Shark Raw/Drak: Μακρόχρονη δοκιμή κράνους!

2 κράνη - Τέσσερα συν ένα χρόνια!
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

5/9/2018

Λίγα είναι τα κράνη που τα περιμένω πριν ακόμη βγουν στην παραγωγή, και το Shark Raw ήταν τότε μία από τις σπάνιες περιπτώσεις. Ιδιαίτερα σπάνια, καθώς δεν χρησιμοποιώ ποτέ Jet κράνη, όχι ότι δεν τα συνιστώ ή ότι δεν είναι σωστό να τα χρησιμοποιεί κάποιος, απλά δεν τα χρησιμοποιώ ο ίδιος. Διανύοντας κατ’ ελάχιστο εκατό χιλιόμετρα διαδρομών την ημέρα κι αρκετά ακόμη αργά την νύκτα σε αυτοκινητόδρομους, καθίσταται περισσότερο από απαραίτητο να υπάρχει πλήρη κάλυψη, αλλά κι αντοχή σε μεγάλες ταχύτητες. Παρόλο αυτά, το Raw –πλέον Drak- το περίμενα καιρό, από την ημέρα που ήταν πρωτότυπο, με την ελπίδα πως είχε βρεθεί η χρυσή τομή.

Φανταστείτε λοιπόν την απογοήτευση τότε το 2013, όταν ανακάλυψα πως η ελληνική αντιπροσωπεία ήταν σκεπτική στο να το εισάγει, κι αυτό γιατί ήταν κράνος μεσαίας - και προς τα επάνω τιμής, ενώ ταυτόχρονα ήταν ιδιαίτερο, ξεφεύγοντας πλήρως από τα υπόλοιπα. Εκ των υστέρων, κι έχοντας υπάρξει επιχειρηματίας, αναγνωρίζω πολύ καλά την αγωνία τους και ήταν εύλογη και δικαιολογημένη. Εκείνη την στιγμή βέβαια αντιδρούσα όπως κάθε άλλος καταναλωτής, το ήθελα την πρώτη ημέρα της παρουσίασής του, κι αν γινόταν από την γραμμή παραγωγής να πετάξει με μαγικό τρόπο κατευθείαν στην πόρτα μου. Βλέπετε είχα την πεποίθηση πως πρώτα θα έκανε την δουλειά του σαν ένα κανονικό κράνος κι έπειτα ήταν φυσικά η εμφάνισή του. Ας μην γελιόμαστε, με αυτό στο κεφάλι φαντάζεσαι τον εαυτό σου λίγο πιο κοντά με πιλότο σε F-16 που είναι ίσως το μοναδικό πιο όμορφο πράγμα στον κόσμο (να κάνεις βόλτα και μόνο) από την οδήγηση μοτοσυκλέτας!

Από εδώ και πέρα η ιστορία της έλευσης του πρώτου Raw στην Ελλάδα παρουσιάζει διακλαδώσεις, δεν υπάρχει μονάχα μία εκδοχή. Το μόνο σίγουρο είναι πως υπήρχαν κι άλλοι που πίεζαν την ελληνική αντιπροσωπεία να το εισάγει, σε μία όμως πολύ δύσκολη οικονομικά περίοδο που οι περισσότεροι από εμάς μπορούσαμε απλά να καλύψουμε το κόστος ενός πλαστικού κουβά για το κεφάλι μας, πόσο μάλλον για καινούριο κράνος, κι άρα τέτοιες αποφάσεις περιείχαν τεράστιο ρίσκο. Και ίσχυε το ίδιο, αν και σε μικρότερο βαθμό και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Κι όμως τελικά το “Drak” όπως είναι πλέον το όνομά του, ήρθε στην Ελλάδα κι από τότε πέρασαν διάφορα στα χέρια του περιοδικού, ενώ ξεπέρασε τις προσδοκίες εμπορικά, καθώς έτυχε καθολικής αποδοχής σε ολόκληρο τον κόσμο και φυσικά εμφανίστηκαν κλώνοι του, όπως συμβαίνει με όλα τα πετυχημένα προϊόντα, ενώ η Shark έφτασε να φτιάχνει μία ολόκληρη οικογένεια γύρω από αυτό…

Τώρα μπορεί να είναι ένα γνωστό πλέον κράνος, κάπως συνηθισμένο να το βλέπει κανείς στους δρόμους, τότε όμως σε κοιτούσαν καλά-καλά για να καταλάβουν αν συμβαίνει κάτι με εσένα ή σε σχέση με εσένα κι εκείνους. Έμοιαζες ύποπτος ή πως θα τους σταματήσεις για έλεγχο… Στα φανάρια οι ερωτήσεις έπεφταν βροχή, πού θα το βρουν, πόσο κάνει και κάπου στο τέλος αν είναι και καλό. Όλα για την εμφάνιση λοιπόν, το αν είναι καλό ή όχι, ερχόταν τελευταίο. Μετά από δύο κράνη, πολυφορεμένα και τα δύο, ένα σε καθημερινή και φυσιολογική χρήση και το άλλο στην πιο σκληρή που υπάρχει, ας δούμε αυτό ακριβώς, αν είναι καλό!

