Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Οδική Ασφάλεια – Αλλαγές σε ΚΟΚ, ΚΤΕΟ, Σχολές Οδηγών

Παρουσιάστηκε το Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

3/2/2021

Μεγάλη ημέρα σήμερα για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα αυτής της χώρας, την οδική ασφάλεια. Κάθε φορά που παρουσιάζεται ένα «Σχέδιο Δράσης για την Οδική Ασφάλεια» είναι μεγάλη ημέρα, απλά μικραίνουν όλες οι υπόλοιπες καθώς ελάχιστες ή και τίποτα από τις εξαγγελίες δεν πραγματοποιούνται στην πράξη. Για αυτό και πριν από την παρουσίαση του σχεδίου, όπως αυτή έγινε σήμερα στο Μουσείο Αυτοκινήτου, να σταθούμε σε μία μικρή λεπτομέρεια: Την πρόβλεψη, έως το 2030, για να αναγκαστούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να υλοποιήσουν συγκεκριμένες δράσεις που θα τους ανατεθούν βάση του σχεδίου. Ανεξάρτητα κυβέρνησης και πάντα σε αυτή την χώρα, έλειπε ο δεσμευτικός χαρακτήρας των εξαγγελιών. Βασική λεπτομέρεια που ακούστηκε σήμερα, είναι πως θα συσταθεί ένα όργανο συντονισμού που θα δεσμεύει σε δράση βάση του σχεδίου, τους εμπλεκόμενους φορείς.

Το «θα» είναι επίσης ένα άλλο αγκάθι, γιατί -συνήθως- δεν συνοδεύεται από πράξεις αλλά ας πούμε πως μένουμε προς το παρόν στην παραπάνω πρόβλεψη. Σημαντικό είναι πως ο Υφυπουργός Υποδομών & Μεταφορών Γιάννης Κεφαλογιάννης αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην ακριβή καταγραφή όσων δεν φορούν κράνος, όταν παρουσίασε το στόχο για την δημιουργία Εθνικού Συστήματος καταγραφής που θα επιβλέπει το Μετσόβειο ώστε η χώρα να έχει ακριβή στατιστικά στοιχεία για να μπορεί να αποφασίσει σωστά, αλλά και να μετρήσει την εφαρμογή των μέτρων.

Το άλλο θετικό είναι πως δεν ξεκινήσαμε κατευθείαν στον στρατηγικό σχεδιασμό από τα πρόστιμα, που αποδεδειγμένα ο Έλληνας έχει συνηθίσει στην ιδέα πως ίσως τα αποφύγει, αλλά στον πυρήνα βρισκόταν το Ασφαλές Οδικό Δίκτυο. Δυστυχώς δεν έγινε επέκταση ως προς συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ασφάλτου και μείναμε περισσότερο στις εξαγγελίες των μεγάλων έργων, αλλά είναι μία αλήθεια πως εδώ που βρισκόμαστε πρέπει να γίνει η κατασκευή των δρόμων που λείπουν και μετά η βελτίωση. Ωστόσο υπάρχει πρόβλεψη για 7.000 επικίνδυνα σημεία σε όλη την χώρα που θα γίνουν παρεμβάσεις για καλύτερη ασφάλεια.

Από εκεί και πέρα το Σχέδιο Δράσης έχει τους υπόλοιπους τομείς που εστιάζει: Εκπαίδευση & Επικοινωνία, Διακυβέρνηση & Στοχοθεσία, Καλής Ποιότητας Δεδομένα, Αποτελεσματικό σύστημα επιβολής. Με πρώτο όπως είπαμε, το Ασφαλές Οδικό Δίκτυο. Για τα πρόστιμα ακούστηκε ξεκάθαρα πως το μεγάλο πρόβλημα είναι η απίστευτη γραφειοκρατία και η έλλειψη μηχανοργάνωσης που οδηγεί στο μεγαλύτερο μέρος τους να παραγράφονται, ακυρώνοντας στην πράξη την ισχύ τους. Αυτό θα αλλάξει, σύμφωνα με τον σχεδιασμό που υπάρχει με τις κλίσεις να καταγράφονται ηλεκτρονικά και να καθίσταται δύσκολη η διαγραφή τους αλλά και να επιβάλλονται άμεσα τα πρόστιμα αντί να παραγράφονται μετά από χρόνια. Αυτή βέβαια η συνειδητοποίηση είναι ένα καλό βήμα αλλά ταυτόχρονα περιγράφει και το τεράστιο άλμα που χρειάζεται να γίνει. Καθώς η έλλειψη μηχανογράφησης δεν είναι κάτι που μπορεί να λυθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα!

