Benda 300 Supercharger: Με υπερσυμπιεστή στην κεφαλή

Πρωτότυπος σχεδιασμός με πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα
benda
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

26/1/2023

Οι υπερσυμπιεστές μπορούν να προσφέρουν εντυπωσιακή αύξηση της ισχύς και της ροπής και είναι ο ευκολότερος τρόπος για να κάνεις έναν μικρού κυβισμού κινητήρα να έχει απόδοση αντίστοιχη με έναν που έχει τα διπλάσια ή ακόμα και τα τριπλάσια κυβικά. Οι υπερσυμπιεστές μπορούν να πάρουν κίνηση από την ροή των καυσαερίων (turbo) καταναλώνοντας ελάχιστη ενέργεια από τον κινητήρα ή να είναι μηχανικοί, δηλαδή να παίρνουν κίνηση απευθείας από την περιστροφή του κινητήρα (supercharger). Στην περίπτωση των Turbo έχεις ελάχιστες απώλειες δύναμης για την λειτουργία τους, όμως πάσχουν ως προς την αμεσότητα της απόκρισης στο γκάζι, καθώς η αύξηση της ταχύτητας περιστροφής τους δεν είναι απόλυτα αναλογική ως προς την αύξηση των στροφών του κινητήρα. Αυτό οφείλεται τόσο στην αδράνεια της μάζας της φτερωτής, όσο και στο γεγονός πως ο αέρας είναι ένα σώμα που συμπιέζεται, οπότε συμπεριφέρεται ως ελατήριο και δεν μπορεί να μεταφέρει άμεσα τις δυνάμεις.

benda

Έτσι όταν βγαίνει με ταχύτητα από την πολλαπλή εξαγωγής και χτυπάει πάνω στα φτερά της τουρμπίνας φρενάρει για λίγο και υπάρχει πάντα μια μικρή χρονική περίοδος μέχρι να μεταφέρει την ταχύτητά του στην φτερωτή. Προφανώς όσο πιο μικρή είναι η τουρμπίνα, τόσο μικρότερη η αδράνειά της, οπότε η άνοδος των στροφών της ακολουθεί με λιγότερη καθυστέρηση την άνοδο των στροφών του κινητήρα. Έτσι ο κανόνας με τους κινητήρες turbo είναι να τοποθετείς μικρές τουρμπίνες όταν θέλεις άμεση απόκριση στο γκάζι (και ροπή στις χαμηλές στροφές) και μεγάλες τουρμπίνες όταν στοχεύεις σε υψηλές ιπποδυνάμεις, θυσιάζοντας την απόκριση στο γκάζι. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται τουρμπίνες με μεταβλητό βήμα φτερωτής (συνήθως δύο σταδίων) προσπαθώντας να λύσουν το πρόβλημα της απόκριση στο γκάζι για τις μεγάλες τουρμπίνες, βοηθώντας τες να περιστρέφουν ταχύτερα και πιο άμεσα όταν η ταχύτητα ροής των καυσαερίων είναι μικρή και έχει μικρές μεταβολές.

benda

Από την άλλη μεριά οι μηχανικοί υπερσυμπιεστές δεν έχουν τέτοια προβλήματα, διότι η ταχύτητα περιστροφής τους είναι απόλυτα αναλογική σε σχέση με τις στροφές του κινητήρα, λόγω της κίνησής τους μέσω ιμάντα ή μέσω γραναζιών απευθείας από τον στρόφαλο. Η χρήση ιμάντα είναι η πιο διαδεδομένη, καθώς επιτρέπει την εύκολη και φτηνή αλλαγή του λόγου σχέσης μεταξύ του στροφάλου και υπερσυμπιεστή, με την απλή αλλαγή του μεγέθους των ράουλων. Επίσης ο ιμάντας είναι λιγότερο θορυβώδης από τα μεταλλικά δόντια των γραναζιών που χτυπάνε μεταξύ τους στο ρελαντί και σφυρίζουν στις υψηλές στροφές.

