν τα ρουλεμάν λαιμού και φυσικά να στραβώσουν την ζάντα ή να καταστρέψουν τον σκελετό του ελαστικού.

Γενικά οποιοδήποτε εξάρτημα δεν είναι βιδωμένο όπως πρέπει και έχει τζόγους ή τρέμει (π.χ. καθρέπτες, σχάρες, βάσεις πινακίδας) μπορούν να γίνουν αιτία για εμφάνιση ταλαντώσεων στις υψηλές ταχύτητες.

Αξεσουάρ

Εδώ βρίσκονται οι περισσότερες αιτίες που μια σταθερή μοτοσυκλέτα μετατρέπεται σε… μεθυσμένο καράβι! Οποιαδήποτε μπαγκαζιέρα (εργοστασιακή ή after market) θέτει απευθείας περιορισμό στο βάρος και στην ταχύτητα που πρέπει να κινήστε, όταν την έχετε πάνω στη μοτοσυκλέτα σας.

Ο περιορισμός στο βάρος και την ταχύτητα δεν αφορά την αντοχή τους, αλλά την κατανομή του βάρους και την αεροδυναμική. Οι μπαγκαζιέρες βρίσκονται στο χειρότερο σημείο που θα μπορούσαν να είναι, δηλαδή πίσω από τον άξονα του πίσω τροχού και πολύ μακριά από το κέντρο βάρους της μοτοσυκλέτας. Οι μπαγκαζιέρες καταστρέφουν ΟΛΑ τα δυναμικά χαρακτηριστικά της μοτοσυκλέτας σας και θα πρέπει να είστε αρκετά προσεκτικοί όταν τις έχετε. Ακόμα κι αν δεν προκαλούν κάποια εμφανή αστάθεια, να είστε σίγουροι ότι μπορούν να σας φέρουν σε πολύ δύσκολη θέση οποιαδήποτε στιγμή.

Άλλο ένα αξεσουάρ που μπορεί να αποσταθεροποιήσει τη μοτοσυκλέτα στις υψηλές ταχύτητες είναι οι χούφτες στο τιμόνι. Καθώς η πίεση του αέρα δεν είναι συμμετρική, η αεροδυναμική αντίσταση στις άκρες του τιμονιού ταλαντεύει ελαφρά το τιμόνι και η ταλάντωση αυξάνεται όσο μεγαλώνει η ταχύτητα.

Το ίδιο πρόβλημα μπορούν να προκαλέσουν οι ψηλές after market ζελατίνες, όπου εμφανίζουν υποπίεση πίσω τους και ανασηκώνουν την μοτοσυκλέτα και τον εμπρός τροχό.

Σε περίπτωση λοιπόν που μία μοτοσυκλέτα ήταν εξαρχής βράχος σταθερότητας, και ξαφνικά ή σιγά-σιγά άρχισε να έχει θέματα ευστάθειας, τότε αρκετά πιθανό είναι να αυθύνεται κάτι από τα παραπάνω

https://bit.ly/MOTO_660

Τεχνικά άρθρα

Honda: Νέες πατέντες για downforce χωρίς φτερά

Με το βλέμμα στις αλλαγές των κανονισμών στα MotoGP από το 2027

Από τον

Μπάμπη Μέντη

8/1/2024

Το θέμα της αεροδυναμικής των φαίρινγκ στις μοτοσυκλέτες των MotoGP δεν έχει κλείσει και παρά τις αλλαγές που έγιναν πριν τρία χρόνια και είχαν ως αποτέλεσμα να μπουν περιορισμοί στο μέγεθος και το σχήμα των φτερών, οι κατασκευαστές και η Dorna συνεχίζουν να βρίσκονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, έχοντας δώσει ραντεβού για το 2027, όπου αναμένουμε σημαντικές αλλαγές των κανονισμών που αφορούν την αεροδυναμική, αλλά και τους μηχανισμούς των αναρτήσεων που αλλάζουν το ύψος της μοτοσυκλέτας εν κινήσει.

Προφανώς όποιος έχει το τεχνολογικό πλεονέκτημα σε κάποιον τομέα την δεδομένη στιγμή, δεν θέλει να αλλάξουν οι κανόνες του παιχνιδιού.

Στο συγκεκριμένο θέμα της αεροδυναμικής η Ducati είναι εκείνη που θέλει να μείνουν τα πράγματα ως έχουν, όμως όλοι οι υπόλοιποι είναι αντίθετοι, ζητώντας την επιστροφή στην κλασσική σχεδίαση των φαίρινγκ, αλλά και των αναρτήσεων.

Τα επιχειρήματά τους δεν είναι εντελώς παράλογα, καθώς όλοι μας έχουμε δει κατά την διάρκεια των αγώνων να σπάνε τα φτερά που εξέχουν από τα φαίρινγκ όταν οι αναβάτες έχουν επαφή μεταξύ τους, δημιουργώντας μια σειρά από κινδύνους, τόσο για τους ίδιους (καθώς η συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας αλλάζει δραματικά), όσο και για τους υπόλοιπους αναβάτες, καθώς τα κομμάτια carbon μέσα στην πίστα δεν είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί.