Οι φωτογραφίες που βλέπετε είναι από ένα κράνος που επί τέσσερα χρόνια έκανε πολλά καθημερινά χιλιόμετρα, με πληθώρα διαφορετικών μοτοσυκλετών, από γυμνές και streetfighters του λίτρου, μέχρι on-off κι όλα όσα θα βρεις στο ενδιάμεσο αλλά και έξω από αυτά τα πλαίσια! Από ταξίδια λοιπόν, μέχρι ταχύτητες πολύ πάνω από αυτό που είχε η Shark στο μυαλό της όταν το σχεδίαζε, το κράνος συγκέντρωσε μία χρήση που ήταν εξαιρετικά εντατική, όχι όμως αδέξια, απερίσκεπτη ή απρόσεχτη. Η φθορά που έχει υποστεί είναι από υπερβολική χρήση, και όχι από αμέλεια.

Συγκεντρώνοντας όλα αυτά τα χιλιόμετρα μαζί του και σε τόσες πολλές διαφορετικές μοτοσυκλέτες, το Drak αποδείχτηκε τελικά περισσότερο σκληροτράχηλο από εκείνο που στην αρχή υποψιαζόμουν. Ο πρώτος φόβος σχετικά με την αντοχή, ήταν για τους ελαστικούς ιμάντες της μάσκας, καθώς θεώρησα πως θα χαλαρώσουν γρήγορα. Για αυτό το λόγο δεν άφηνα ποτέ το κράνος στην άκρη έχοντας την μάσκα τραβηγμένη επάνω, αποφεύγοντας γενικά να αφήνω την μάσκα σε αυτή την θέση. Το δεύτερο κράνος του παραδείγματος δεν είχε αυτή την τύχη, η μάσκα περνούσε ώρες ατελείωτες πάνω στο κράνος με τους ιμάντες τεντωμένους, κι αυτό γιατί είναι πιο εύκολο να το τοποθετείς στο κεφάλι σου ή να το αφαιρείς αν πρώτα την σηκώσεις. Αποδείχτηκε με τον καιρό πως η διαφορά ήταν μικρή ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις: Στον ενάμισι χρόνο οι ιμάντες είχαν χαλαρώσει δίχως όμως να υπάρχει λειτουργικό πρόβλημα καθώς μπορείς να τους σφίξεις και στα δύο χρόνια είχαν χάσει αρκετή από την ελαστικότητά τους. Όταν αρχίζουν να χάνουν ελαστικότητα το συνεχές σφίξιμο σταδιακά παύει να είναι λύση, γιατί ο στόχος είναι να προσαρμόζεται η μάσκα στο πρόσωπο και όχι απλά να στηρίζεται, επίσης τότε είναι που όλη η δύναμη πηγαίνει στους συνδέσμους της μάσκας κι έτσι στο τέλος μπορεί να αρχίσουν να κόβονται.

Συνολικά στα τρία χρόνια είναι δύσκολο να μην χρειαστεί να αλλάξεις μάσκα, αν είναι καθημερινή η χρήση του κράνους. Πράγμα που δεν είναι καθόλου κακή επίτευξη, το αντίθετο. Η Shark λέει πως η ζελατίνα της είναι αντιχαρακτική και λέει λίγα, θα μπορούσε να την πει διαμαντένια και να πέσει μέσα γιατί είναι πραγματικά δύσκολο να αποκτήσει γρατζουνιές, ούτε θαμπώνει με τον καιρό. Καταστρέφεται το αφρώδες όπως φαίνεται στις φωτογραφίες, αλλά αυτό θα γίνει περίπου μαζί με το διάστημα που θα πρέπει να αλλάξεις τους ιμάντες. Κρατάς λοιπόν την ζελατίνα ως ανταλλακτικό και αλλάζεις την μάσκα μετά από δύο έως τρία χρόνια, καθώς θα έχει χάσει την ελαστικότητά της, μία ικανοποιητική διάρκεια ζωής, που ταιριάζει και με τον χρυσό κανόνα που έχουμε στο MOTO για τα κράνη - τα 3/5/7 χρόνια και που έχουμε εξηγήσει πολύ αναλυτικά εδώ, για να μην επαναλαμβανόμαστε.