Από την άλλη μεριά, η χρήση γραναζιών σου επιτρέπει να φτιάξεις ολόκληρο κιβώτιο ταχυτήτων μεταξύ στροφάλου και υπερσυμπιεστή, οπότε μπορείς να μεταβάλεις την ταχύτητα περιστροφής του υπερσυμπιεστή αναλόγως τις στροφές του κινητήρα.

Τέτοιο σύστημα γραναζιών χρησιμοποιεί η Kawasaki στους κινητήρες των H2 και αντίστοιχα συστήματα υπάρχουν στους κινητήρες των περισσότερων Jet Ski και Snowmobile Με υπερσυμπιεστή.

Όλα αυτά είναι πιθανόν γνωστά στους περισσότερους, όμως έπρεπε να τα επαναλάβουμε για να καταλάβουμε καλύτερα τις πατέντες που κατέθεσε η Benda για έναν κινητήρα μοτοσυκλέτας (το πιθανότερο…) με μηχανικό υπερσυμπιεστή.

Λέμε το πιθανότερο, διότι πριν μερικούς μήνες η Benda είχε παρουσιάσει μια supersport μοτοσυκλέτα που την ονόμαζε VTR 300 Turbo με δικύλινδρο V2 300 κυβικών.

Ξεκάθαρα εδώ έχουμε supercharger και σε καμία περίπτωση δεν είναι Turbo, οπότε είτε μιλάμε για διαφορετικό κινητήρα, είτε το τμήμα μάρκετινγκ της Benda δεν έχει καταλάβει ποια είναι η διαφορά… Μάλλον το δεύτερο!

benda

Υπάρχουν δύο πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία σε αυτή την πατέντα, τα οποία δεν συνηθίζονται σε κινητήρες με μηχανικό υπερσυμπιεστή.

Το ένα είναι πως η κίνηση του υπερσυμπιεστή γίνεται από τον εκκεντροφόρο και όχι από τον στρόφαλο. Αυτό έχει δύο σοβαρά μειονεκτήματα.

Πρώτον, οι εκκεντροφόροι περιστρέφονται πάντα στις μισές στροφές σε σχέση με τον στρόφαλο, οπότε απαιτείται ο διπλάσιος πολλαπλασιασμός των στροφών από τον εκκεντροφόρο προς τον υπερσυμπιεστή για να επιτύχεις την ίδια ακριβώς πίεση.

Το δεύτερο και σημαντικότερο μειονέκτημα είναι πως οι εκκεντροφόροι παίρνουν κίνηση μέσω αλυσίδας (ναι υπάρχουν και συστήματα κίνησης με γρανάζια και με άξονα, αλλά εδώ αλυσίδα έχουμε), η οποία με την σειρά της μένει τεντωμένη χάρη σε ένα υδραυλικό τεντωτήρα. Όπως όλοι γνωρίζουν οι αλυσίδες ξεχειλώνουν με τη χρήση και αν τους προσθέσεις να την δύναμη που χρειάζεται για την περιστροφή του ο υπερσυμπιεστής, αυτή η κόπωση της αλυσίδας είναι πολύ μεγαλύτερη και ταχύτερη.

Όμως παρά τα εξόφθαλμα μειονεκτήματά του, ο υπερτροφοδοτούμενος κινητήρας της Benda έχει κάποια εντυπωσιακά πλεονεκτήματα.

Το πρώτο αφορά την χωροταξία του κινητήρα, που όπως βλέπουμε δεν προσθέτει καθόλου πλάτος στον κινητήρα, ενώ η αναμενόμενη αύξηση του ύψους της κεφαλής είναι μικρότερο πρόβλημα για τον σχεδιασμό μιας μοτοσυκλέτας.

Το δεύτερο είναι πως το ράουλο στον εκκεντροφόρο και το ράουλο στον υπερσυμπιεστή είναι μεταβλητής διαμέτρου (όμοια με των CVT που έχουν τα scooter) και μπορεί να μεταβάλει διαρκώς την σχέση.

