Editorial 626 - Το τεράστιο πρόβλημα των ελληνικών διασταυρώσεων

Από το

motomag

1/1/2022

Στην Ελλάδα μόλις ακούσεις για διασταύρωση και πρόβλημα, αμέσως το μυαλό πηγαίνει στην παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη. Πράγματι, αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε. Πάνε να δούμε τώρα και ένα τεράστιο θέμα για το οποίο ελάχιστα έχουν ειπωθεί. Την πεποίθηση πως δύο δρόμοι μπορούν να διασταυρωθούν είτε ανισόπεδα είτε με φανάρια, παραγκωνίζοντας την καλύτερη λύση που είναι οι κυκλικοί κόμβοι.

Το πρώτο επιχείρημα είναι γνωστό, ο ισχυρισμός πως δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος για κάτι τέτοιο και το οποίο έχει δύο προεκτάσεις. Η μία είναι η φουσκωμένη σαν κέικ άποψη πως ο κυκλικός κόμβος χρειάζεται τον ίδιο χώρο σαν μία πλατεία, συχνά μπερδεύοντας το ένα με το άλλο και η άλλη προέκταση είναι η πραγματική. Πως πράγματι σε πολλά σημεία και να θέλεις δεν μπορείς να φτιάξεις κυκλικό κόμβο εξαιτίας της έλλειψης χώρου. Εμείς όμως στην Ελλάδα πάμε αντίθετα σε ολόκληρη την Ευρώπη, ή αν θέλετε σε ολόκληρη την Μεσόγειο, καθώς από την κάτω μεριά οι κυκλικοί κόμβοι είναι η πρώτη επιλογή και το πλέον συχνό είδος διασταύρωσης. Πάμε αντίθετα και μέσα στις πλατείες και τους κυκλικούς κόμβους από αυτό που κάνουν οι υπόλοιποι, αλλά ας το αφήσουμε στο τέλος. Το γεγονός πως σε νέους κόμβους με περίσσεια χώρου συνεχίζουμε να βάζουμε φανάρια, θα ήταν αστείο αν δεν ήταν απλά εξοργιστικό.

Θεωρώ πως δεν χρειάζεται να αρχίσω να αραδιάζω παραδείγματα περιπτώσεων όπως αρκετές έξοδοι της Αττικής Οδού, όπου ο κυκλικός κόμβος θα ήταν καλύτερη λύση από τις κάθετες διασταυρώσεις με φανάρια. Υπάρχουν κυκλικοί κόμβοι στην Ελλάδα και ξέρουμε πως πράγματι είναι καλύτερη λύση, ακόμη και αν σε ορισμένες περιπτώσεις τους ακυρώνουμε φράζοντας την είσοδό τους με φανάρια. Το ξέρουμε γιατί μόλις περάσουμε τα σύνορα αναγκαζόμαστε να αλλάξουμε την συνήθεια για το ποιος έχει προτεραιότητα και καταλαβαίνουμε εκείνη την στιγμή για ποιο λόγο είναι πολλαπλάσια καλύτερη λύση.
Εντός συνόρων και για να μην διαταραχθεί η συνήθεια που έχουμε για το ποιο χέρι που κρατά το τιμόνι έχει προτεραιότητα (περίπου έτσι το μαθαίνουν όλοι στις εξετάσεις διπλώματος οδήγησης) κάνουμε τα πράγματα τελείως ανάποδα από όλους τους υπόλοιπους. Στην Ελλάδα λοιπόν προηγείται αυτός που μπαίνει και όχι εκείνος που ήδη βρίσκεται σε τροχιά. Φανταστείτε πως δεν μιλάμε για πλατείες, αλλά για μία λίμνη με ποτάμια. Όσο τα μεγάλα ποτάμια τροφοδοτούν την λίμνη και τα μικρά την αδειάζουν θα πλημμυρίζουμε και το ίδιο ακριβώς συμβαίνει σε ώρες αιχμής στις πλατείες και τους κυκλικούς κόμβους, όπου αυτοί υπάρχουν. Δεν ξέρουμε κάτι που δεν ξέρουν οι άλλοι κάνοντας τα πράγματα ανάποδα, απλά κάνουμε λάθος. Η φιλοσοφία του κυκλικού κόμβου είναι να περνάς μέσα σε αυτόν τον λιγότερο δυνατό χρόνο και τα αυτοκίνητα μέσα εκεί να είναι σε διαρκή κίνηση. Όσο συμβαίνει αυτό, τόσο μικρότερη θα είναι η αναμονή και για τους υπόλοιπους σε περίπτωση συμφόρησης και σίγουρα καλύτερη λύση από τα πολλαπλά φανάρια. Ένας κυκλικός κόμβος δεν σταματά να λειτουργεί όταν διακοπεί το ρεύμα, δεν φρακάρει αυτοκίνητα στο κέντρο (όταν υπάρχουν σωστές προτεραιότητες) και το μόνο που απαιτεί είναι λίγο μεγαλύτερος χώρος. Είναι το μόνο που δεν έχουμε στις ελληνικές πόλεις, μαζί σας, αλλά συνεχίζουμε να κάνουμε τα πράγματα ανάποδα. Κι εκεί που υπάρχει χώρος βάζουμε φανάρια και όταν τελικά φτιάξουμε κυκλικούς κόμβους όλοι διαμαρτύρονται γιατί μπορεί τα πράγματα να γίνουν χειρότερα. Και έχουν δίκιο, όσο δεν αλλάζουμε τον κανόνα. Με την χρήση φαναριού στις εισόδους κάνουμε μία τρύπα στο νερό, αυταπόδεικτο, με το STOP τα πράγματα γίνονται πολύ καλύτερα και δείχνουν πως μπορεί να είναι η λύση, αν και το ακόμη πιο σωστό θα ήταν να μην χρειάζεται καθόλου πινακίδα.