Κάτω από την μάσκα υπάρχει το χαρακτηριστικό αφαιρούμενο προστατευτικό του πηγουνιού, που προσωπικά δεν αφαίρεσα ποτέ, όπως και οι περισσότεροι που το έχουν στην κατοχή τους. Οι βασικοί λόγοι είναι αυτοί: Το προστατευτικό μπαίνει δύσκολα αλλά ασφαλίζει πολύ όμορφα χωρίς να δημιουργεί πρόβλημα με κενά ανάμεσα στην μάσκα, σφυρίγματα από τον αέρα κτλ. Είναι βασικό στοιχείο της εμφάνισης του Raw και ο κύριος λόγος που το αντιμετωπίζεις σαν ένα full face κράνος, πράγμα που σημαίνει πως χωρίς αυτό έχεις έναν λιγότερο λόγο να πάρεις το συγκεκριμένο κράνος. Η λογική της Shark είναι πως εύκολα προσαρμόζεις το κράνος σου ανάμεσα σε πλήρως Jet και αυτό το… υβρίδιο που σου δίνει μία κάπως μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας. Κι αυτό είναι έξυπνο και θα αρέσει σε πολύ κόσμο, αλλά εγώ έτσι κι αλλιώς δεν αισθάνομαι άνετα με κράνη τύπου jet, οπότε και δεν μπήκα ποτέ στην διαδικασία να το αφαιρέσω. Ας μην γελιόμαστε η προστασία που προσφέρει είναι για να μην σου σπάσει τα δόντια μία πέτρα από τα ελαστικά προπορευόμενου οχήματος και μέχρι εκεί. Ευτυχώς δεν μπορώ να διανθίσω το συγκεκριμένο άρθρο με μία εμπειρική ανάλυση σε περίπτωση πτώσης, όμως βάση γενικότερης εμπειρίας ήξερα από την πρώτη στιγμή της επιλογής μου πως η προστασία δεν θα ήταν εφάμιλλη με οποιοδήποτε κράνος κλειστού τύπου. Φέρω στο πηγούνι ένα πολύ παλιό σημάδι από σκίσιμο που έχει συμβεί με full face κράνος, μία άλλη εμπειρία που μου τόνισε νωρίς πως η σωστή επιλογή κράνους και –αναπόφευκτα- τιμής αγοράς, είναι εξίσου σημαντική με την απόκτησή του και την χρήση του, αυτή καθ’ αυτή!

Δεν είναι όμως μονάχα η πτώση, δεν φοράμε το κράνος μόνο για αυτή την αποφράδα μέρα κι ας είναι αυτή η απολύτως πιο διευρυμένη άποψη. Από τα έντομα μέχρι την σκόνη και μετά τον ίδιο τον αέρα και τον ήλιο, η προστασία πρέπει να είναι συνεχής. Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του Drak είναι πως ασφαλίζει πλήρως χωρίς να αφήνει κενά. Σε όλο αυτό το διάστημα και πάντα με δεδομένο την πληθώρα χιλιομέτρων, έχει αποτρέψει τριψήφιο αριθμό μελισσών κι άλλων εντόμων από το να σφηνωθούν μέσα στο κράνος, την ίδια στιγμή που αισθάνεσαι λιγότερο εγκλωβισμένος από ένα full face. Θα πρέπει να έρθει ο χειμώνας και να είναι βαρύς, ώστε να ανακαλύψεις πως περνά περισσότερος αέρας στο μέτωπο, από αυτό που θα ήθελες εκείνη την στιγμή. Όσο μάλιστα χαλαρώνουν οι ιμάντες τόσο περισσότερος αέρας θα φτάνει ακριβώς εκεί που θα ενοχλεί τα ιγμόρεια, με την λύση να είναι να τους ρυθμίσεις πιο σφιχτά μέχρι να την αλλάξεις, όπως αναλύουμε πιο πάνω. Η βροχή δεν πρόκειται να ενοχλήσει, αλλά σε εξαιρετικά χαμηλή θερμοκρασία αρχίζει και μετατρέπεται σε πράξη γενναιότητας να οδηγείς γρήγορα.

