Νέα πατέντα Honda για VVT

Πιο σοφιστικέ σύστημα από το VTEC
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

10/1/2019

Ο μεταβλητός χρονισμός των βαλβίδων, είναι αναμφίβολα το trend της εποχής στην μοτοσυκλετιστική βιομηχανία και σε συνδυασμό με τις πιο αυστηρές προδιαγραφές των Euro5 που θα τεθούν σε εφαρμογή την επόμενη χρονιά, όλο και περισσότεροι κατασκευαστές στρέφονται προς αυτή την λύση. Η μέθοδος πάντως του μεταβλητού χρονισμού, δεν είναι κάτι καινούργιο στην τεχνολογία κινητήρων εσωτερικής καύσης, καθώς η φιλοσοφία της προσαρμογής του κύκλου των βαλβίδων σε συνάρτηση με τον ρυθμό περιστροφής του κινητήρα, είναι κάτι που έχει τις ρίζες του στην δεκαετία του 1920! Από τότε βέβαια χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 60 χρόνια για να αρχίσουν οι βιομηχανίες να επενδύουν πάνω στην συγκεκριμένη τεχνολογία, καθώς την δεκαετία του '80 άρχισε να μπαίνει σε εφαρμογή στα αυτοκίνητα. Για ιστορικούς λόγους να θυμίσουμε ότι το πρώτο αυτοκίνητο παραγωγής με μεταβλητό χρονισμό βαλβίδων, ήταν το Alfa Romeo Spider του 1980.
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντικός ο μεταβλητός χρονισμός των βαλβίδων και ιδιαίτερα στις μέρες μας που οι προδιαγραφές γίνονται όλο και πιο αυστηρές; Οι κινητήρες υψηλής απόδοσης –όπως για παράδειγμα αυτοί των superbikes- βασίζονται στην απόδοση της μέγιστης ισχύος μέσα σε συγκεκριμένα όρια. Χωρίς την βοήθεια ενός υπερσυμπιεστή (όπως συμβαίνει στο Η2 της Kawasaki), αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την αύξηση των στροφών. Εκεί πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα του χρονισμού των βαλβίδων. Ένας κινητήρας που ανεβάζει πολλές στροφές χρειάζεται ένα μεγάλο overlap στις βαλβίδες (ο χρόνος δηλαδή που μένουν ανοιχτές ταυτόχρονα οι βαλβίδες εισαγωγής και εξαγωγής στο τέλος της φάσης της εκτόνωσης). Αυτό βοηθά  στο να απομακρυνθούν τα καυσαέρια και ταυτόχρονα να γίνει η πλήρωση του θαλάμου με φρέσκο μείγμα. Το overlap λοιπόν αποδίδει εξαιρετικά στις υψηλές στροφές. Όταν όμως ο κινητήρας δουλεύει σε χαμηλές στροφές, αυτό το overlap μπορεί να επιτρέψει στο άκαυστο μείγμα να "δραπετεύσει" από τις βαλβίδες εξαγωγής πριν κλείσουν αυτές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τις απώλειες στην απόδοση και τους αυξημένους ρύπους. Άρα είναι αναγκαίο ένα σύστημα που θα ρυθμίζει το overlap ανάλογα με το ρυθμό περιστροφής του κινητήρα.


