Editorial 641 - Στη σωστή ποσότητα

Από το

motomag

1/4/2023

Αυτή την στιγμή καμία εταιρεία μοτοσυκλετών δεν έχει τον ίδιο τρόπο αρχικού σχεδιασμού ενός νέου μοντέλου. Η ανάπτυξη δεν διαφέρει παρά ελάχιστα στα βήματα που ακολουθεί από εκεί και πέρα, είτε είναι Ευρωπαίος, είτε Ιάπωνας, είτε ακόμη και Κινέζος κατασκευαστής. Ωστόσο οι πρώτες γραμμές, το πρώτο σχέδιο και η έμπνευση για να γίνουν αυτές είναι κάτι τελείως διαφορετικό ανάμεσα στους κατασκευαστές. Η Honda έχει με διαφορά μία από τις πιο ριζοσπαστικές διαδικασίες καθώς αναρτά σε πίνακες ανακοινώσεων ανά τον κόσμο τα σχέδια και ανώνυμα από κάτω, τοποθετώντας πινέζες, ψηφίζουν οι σχεδιαστές τα σχέδια των συναδέλφων τους. Το τμήμα της Ιταλίας είναι ο βασικός πυλώνας σχεδιασμού της Honda αλλά στον πίνακα ανακοινώσεων τού μπορεί κανείς να δει σχέδια από τμήμα στην Ταϊλάνδη ή την Ιαπωνία και αντίστοιχα να το ψηφίσει, όπως έγινε με τα ADV150 που κυκλοφορούν στην ασιατική αγορά. Αυτό βέβαια έχει οδηγήσει και σε εκτρώματα, όπως το Vultus, αλήθεια το θυμάται κανείς; Το είχα δει από κοντά σε μία παρουσίαση άλλου μοντέλου που εντελώς ειρωνικά είχε γίνει σε ένα τεράστιο σπήλαιο γεμάτο νυκτερίδες. Είχαν φέρει μαζί τους και το Vultus που φαινόταν λες και όλες μαζί οι νυκτερίδες είχαν επιτεθεί σε ένα Integra και όταν έφυγαν τελικά από πάνω του, υπήρχε στην θέση του αυτό το… περίεργο κατασκεύασμα που ποτέ δεν τα κατάφερε εμπορικά. Η περίεργη αυτή διαδικασία όμως έχει οδηγήσει και σε επιτυχίες όπως το X-Adv που δεν υπήρχε στα σχέδια της Honda, δεν προτάθηκε από το εμπορικό τμήμα αλλά ψηφίστηκε από τους σχεδιαστές και τράβηξε έτσι τα βλέμματα στην Ιαπωνία που έχει και τον τελικό λόγο για το τι θα κατασκευαστεί σε οποιαδήποτε αγορά ανά τον κόσμο και τελικά προχώρησε και έγινε και τεράστια επιτυχία.

