Forum Wars: Γιατί "κουνάει" μία μοτοσυκλέτα;

Από τον

Μπάμπη Μέντη

26/4/2017

Όταν αγόρασες την μοτοσυκλέτα σου ήταν βράχος μέχρι την τελική της, όμως τον τελευταίο καιρό έχει αρχίσει να κουνάει και δεν σου εμπνέει πλέον την ίδια εμπιστοσύνη. Τι μπορεί να έχει συμβεί; Εδώ θα βρεις τις βασικές αιτίες που μια μοτοσυκλέτα μπορεί να χάσει την σταθερότητά της.

Αναρτήσεις

Οι αναρτήσεις είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κοιτάξετε όταν διαπιστώσετε ότι η μοτοσυκλέτα σας δεν είναι τόσο σταθερή όσο παλιά. Κυρίως η ρύθμιση του πίσω αμορτισέρ, παίζει καθοριστικό ρόλο στην σταθερότητα της μοτοσυκλέτας στις ευθείες. Η προφόρτιση ελατηρίου θα πρέπει να ρυθμιστεί έτσι ώστε το ύψος της μοτοσυκλέτας και το sag να είναι εντός των προδιαγραφών του κατασκευαστή, είτε οδηγάτε μόνος, είτε με συνεπιβάτη και πλήρες φορτίο. Επίσης, η απόσβεση επαναφοράς (αν υπάρχει τέτοια ρύθμιση στο αμορτισέρ) θα πρέπει να προσαρμοστεί αντίστοιχα με τις αλλαγές που κάνατε στην προφόρτιση του ελατηρίου. Η εμπρός ανάρτηση, σπανίως προκαλεί κουνήματα στο τιμόνι. Όμως αν είναι υπερβολικά σκληρή/αργή στις αποσβέσεις, επιτρέπει στον εμπρός τροχό να “πηδάει” στον αέρα σε κάθε μικρή ανωμαλία, δημιουργώντας απώλεια αίσθησης και υπερβολικά ελαφρύ τιμόνι. Απώλεια αίσθησης και μειωμένη επικοινωνία με τον εμπρός τροχό προκαλεί και μια υπερβολικά μαλακή εμπρός ανάρτηση.

Σε κάθε περίπτωση, να έχετε υπόψη σας ότι κάθε 10.000 χιλιόμετρα θα πρέπει να ελέγχετε την κατάσταση των αναρτήσεών σας και αν χρειαστεί να κάνετε service ή να τις αντικαταστήσετε αν δεν ανοίγουν.

Ελαστικά

Αν αλλάξεις τον τύπο (μάρκα ή μοντέλο) των ελαστικών σου, μπορεί αυτό να γίνει αιτία να χάσει η μοτοσυκλέτα τη σταθερότητά της. Η σκληρότητα του σκελετού και κυρίως το σχήμα της κορώνας των ελαστικών παίζουν σημαντικό ρόλο στη σταθερότητα. Τα αγωνιστικά (track-day) ελαστικά έχουν απόλυτα τριγωνικού σχήματος κορώνα και είναι η πιο συνηθισμένη αιτία εμφάνισης κουνημάτων. Επίσης, αν οδηγείτε συχνά και κατά πλειοψηφία σε δρόμους που δεν έχουν πολλές στροφές, ο σκελετός των ελαστικών σας και η φθορά της γόμμας τους, τα μετατρέπει σε σχεδόν επίπεδα στο κέντρο τους, δημιουργώντας ένα σκαλοπάτι που το αντιλαμβάνεσαι ιδιαίτερα έντονο στην αρχή της στροφής.

Το μικρό αυτό σκαλοπάτι μπορεί να είναι αόρατο όταν τα ελαστικά έχουν λιγότερο από 1000-2000 χιλιόμετρα, όμως υπάρχει και επηρεάζει τη σταθερότητα. Ελέγξτε προσεκτικά και για πιθανές βλάβες στο σκελετό από λακκούβες. Φυσικά, οι πιέσεις των ελαστικών πρέπει να είναι σωστές και προσαρμοσμένες στο φορτίο που κουβαλάει η μοτοσυκλέτα τη δεδομένη στιγμή. Επίσης όταν αλλάζετε ελαστικά, καλό θα είναι να ελέγχετε τους ρεγουλατόρους, ώστε ο πίσω τροχός να είναι ευθυγραμμισμένος σωστά.

Ξεβιδωμένη

Σε κάποιες περιπτώσεις δεν χρειάζεται να έχεις κάνει πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα για ξεβιδωθούν ή να καταστραφούν κάποια ζωτικής σημασίας εξαρτήματα πάνω στη μοτοσυκλέτα σου. Οι ελληνικοί δρόμοι φροντίζουν να διαλύουν τανκ μέσα σε λίγες μέρες, οπότε φανταστείτε τι μπορούν να κάνουν στην μοτοσυκλέτα σας.