H Honda εφάρμοσε την δική της προσέγγιση στα αυτοκίνητά της το 1989, το γνωστό VTEC που είχε να κάνει τόσο με τον χρονισμό, όσο και με το βύθισμα των βαλβίδων. Αυτό βέβαια δεν είχε σχέση με το VTEC που χρησιμοποίησε στις μοτοσυκλέτες, το οποίο ενεργοποιούσε ή απενεργοποιούσε σε ένα συγκεκριμένο ρυθμό περιστροφής ένα ζεύγος βαλβίδων. Με άλλα λόγια, μετέτρεπε τον κάθε κύλινδρο από διβάλβιδο σε τετραβάλβιδο.
Πριν από λίγες μέρες όμως, στις 3 Ιανουαρίου, η Honda κατέθεσε μία πατέντα που δείχνει ένα διαφορετικό σύστημα VVT που μοιάζει περισσότερο με το ShiftCam της BMW. Για να το περιγράψουμε απλά, ο κάθε κύλινδρος διαθέτει τέσσερις βαλβίδες, στις οποίες αντιστοιχούν δύο λοβοί των εκκεντροφόρων για κάθε μία από αυτές. Τα πιο ήπια έκκεντρα κινούν τις βαλβίδες στις χαμηλές στροφές, ενώ τα πιο "άγρια" αναλαμβάνουν δράση στους υψηλότερους ρυθμούς περιστροφής. Σε αντίθεση με το σύστημα της BMW που ουσιαστικά μετακινεί μόνο τους εκκεντροφόρους εισαγωγής, το VVT της Honda δρα και στους δύο εκκεντροφόρους (εισαγωγής/εξαγωγής). Κάθε εκκεντροφόρος έχει δύο άξονες (έναν εσωτερικό κι έναν εξωτερικό) με τα έκκεντρα να βρίσκονται πάνω στον εξωτερικό ο οποίος ολισθαίνει πάνω στον εσωτερικό άξονα. Η βασική διαφορά του συστήματος της Honda σε σχέση με αυτό που χρησιμοποιεί η BMW στον κινητήρα του S1000RR, είναι ότι αυτή η αρχιτεκτονική στην Honda είναι εφαρμοσμένη σε κάθε εκκεντροφόρο για κάθε κύλινδρο ξεχωριστά, ενώ η BMW το χρησιμοποιεί αυτό ανά ζεύγος κυλίνδρων.

Με δεδομένο λοιπόν ότι για να γίνει η μετάβαση από τον πιο ήπιο χρονισμό στον πιο άγριο θα πρέπει να συμβεί όταν οι βαλβίδες είναι κλειστές (που σε έναν τετρακύλινδρο εν σειρά πάντα μία εισαγωγής ή μία εξαγωγής είναι ανοιχτή κάθε στιγμή) καταλαβαίνουμε ότι το σύστημα της Honda έχει μεγαλύτερο "χρονικό παράθυρο" κι ευελιξία στο να κάνει την μετάβαση. Άλλη μια διαφορά είναι ότι το σύστημα που ενεργοποιεί την "ολίσθηση" στους εκκεντροφόρους της Honda είναι μεν πιο σοφιστικέ και πιο πολύπλοκο από της BMW, έχοντας όμως το πλεονέκτημα να μην μεγαλώνει τον όγκο που χρειάζεται το σύστημα.

Η πατέντα, όπως φαίνεται και από τα σκίτσα, αφορά έναν τετρακύλινδρο κινητήρα, για τον οποίο προς το παρόν μπορούμε μόνο να υποθέσουμε (με μια σχετική ασφάλεια), ότι αφορά το επόμενο CBR1000RR Fireblade που ευελπιστούμε να δούμε το 2020

Tech Tips: Τι λάδια να βάλω στον κινητήρα της μοτοσυκλέτας μου;

Απαντάμε (ξανά) στην ερώτηση-zombie του παγκόσμιου μοτοσυκλετισμού
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

18/10/2018

Υπάρχει μόνο μία σωστή απάντηση στην ερώτηση: Τι λάδια να βάλω στον κινητήρα της μοτοσυκλέτας μου;

Και η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ είναι: ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΓΡΑΦΕΙ ΣΤΟ OWNER’S MANUAL ο κατασκευαστής του κινητήρα σου.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΛΑΘΟΣ. ΤΕΛΕΙΑ!

Τότε γιατί κάθε τρεις και λίγο θα εμφανιστεί κάποιος που θα ρωτάει αυτή την ερώτηση ξανά και ξανά εις τους αιώνες των αιώνων, αμήν; Διότι στους ανθρώπους αρέσουν οι θεωρίες συνομωσίας και οι εύκολες και φτηνές λύσεις. Όταν κάποιος ψάχνει στο internet για να βρει μια απάντηση, συνήθως ψάχνει να βρει κάποιον άλλον που να έχει την ίδια άποψη με αυτόν. Του λένε δέκα άνθρωποι ότι πρέπει να βάλει το λάδι που λέει ο σχεδιαστής του κινητήρα του, αλλά αυτός συνεχίζει να αναρωτιέται μέχρι να βρει κάποιον που θα του πει να βάλει το πιο φτηνό ή το λάδι της “αγαπημένης” του μάρκας κ.τ.λ.