Η KTM έχει τον Gerald Kiska και το γραφείο του που σε γενικές γραμμές τους έχει σώσει αλλά υπάρχουν στιγμές στην πορεία του που το αγύριστο κεφάλι του τους έχει χαντακώσει, όπως με τα 790 Adventure και έπειτα τα 890 που επέμενε πως είναι καλή επιλογή να μοιάζουν με αλογάκι της Παναγίας. Εμένα προσωπικά μου άρεσε και έτσι, όχι γιατί είναι συμπαθητικό ως έντομο αλλά γιατί την εμφάνιση της μοτοσυκλέτας την κρίνω από τη σέλα της κι από αυτό που αντικρίζω καβαλώντας την, η εξωτερική εικόνα είναι σημαντική -ναι- αλλά μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Τώρα που ο Kiska νέρωσε το κρασί του και το 890 Adventure δείχνει όπως κάθε άλλη μοτοσυκλέτα της κατηγορίας, είναι σαφώς πιο όμορφο από πριν. Η Yamaha από την άλλη πλευρά έχει την εξαιρετική επιτυχία να σχεδιάζει μοτοσυκλέτες που είναι γενικά αποδεκτές, αντικειμενικά όμορφες δηλαδή, καθώς η ομορφιά παρότι υποκειμενική υπόθεση ξεκινά από τελείως αντικειμενική βάση και βασικό της θεμέλιο είναι η συμμετρία. Πράγμα που έχω συζητήσει προσωπικά με τον σχεδιαστή που επί σειρά ετών έκανε όλα τα BMW αλλήθωρα και μου έλεγε πως είναι πιο σημαντικό να είναι πρακτικά τα φώτα και όχι να είναι όμορφα, καταλήγοντας να συμφωνούμε πως διαφωνούμε πλήρως για το αν γίνεται να τα πετύχεις και τα δύο. Γενικά η BMW έχει κάνει ένα σωρό περίεργα πράγματα με τα φώτα της με βασικό παράδειγμα εδώ τον περιστρεφόμενο XENON προβολέα της K1600GT/GTL και ευτυχώς από την ημέρα που τα LED έδωσαν διαφορετικές λύσεις σταμάτησε αυτούς τους πειραματισμούς. Βασικό στοιχείο της Yamaha και της BMW είναι πως δουλεύουν με σταθερά άτομα, με την διαφορά πως η Yamaha έχει σίγουρα πετύχει καλύτερη σύνθεση ομάδας. Το γραφείο του Kiska είναι διαμετρικά αντίθετη περίπτωση, μοιάζει με terminal αεροδρομίου, αλλάζουν στελέχη συνέχεια. Ένα από τα πιο ικανά, ο Craig Dent σχεδιαστής του Norden μεταξύ άλλων, αποχώρησε πριν από δύο χρόνια και έφτιαξε το δικό του γραφείο στο Salzburg μαζί με την KSR όπου αναλαμβάνει όμως δουλειές και για άλλους κατασκευαστές. Κανείς δεν έχει κοινή προσέγγιση στο πώς να ξεκινήσει το σχέδιο όμως όλοι ακολουθούν τα ίδια βήματα, την ίδια ακριβώς πορεία δημιουργίας από εκεί και πέρα. Ο πηλός, το στατικό μοντέλο, το tooling της γραμμής παραγωγής, οι δοκιμές στον δρόμο, η προ-παραγωγή, ο τελικός έλεγχος, είναι μία πορεία που δεν διαφέρει πολύ ανάμεσα στους βασικούς κατασκευαστές μοτοσυκλετών, εκτός από το πώς σχεδιάζουν την πρώτη γραμμή ενός νέου μοντέλου. Ξέρετε τι άλλο έχουν κοινό; Πως κανείς δεν μπορεί να αποφασίσει τι είναι αυτό που τελικά αρέσει στον κόσμο. Υπάρχει ένας παρονομαστής στον οποίο όλοι συμφωνούν, πως ο κόσμος της μοτοσυκλέτας είναι πολύ συντηρητικός και δεν του αρέσει το εξεζητημένο σχέδιο. Την ίδια στιγμή που η Hayabusa ήταν κάποτε ιδιαίτερα εξεζητημένη και άκρως πετυχημένη, τελικά κατέστει απόλυτα συντηρητική μιας και υπάρχει σχεδόν απαράλλαχτη εδώ και είκοσι χρόνια. Ας φύγουμε όμως από τη Suzuki που ότι και να κάνει στον τομέα του σχεδιασμού, μπορεί να πάει μόνο μπροστά στην παρούσα φάση που βρίσκεται. Κανείς λοιπόν δεν έχει αποκωδικοποιήσει μέχρι τώρα τι είναι αυτό που κάνει μία μοτοσυκλέτα όμορφη. Ποιος είναι ο μηχανισμός πίσω από μία κοινά αποδεχτή άσχημη μοτοσυκλέτα, ώστε να τον μαρκάρεις σαν σκόπελο και να μην πέφτεις επάνω του; Η τέχνη έχει απαντήσει σε αυτό. Η υπερβολή είναι όμορφη, η υπερβολή είναι ζωή. Περάσαμε από τον ρεαλισμό στην τέχνη και καταλάβαμε πως όταν η τέχνη αποτυπώνει την πραγματικότητα γίνεται βαρετή και δεν ξεχωρίζει από εκείνο που έτσι και αλλιώς έχει το μάτι συνηθίσει να βλέπει, οπότε την προσπερνάς. Ο Έφηβος του Κριτία είναι το καλύτερο παράδειγμα ρεαλισμού στην αρχαιότητα και ως πρώτο έμεινε στην ιστορία. Το δεύτερο δεν το ξέρει κανείς γιατί πολύ απλά η τέχνη εμπνέεται από την πραγματικότητα για να δημιουργήσει την κατάλληλη υπερβολή που θα τραβήξει τον θεατή και θα τον καθηλώσει. Σπάνια η υπερβολή αυτή δουλεύει υπερθετικά στη μοτοσυκλέτα, πιο συχνά γυρνά boomerang. Η MV Agusta έχει εξαιρετικό σερί σωστής ποσότητας υπερβολής δημιουργώντας όμορφες μοτοσυκλέτες, η Suzuki εξαιρετικό σερί μηδενικής ποσότητας, κάνοντας τα πάντα άνοστα και συνηθισμένα. Κατά καιρούς όλοι έχουν βρει την σωστή ποσότητα, ελάχιστοι την έχουν κρατήσει για πολύ στα χέρια τους