Η ταχύτητα πάντως δεν έχει όριο μαζί του, το όριο είναι καθαρά προσωπική υπόθεση. Το Drak βγαίνει σε δύο μεγέθη εξωτερικού κελύφους και είναι και τα δύο σχεδιασμένα με στενή γραμμή, για να αγκαλιάζουν το κεφάλι καλά. Δένοντας το σωστά, κολλά στο μέτωπο όσο τα χιλιόμετρα ανεβαίνουν, με μικρή μετατώπιση προς τα πίσω. Είναι εκείνη η στιγμή που πιέζει τους λοβούς των αυτιών, που μέχρι πριν απολάμβαναν των χώρο τους χωρίς πίεση. Και πιέζοντας τα αυτιά, εκεί πάνω από τα διακόσια χιλιόμετρα, δεν ακούς τίποτα και ξαφνικά γίνεται ένα από τα πιο ήσυχα κράνη… προφανώς παίζουμε με τις λέξεις και τα νοήματα τώρα. Σημασία εδώ έχει η προσεκτική ανάγνωση, γιατί σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει ο ισχυρισμός πως είναι το καλύτερο κράνος για αυτές τις ταχύτητες. Απλά πάντα υπάρχει και η θετική πλευρά, ακόμα και στα μειονεκτήματα. Για να ζήσεις βέβαια την εμπειρία της ησυχίας μέσα από την επίδραση των χιλιομέτρων, πρέπει σαφώς να το παρακάνεις, καθώς κινείσαι με τέτοιες ταχύτητες με ένα κατά βάση jet κράνος σε γυμνή, για παράδειγμα μοτοσυκλέτα. Το πόσο θα μείνεις σε αυτά τα χιλιόμετρα είναι ζήτημα αντοχής και διαφέρει από τον καθένα. Αυτές όμως είναι οι ειδικές περιπτώσεις και η καθημερινότητα με το Drak είναι αυτή που μετράει πραγματικά.

Ανάμεσα στις πρωτιές του, είναι και το γεγονός πως είναι το πρώτο που με έκανε να σπάσω τον χρυσό κανόνα, χωρίς να το αλλάξω στα τρία χρόνια. Συνηθίζεις να έχεις ένα κράνος που κλείνει τελείως αλλά μπορείς να μπεις σε κάποιο κατάστημα χωρίς να σε κοιτάνε καχύποπτα, κάνοντας μονάχα με μία κίνηση χωρίς να το βγάλεις. Οι συχνές στάσεις με αυτό στο κεφάλι είναι το πιο εύκολο πράγμα του κόσμου, ενώ δύο φορές μπήκα μαζί του και σε τράπεζα, τρίτη δεν το δοκίμασα – είναι το μόνο μέρος που ό,τι κι αν φοράς στο κεφάλι κινείς υποψίες.

Ο μηχανισμός που κρατά την μάσκα είναι έξυπνα φτιαγμένος, ώστε να μην προσθέτει όγκο στο πλάι. Κάτω από πλαϊνά πλαστικά που έχουν άψογη συναρμογή και δεν θα ξεκολλήσουν όσο περνούν τα χρόνια, υπάρχει ένας μεταλλικός γάτζος σε κάθε πλευρά, που ασφαλίζει στο κράνος συγκρατώντας τους ιμάντες. Όλα αυτά με πολύ χαμηλό προφίλ, χωρίς να μεγαλώνει ο όγκος, την στιγμή που εσωτερικά υπάρχει ειδική εγκοπή για εφαρμογή ακουστικών. Με κατασκευή από θερμοπλαστικό και πολύ προσεγμένη εσωτερική επένδυση, το Drak είναι ελαφρύ (1.243 γραμμάρια με μάσκα και σαγόνι) όχι βέβαια σε επίπεδο ενός carbon κράνους, αν και πραγματικά carbon κράνη είναι ελάχιστα. Όμως το σημαντικό εδώ είναι η ομοιογένεια και το σωστό σχήμα. Είναι το σχήμα που παίζει μεγαλύτερο ρόλο στο κράνος και όχι τόσο τα γραμμάρια. Διότι ένα σωστά μελετημένο σχήμα κατανέμει το βάρος ομοιόμορφα κι όχι πίσω στην βάση του αυχένα που είναι το πιο συνηθισμένο. Τότε είναι που με την επίδραση του αέρα ένα κράνος αρχίζει να σε κουράζει περισσότερο από κάποιο άλλο κι ας είναι ελαφρύτερό του κατά μερικά γραμμάρια. Το Drak είναι εξαιρετικά μελετημένο κι εξαφανίζει γραμμάρια όταν το φοράς, παρόλο που είναι κράνος ανοιχτού τύπου, κι αυτό μεταφράζεται σε αναπόφευκτα ανομοιόμορφη κατανομή. Όχι σε αυτή την περίπτωση όμως!

