Γιατί τα μαλακά ελαστικά του Lorenzo άντεξαν περισσότερο

Η θεωρία στην πράξη
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

13/8/2018

Όταν τελείωσε ο αγώνας της Αυστρίας θα έμειναν πολλοί με την απορία, πως είναι δυνατόν η μαλακή γόμα που είχε διαλέξει ο Jorge Lorenzo να αντέξει περισσότερο από την μεσαίας σκληρότητας γόμα που είχε η μοτοσυκλέτα του Dovizioso. Ο Ιταλός αναβάτης της Ducati δήλωσε ότι το πίσω ελαστικό του είχε χάσει την απόδοσή του σχεδόν 10 γύρους πριν πέσει η καρό σημαία. Καθώς φέτος όλοι οι αναβάτες έχουν διαρκώς την φράση Tire Management στο στόμα τους και την χρησιμοποιούν συνεχώς για να εξηγήσουν γιατί ο ρυθμός τους μέχρι τη μέση του αγώνα είναι πιο αργός σε σχέση με τους τελευταίους γύρους, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Dovizioso έφθειρε νωρίς τα ελαστικά του, όταν προσπαθούσε να περάσει τον Lorenzo. Πράγματι ο Ιταλός αναβάτης είπε ότι μια πιθανή αιτία να είναι αυτή. Όμως είπε επίσης, ότι εξίσου πιθανό να είναι και η λάθος επιλογή της μεσαίας γόμας.

Κι εδώ μπαίνουμε στο ζουμί της υπόθεσης, διότι αν η μεσαία γόμα ήταν λάθος επιλογή, τότε ποια γόμα έπρεπε να είχε βάλει; Η θεωρία λέει, ότι η σκληρή γόμα αντέχει περισσότερο, οπότε αυτή είναι η απάντηση στο ερώτημα σωστά; Όχι!

Διότι αυτή είναι η μία από τις πολλές θεωρίες που υπάρχουν για τα ελαστικά, οι οποίες είναι όλες τους σωστές και όλες τους λάθος ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στην πίστα αλλά και τον σχεδιασμό της πίστας. Όπως ήδη έχουμε πει, τα ελαστικά της Michelin δεν έχουν σταθερή απόδοση κατά την διάρκεια του αγώνα και η συμπεριφορά τους επηρεάζεται έντονα από τον τρόπο που τα πιέζεις. Εδώ είναι βασικό να καταλάβουμε, ότι η πτώση της απόδοσης δεν οφείλεται στο “φάγωμα” της γόμας, αλλά στην “κόπωση” της σύνθεσης της γόμας. Δηλαδή όταν λένε οι αναβάτες ότι “έμειναν από λάστιχο” δεν εννοούν ότι βγήκαν τα λινά έξω. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δήλωση του Marguez σχετικά με την επιλογή της μεσαίας γόμας για το εμπρός ελαστικό. Ο Ισπανός είπε ότι με την σκληρή γόμα κερδίζει στα δυνατά φρένα, αλλά προτιμάει την μεσαία που τον βοηθάει περισσότερο στις μάχες μέσα στις στροφές. Πώς είναι δυνατόν η σκληρή γόμα να είναι καλύτερη στα φρένα, αφού η θεωρία λέει ότι προφέρει λιγότερη πρόσφυση, άρα έχεις μεγαλύτερες πιθανότητες να μπλοκάρεις τα φρένα; Η απάντηση βρίσκεται σε μια άλλη θεωρία, που αφορά την ΣΤΙΓΜΙΑΙΑ ΥΠΕΡΘΕΡΜΝΣΗ της γόμας, η οποία με την σειρά της ρίχνει απότομα την απόδοση πρόσφυσης του ελαστικού. Αυτό λοιπόν που λέει ο Marquez είναι ότι με την σκληρή γόμα έχεις ΚΑΛΥΤΕΡΗ πρόσφυση στα ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ φρεναρίσματα από υψηλές ταχύτητες, διότι η απόδοση του ελαστικού δεν μεταβάλλεται από την παρατεταμένη υπερθέρμανσή του. Με τις πιο μαλακές γόμες θα έχεις καλύτερη πρόσφυση στην αρχή του φρεναρίσματος, αλλά στο τέλος θα έχεις “κάψει” την γόμα και θα μπεις στην είσοδο της στροφής με ένα εμπρός ελαστικό που θα έχει μειωμένη απόδοση.