Αυτό σημαίνει πως υπάρχει η δυνατότητα να αυξηθεί ή να μειωθεί η ταχύτητα περιστροφής του συμπιεστή ανάλογα με τις ανάγκες του θαλάμου καύσης, χωρίς απαραίτητα να ακολουθεί τον ίδιο ρυθμό αύξησης ή πτώσης των στροφών του κινητήρα.

Αυτή η δυνατότητα μπορεί να λύσει (ως ένα βαθμό…) και το πρόβλημα μεταπτώσεων της απόδοσης των υπερτροφοδοτούμενων κινητήρων όταν υπερθερμαίνεται από την συμπίεση ο αέρας.

Από την στιγμή που δεν υπάρχει intercooler για να ψύχει τον συμπιεσμένο αέρα, είναι βέβαιο πως στη γρήγορη οδήγηση θα πρέπει να έχουν βρει κάποιο τρόπο να λύσουν το πρόβλημα.

EICMA 2024: KTM 990 RC R - Με 130 ίππους και TFT οθόνη αφής 8,8 ιντσών

Στην παραγωγή στις αρχές του 2025 - Αναμονή για τα τεχνικά χαρακτηριστικά
KTM 990 RC R EIMCMA 2024 νέα Supersport
Από τον

Θοδωρή Ξύδη

13/11/2024

Το 990 RC R βρίσκεται ένα βήμα πριν την έναρξη της παραγωγής του που αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές της επόμενης χρονιάς και έδωσε κανονικά το "παρών" στο περίπτερο της αυστριακής εταιρείας στο Μιλάνο. 

Ωστόσο, όπως για τις νέες μικρομεσαίου κυβισμού μοτοσυκλέτες, έτσι και για το 990 RC R η KTM δεν ανακοίνωσε τα τεχνικά χαρακτηριστικά του καθώς περιμένει ακόμη να περάσει από τη σχετική έγκριση τύπου. Αυτό βέβαια δεν την εμπόδισε από το να δώσει στη δημοσιότητα κάποια σημαντικά στοιχειά για τον εν σειρά δικύλινδρο κινητήρα που έχει για την περίσταση χωρητικότητα στα 947 κ.εκ. και αποδίδει 130 ίππους και 10,5 κιλά ροπής, τα τελευταία στις 7.000 σ.α.λ.

ΚΤΜ 990 RC R νέο μοντέλο EICMA

Αναμφίβολα το 990 RC R έχει το βλέμμα του στραμμένο στην πίστα, με την KTM να διακηρύσσει ότι θα είναι η πιο "Ready to Race" μοτοσυκλέτα στην γκάμα της, με τα αεροδυναμικά βοηθήματα ψηλά στο φαίρινγκ αλλά και στην καρίνα να δείχνουν τις προθέσεις του νέου Supersport με το "καλημέρα".

Οι Αυστριακοί αναφέρουν με υπερηφάνεια ότι το 990 RC R είναι μια μοτοσυκλέτα που φτιάχτηκε χωρίς συμβιβασμούς και μπορεί να κινηθεί, όχι απλά με την ίδια άνεση σε περιβάλλον πίστας και στον δρόμο, αλλά τέλεια και στις δύο περιπτώσεις, σε αντίθεση με τις supersport ανταγωνίστριές της που μπορούν να κάνουν μόνο ένα από τα δύο σωστά, σύμφωνα με την KTM.

ΚΤΜ 990 RC R νέο μοντέλο EICMA

Ένα οξύμωρο δημιουργείται λοιπόν με το 990 RC R, σε συνδυασμό με την πιο πάνω δήλωση των Αυστριακών για την πιο "Ready to Race" μοτοσυκλέτα στην γκάμα τους, αφού θέλει να τα κάνει όλα τέλεια, σε μια κατηγορία που εξ ορισμού είναι στραμμένη προς την πίστα. Θα έχει πολύ ενδιαφέρον να δούμε αν όντως το 990 RC R το καταφέρνει αυτό, τη στιγμή, που σύμφωνα με την KTM, ο ανταγωνισμός της δεν μπορεί.