Ο αεραγωγός στο κέντρο δεν μεταφέρει ιδιαίτερα πολύ αέρα και κλείνει με μία λαστιχένια τάπα την οποία την αφαιρείς την πρώτη ημέρα και κάπου την ξεχνάς στο σπίτι κρατώντας το για πάντα έτσι. Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς ο αέρας δεν σου λείπει ποτέ. Επιπρόσθετα δεν επηρεάζει την καλή ηχομόνωση, που αντίστοιχη δεν θα βρει κάποιος σε ανοικτού τύπου κράνος, ακόμα και σε αντίστοιχο υβρίδιο. Όλες οι προδιαγραφές του κράνους και οι πιστοποιήσεις που έχει λάβει, είναι τύπου Jet, ωστόσο η Shark ήθελε την μάσκα και το σαγόνι να μπορούν να προσφέρουν στοιχειώδη ασφάλεια, εκτός από κάλυψη απέναντι στα στοιχεία της φύσης και τα έντομα. Διεξάγοντας την δική τους δοκιμασία, σχεδίασαν το Drak με τρόπο που μπορεί να βοηθήσει σε περίπτωση ατυχήματος, κάτι που –ευτυχώς όπως είπαμε- δεν μπορώ να επιβεβαιώσω.

Το αφαιρούμενο εσωτερικό άντεξε κι εκείνο αρκετά πλυσίματα, χωρίς να χάσει αρκετό από τον αρχικό του όγκο, ενώ στα τρία χρόνια η δερματίνη άρχισε να ξεφτίζει χαλώντας την εικόνα. Από την στιγμή που αφαιρείται, κι άρα αλλάζει, είναι κι αυτό ένα πρόβλημα που λύνεται.

Συνολικά το Drak άντεξε πολύ περισσότερο «ξύλο» από αυτό που αρχικά είχε προβλεφθεί για ένα σημαντικό ρόλο: Ολοένα και πιο συχνά το προτιμούσα έναντι ενός full face, ακόμη και για μεγάλες διαδρομές ή για περιπτώσεις που η ταχύτητα θα ήταν αυξημένη, καταλήγοντας σε μία σκληρή χρήση που το έφερε σε αυτή την κατάσταση μετά από τέσσερα χρόνια. Ανανεώνοντας τους αναλώσιμους ιμάντες και την επένδυση, έκανε τον ήρωα για ακόμη έναν χρόνο.

 

μονάχα στο ένα από τα δύο ξεκόλλησαν τα ανάγλυφα γράμματα.. σε εκείνο με την πολύ άγρια χρήση...

Το δεύτερο κράνος της δοκιμής μας, έζησε την εμπειρία μίας πτώσης, όχι –ευτυχώς και πάλι- χτυπώντας στην μάσκα ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε για την αντοχή της, αλλά σύρθηκε για κάποια μέτρα στην άσφαλτο και είχε ένα καλό χτύπημα στην πίσω μεριά του. Ούτε σπασμένα πλαϊνά καπάκια, ούτε συστροφή της επένδυσης και μετακίνηση του κράνους, τίποτα από τα μειονεκτήματα που θα περίμενε κανείς, προστατεύοντας απόλυτα σωστά.

Συνολικά η εμπειρία μας μαζί του ήταν απόλυτα θετική, βρίσκοντας εκείνο το κράνος ανοικτού τύπου που εξάλειφε πολλά από τα μειονεκτήματα που έχει η συγκεκριμένη κατηγορία, την στιγμή που ακόμα και τώρα μία πενταετία μετά, παραμένει απόλυτα μοντέρνο.

Λήγουν τα Κράνη; Και πότε;

Εξηγούμε τον "χρυσό κανόνα"!
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

17/11/2016

Είναι μία ερώτηση που έχουμε απαντήσει –και τεκμηριώσει- πολλές φορές στο περιοδικό όλα αυτά τα χρόνια. Τελευταία φορά ήταν πίσω, στο μακρινό 2009, όταν μία νέα οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξανάγκασε τους κατασκευαστές να αναγράφουν την ημερομηνία παραγωγής με αποτέλεσμα να γίνει εκ νέου ντόρος με το αν και πότε λήγουν τα κράνη…

Ωστόσο η ερώτηση αυτή εξακολουθεί και τώρα να αιωρείται και συχνά-πυκνά καλούμαστε να αποσαφηνίσουμε το θέμα και πάλι από την αρχή, οπότε επανερχόμαστε μέσα από το motomag καθώς βλέπουμε ότι παραμένει τελικά πάντοτε επίκαιρο…

Ας θυμηθούμε όμως τι είχε γίνει πριν λίγα χρόνια:

Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επέβαλε να αναγράφεται η ημερομηνία παραγωγής σε όλα τα θερμοπλαστικά δοχεία (μπουκάλια κτλ) και αργότερα έγινε γενικευμένος νόμος περικλείοντας τα πάντα από θερμοπλαστικό υλικό. Αναπάντεχα αυτό επηρέασε και τους αναβάτες μοτοσυκλέτας, καθώς σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και τα... κράνη! Τότε ήταν που ο διχασμός για το ποια κράνη λήγουν και ποια όχι είχε φουντώσει ξανά και το πράγμα μπερδεύτηκε περισσότερο εξαιτίας της οδηγίας αυτής, αφού σε άλλα επέβαλλαν να αναγράφεται η ημερομηνία παραγωγής και σε άλλα όχι.