Για να καταλάβετε πόσο πολύ επηρεάζει την πρόσφυση η μεταβολή της θερμοκρασίας, πολλοί αναβάτες φεύγουν νωρίτερα από το slip-streaming για να κρυώσουν το εμπρός ελαστικό τους. Αυτό δίνει μια απάντηση στο γιατί ο Lorenzo με το μαλακό εμπρός ελαστικό παρακολουθούσε από απόσταση τον Marquez στους πρώτους γύρους και δεν κόλλησε πίσω του. Προσπαθούσε δηλαδή να κρατήσει όσο πιο κρύο γινόταν το εμπρός ελαστικό του, ώστε να μπορεί να φρενάρει αρκετά δυνατά χωρίς να το υπερθερμάνει. Γιατί έμβαλε μαλακό εμπρός; Διότι ήθελε την επιπλέον πρόσφυση στις στροφές που ήταν πιο αργός από τους άλλους δύο αντιπάλους του.

Κρατώντας λοιπόν στη μία άκρη του μυαλού μας τι συμβαίνει με την μεταβολή της θερμοκρασίας των ελαστικών και πως αυτή επηρεάζει το επίπεδο της πρόσφυσης είναι πιο εύκολο να εξηγήσουμε γιατί το Tire Management στο οποίο αναφέρονται οι αναβάτες ΔΕΝ αφορά την φθορά της γόμμας, αλλά την διαχείριση ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ που έχουν στη διάθεση τους να οδηγήσουν με τα ελαστικά σε υψηλά επίπεδα θερμοκρασίας. Έτσι εξηγείται και γιατί μπορούν να κάνουν γρήγορους γύρους στο τέλος του αγώνα παρά το γεγονός έχουν φθείρει εν μέρει τα ελαστικά τους. Διότι το πραγματικό πρόβλημά τους είναι η υπερθέρμανση και αν τα “βράσεις” στους πρώτους γύρους, μετά δεν έχεις την πολυτέλεια να τα κρυώσεις και να τα ξαναφέρεις στη θερμοκρασία ιδανικής λειτουργίας.  

Η πίστα της Αυστρίας έχει σχεδιαστεί πρωτίστως για την Formula 1 και ακολουθεί την φιλοσοφία stop and go, ώστε να επιτρέπει τις προσπεράσεις των αυτοκινήτων στα φρένα και να ακούγονται στην τηλεόραση οι αλλαγές των ταχυτήτων. Οι περισσότερες στροφές είναι γωνίες και ο χρόνος που η μοτοσυκλέτα είναι τέρμα πλαγιασμένη είναι ο μικρότερος που υπάρχει σε πίστα του πρωταθλήματος MotoGP. Άρα και ο χρόνος που το γκάζι είναι τέρμα ανοιχτό με την μοτοσυκλέτα πλαγιασμένη είναι σύντομος. Η πιθανότητα στιγμιαίας υπερθέρμανσης είναι η μικρότερη δυνατή. Πάνω σε αυτό βασίστηκε η απόφαση του Jorge Lorenzo να βάλει μαλακό ελαστικό πίσω.

Όμως πως κατάφερε να το διατηρήσει ως τον τελευταίο γύρο, όταν Dovizioso έκαψε το μεσαίας σκληρότητας πίσω ελαστικό του πολλούς γύρους πριν.

Η απάντηση βρίσκεται στο σπινάρισμα και στον χρόνο. Ο Dovizioso άνοιγε πιο νωρίς το γκάζι στις εξόδους των στροφών όταν ήταν πίσω από τον Lorenzo για να βρεθεί δίπλα του στην ευθεία, οπότε αυξανόταν ο χρόνος που το πίσω ελαστικό του ήταν εκτεθειμένο στην υπερθέρμανση. Ταυτόχρονα όμως ο πίσω τροχός του Dovizioso είχε μικρότερο ποσοστό πρόσφυσης λόγω της σκληρότερης γόμας από του Ισπανού και σπίναρε περισσότερη ώρα.