editorial 528 - Επικίνδυνη ζωή

Από το

Μαύρο Σκύλο

31/10/2013

Είμαι εναντίον κάθε μορφής προσηλυτισμού. Θρησκευτικού, πολιτικού, μοτοσυκλετιστικού, ό,τι κι αν είναι. Επίσης, είμαι... φανατικά εναντίον των φανατικών. Επειδή εμένα μου αρέσουν οι μοτοσυκλέτες, πρέπει να αρέσουν σε όλους; Δεν γίνεται. Με απασχολεί όμως το για ποιους λόγους οι νέες γενιές φαίνεται να μην ενθουσιάζονται με τις μοτοσυκλέτες. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της μοτοσυκλέτας αυτή τη στιγμή είναι ότι οι αναβάτες γερνάνε, χωρίς να έρχονται νέοι για να εξισορροπήσουν την κατάσταση και να κατεβάσουν τον μέσο όρο ηλικίας, να φέρουν νέες ιδέες, νέες τάσεις, νέα πράγματα. Οι λόγοι πολλοί, και τους έχουμε αναλύσει. Πως να εκτιμήσει κάποιος τις συζητήσεις της παρέας πριν και μετά από κάθε βόλτα, όταν η "παρέα" δεν συζητά κατά πρόσωπο αλλά μέσω facebook; Πως να συναρπάσει κάποιον νέο η απλή χαρά της 3D κίνησης στο χώρο με μια μοτοσυκλέτα, όταν περνά όλη τη μέρα του και την νύχτα του σκοτώνοντας ακατάπαυστα εχθρούς σε παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας; Γιατί όταν μπορείς να έχεις μια αυθεντική εμπειρία να προτιμάς την ψεύτικη; Και τι να λέμε τώρα, μας απασχολούν οι μοτοσυκλέτες, ενώ φαίνεται πως τους νέους ούτε το sex τους συγκινεί πια... Ένας από τους κύριους λόγους όμως είναι η φανατικά ρισκοφοβική δυτικού τύπου κοινωνία μας, που φαίνεται να δαιμονοποιεί το ρίσκο και να ξοδεύει πολλή ενέργεια και πόρους για να εξαλείψει κάθε πιθανότητα κινδύνου από την ζωή μας, σε μια τεράστια, ουτοπική όμως προσπάθεια. Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας είναι η όλο και αυξανόμενη παραγωγή ηλιθίων. Οι άνθρωποι δεν μαθαίνουν πια να σκέφτονται και να κρίνουν, αλλά εκπαιδεύονται να περιμένουν από κάποιον άλλο να τους πει τι και πως πρέπει να κάνουν. Όταν αγοράζεις ένα καλό κράνος στις ΗΠΑ, η ζελατίνα του γράφει επάνω "DO NOT PAINT" και "DO NOT COVER". Πείτε μου τώρα, πόσο στόκος πρέπει να είσαι για να βάψεις την ζελατίνα του κράνους ή να την γεμίσεις αυτοκόλλητα και να μην βλέπεις μπροστά σου; Αντίστοιχα, υπάρχουν αυτή την στιγμή αυτοκίνητα παραγωγής που αν το επέτρεπε η νομοθεσία θα μπορούσαν να σε πάνε στον προορισμό σου χωρίς εσύ να κάνεις τίποτα. Θα μπορούσες να ρίξεις κι έναν υπνάκο. Ή, όπως επιτρέπει η σημερινή νομοθεσία, να πατήσεις ένα κουμπί και το αυτοκίνητό σου να ακολουθεί πιστά και με "ασφάλεια" το προπορευόμενο όχημα! Υπολογίστε και όλα τα συστήματα "ασφαλείας" που υπάρχουν, για να καταλάβετε πως οι αναβάτες και οι οδηγοί μετατρέπονται σε επιβάτες, με όλο και μικρότερη συμμετοχή στην οδήγηση.