Το κέλυφος των κρανών παρασκευάζεται με ένα σωρό διαφορετικούς τρόπους, είτε είναι πολυκαρβονικό, είτε θερμοπλαστικό ή θερμοσκληραινόμενο πολυμερές πλαστικό, είτε ακόμα πιο ακριβό και εξειδικευμένο. Με βάση την διαδικασία παρασκευής εκείνη η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε άλλα επέβαλε να αναγράφεται η ημερομηνία παραγωγής και σε άλλα όχι, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται παρεξηγήσεις. Φτάσαμε στο σημείο άλλα κράνη να αναγράφουν την ημερομηνία παραγωγής και άλλα όχι. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, για να μην δημιουργούνται απορίες κάποιοι κατασκευαστές μετέφεραν την αναγραφή σε σημείο μη εμφανές, κρύβοντας την κάτω από την αφαιρούμενη επένδυση, ή την κωδικοποίησαν, και τελικά ορισμένοι αγοραστές κατέληξαν να μπερδεύονται ακόμα περισσότερο. Από τη στιγμή λοιπόν που αναγραφόταν μόνο η ημερομηνία παραγωγής, και μάλιστα όχι για όλα τα κράνη, άρχισε μια παραφιλολογία για την ημερομηνία λήξης, την οποία οι πωλητές ανεβοκατέβαζαν κατά βούληση.

Στην πραγματικότητα, ο πολυμερισμός των υλικών δεν σταματά ποτέ, με αποτέλεσμα όλα τα κράνη, είτε αναγράφεται η ημερομηνία παραγωγής είτε όχι, να “λήγουν” μετά από κάποιο χρονικό διάστημα -με την έννοια ότι πλέον δεν συμβαδίζουν απόλυτα με τις προδιαγραφές με τις οποίες κατασκευάστηκαν. Υπάρχουν αρκετές εξαιρέσεις, ακριβά κράνη που το υλικό τους παραμένει ουσιαστικά αναλλοίωτο στο χρόνο, θα το δούμε κι αυτό παρακάτω…

Είναι βασικό να κατανοήσουμε ότι το χρονικό διάστημα δεν γίνεται να προσδιοριστεί με ακρίβεια, όπως γίνεται π.χ. με το φρέσκο γάλα, επιπρόσθετα τα κράνη κατασκευάζονται με διάφορα υλικά και κάθε κατασκευαστής χρησιμοποιεί την δική του σύσταση. Για αυτό στην πράξη λαμβάνεται μονάχα μία σταθερά, που είναι οι ιδιότητες του πλαστικού, για να οριστεί ένα πολύ γενικό διάστημα ζωής. Η θεωρεία λοιπόν λέει να μην χρησιμοποιούνται τα –κοινά- κράνη αν έχουν συμπληρώσει τα επτά έτη από την κατασκευή τους. Διευκρινίζουμε ότι αυτός δεν είναι νόμος, δεν είναι σκληρός κανόνας. Είναι μία συμβουλή καθώς την ακριβή ημερομηνία λήξης δεν μπορεί να την τοποθετήσει κανένας αφού εξαρτάται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες και έχει να κάνει με το εξειδικευμένο υλικό του κάθε κατασκευαστή. Έχουμε στο περιοδικό κράνη δεκαετίας που ακόμα τα εμπιστευόμαστε, κι άλλα που έχουν αποσυρθεί πολύ πριν τα επτά.. Με βάση τα παραπάνω κι από την στιγμή που είναι αδύνατο να γνωρίζει κανείς την ακριβή σύσταση και τον τρόπο κατασκευής κάθε κράνους ξεχωριστά, ακολουθείται ένας γενικός κανόνας.

 

Πιο συγκεκριμένα: Ο «χρυσός κανόνας» εκείνου του αναβάτη που έχει κατά νου την παθητική ασφάλεια, ακούει στο τρίπτυχο 3-5-7 και περικλείει την συντριπτική πλειοψηφία των κρανών - εδώ είναι που πρέπει να αναφέρουμε και τις εξαιρέσεις πριν εξηγήσουμε τι είναι αυτό το 3-5-7. Ακούγονται διάφορα για τα υλικά, από «fiberglass» μέχρι πολυκαρβονικά, θερμοπλαστικά και θερμοσκληραινόμενα πλαστικά ή carbon, που στην πλειοψηφία τους τα τελευταία είναι υλικό θερμοπλαστικό με ίνες carbon… Για να προσδιοριστεί ένας και μόνο κανόνας που να τα περικλείει όλα, θα πρέπει αναγκαστικά να προσμετρήσει μονάχα τον κοινό τους παρονομαστή. Καθότι λοιπόν έχουν ως βάση το πλαστικό, θα πρέπει σε βάθος χρόνου να τα αποσύρει ο ιδιοκτήτης και μας μένουν τα full carbon και άλλες πολύ σπάνιες περιπτώσεις που εξαιρούνται από τον κανόνα. Σε κάθε περίπτωση θα μας απασχολήσουν τώρα, όσα ισχύουν για την συντριπτική πλειοψηφία και όχι οι ειδικές περιπτώσεις.