Πλησιάζοντας έναν κυκλικό κόμβο μειώνεις ταχύτητα, αναγκαστικά, δεν την αυξάνεις όπως γίνεται συχνά σε πορτοκαλί, ακόμη και κόκκινο. Ο κυκλικός κόμβος είναι με διαφορά ασφαλέστερη διασταύρωση και με σωστές ρυμοτομικές παρεμβάσεις μπορεί να ακυρώσει πάρα πολλά φανάρια χωρίς να χρειάζεται να σκάψεις ολόκληρη την πόλη. Αν αναρωτιέστε μήπως είμαστε τελείως ηλίθιοι που κάνουμε τα πράγματα ανάποδα από ό,τι συμβαίνει σε ολόκληρη την υπόλοιπη Μεσόγειο, για να μην πούμε Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά κτλ, να βάλουμε και την παράμετρο πως ένα καινούριο φανάρι έχει ένα πολύ όμορφο κόστος και αγοράς και συντήρησης, είναι ένα έξοδο που προκύπτει ξανά και ξανά και μπορεί να σε βοηθήσει να κρύψεις εκεί μέσα άλλα ποσά, ξανά και ξανά. Ο κυκλικός κόμβος απαιτεί ένα ποσό, μία φορά…

editorial 528 - Επικίνδυνη ζωή

Από το

Μαύρο Σκύλο

31/10/2013

Είμαι εναντίον κάθε μορφής προσηλυτισμού. Θρησκευτικού, πολιτικού, μοτοσυκλετιστικού, ό,τι κι αν είναι. Επίσης, είμαι... φανατικά εναντίον των φανατικών. Επειδή εμένα μου αρέσουν οι μοτοσυκλέτες, πρέπει να αρέσουν σε όλους; Δεν γίνεται. Με απασχολεί όμως το για ποιους λόγους οι νέες γενιές φαίνεται να μην ενθουσιάζονται με τις μοτοσυκλέτες. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της μοτοσυκλέτας αυτή τη στιγμή είναι ότι οι αναβάτες γερνάνε, χωρίς να έρχονται νέοι για να εξισορροπήσουν την κατάσταση και να κατεβάσουν τον μέσο όρο ηλικίας, να φέρουν νέες ιδέες, νέες τάσεις, νέα πράγματα. Οι λόγοι πολλοί, και τους έχουμε αναλύσει. Πως να εκτιμήσει κάποιος τις συζητήσεις της παρέας πριν και μετά από κάθε βόλτα, όταν η "παρέα" δεν συζητά κατά πρόσωπο αλλά μέσω facebook; Πως να συναρπάσει κάποιον νέο η απλή χαρά της 3D κίνησης στο χώρο με μια μοτοσυκλέτα, όταν περνά όλη τη μέρα του και την νύχτα του σκοτώνοντας ακατάπαυστα εχθρούς σε παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας; Γιατί όταν μπορείς να έχεις μια αυθεντική εμπειρία να προτιμάς την ψεύτικη; Και τι να λέμε τώρα, μας απασχολούν οι μοτοσυκλέτες, ενώ φαίνεται πως τους νέους ούτε το sex τους συγκινεί πια... Ένας από τους κύριους λόγους όμως είναι η φανατικά ρισκοφοβική δυτικού τύπου κοινωνία μας, που φαίνεται να δαιμονοποιεί το ρίσκο και να ξοδεύει πολλή ενέργεια και πόρους για να εξαλείψει κάθε πιθανότητα κινδύνου από την ζωή μας, σε μια τεράστια, ουτοπική όμως προσπάθεια. Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας είναι η όλο και αυξανόμενη παραγωγή ηλιθίων. Οι άνθρωποι δεν μαθαίνουν πια να σκέφτονται και να κρίνουν, αλλά εκπαιδεύονται να περιμένουν από κάποιον άλλο να τους πει τι και πως πρέπει να κάνουν. Όταν αγοράζεις ένα καλό κράνος στις ΗΠΑ, η ζελατίνα του γράφει επάνω "DO NOT PAINT" και "DO NOT COVER". Πείτε μου τώρα, πόσο στόκος πρέπει να είσαι για να βάψεις την ζελατίνα του κράνους ή να την γεμίσεις αυτοκόλλητα και να μην βλέπεις μπροστά σου; Αντίστοιχα, υπάρχουν αυτή την στιγμή αυτοκίνητα παραγωγής που αν το επέτρεπε η νομοθεσία θα μπορούσαν να σε πάνε στον προορισμό σου χωρίς εσύ να κάνεις τίποτα. Θα μπορούσες να ρίξεις κι έναν υπνάκο. Ή, όπως επιτρέπει η σημερινή νομοθεσία, να πατήσεις ένα κουμπί και το αυτοκίνητό σου να ακολουθεί πιστά και με "ασφάλεια" το προπορευόμενο όχημα! Υπολογίστε και όλα τα συστήματα "ασφαλείας" που υπάρχουν, για να καταλάβετε πως οι αναβάτες και οι οδηγοί μετατρέπονται σε επιβάτες, με όλο και μικρότερη συμμετοχή στην οδήγηση.

Η πολιτικά ορθή και κοινώς αποδεκτή άποψη, όπως και η πολιτική της ΕΕ, λέει πως πρέπει να μειώσουμε τα ατυχήματα στο μηδέν. Σε πρώτη ανάγνωση δύσκολα θα μπορούσε κανείς να διαφωνήσει. Ευτυχώς όμως υπάρχουν και άνθρωποι που σκέφτονται εκτός της πεπατημένης, και που δίνουν και σε άλλους τροφή για σκέψη.

Ένας από αυτούς είναι και οι Ian Mutch, πρόεδρος του Βρετανικού Motorcycle Action Group, εξέφρασε μια ανατρεπτική άποψη που αξίζει να ακούσουμε και που θα έκανε όλους τους ζηλωτές της "ασφάλειας" να βγάλουν σπυράκια. Ακούστε τον:

"Δεν χρειάζεται να μειωθούν οι θάνατοι μοτοσυκλετιστών. Κι όπως πολλές υπερβολικές και ακραίες δηλώσεις, υπάρχει μια δόση αλήθειας μέσα της. Μερικές φορές, για να δεις μια κατάσταση από μια καλύτερη προοπτική, χρειάζεται να απομακρυνθείς για να δεις την αλήθεια. Κάτι σαν έναν πίνακα του Rolf Harris, με τον κίνδυνο να καταλήξεις σε αμφιλεγόμενο συμπέρασμα. Κι ακριβώς επειδή έχουμε σε μεγάλο βαθμό μετατραπεί σε μια κοινωνία που απεχθάνεται το ρίσκο, κάτι που πριν μερικές δεκαετίες φαινόταν απολύτως φυσικό, σήμερα φαντάζει για πολλούς σαν την μεγαλύτερη απειλή για τον Δυτικό πολιτισμό από τότε που οι Μογγολικές ορδές την έπεφταν στην Ευρώπη.

Οι μοτοσυκλετιστές σκοτώνονται πιο συχνά για κάθε χιλιόμετρο που διανύουν σε σχέση με τους οδηγούς αυτοκινήτων – εκπληκτικό! Ποιος θα το περίμενε! Πάνω σε τόσους τροχούς οδηγούμε, με μηδενική προστασία γύρω μας, σωστά; Το πρόβλημα είναι πως οι υπερπροστατευτικοί φανατικοί της ασφάλειας πιστεύουν πως μπορούν να βάλουν ως στόχο την μείωση των θανάτων μοτοσυκλετιστών στο ίδιο ποσοστό με αυτό των οδηγών αυτοκινήτων. Ναι, μπορεί να γίνει. Πως, θα με ρωτήσετε. Απλό – προσθέτουμε άλλους δύο τροχούς και ένα ατσάλινο περίβλημα γύρω – γύρω. Απλό.