ΚΤΜ 990 RC R νέο μοντέλο EICMA

Για να πετύχουν τους στόχους τους οι μηχανικοί της KTM εστίασαν στην εργονομία και τη θέση οδήγησης της μοτοσυκλέτας, περνώντας τον ανταγωνισμό τους από κόσκινο. Στους ανταγωνιστές τους ανακάλυψαν ότι το τρίγωνο της θέσης οδήγησης ήταν εστιασμένο είτε στο ένα άκρο είτε στο άλλο -οδήγηση στην πίστα ή στον δρόμο- και έτσι οι μοτοσυκλέτες δεν ήταν ευχάριστες στην οδήγηση, όταν δεν κινούνταν στο περιβάλλον που είχαν εστιάσει εργονομικά. 

ΚΤΜ 990 RC R νέο μοντέλο EICMA

Σημαντικό ρόλο στην εργονομία του 990 RC R παίζουν τα ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και η σχεδίαση του ολοκαίνουργιου ρεζερβουάρ που σχεδιάστηκε από την αρχή με απόλυτο στόχο να διευκολύνει τον αναβάτη και να τον υποστηρίζει αυξάνοντας τα επίπεδα άνεσης εντός και εκτός πίστας με προσεκτικά σχεδιασμένα σημεία επαφής στο σχήμα του τόσο μπροστά από τη σέλα όσο και στα πλαϊνά, δεξιά και αριστερά από την τάπα.

ΚΤΜ 990 RC R νέο μοντέλο EICMA

Έτσι οι Αυστριακοί θεωρούν ότι βρήκαν ένα κενό στην αγορά που αποφάσισαν να καλύψουν με τη δημιουργία του 990 RC R θέλοντας παράλληλα να επαναπροσδιορίσουν τα δεδομένα στην κατηγορία. Θα έχουν διαθέσιμα και "πακέτα" για τη μοτοσυκλέτα τους που θα την προετοιμάζουν κατάλληλα ξεχωριστά για τον δρόμο ή την πίστα, ενώ έτοιμη είναι και η έκδοση "Track", χωρίς φώτα, φλας και πινακίδα. Μαζί με τις άλλες αλλαγές σε σχέση με την πολιτική μοτοσυκλέτα στην έκδοση "Track" κρύβεται το μυστικό της συνταγής της KTM για το 990 RC R που θέλει να τα κάνει όλα τέλεια παντού.

ΚΤΜ 990 RC R νέο μοντέλο EICMA

Λεπτομέρεια που δείχνει την προσοχή που έδωσαν οι Αυστριακοί αποτελούν και τα φρένα με την KTM να προτιμά τις ακτινικά τοποθετημένες δαγκάνες Brembo HyPure, που προσφέρουν μεγαλύτερη σταθερότητα στην απόδοση σε παρατεταμένη χρήση έναντι των Stylema για τη δική τους μοτοσυκλέτα, ένα συμπέρασμα που βγήκε και από τις εκτεταμένες δοκιμές του 990 RC R στην πίστα.

ΚΤΜ 990 RC R νέο μοντέλο EICMA

Οι αναρτήσεις είναι οι πλήρως ρυθμιζόμενες WP APEX και στο δεξί χειριστήριο υπάρχει το μίνι joystick που δίνει πρόσβαση στις ρυθμίσεις της μοτοσυκλέτας και στις πληροφορίες που παρουσιάζονται στη νέα οριζόντια TFT οθόνη αφής της KTM των 8,8 ιντσών (εδώ περισσότερα για τις νέες οθόνες αφής) .

ΚΤΜ 990 RC R νέο μοντέλο EICMA

Λογικά δεν θα αργήσουμε να έχουμε στα χέρια μας και τα πλήρη τεχνικά χαρακτηριστικά του 990 RC R που θα μας δώσουν μια ακόμη πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τη supersport μοτοσυκλέτα αλλά και για την απόδοση του δικύλινδρο κινητήρα που δεν αποκλείεται να έχει αυξηθεί σε σχέση με του 990 Duke.