Από εκεί και πέρα, όταν όλα αυτά γίνουν, οι παραβάσεις του ΚΟΚ θα βεβαιώνονται και θα καταχωρούνται σε πραγματικό χρόνο και σε περίπτωση των ραντάρ ταχύτητας, θα βαρύνουν κατευθείαν τον κάτοχο, ενώ θα υπάρχει δυνατότητα πληρωμής μέσω e-banking πριν την βεβαίωση στο TAXISnet.

Βασικός στόχος ωστόσο του προγράμματος είναι η μείωση των νεκρών και των σοβαρά τραυματιών κατά 50% ώστε να πλησιάσει τον Ευρωπαϊκό στόχο το 2050 που θέλει μηδενικά θύματα τροχαίων, κάτι τουλάχιστον δύσκολο να γίνει. Όχι τόσο από εμάς, αλλά και ο Ευρωπαϊκός στόχος μοιάζει πολύ μακριά. Βέβαια η παρουσίαση ξεκίνησε παρουσιάζοντας την Ελλάδα να έχει την μεγαλύτερη μείωση στην Ευρώπη σε νεκρούς από τροχαία την περίοδο 2010-2019, της τάξης του 43% χωρίς όμως να εξαιρέσει το γεγονός πως συνεχίζουμε να έχουμε από τους υψηλότερους αριθμούς νεκρών ανά εκατομμύριο κατοίκους στην Ευρώπη. Είμασταν πολύ χάλια και γίναμε λιγότερο, είναι το πραγματικό συμπέρασμα, με στόχο να φτάσουμε τουλάχιστον τον μέσο όρο.

Κάτι που θα έχει και οικονομικό όφελος, χωρίς ποτέ να μπορεί να μετρήσει κανείς την ανθρώπινη ζωή με νούμερα, προφανώς. Γεγονός όμως είναι πως τα τροχαία αποτελούν το 1,5% του ΑΕΠ.

Για την εκπαίδευση ανακοινώθηκαν ριζικές αλλαγές, που ξεκινούν από την διδασκαλία και καταλήξουν στις εξετάσεις. Αλλάζουν τα κείμενα και τα εγχειρίδια και καταργούνται οι ερωτήσεις με τις προκαθορισμένες απαντήσεις με δημιουργία τράπεζας θεμάτων από όπου αντλούνται τα θέματα, αναγκάζοντας έτσι τους υποψήφιους σε μελέτη και τους εκπαιδευτές σε διδασκαλία. Μπαίνουν νέες προϋποθέσεις για τους εκπαιδευτές με ελάχιστη ηλικία και κατοχή άδειας οδήγησης για άσκηση επαγγέλματος, καθώς και δικαίωμα άσκησης βάση συγκεκριμένων ειδικοτήτων σπουδών.

Άλλο βασικό το οποίο ακούστηκε είναι πως κανείς δεν ελέγχει τα ΚΤΕΟ. Στην Ελλάδα κόβονται 4,5% των οχημάτων και στην Γερμανία το 35% που είναι ένας δείκτης μακριά από την πραγματικότητα και την εικόνα στους δρόμους. Για αυτό θα γίνονται τυχαίοι έλεγχοι στα οχήματα που βγαίνουν από τα ΚΤΕΟ για να δουν αν όντως περνούν τον έλεγχο κι έπειτα θα επιβάλλονται πρόστιμα που θα φτάνουν μέχρι και στην ακύρωση της λειτουργίας του εκάστοτε ΚΤΕΟ.

Οι παραβάσεις του ΚΟΚ θα μπουν σε κατηγορίες βάση της σοβαρότητας που έχουν με τα στατιστικά των τροχαίων στην χώρα μας και η υπερβολική ταχύτητα, με την χρήση ζώνης και κράνους, την επήρεια αλκοόλ και την χρήση κινητού, πηγαίνουν άλλο ένα σκαλί πιο πάνω. Το όριο στις πόλεις μειώνεται ακόμη περισσότερο, κάτι αναμενόμενο με βάση το σχέδιο που υπάρχει για την μικροκινητικότητα και ενδεχομένως την ταυτόχρονη κίνηση των ηλεκτρικών πατινιών και των ποδηλάτων στους ίδιους δρόμους με τα αυτοκίνητα. Για αυτό και το όριο θα μειωθεί στα 30χλμ/ώρα από τα 50 που ισχύει τώρα στο ευρύτερο αστικό δίκτυο.

Νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας - Σε δημόσια διαβούλευση η διήθηση!

Νομιμοποίηση διήθησης και χώροι αναμονής στο φανάρι για δίκυκλα, ποινές στον οδηγό και όχι στο όχημα
Νέος ΚΟΚ
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

7/1/2025

Σε διαβούλευση τίθεται το νέο κυρωτικό πλαίσιο του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, που φέρνει μεγάλες αλλαγές, όπως τη νομιμοποίηση -ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ- της διήθησης, την πρόβλεψη για χώρους αναμονής δικύκλων μπροστά από τα αυτοκίνητα στο φανάρι, την τιμωρία οδηγών / αναβατών και όχι του οχήματος με αφαίρεση στοιχείων του, και με τη θέσπιση "αντικοινωνικών" παραβάσεων εναντίον των ευπαθών χρηστών του δρόμου (πεζών, μεταφοράς παιδιών, κ.α.) που θα τιμωρούνται με επιπρόσθετα διοικητικά μέτρα.

Ως προς τη φιλοσοφία των ρυθμίσεων, σημειώνεται ότι μια ολοκληρωμένη πολιτική ποινών πρέπει να επικεντρώνεται στην οδική ασφάλεια χωρίς να έχει τιμωρητικό χαρακτήρα.

Στόχος είναι η συμμόρφωση των οδηγών, η επιβολή δίκαιων ποινών που να αντιστοιχούν στη σοβαρότητα / επικινδυνότητα της κάθε παράβασης, αλλά και η διασφάλιση της είσπραξης των προστίμων.

Οι ποινές αφορούν κυρίως στον οδηγό (χρηματικό πρόστιμο, αφαίρεση άδειας οδήγησης, βαθμοί ποινής ΣΕΣΟ) και όχι στο όχημα (αφαίρεση άδειας κυκλοφορίας), καθώς αυτό μπορεί να χρησιμοποιείται από περισσότερους από έναν οδηγούς.

Οι ποινές πρέπει να είναι ανάλογες των παραβάσεων και κατατάσσονται ως προς την επικινδυνότητά τους σε:

  • αυτές που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρό ατύχημα (π.χ. η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, η υπερβολική ταχύτητα ή η αντικανονική προσπέραση, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ).
  • λιγότερο επικίνδυνες παραβάσεις (π.χ. παράνομη στάθμευση και διοικητικές παραβάσεις, όπως η οδήγηση χωρίς ο οδηγός να φέρει μαζί του τα νόμιμα έγγραφα).

Επιπλέον, προβλέπεται κλιμάκωση των ποινών για τους οδηγούς που υποπίπτουν συχνά σε παραβάσεις.

Στο ίδιο πνεύμα, ορίζεται ο τρόπος πληρωμής των προστίμων έτσι ώστε να διευκολύνεται η διαδικασία αποπληρωμής τους χωρίς σύνθετες γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Ιδιαίτερη μέριμνα αποδίδεται στην επιβολή ποινών και την είσπραξη προστίμων για παραβάσεις επαγγελματιών οδηγών άλλων χωρών, με επιτόπου ολοκλήρωση της διαδικασίας στο σημείο ελέγχου και καταγραφής της παράβασης.

Παράλληλα, προσδοκάται ότι η μείωση του ανώτατου επιτρεπόμενου ορίου ταχύτητας των οχημάτων εντός κατοικημένων περιοχών από τα 50 χλμ/ώρα στα 30 χλμ/ώρα (εκτός αν ορίζεται αλλιώς με ειδική σήμανση) θα επιφέρει σημαντική μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στις αστικές περιοχές, εκεί όπου παρατηρείται αυξημένη κυκλοφορία ευπαθών χρηστών της οδού (πεζοί, ποδήλατα, ΕΠΗΟ, μοτοσυκλέτες) και καταγράφονται τα περισσότερα ατυχήματα.