Εντάξει, ας το παραδεχτούμε, οι μοτοσυκλέτες είναι επικίνδυνες. Ναι, ναι, ναι, πραγματικά το είπα αυτό. Όλοι ξέρουμε πως ο άλλος έφταιγε, πως ήταν ο δρόμος χάλια, πως ο καιρός "δεν βοήθησε" ή ότι άλλο θα θέλαμε να κατηγορήσουμε για την δική μας δυστυχία. Ό,τι και να πεις όμως, αν έχεις ατύχημα με μοτοσυκλέτα έχεις και πολύ περισσότερες πιθανότητες τραυματισμού ή θανάτου σε σχέση με το να χτυπήσεις κάτι με το αυτοκίνητο.

Οι ζηλωτές που σκέφτηκαν και υποστηρίζουν την καμπάνια "Vision Zero" (κανένας θάνατος), ζουν στον πλανήτη κούκου. Στον πραγματικό κόσμο τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μερικά παιδιά δεν είναι "διανοητικά διαφοροποιημένα", είναι απλώς χαζά. Κάποιοι άνθρωποι δεν είναι ότι έχουν απολύτως αποδεκτές αναλογίες βάρους – ύψους που ξεφεύγουν από το μέσο όρο. Είναι απλώς θεόχοντροι. Ο αλπινισμός είναι πιο επικίνδυνος από την ανθοδετική, και το Everest έχει διάσπαρτες πάνω του τις αποδείξεις.

Ο κόσμος μας αντιμετωπίζει έναν υπερπληθυσμό φανατικών της ασφάλειας που υποκρίνονται πως πραγματικά απορούν με τις στατιστικές θανάτων των μοτοσυκλετιστών, σε σχέση με των αυτοκινητιστών, λες και πρόκειται για κάποια ασθένεια που μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβίωση.

Οπότε, που θέλω να το πάω με αυτή την προβοκατόρικη οπτική; Φυσικά και θα ήταν υπέροχο αν μπορούσαν να μειωθούν οι θάνατοι από δυστυχήματα μοτοσυκλετιστών. Και ναι, χρησιμοποιώ τη λέξη "δυστυχήματα" και όχι "συμβάντα". Το δυστύχημα δεν είναι κάτι προσχεδιασμένο. Οι φανατικοί της ασφάλειας μέσα στον τρόμο και τον πανικό του κόσμου τους "κάποιος φταίει και θα έπρεπε να υπάρχει ένας νόμος γι' αυτό", δεν μπορούν να δεχτούν την ιδέα πως δυστυχήματα συμβαίνουν, οπότε ψάχνουν να βρουν εκφράσεις που να δείχνουν πως δεν θα έπρεπε να συμβαίνουν καθόλου.

Το ξαναλέω, θα ήταν πολύ καλό αν πέθαιναν λιγότεροι στους δρόμους μας. Αυτό όμως που πραγματικά θα έπρεπε να κάνουμε δεν είναι να αφιερώσουμε όλη μας την ενέργεια για να βελτιώσουμε τις στατιστικές, αλλά για να αλλάξουμε την νοοτροπία των νομοθετών, ώστε να αναγνωρίζουν πως υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα ρίσκου στη ζωή, κι είναι μέρος της ίδιας της ζωής. Ο σεβασμός στο δικαίωμα κάθε ατόμου να κάνει τις επιλογές της ζωής του είναι τόσο ζωτικός για την ποιότητα ζωής μας όσο και το καθαρό, πόσιμο νερό. Αν φτάσουμε να εγκαταλείψουμε αυτή την θεώρηση της πραγματικότητας, τότε πρέπει να εγκαταλείψουμε και τα οποιαδήποτε επιχειρήματά μας υπέρ του μοτοσυκλετισμού.

Μιλώντας ως πρόεδρος του MAG, είμαι περήφανος που βοηθήσαμε να πραγματοποιηθούν οι καμπάνιες Bikesafe και Get a Grip (για καλούς συντελεστές τριβής στους δρόμους). Είμαι περήφανος για όλες μας τις λογικές προσπάθειες βελτίωσης της ασφάλειας των μοτοσυκλετιστών, που στρέφουν τους πολιτικούς προς χρήσιμες δράσεις αντί για δρακόντεια νομοθετικά μέτρα. Το MAG δεν καθορίζεται μόνο από αυτές τις προσπάθειες, όπως και η μοτοσυκλέτα δεν καθορίζεται μόνο από τον παράγοντα "ασφάλεια". Μοτοσυκλέτα σημαίνει απόλαυση και ελευθερία, και στόχος του MAG είναι να υπερασπίζεται την όρεξη γι' αυτά, παρά το γεγονός πως – άντε πάλι! – είναι μια δραστηριότητα πιο επικίνδυνη από άλλες. Όπως είχε πει κι ένας μπάτσος, "προσέχετε εκεί έξω, είναι επικίνδυνα». Αυτή είναι η ζωή."