Τα ρουλεμάν του λαιμού είναι πολύ εύκολο να καταστραφούν και να αποκτήσουν τζόγους ακόμα και σε μια ολοκαίνουρια μοτοσυκλέτα. Μια μεγάλη λακκούβα ή μερικές άγαρμπες προσγειώσεις από σούζα αρκούν για να ξεχαρβαλώσουν τα ρουλεμάν λαιμού και φυσικά να στραβώσουν την ζάντα ή να καταστρέψουν τον σκελετό του ελαστικού.

Γενικά οποιοδήποτε εξάρτημα δεν είναι βιδωμένο όπως πρέπει και έχει τζόγους ή τρέμει (π.χ. καθρέπτες, σχάρες, βάσεις πινακίδας) μπορούν να γίνουν αιτία για εμφάνιση ταλαντώσεων στις υψηλές ταχύτητες.

Αξεσουάρ

Εδώ βρίσκονται οι περισσότερες αιτίες που μια σταθερή μοτοσυκλέτα μετατρέπεται σε… μεθυσμένο καράβι! Οποιαδήποτε μπαγκαζιέρα (εργοστασιακή ή after market) θέτει απευθείας περιορισμό στο βάρος και στην ταχύτητα που πρέπει να κινήστε, όταν την έχετε πάνω στη μοτοσυκλέτα σας.

Ο περιορισμός στο βάρος και την ταχύτητα δεν αφορά την αντοχή τους, αλλά την κατανομή του βάρους και την αεροδυναμική. Οι μπαγκαζιέρες βρίσκονται στο χειρότερο σημείο που θα μπορούσαν να είναι, δηλαδή πίσω από τον άξονα του πίσω τροχού και πολύ μακριά από το κέντρο βάρους της μοτοσυκλέτας. Οι μπαγκαζιέρες καταστρέφουν ΟΛΑ τα δυναμικά χαρακτηριστικά της μοτοσυκλέτας σας και θα πρέπει να είστε αρκετά προσεκτικοί όταν τις έχετε. Ακόμα κι αν δεν προκαλούν κάποια εμφανή αστάθεια, να είστε σίγουροι ότι μπορούν να σας φέρουν σε πολύ δύσκολη θέση οποιαδήποτε στιγμή.

Άλλο ένα αξεσουάρ που μπορεί να αποσταθεροποιήσει τη μοτοσυκλέτα στις υψηλές ταχύτητες είναι οι χούφτες στο τιμόνι. Καθώς η πίεση του αέρα δεν είναι συμμετρική, η αεροδυναμική αντίσταση στις άκρες του τιμονιού ταλαντεύει ελαφρά το τιμόνι και η ταλάντωση αυξάνεται όσο μεγαλώνει η ταχύτητα.

Το ίδιο πρόβλημα μπορούν να προκαλέσουν οι ψηλές after market ζελατίνες, όπου εμφανίζουν υποπίεση πίσω τους και ανασηκώνουν την μοτοσυκλέτα και τον εμπρός τροχό.

Σε περίπτωση λοιπόν που μία μοτοσυκλέτα ήταν εξαρχής βράχος σταθερότητας, και ξαφνικά ή σιγά-σιγά άρχισε να έχει θέματα ευστάθειας, τότε αρκετά πιθανό είναι να αυθύνεται κάτι από τα παραπάνω

https://bit.ly/MOTO_660

Τεχνικά άρθρα

BMW: Πατέντες για περισσότερο Downforce χωρίς φτερά

Εξισορροπώντας τον αέρα

Από τον

Μπάμπη Μέντη

1/2/2024

Η αεροδυναμική των φαίρινγκ έχει γίνει στις μέρες ένα από τα βασικότερα στοιχεία μιας αγωνιστικής μοτοσυκλέτας των MotoGP και σιγά-σιγά η τεχνογνωσία των κατασκευαστών περνά και στις superbike παραγωγής, η οποίες αποτελούν τη βάση των μοτοσυκλετών που συμμετέχουν στο WSBK. Προφανώς είναι δύσκολο να βάλεις το ίδιο ακριβώς φαίρινγκ μιας πρωτότυπης μοτοσυκλέτας των MotoGP σε μια superbike παραγωγής, καθώς στις μοτοσυκλέτες παραγωγής υπάρχουν περιορισμοί που αφορούν την πρακτικότητα και την νομοθεσία για την ασφαλή κυκλοφορία στους δημόσιους δρόμους. Επίσης στις μοτοσυκλέτες των MotoGP μπορεί να αλλάξεις τα αεροδυναμικά χαρακτηριστικά του φαίρινγκ ανάλογα την πίστα και τις συνθήκες, κάτι που δεν είναι πρακτικά εφικτό σε μια μοτοσυκλέτα παραγωγής.