Η πολιτικά ορθή και κοινώς αποδεκτή άποψη, όπως και η πολιτική της ΕΕ, λέει πως πρέπει να μειώσουμε τα ατυχήματα στο μηδέν. Σε πρώτη ανάγνωση δύσκολα θα μπορούσε κανείς να διαφωνήσει. Ευτυχώς όμως υπάρχουν και άνθρωποι που σκέφτονται εκτός της πεπατημένης, και που δίνουν και σε άλλους τροφή για σκέψη.

Ένας από αυτούς είναι και οι Ian Mutch, πρόεδρος του Βρετανικού Motorcycle Action Group, εξέφρασε μια ανατρεπτική άποψη που αξίζει να ακούσουμε και που θα έκανε όλους τους ζηλωτές της "ασφάλειας" να βγάλουν σπυράκια. Ακούστε τον:

"Δεν χρειάζεται να μειωθούν οι θάνατοι μοτοσυκλετιστών. Κι όπως πολλές υπερβολικές και ακραίες δηλώσεις, υπάρχει μια δόση αλήθειας μέσα της. Μερικές φορές, για να δεις μια κατάσταση από μια καλύτερη προοπτική, χρειάζεται να απομακρυνθείς για να δεις την αλήθεια. Κάτι σαν έναν πίνακα του Rolf Harris, με τον κίνδυνο να καταλήξεις σε αμφιλεγόμενο συμπέρασμα. Κι ακριβώς επειδή έχουμε σε μεγάλο βαθμό μετατραπεί σε μια κοινωνία που απεχθάνεται το ρίσκο, κάτι που πριν μερικές δεκαετίες φαινόταν απολύτως φυσικό, σήμερα φαντάζει για πολλούς σαν την μεγαλύτερη απειλή για τον Δυτικό πολιτισμό από τότε που οι Μογγολικές ορδές την έπεφταν στην Ευρώπη.

Οι μοτοσυκλετιστές σκοτώνονται πιο συχνά για κάθε χιλιόμετρο που διανύουν σε σχέση με τους οδηγούς αυτοκινήτων – εκπληκτικό! Ποιος θα το περίμενε! Πάνω σε τόσους τροχούς οδηγούμε, με μηδενική προστασία γύρω μας, σωστά; Το πρόβλημα είναι πως οι υπερπροστατευτικοί φανατικοί της ασφάλειας πιστεύουν πως μπορούν να βάλουν ως στόχο την μείωση των θανάτων μοτοσυκλετιστών στο ίδιο ποσοστό με αυτό των οδηγών αυτοκινήτων. Ναι, μπορεί να γίνει. Πως, θα με ρωτήσετε. Απλό – προσθέτουμε άλλους δύο τροχούς και ένα ατσάλινο περίβλημα γύρω – γύρω. Απλό.

Εντάξει, ας το παραδεχτούμε, οι μοτοσυκλέτες είναι επικίνδυνες. Ναι, ναι, ναι, πραγματικά το είπα αυτό. Όλοι ξέρουμε πως ο άλλος έφταιγε, πως ήταν ο δρόμος χάλια, πως ο καιρός "δεν βοήθησε" ή ότι άλλο θα θέλαμε να κατηγορήσουμε για την δική μας δυστυχία. Ό,τι και να πεις όμως, αν έχεις ατύχημα με μοτοσυκλέτα έχεις και πολύ περισσότερες πιθανότητες τραυματισμού ή θανάτου σε σχέση με το να χτυπήσεις κάτι με το αυτοκίνητο.