Τα επιχειρήματά του μπορεί να φαίνονται αμφιλεγόμενα, αλλά είναι στατιστικά, και άρα μαθηματικά, σωστά. Οι θάνατοι είναι προϊόν του ρίσκου και του πλήθους των ανθρώπων που παίρνουν αυτό το ρίσκο. Σε μεγάλους πληθυσμούς, ο μηδενισμός των θανάτων έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση να μην παίρνει ρίσκο κανείς απολύτως. Αν αυτό δεν είναι εφικτό ή επιθυμητό, τότε θα έπρεπε να συζητάμε για το ποιό είναι το αποδεκτό ποσοστό θνησιμότητας. Από την στιγμή όμως που το μη αποδεκτό ρίσκο είναι ένα μεγάλο φρένο για την μοτοσυκλέτα γενικότερα, χρειάζεται να μελετήσουμε περισσότερο ποια είναι η σχέση των πιο σημαντικών για την μοτοσυκλέτα κοινωνιών σήμερα, με το ρίσκο. Πάρτε έναν παγκόσμιο χάρτη, και ρίξτε μια ματιά σε όλη την νότια Ασία, από Ινδία μέχρι και Κίνα, εκεί βρίσκονται αυτές. Η θεώρηση για την ανθρώπινη ζωή και την αξία της είναι εκεί πολύ διαφορετική απ' ότι στο τόξο ΗΠΑ – Ευρώπη. Γνωστός μου που επέβλεπε την κατασκευή πλοίου σε ναυπηγείο στην Κίνα, μου είπε φρικαρισμένος πως όταν ένας εργάτης έπεσε από ψηλή σκαλωσιά κι έγινε αλοιφή στο πάτωμα, όσοι δούλευαν εκεί γύρω που έπεσε δεν σταμάτησαν ούτε λεπτό την εργασία τους, δεν ασχολήθηκαν με το συμβάν. Μετά, έχουμε εκεί κάτω και όσους έχουν βαθιά πίστη στην μετενσάρκωση, οπότε αν δεν αλλοτριωθούν ταχύτατα, κι αν η νεολαία τους δεν προσπεράσει τις μοτοσυκλέτες για άλλες δραστηριότητες που θα είναι πιο της μόδας στην χώρα τους, υπάρχει ελπίδα. Ο σφυγμός της μοτοσυκλέτας θα χτυπάει σε αυτές τις χώρες όλο και περισσότερο, κι αν ρίξετε μια ματιά στους μεγάλους κατασκευαστές, όλοι έχουν κάποια συνεργασία έτοιμη στην Ινδία και την Κίνα, ή την ετοιμάζουν. Δεν είναι μακριά η στιγμή που αυτές οι αγορές θα καθορίζουν και τι είδους μοτοσυκλέτες θα παράγονται. Μια τρελή σκέψη είναι να γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια το ρίσκο, και να ξαναζήσουμε εποχές που το γκάζι των μοτοσυκλετών ξεπερνούσε κατά πολύ τα πλαίσιά τους. Σε ένα πιο προσγειωμένο επίπεδο, οι κατασκευαστές έχουν αρχίσει να σχεδιάζουν και να παράγουν μοντέλα που απευθύνονται σε όσους δεν είναι μοτοσυκλετιστές, για να τους προσελκύσουν, όπως τα CTX 700 και CTX1300 στις ΗΠΑ. Τέτοια μοντέλα μπορεί να μην αρέσουν σε μας τους ήδη με διαμορφωμένη άποψη μοτοσυκλετιστές, αλλά μπορεί να προσελκύσουν μη μοτοσυκλετιστές. Κι όπως έχει δείξει η ιστορία, ανατροπές γίνονται, και μετά την ανατροπή έρχεται η ανάπτυξη. Και μετά τους επαναστάτες χωρίς αιτία έρχονται οι πιο χαριτωμένοι άνθρωποι που τους συναντάς να βολτάρουν με μοτοσυκλέτα.