Έτσι τα φτερά των καινούριων superbike είναι σαφώς λιγότερα και μικρότερα σε μέγεθος από των MotoGP και φυσικά επηρεάζουν σε μικρότερο βαθμό τη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας, ώστε να μην έχουν αρνητικές επιπτώσεις όταν αλλάζουν οι συνθήκες.

Η BMW το 2023 πρόσθεσε στη γκάμα της μια καινούρια έκδοση της M1000RR που ονομάζει Competition και ο μοναδικός λόγος ύπαρξής ήταν να πάρει την σχετική έγκριση της FIM για χρήση ενός νέου φαίρινγκ με πολύ μεγαλύτερα φτερά από της “απλής” M1000RR στο παγκόσμιο πρωτάθλημα SBK.

Το συγκεκριμένο φαίρινγκ του Competition Pack που μπορεί να μπει σε οποιαδήποτε S1000RR/M1000RR Gen2, προσφέρει επιπλέον downforce αλλά ταυτόχρονα και μικρότερη αεροδυναμική αντίσταση, αυξάνοντας την τελική ταχύτητα της μοτοσυκλέτας!

Οπότε το κλισέ πως τα φτερά αυξάνουν την αεροδυναμική αντίσταση είναι μεν λογικό, αλλά δεν αποτελεί τον κανόνα σε όλες τις περιπτώσεις.

Τώρα η BMW κατέθεσε άλλη μια πατέντα που αφορά την αεροδυναμική των φαίρινγκ και επικεντρώνεται κυρίως στη συμπεριφορά του αέρα όταν η μοτοσυκλέτα είναι πλαγιασμένη μέσα στη στροφή.

Όπως είναι λογικό, τα φτερά προσφέρουν αναλογική κάθετη πίεση δεξιά-αριστερά όταν η μοτοσυκλέτα είναι όρθια, αποτρέποντας τις σούζες και σταθεροποιώντας τη μοτοσυκλέτα στις υψηλές ταχύτητες.

BMW M1000RR Competittion Serres Circuit 2023

Όταν όμως πλαγιάζει και το φαίρινγκ πλησιάζει κοντά στην άσφαλτο και ταυτόχρονα το σώμα του αναβάτη βγαίνει από τη σέλα, αλλάζοντας το σχήμα της μοτοσυκλέτα από την εσωτερική πλευρά, η ροή του αέρα δεν είναι πλέον συμμετρική στις δύο πλευρές του φαίρινγκ.

Αυτή η διαφοροποίηση της ροής του αέρα δεξιά-αριστερά δημιουργεί παρενέργειες στη λειτουργία των φτερών, με αποτέλεσμα η μοτοσυκλέτα να μεταβάλει τη συμπεριφορά της.

Επίσης η BMW παρατήρησε πως στις στροφές, στην εσωτερική πλευρά της μοτοσυκλέτας αυξάνεται κάθετη δύναμη, ενώ στην εξωτερική πλευρά της μοτοσυκλέτας μειώνεται.

Για να εξισορροπήσει όσο είναι δυνατόν τις πιέσεις που δημιουργεί η ροή του αέρα και στις δύο πλευρές του φαίρινγκ, οι αεροδυναμιστές της BMW σχεδίασαν ένα σύστημα αεραγωγών που “ρουφάει” αέρα από την μία πλευρά και τον στέλνει στην άλλη!

Οι αεραγωγοί έχουν σχήμα “X” και διασταυρώνονται μεταξύ τους για να μην δημιουργείται εύκολα υποπίεση μέσα τους όταν η μοτοσυκλέτα αλλάζει απότομα κλίση από την μια πλευρά στην άλλη (π.χ. μέσα σε ένα S).

Είναι τοποθετημένοι στο κάτω τμήμα του φαίρινγκ και η εισαγωγή του αέρα γίνεται από το κέντρο του φαίρινγκ όπου έχει πάντα την μικρότερη απόσταση από την άσφαλτο και εκτονώνεται κάτω από τα μαρσπιέ του αναβάτη, όπου συνήθως είναι ένα σημείο όπου δημιουργούνται οι περισσότεροι στροβιλισμοί υποπίεσης.

Έτσι όχι μόνο εξισορροπούν την πίεση στις δύο πλευρές του φαίρινγκ, αλλά “γεμίζουν” με αέρα ένα σημείο που έχει ανεπιθύμητους στροβιλισμούς.