Το σπινάρισμα αυτό αύξανε ακόμα περισσότερο το επίπεδο της θερμοκρασίας του πίσω ελαστικού του. Με άλλα λόγια, το υψηλό κράτημα του μαλακού ελαστικού που είχε ο Lorenzo μείωνε τον χρόνο που ήταν εκτεθειμένο στην υπερθέρμανση, ενώ το μεσαίας γόμας πίσω ελαστικό του Dovizioso ήταν περισσότερη ώρα εκτεθειμένο.  

Αν η χάραξη της πίστας ήταν διαφορετική, η επιλογή του Lorenzo θα ήταν στα όρια της παράνοιας. Όμως για την πίστα της Αυστρίας και με τα χαρακτηριστικά που έχουν τα ελαστικά της Michelin ήταν λογικότατη.   

Ducati: Υποβάθμιση της Desmosedici GP23 - Μεγάλος χαμένος ο Marc Marquez

Οι Ιταλοί αφαίρεσαν εξαρτήματα που έφερναν τη μοτοσυκλέτα πιο κοντά στην GP24
Ducati Desmosedici GP23 υποβάθμιση 2024 Marq Marquez
Από τον

Θοδωρή Ξύδη

10/10/2024

Η Ducati αποφάσισε να πάρει πίσω κάποια από τα τελευταία μηχανικά μέρη που είχε εξελίξει για το μοτέρ της Desmosedici GP23, με τον Marc Marquez να αποτελεί και τον μεγαλύτερο χαμένο από αυτή την κίνηση. 

Λίγο πολύ όσοι παρακολουθούν φέτος MotoGP, ακόμη και επιδερμικά, καταλαβαίνουν ότι το πρωτάθλημα θα είχε κατά πάσα πιθανότητα πάρει μια εντελώς διαφορετική τροπή αν άλλαζε μόνο ένα πράγμα και όλα τα άλλα έμεναν ίδια και αυτό δεν είναι άλλο από τη μοτοσυκλέτα του Marc Marquez.

Με το χαμόγελο να επιστρέφει από τις πρώτες κιόλας δοκιμές της Desmosedici GP23 ο αναβάτης με σήμα το εργατικό μυρμήγκι έδειξε το ταλέντο του, βρήκε την αυτοπεποίθηση και την όρεξη που είχα χάσει οδηγώντας την εργοστασιακή Honda RC213V, και πιέζοντας όπως ήξερε, κοντά και πάνω από το όριο, έβαλε μία σαφή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε αυτόν και τους υπόλοιπους αναβάτες με την ίδια μοτοσυκλέτα -που στη βαθμολογία τον ακολουθούν από πολύ μακριά.

Τα κατορθώματα του Marquez, που έφτασε να διεκδικεί τον τίτλο μέχρι και τον γύρο της Ινδονησίας, έφεραν σε δύσκολη θέση και τους εργοστασιακούς Francesco Bagnaia και Enea Bastianini, όπως και τους Franco Morbidelli και Jorge Martin που αγωνίζονται με την GP24. Ίσως και την ίδια την Ducati που τρίβει ωστόσο τα χέρια της για την φετινή κυριαρχία στο MotoGP, η οποία θα συνεχιστεί όπως δείχνουν όλα και την επόμενη σεζόν έχοντας τον οχτώ φορές παγκόσμιο πρωταθλητή ως ομόσταυλο του Bagnaia, πλέον με την τελευταία έκδοση της Desmosedici.

Στα χέρια του Marc Marquez ο κινητήρας της GP23 έχοντας δεχτεί το τελευταίο πακέτο βελτιώσεων από τη Ducati, παρέδωσε τελικά το πνεύμα στον αγώνα της Κυριακής στην Ινδονησία, με τον Καταλανό να βγαίνει αυτόματα εκτός διεκδίκησης του τίτλου.

Το άμεσο μέλλον για τον Marquez μοιάζει τώρα προδιαγεγραμμένο μέχρι και το τέλος της σεζόν, με την Ducati να παίρνει πίσω κάποια από τα νεότερα εξαρτήματα που εξέλιξε για την GP23 μετά την Ινδονησία, με αιτία το σπασμένο μοτέρ του Marc. Σπανίως ακούμε πισωγυρίσματα στους αγώνες αναφορικά στην εξέλιξη ενός κινητήρα, όπως αυτό της Ducati για την περσινή της μοτοσυκλέτα. Όμως δεν αποκλείεται αυτή η απόφαση να πάρθηκε για το καλύτερο και με στόχο να μην σπάσει ξανά το μοτέρ του Marquez που πιέζει τη μοτοσυκλέτα περισσότερο από τον αδερφό του αλλά και τους di Giannantonio και Bezzecchi της Pertamina Enduro VR46 Racing Team. 