Οι ζηλωτές που σκέφτηκαν και υποστηρίζουν την καμπάνια "Vision Zero" (κανένας θάνατος), ζουν στον πλανήτη κούκου. Στον πραγματικό κόσμο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μερικά παιδιά δεν είναι "διανοητικά διαφοροποιημένα", είναι απλώς χαζά. Κάποιοι άνθρωποι δεν είναι ότι έχουν απολύτως αποδεκτές αναλογίες βάρους – ύψους που ξεφεύγουν από το μέσο όρο. Είναι απλώς θεόχοντροι. Ο αλπινισμός είναι πιο επικίνδυνος από την ανθοδετική, και το Everest έχει διάσπαρτες πάνω του τις αποδείξεις.

Ο κόσμος μας αντιμετωπίζει έναν υπερπληθυσμό φανατικών της ασφάλειας που υποκρίνονται πως πραγματικά απορούν με τις στατιστικές θανάτων των μοτοσυκλετιστών, σε σχέση με των αυτοκινητιστών, λες και πρόκειται για κάποια ασθένεια που μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβίωση.

Οπότε, που θέλω να το πάω με αυτή την προβοκατόρικη οπτική; Φυσικά και θα ήταν υπέροχο αν μπορούσαν να μειωθούν οι θάνατοι από δυστυχήματα μοτοσυκλετιστών. Και ναι, χρησιμοποιώ τη λέξη "δυστυχήματα" και όχι "συμβάντα". Το δυστύχημα δεν είναι κάτι προσχεδιασμένο. Οι φανατικοί της ασφάλειας μέσα στον τρόμο και τον πανικό του κόσμου τους "κάποιος φταίει και θα έπρεπε να υπάρχει ένας νόμος γι' αυτό", δεν μπορούν να δεχτούν την ιδέα πως δυστυχήματα συμβαίνουν, οπότε ψάχνουν να βρουν εκφράσεις που να δείχνουν πως δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν καθόλου.

Το ξαναλέω, θα ήταν πολύ καλό αν πέθαιναν λιγότεροι στους δρόμους μας. Αυτό όμως που πραγματικά θα έπρεπε να κάνουμε δεν είναι να αφιερώσουμε όλη μας την ενέργεια για να βελτιώσουμε τις στατιστικές, αλλά για να αλλάξουμε την νοοτροπία των νομοθετών, ώστε να αναγνωρίζουν πως υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα ρίσκου στη ζωή, κι είναι μέρος της ίδιας της ζωής. Ο σεβασμός στο δικαίωμα κάθε ατόμου να κάνει τις επιλογές της ζωής του είναι τόσο ζωτικός για την ποιότητα ζωής μας όσο και το καθαρό, πόσιμο νερό. Αν φτάσουμε να εγκαταλείψουμε αυτή την θεώρηση της πραγματικότητας, τότε πρέπει να εγκαταλείψουμε και τα οποιαδήποτε επιχειρήματά μας υπέρ του μοτοσυκλετισμού.

Μιλώντας ως πρόεδρος του MAG, είμαι περήφανος που βοηθήσαμε να πραγματοποιηθούν οι καμπάνιες Bikesafe και Get a Grip (για καλούς συντελεστές τριβής στους δρόμους). Είμαι περήφανος για όλες μας τις λογικές προσπάθειες βελτίωσης της ασφάλειας των μοτοσυκλετιστών, που στρέφουν τους πολιτικούς προς χρήσιμες δράσεις αντί για δρακόντεια νομοθετικά μέτρα. Το MAG δεν καθορίζεται μόνο από αυτές τις προσπάθειες, όπως και η μοτοσυκλέτα δεν καθορίζεται μόνο από τον παράγοντα "ασφάλεια". Μοτοσυκλέτα σημαίνει απόλαυση και ελευθερία, και στόχος του MAG είναι να υπερασπίζεται την όρεξη γι' αυτά, παρά το γεγονός πως – άντε πάλι! – είναι μια δραστηριότητα πιο επικίνδυνη από άλλες. Όπως είχε πει κι ένας μπάτσος, "προσέχετε εκεί έξω, είναι επικίνδυνα». Αυτή είναι η ζωή."