Η θεωρεία λέει ότι τα υλικά για τα οποία μιλάμε, ώρες μετά την παρασκευή τους φτάνουν σε κατάσταση χημικής ισορροπίας -και από εκείνο το σημείο και μετά, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Αυτά μπορεί να λέει η θεωρεία, όμως κανένα κράνος δεν έρχεται χωρίς ειδική επίστρωση και ένα σωρό εξειδικευμένες προσμίξεις που προστατεύουν σε μεγάλο βαθμό από τους εξωγενείς παράγοντες. Οι εξωτερικές συνθήκες, η χρήση, καθώς και οι συνθήκες αποθήκευσης, παίζουν ρόλο για το πόσο αποτελεσματικό είναι το κράνος κάθε φορά που συμπληρώνει ένα έτος από την ημερομηνία παραγωγής. Ένα κράνος που χρησιμοποιείται σε κάποιο χωριό χωρίς πολύ υγρασία και χωρίς νέφος, θα έχει λίγο καλύτερη διάρκεια ζωής από το αντίστοιχο ίδιο που χρησιμοποιείται στο κέντρο της Αθήνας, μετά από την πάροδο του ίδιου χρονικού διαστήματος. Αν όμως το κράνος εκτίθεται σε μεγάλες διακυμάνσεις θερμοκρασίας, τότε θα έχει επίσης μικρότερη διάρκεια ζωής από κάποιο που δεν περνά από αυτό το μαρτύριο. Το γεγονός αυτό καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο τον καθορισμό μιας κοινής ημερομηνίας λήξης που να ισχύει για όλους, και γι’ αυτό στο τέλος καταλήγουμε στον «χρυσό κανόνα», με την τελική απόφαση για το πότε πρέπει να αποσυρθεί το κράνος, να επαφίεται στον ιδιοκτήτη.

Όσοι λοιπόν είναι μανιακοί με τις προδιαγραφές, τους αριθμούς και ψάχνουν την μέγιστη δυνατή βεβαιότητα, τότε μπορούν να αλλάξουν το κράνος τους όταν συμπληρώσει τριετία. Παλαιότερες δοκιμές "κοπώσεως" έχουν δείξει ότι υπάρχει διαφορά σε κράνη που περνούσαν τις προδιαγραφές, ενώ μετά από μόλις τρία χρόνια βρισκόταν στο όριο, χωρίς όμως να «κόβονται» απαραίτητα. Η τεχνολογία των υλικών βέβαια έχει προχωρήσει αρκετά από τότε...

Από την στιγμή που υπάρχει το θεωρητικό μεσοδιάστημα τριετίας, ο «χρυσός κανόνας» ορίζει ότι καλό είναι να αλλάξεις το κράνος σου στην πενταετία και να μην ξεπεράσεις την επταετία. Με δεδομένο ότι το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί για να φτάσουν από τις αποθήκες του εργοστασίου στον εισαγωγέα και από εκεί στον έμπορο και στον τελικό καταναλωτή μπορεί να είναι μεγάλο, καλό θα ήταν να το υπολογίζετε. Φυσικά αλλιώς κυλά ο χρόνος για ένα κράνος μέσα σε κουτί ή στο ράφι ενός μαγαζιού, και πολύ διαφορετικά αν είναι συνέχεια στον δρόμο…

Στην πράξη λοιπόν, το όριο της "ηλικίας" του κελύφους είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό της εσωτερικής επένδυσης (μάγουλα κτλ) και αρκετά μεγάλο, ώστε οι περισσότεροι να το αλλάξουν λόγω παλαιότητας από την καθημερινή χρήση. Μπορεί κανείς να αλλάξει και δεύτερο σετ εσωτερικής επένδυσης χωρίς να χρειαστεί να αλλάξει ολόκληρο το κράνος, από την στιγμή που δεν έχει πέσει και διατηρείται σε καλή κατάσταση.