Έχουμε δει μέχρι και φτερά να εκτοξεύονται στο στήθος ή στα κράνη των αναβατών που ακολουθούν!

Όμως και οι ίδιοι οι αναβάτες έχουν μιλήσει αρκετές φορές για τα προβλήματα που δημιουργούν τα εξωτερικά φτερά στην οδήγηση της μοτοσυκλέτας – ειδικά όταν ακολουθείς κάποιον αναβάτη σε μικρή απόσταση ή όταν υπάρχουν ισχυροί άνεμοι σε κάποια σημεία της πίστας.

Το… λόμπι των “πολέμιων των φτερών” λέει επίσης πως τα εξωτερικά φτερά των μοτοσυκλετών των MotoGP έχει απομακρύνει την εξωτερική τους εμφάνιση από τις μοτοσυκλέτες παραγωγής και πως θα πρέπει να επικεντρώσουν την αεροδυναμική εξέλιξη σε φαίρινγκ που θα μπορέσουν να περάσουν τεχνικά να μπαίνουν σε οποιαδήποτε μοτοσυκλέτα παραγωγής που έχει φώτα, φλας, καθρέπτες και βάση πινακίδας…

Όλα αυτά τα επιχειρήματα όσων είναι ενάντια στα εξωτερικά φτερά των φαίρινγκ, μπορούν να μειωθούν στο ελάχιστο, αν με κάποιο τρόπο σχεδιαστεί ένα είδος φαίρινγκ που να προσφέρει αντίστοιχης έντασης κάθετη δύναμη (downforce), χωρίς την χρήση εξωτερικών φτερών.

Πάνω σε αυτή τη φιλοσοφία δούλεψαν οι σχεδιαστές της Honda, καταθέτοντας μία πατέντα σε δύο παραλλαγές, όπου προσπαθεί να βάλει σε οργανωμένη τάξη τους στροβιλισμούς και την υποπίεση που δημιουργείται πίσω από την ζελατίνα του φαίρινγκ και έως την ουρά της μοτοσυκλέτας και να την μετατρέψει σε κάθετη δύναμη.

Μάλιστα σε αυτή την ιδέα υπάρχει και ένα δεύτερο πλεονέκτημα σε σχέση με τα εξωτερικά φτερά. Μιλάμε φυσικά για την αεροδυναμική αντίσταση που δημιουργούν τα εξωτερικά φτερά όταν παράγουν κάθετη δύναμη.

Η πατέντα της Honda υπόσχεται πως μπορεί να προσφέρει κάθετη δύναμη και ταυτόχρονα να μειώσει την αεροδυναμική αντίσταση, γιατί ομαλοποιεί την ροή του αέρα σε ένα σημείο της μοτοσυκλέτας που έχει ανεπιθύμητους στροβιλισμούς.

Κοιτώντας τα σχέδια είναι εύκολο να καταλάβουμε πως η Honda χρησιμοποιεί δύο μεγάλης διατομής αεραγωγούς στο εμπρός τμήμα του φαίρινγκ για να κατευθύνει ανεμπόδιστα τον αέρα πίσω από το φαίρινγκ.

Στην μία πατέντα οι αεραγωγοί βρίσκονται δίπλα από το “number plate” ή τον προβολέα αν μιλάμε για μοτοσυκλέτα παραγωγής, ενώ στην άλλη πατέντα η είσοδος του αέρα γίνεται πιο χαμηλά, λίγο πάνω από το ύψος του εμπρός τροχού.

Μέχρι σήμερα, η Honda έχει σχεδιάσει αρκετά φαίρινγκ μοτοσυκλετών παραγωγής (κυρίως ζελατίνες φαίρινγκ) που λαμβάνουν υπόψη τους την υποπίεση του αέρα που δημιουργείται πίσω τους και έχουν σε στρατηγικά σημεία τρύπες για να την μειώσουν.

Όμως τώρα είναι η πρώτη φορά που προσπαθεί αυτή την υποπίεση του αέρα πίσω από το φαίρινγκ να την ελέγξει και να την μετατρέψει σε κάθετη δύναμη.

Ως ιδέα δεν είναι καθόλου παράλογη και εκ πρώτης όψεως ακούγεται ιδιοφυής, όμως έχει ένα μειονέκτημα σε σχέση με τα εξωτερικά φτερά.

Όπως βλέπουμε ξεκάθαρα, το σώμα του αναβάτη είναι ενεργό μέρος του συστήματος. Αν λοιπόν σκεφτούμε πως κάθε αναβάτης έχει διαφορετικό σώμα και πως η κίνηση του σώματος είναι διαρκής πάνω στη μοτοσυκλέτα, τότε καταλαβαίνουμε πως για να εκμεταλλευτείς πλήρως αυτής της φιλοσοφίας την αεροδυναμική θα πρέπει να προσαρμόσεις το στιλ οδήγησής σου σε αυτό.