Τα επιχειρήματά του μπορεί να φαίνονται αμφιλεγόμενα, αλλά είναι στατιστικά, και άρα μαθηματικά, σωστά. Οι θάνατοι είναι προϊόν του ρίσκου και του πλήθους των ανθρώπων που παίρνουν αυτό το ρίσκο. Σε μεγάλους πληθυσμούς, ο μηδενισμός των θανάτων έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση να μην παίρνει ρίσκο κανείς απολύτως. Αν αυτό δεν είναι εφικτό ή επιθυμητό, τότε θα έπρεπε να συζητάμε για το ποιό είναι το αποδεκτό ποσοστό θνησιμότητας. Από την στιγμή όμως που το μη αποδεκτό ρίσκο είναι ένα μεγάλο φρένο για την μοτοσυκλέτα γενικότερα, χρειάζεται να μελετήσουμε περισσότερο ποια είναι η σχέση των πιο σημαντικών για την μοτοσυκλέτα κοινωνιών σήμερα, με το ρίσκο. Πάρτε έναν παγκόσμιο χάρτη, και ρίξτε μια ματιά σε όλη την νότια Ασία, από Ινδία μέχρι και Κίνα, εκεί βρίσκονται αυτές. Η θεώρηση για την ανθρώπινη ζωή και την αξία της είναι εκεί πολύ διαφορετική απ' ότι στο τόξο ΗΠΑ – Ευρώπη. Γνωστός μου που επέβλεπε την κατασκευή πλοίου σε ναυπηγείο στην Κίνα, μου είπε φρικαρισμένος πως όταν ένας εργάτης έπεσε από ψηλή σκαλωσιά κι έγινε αλοιφή στο πάτωμα, όσοι δούλευαν εκεί γύρω που έπεσε δεν σταμάτησαν ούτε λεπτό την εργασία τους, δεν ασχολήθηκαν με το συμβάν. Μετά, έχουμε εκεί κάτω και όσους έχουν βαθιά πίστη στην μετενσάρκωση, οπότε αν δεν αλλοτριωθούν ταχύτατα, κι αν η νεολαία τους δεν προσπεράσει τις μοτοσυκλέτες για άλλες δραστηριότητες που θα είναι πιο της μόδας στην χώρα τους, υπάρχει ελπίδα. Ο σφυγμός της μοτοσυκλέτας θα χτυπάει σε αυτές τις χώρες όλο και περισσότερο, κι αν ρίξετε μια ματιά στους μεγάλους κατασκευαστές, όλοι έχουν κάποια συνεργασία έτοιμη στην Ινδία και την Κίνα, ή την ετοιμάζουν. Δεν είναι μακριά η στιγμή που αυτές οι αγορές θα καθορίζουν και τι είδους μοτοσυκλέτες θα παράγονται. Μια τρελή σκέψη είναι να γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια το ρίσκο, και να ξαναζήσουμε εποχές που το γκάζι των μοτοσυκλετών ξεπερνούσε κατά πολύ τα πλαίσιά τους. Σε ένα πιο προσγειωμένο επίπεδο, οι κατασκευαστές έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν και να παράγουν μοντέλα που απευθύνονται σε όσους δεν είναι μοτοσυκλετιστές, για να τους προσελκύσουν, όπως τα CTX 700 και CTX1300 στις ΗΠΑ. Τέτοια μοντέλα μπορεί να μην αρέσουν σε μας τους ήδη με διαμορφωμένη άποψη μοτοσυκλετιστές, αλλά μπορεί να προσελκύσουν μη μοτοσυκλετιστές. Κι όπως έχει δείξει η ιστορία, ανατροπές γίνονται, και μετά την ανατροπή έρχεται η ανάπτυξη. Και μετά τους επαναστάτες χωρίς αιτία έρχονται οι πιο χαριτωμένοι άνθρωποι που τους συναντάς να βολτάρουν με μοτοσυκλέτα.