Σίγουρα οι περισσότεροι, αν όχι όλοι μας, έχει τύχει να γίνουμε μάρτυρες ή να βρεθούμε μπροστά σε ένα ατύχημα που μόλις έχει συμβεί με μοτοσυκλέτα και είναι σχεδόν βέβαιο ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, αισθανόμαστε αυτό το απελπιστικό συναίσθημα της αδυναμίας να προσφέρουμε ουσιαστική βοήθεια μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο. Εντάξει, τον γενικό κανόνα του ότι δεν μετακινούμε τον τραυματία και δεν του αφαιρούμε το κράνος τον γνωρίζουμε όλοι, αλλά το ερώτημα και το ζήτημα που τίθεται είναι τι μπορούμε να κάνουμε πέρα από αυτό, καθώς οι ενέργειες στις οποίες θα προχωρήσουμε και το πώς θα πράξουμε, μπορεί να κάνουν την διαφορά ανάμεσα στην ζωή και τον θάνατο!
Προσοχή όμως! Το παρόν κείμενο δεν φιλοδοξεί να αντικαταστήσει τις χρήσιμες και πολύτιμες γνώσεις που μπορείτε να λάβετε παρακολουθώντας ένα σεμινάριο πρώτων βοηθειών (το ΕΚΑΒ οργανώνει αντίστοιχα προγράμματα). Ένα τροχαίο συμβάν, ακόμη και το πιο μικρό, στο οποίο εμπλέκεται μοτοσυκλέτα, είναι μια χαοτική σκηνή. Περιγράφοντας λοιπόν διάφορες πτυχές και ενέργειες που μπορούν να γίνουν, θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε το χάος μιας τέτοιας κατάστασης, προσαρμόζοντας τις βασικές γνώσεις ανάλογα με την περίπτωση.
Ξεκινάμε, λοιπόν, έχοντας πάντοτε στο μυαλό μας τέσσερα βασικά βήματα που πρέπει να γίνουν:
• Αποτρέπουμε τους επιπλέον τραυματισμούς
• Αξιολογούμε την κατάσταση
• Επικοινωνούμε με το ΕΚΑΒ
• Βοηθάμε τον τραυματία με πολλή προσοχή
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε, είναι να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα χτυπήσει κανείς άλλος και δεν θα συμβεί κάποιο άλλο ατύχημα πάνω στο ατύχημα! Προσπαθούμε με οποιοδήποτε εμφανές μέσο να προστατέψουμε το σημείο του ατυχήματος και συμβάλλουμε στο να υπάρξει μια ροή στην κίνηση των άλλων οχημάτων, έστω κι αν χρειαστεί να παίξουμε τον ρόλο του τροχονόμου. Το σύνηθες είναι η περιέργεια των άλλων οδηγών και αναβατών να δημιουργήσει συμφόρηση, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο ενός ακόμη ατυχήματος, αλλά δυσκολεύει και την γρήγορη πρόσβαση του ιατρικού προσωπικού στον τραυματία. Στην… περιφρούρηση του χώρου συμπεριλαμβάνεται και το ότι δεν επιτρέπουμε σε κανένα να αγγίξει τον άνθρωπο που έχει χτυπήσει, εκτός βέβαια από τους εξειδικευμένους διασώστες ή γιατρούς… Ακόμη όμως κι αν τύχει να βρίσκεται κάποιος που μπορεί να χειριστεί τέτοιες καταστάσεις στο σημείο, σιγουρευόμαστε ότι θα το κάνει με όλες τις προφυλάξεις ασφαλείας ξεκινώντας από το να φοράει γάντια.
Οι ενέργειες στις οποίες θα προχωρήσουμε και το πώς θα πράξουμε, μπορεί να κάνουν την διαφορά ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο!
Στη συνέχεια, αναλύουμε και αξιολογούμε την κατάσταση. Πώς έγινε το ατύχημα; Μπορεί να είναι διαφορετικοί, για παράδειγμα, οι τραυματισμοί που προκύπτουν από μια μετωπική σύγκρουση και διαφορετικοί από μια πτώση σε λάδια. Αυτό θα μας βοηθήσει να ενημερώσουμε και πιο σωστά το ΕΚΑΒ και την αστυνομία για να αναφέρουμε το συμβάν. Όσο πιο πλήρεις είναι οι πληροφορίες που θα δώσουμε (όπως το πώς συνέβη, τον αριθμό των τραυματιών και το είδος των τραυμάτων, την ακριβή τοποθεσία κ.τ.λ.) τόσο πιο σωστή θα είναι και η αντιμετώπιση της βοήθειας που θα έρθει.