Όλοι οι αναβάτες με GP23 έδειξαν να κλείνουν την ψαλίδα με τις GP24 χρησιμοποιώντας αυτά τα εξαρτήματα, με τους di Giannantonio και Bezzecchi να είναι εκείνοι που επηρεάζονται περισσότερο στο Motegi από την απόφαση της Ducati, μην καταφέρνοντας να διακριθούν.

Ducati Desmosedici GP23 υποβάθμιση 2024 Marq Marquez

Το site "The Race" επιβεβαιώνει ότι το εξάρτημα που έκανε τη διαφορά στους προηγούμενους αγώνες και αφαιρέθηκε από τον ιαπωνικό γύρο στο Motegi ήταν ο σφόνδυλος, ο οποίος οδήγησε σε υπερστροφία τον κινητήρα του Marquez στην Ινδονησία και στη συνέχεια στην καταστροφή του. Ο σφόνδυλος είναι ένα από τα στοιχεία που κάνει το μοτέρ της Ducati να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα αφού είναι τοποθετημένος εξωτερικά και μπορεί να αλλαχθεί χωρίς οι Ιταλοί να δεχτούν ποινή ανοίγοντας τον κινητήρα.

Ανάλογα με το βάρος και τη διάμετρό του ο σφόνδυλος μπορεί να μεταβάλλει τα χαρακτηριστικά απόδοσης ενός κινητήρα έχοντας ως κύριο ρόλο, τη διατήρηση της ορμής του στροφαλοφόρου άξονα στα νεκρά διαστήματα -εκτός δηλαδή από τη φάση της έναυσης του καύσιμου μίγματος- και την εξομάλυνση της περιστροφής του. 

Ο εν λόγω σφόνδυλος βελτίωνε τη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας της Ducati μειώνοντας την υποστροφή για την οποία παραπονιούνται οι αναβάτες της GP23 -όχι όμως και ο Marquez που προσαρμόζεται-, αφού επέτρεπε στους αναβάτες της να σπάσουν πιο εύκολα την πρόσφυση πίσω και να μειώσουν την υποστροφή. Υποστροφή που προέρχεται από το νέο πίσω ελαστικό της Michelin, το οποίο προσφέρει περισσότερη πρόσφυση από το επιθυμητό και "σπρώχνει" επί της ουσίας το μπροστινό στις εξόδους. 

bezzecchi motegi

Χωρίς τον συγκεκριμένο σφόνδυλο ο Marquez, που έχει αποδεχτεί την κατάσταση και προσπαθεί να προσαρμόσει το οδηγικό του στιλ στα νέα (παλιά) δεδομένα, τερμάτισε τρίτος στο Motegi με 19+ δευτερόλεπτα διαφορά μπροστά από τους Bezzecchi και di Giannantonio. 

Οι δύο Ιταλοί φαίνεται να μην μπορούν να κάνουν το ίδιο (περισσότερο ο Bezzecchi) και είναι πεσμένοι ψυχολογικά μετά από αυτή την εξέλιξη. Ο di Giannantonio μάλιστα σκέφτεται ακόμη και να παρατήσει το υπόλοιπο της σεζόν για να κάνει το χειρουργείο που χρειάζεται για να σταθεροποιήσει τον ώμο του ώστε να είναι έτοιμος για την επόμενη χρονιά. 

Τα παραπάνω συμβαίνουν τη στιγμή που ο Marquez, έχοντας περάσει από τον εφιάλτη της Honda, ούτε καν "βλέπει" αυτές τις "λεπτομέρειες" και οδηγεί μια μοτοσυκλέτα που παραμένει ανταγωνιστική στα χέρια του με την αυτοπεποίθηση που τον διέκρινε και στα χρόνια της κυριαρχίας του. 

Ο Καταλανός παραδέχεται ωστόσο ότι τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα και για αυτόν στους τέσσερεις τελευταίους αγώνες όπου η Ducati δεν αναμένεται να παρουσιάσει κάποια νέα βελτίωση για το μοτέρ της GP23.