Κάτι σαν τους οπαδούς του Κινήματος Της Επίπεδης Γης, των Ψεκασμών και γενικά όλων των “ψαγμένων” θεωριών που κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι γνωρίζουν κάτι παραπάνω από την “Μάζα” των “Προβάτων του Συστήματος”.

Μάλιστα το ερώτημα αυτό είναι σαν τον υιό του AIDS και αλλάζει διαρκώς μορφή, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να το θεραπεύεις. Την μια εμφανίζεται ως: Να βάλω λάδια αυτοκινήτου; Την άλλη ως: Να βάλω συνθετικά; Την παρ’ άλλη: Βρήκα λάδια με 3 ευρώ, κάνουν; Η λίστα δεν τελειώνει ποτέ και η αρρώστια μεταλλάσσεται συνεχώς.   

Επειδή όμως μπορεί να τύχει να αγοράσουμε μια μεταχειρισμένη μοτοσυκλέτα από κάποιον τέτοιο “έξυπνο” και “ψαγμένο” τύπο, είμαστε υποχρεωμένοι να επανερχόμαστε στο θέμα, για να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας πρωτίστως.

Γιατί λοιπόν, μόνο ο κατασκευαστής ξέρει τι λάδια πρέπει να βάζουμε στον κινητήρα μας και όχι ο Τάκης ο Σουζοκαντίλης; Διότι είναι ο μόνος που γνωρίζει τα διάκενα κάθε εξαρτήματος, την μηχανική αντοχή κάθε εξαρτήματος, τις θερμοκρασίες που αναπτύσσονται σε κάθε σημείο του κινητήρα και τις δυνατότητες του συστήματος λίπανσης. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά είναι μοναδικά σε κάθε κινητήρα και δεν υπάρχουν περιθώρια για γενικότητες. Αν ένας τετρακύλινδρος εν σειρά έχει βαλβίδες τιτανίου, πιθανόν χρειάζεται άλλου τύπου λάδια σε σχέση με έναν που έχει ατσάλινες, ακόμα κι αν μιλάμε για την ίδια μοτοσυκλέτα, όπως το Yamaha R1-S (ατσάλινες) και το R1-M (τιτανίου).

(Το παράδειγμα της R1 είναι τυχαίο, μην μπείτε στον κόπο να βρείτε αν έχουν τα ίδια λάδια ή όχι)

Κάποιες φορές θα πρέπει να βάζουμε και την ίδια μάρκα που προτείνει ο κατασκευαστής. Για παράδειγμα, ένας κινητήρας που έχει πολύ σκληρά ελατήρια βαλβίδων, ίσως χρειάζεται κάποιο ειδικό πρόσθετο που να αντέχει την σύνθλιψη ή να χρειάζεται μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αυτό. Δηλαδή μπορεί δύο ίδιου τύπου λάδια να έχουν τα ίδια ακριβώς συστατικά, όμως να διαφέρουν στην περιεκτικότητα διότι ο κατασκευαστής του κινητήρα μας έχει ζητήσει από την εταιρεία λιπαντικών που συνεργάζεται, να φτιάξει ένα λάδι που να αντέχει περισσότερο στην σύνθλιψη.

Άρα αν έχω λεφτά, βάζω το ακριβότερο συνθετικό που θα βρω και περιέχει τα πάντα, για να έχω το κεφάλι μου ήσυχο. ΟΧΙ, ΟΧΙ, ΟΧΙ και ΟΧΙ!

Θα βάζεις ΜΟΝΟ το λάδι που λέει ο κατασκευαστής, διότι η συμπεριφορά των συνθετικών λαδιών δεν είναι ίδια με των ημί-συνθετικών ή των ορυκτών όταν ο κινητήρας είναι κρύος ή σε θερμοκρασία λειτουργίας ή βράζει μέσα στην κίνηση της πόλης. Το λάδι πέρα από την λίπανση του κινητήρα είναι “συσσωρευτής θερμότητας” και παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ψύξη του κινητήρα μας. Το ποσοστό θερμότητας που μπορεί να απορροφήσει ένα συνθετικό λάδι, μπορεί να διαφέρει πάρα πολύ σε σχέση με ένα ημι-συνθετικό.