Αφού γίνουν οι παραπάνω ενέργειες, τότε και μόνο τότε θα προσπαθήσουμε να παρέχουμε βοήθεια στον ή τους τραυματίες. Υπενθυμίζουμε για άλλη μια φορά, ότι το συγκεκριμένο άρθρο δεν είναι υποκατάστατο ενός κανονικού σεμιναρίου πρώτων βοηθειών, αλλά σας παραθέτουμε μερικές βασικές συμβουλές για την αντιμετώπιση σοβαρών τραυμάτων. Γνωρίζουμε, λοιπόν, ότι ποτέ δεν αφαιρούμε το κράνος από τον τραυματία, εκτός και αν δεν μπορεί να αναπνεύσει, διότι είναι πολύ επικίνδυνο να του τραυματίσουμε τον αυχένα. Αν όμως ο άνθρωπος δεν μπορεί να αναπνεύσει το κράνος πρέπει να βγει και πρέπει να γίνει με τη συνεργασία δύο ατόμων, όπου ο ένας θα κρατά όσο το δυνατόν ακίνητο τον αυχένα και ο άλλος θα βγάζει το κράνος με πολύ απαλές κινήσεις.
Αν η μη αναπνοή συνεχίζεται, τότε ανοίγουμε την αναπνευστική οδό με τον εξής τρόπο: πιάνουμε με τα δύο χέρια την κάτω γνάθο και πιέζουμε τους δύο δείκτες κάτω και πίσω από αυτήν. Με τους αντίχειρες τραβάμε κάτω το χείλος ενώ ταυτόχρονα ανασηκώνουμε προς τα πάνω την γνάθο. Έτσι σηκώνεται η επιγλωττίδα και ανοίγει η οδός του φάρυγγα, με αποτέλεσμα να κυκλοφορεί καλύτερα ο αέρας. Στη συνέχεια προσπαθούμε να στηρίξουμε και να ακινητοποιήσουμε τυχόν σπασμένα κόκκαλα, όπως και να σταματήσουμε τυχόν αιμορραγίες πιέζοντας –αφού καθαρίσουμε- ένα ανοιχτό τραύμα. Βασικό είναι επίσης να ελαχιστοποιήσουμε τις κινήσεις του τραυματία μέχρι να έρθει το εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό, έτσι ώστε να εμποδίσουμε την επιδείνωση των υπαρχόντων τραυμάτων.
Καταλαβαίνουμε φυσικά όλοι, ότι όλα αυτά είναι απλώς μια επιδερμική προσέγγιση στην αντιμετώπιση ατυχημάτων στα οποία μπορεί να βρεθούμε παρόντες, με τον κάθε παράγοντα να αποτελεί από μόνος του αντικείμενο ξεχωριστών σεμιναρίων, όπως είναι η καρδιοαναπνευστική ανάνηψη, για παράδειγμα, το λεγόμενο CPR. Παρ' όλα αυτά, ακόμη κι αυτές οι βασικές γνώσεις μπορούν να κάνουν την διαφορά, αρκεί να αξιολογείται σωστά κάθε φορά η προτεραιότητα των ενεργειών που θα κάνουμε. Είμαστε μοτοσυκλετιστές και εξ ορισμού διανύουμε πολλά χιλιόμετρα ο καθένας μας στο δρόμο. Αυτό μας αυξάνει κατακόρυφα τις πιθανότητες να βρεθούμε (όχι να εμπλακούμε…) σε κάποιο ατύχημα, το οποίο δεν είναι απαραίτητο ότι θα περιλαμβάνει μόνο μοτοσυκλετιστές, αλλά μπορεί να αφορά κάποιον οδηγό αυτοκινήτου ή ακόμη και κάποιον πεζό. Το να γνωρίζουμε έστω και τα βασικά για το πώς πρέπει να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια κατάσταση είναι εξαιρετικά χρήσιμο και –δυστυχώς- πότε δεν ξέρεις πότε μπορεί να σου χρειαστεί, αν και είμαστε σίγουροι ότι ο καθένας μας εύχεται να μην χρειαστεί ποτέ…
Πρέπει να αξιολογείται σωστά κάθε φορά η προτεραιότητα των ενεργειών που θα κάνουμε