Διευκρινίζεται ότι σε μονόδρομους στους οποίους υπάρχουν δύο τουλάχιστον λωρίδες κυκλοφορίας διαχωριζόμενες με κατά μήκος διαγραμμίσεις και σε οδούς διπλής κατεύθυνσης, μέσα στις κατοικημένες περιοχές, διατηρείται το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας των πενήντα (50) χιλιομέτρων την ώρα, εκτός αν άλλως ορίζεται με ειδική σήμανση.

Τέλος, ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για τους ευάλωτους χρήστες της οδού (πεζοί, μεταφορά παιδιών, κ.λπ.), οι οποίοι έχουν αυξημένες ανάγκες ασφάλειας που πρέπει να καλύπτονται από ειδικές ρυθμίσεις. Οι ρυθμίσεις αυτές αφορούν και στη συμπεριφορά των ίδιων όσο και τη συμπεριφορά των υπολοίπων χρηστών της οδού απέναντί τους. Έτσι, μια σειρά παραβάσεων του ΚΟΚ χαρακτηρίζονται ως αντικοινωνικές και επιφέρουν επιπρόσθετα διοικητικά μέτρα.

Συνοπτικά, τα βασικά σημεία στο Σχέδιο Νόμου «Νέο Κυρωτικό Πλαίσιο του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και Λοιπές Διατάξεις για την Ασφαλή Κινητικότητα», συνοψίζονται στα εξής:

  • Ο εξορθολογισμός των ποινών και η κατηγοριοποίηση των παραβάσεων ανάλογα με την επικινδυνότητα, καθώς και η επιβολή κυρώσεων που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις και ενισχύουν τον αποτρεπτικό χαρακτήρα τους.
  • Η κατηγοριοποίηση των παραβάσεων σε τρεις βασικές κατηγορίες καθιστά το κυρωτικό πλαίσιο ρεαλιστικότερο και ευκολότερα εφαρμόσιμο από τα όργανα ελέγχου και πιο κατανοητό από τους πολίτες.
  • Για τις σοβαρότερες παραβάσεις που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων τίθενται αποτρεπτικές κυρώσεις (πρόστιμα και διοικητικά μέτρα) προκειμένου να περιοριστούν δραστικά.
  • Η θέσπιση της υποτροπιάζουσας παραβατικής και αντικοινωνικής οδικής συμπεριφοράς και η αυστηροποίηση – κλιμάκωση του κυρωτικού πλαισίου για την αποτροπή τους αποσκοπεί στη βελτίωση της ασφαλούς οδικής συμπεριφοράς.
  • Η απενοχοποίηση του οχήματος (δεν αφαιρούνται τα στοιχεία του οχήματος) για παραβάσεις που αφορούν σε επικίνδυνες οδηγικές συμπεριφορές για τις οποίες πλέον τιμωρείται μόνο ο παραβάτης οδηγός (χρηματικό πρόστιμο, αφαίρεση άδειας οδήγησης, βαθμοί ποινής ΣΕΣΟ).
  • Η μείωση της ανώτατης ταχύτητας κίνησης εντός του αστικού ιστού και σε οδούς γειτονιάς στα 30 χλμ/ώρα, υπό τις ειδικές προϋποθέσεις που προβλέπονται κατά περίπτωση.
  • Η διαμόρφωση συνθηκών βιώσιμης αστικής κινητικότητας μέσω της μείωσης της ταχύτητας ενισχύεται με την παραχώρηση ζωτικού χώρου σε οχήματα μικροκινητικότητας και μηχανοκίνητα δίκυκλα στην κυκλοφορία και τη στάθμευση (κανόνες για υπό όρους διήθηση, χώρος αναμονής στις διασταυρώσεις, πρόβλεψη χώρων στάθμευσης).
  • Συνδυαστικά με το ανωτέρω, αυστηροποιείται το κυρωτικό πλαίσιο για τα οχήματα μικροκινητικότητας και τα μηχανοκίνητα δίκυκλα, καθώς η χρήση του κράνους και η τήρηση των ορίων ταχύτητας είναι αδιαπραγμάτευτα και οι παραβάσεις σε αυτούς τους τομείς τιμωρούνται αυστηρά.
  • Αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου για τη διεύρυνση της δυνατότητας αξιοποίησης τεχνικών ή ηλεκτρονικών μέσων για τη διαπίστωση των παραβάσεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (κάμερες στα λεωφορεία).

Το διάστημα της δημόσιας διαβούλευσης ορίστηκε σε τρεις εβδομάδες.