Αυτό που μπορούμε να επιβεβαιώσουμε στο περιοδικό, από την εμπειρία που έχουμε συσσωρεύσει, είναι τις τεράστιες διαφορές που υπάρχουν στα κράνη. Έχουμε δει κράνος να ξεφτίζει η επένδυσή του και να τρίβεται η πολυστερίνη μόλις συμπλήρωσε τριετία, την στιγμή που έχουμε κράνη που πέρασαν από πολλά κεφάλια και χιλιόμετρα, έμειναν σε αποθήκες κτλ κι εξακολουθούν να είναι «ετοιμοπόλεμα». Αυτό σημαίνει ότι μονάχα ένας πολύ γενικός κανόνας μπορεί να ακολουθηθεί και ο καθένας να κρίνει με βάση τα παραπάνω πιο από τα στάδια του 3-5-7, θέλει να υιοθετήσει. Αρκετοί πάντως κατασκευαστές χρησιμοποιούν πλέον για το κέλυφος ειδικά αντιοξειδωτικά και ρητίνες που θεωρητικά θα παραμείνουν αγέραστες στο χρόνο, αλλά και πάλι η εσωτερική πολυστερίνη έχει μικρότερη διάρκεια ζωής. Στο περιοδικό έχουμε σπάνια αλλάξει κράνος όταν συμπλήρωσε την τριετία -έχει χρειαστεί όμως- και επίσης λίγα έχουν αντέξει παραπάνω από επτά-οκτώ στις δυσκολίες που τους επιβάλλουμε. Αυτό σημαίνει ότι ο κανόνας, αν και γενικός, παραμένει βάσιμος χωρίς να ακυρώνεται από κράνη που έχουμε δει με δεκαετίες ζωής επάνω τους ενώ δείχνουν ολοκαίνουρια… Δεν είναι όλοι οι ιδιοκτήτες το ίδιο σχολαστικοί..

Επειδή λοιπόν δεν μπορεί κανείς να μαντέψει την χρήση που κάνει κάθε αναβάτης, τις συνθήκες που αποθηκεύει το κράνος και καθώς ο κανόνας γίνεται για να συμπεριλάβει και τα φθηνότερα κράνη, καταλήγουμε ότι η πλειοψηφία πρέπει να ακολουθεί το 3-5-7 εκτός κι αν έρθει η πτώση, που εκεί δεν υπάρχει αντιγνωμία!

 

Η περίπτωση της πτώσης

Για την πτώση ισχύει ο απαράβατος κανόνας της μίας φοράς. Εκτός αν σας έπεσε από το κρεβάτι ενώ κοιμόσασταν με αυτό αγκαλιά, το κράνος πρέπει να αντικατασταθεί μετά την πρώτη επαφή του με την άσφαλτο. Επειδή αυτό είναι ιδιαιτέρως πολυέξοδο, και μπορεί να συμβεί πολλές φορές αν απλώς σας πέφτει από τη σέλα, τότε ζητήστε τη γνώμη κάποιου ειδικού της αντίστοιχης αντιπροσωπείας. Υπάρχουν περιπτώσεις που έχουν σχηματιστεί ανεπαίσθητες τριχοειδείς ρωγμές, επειδή το κράνος προσγειώθηκε από το ενάμισι μέτρο πάνω σε πέτρα και αργότερα άνοιξε όπως το ώριμο καρπούζι όταν το αγγίζεις με το μαχαίρι. Αν υπάρχει φόβος για μία τέτοια πιθανότητα, επιβάλλεται να το ελέγξει κανείς σχολαστικά, πριν του εμπιστευτεί την ασφάλειά του. Σε κάθε περίπτωση όμως, αν η επαφή με την άσφαλτο περιείχε και το κεφάλι σας, τότε το κράνος πρέπει οπωσδήποτε να πεταχτεί.

            Ακόμα και αν εξωτερικά το κέλυφος είναι σε πολύ καλή κατάσταση, η εσωτερική επένδυση πολυστερίνης (EPS), που είναι ένα φτηνό και ευαίσθητο υλικό όμοιο με το φελιζόλ, δεν μπορεί να προσφέρει πλέον την απαιτούμενη προστασία. Η πολυστερίνη παραμορφώνεται, απορροφώντας το μεγαλύτερο μέρος της κινητικής ενέργειας που έχει το κεφάλι σας τη στιγμή της πρόσκρουσης, και φυσικά δεν επανέρχεται στην αρχική της κατάσταση. Ακόμα και σε μια πτώση με μικρή ταχύτητα, με τη μοτοσυκλέτα και εσάς τους ίδιους να υποφέρετε από γρατσουνιές και τίποτα περισσότερο, το κόστος –δυστυχώς- θα ανέλθει τουλάχιστον στην αξία ενός καινούριου κράνους.

Οι γρατσουνιές είναι επίσης ένα μελανό σημείο για την διάρκεια ζωής και θα πρέπει ο ιδιοκτήτης να τις καλύπτει με ειδικά υλικά, καθώς εκθέτουν το κέλυφος στις εξωτερικές συνθήκες και λίγο-λίγο επιταχύνουν τις διαδιακασίες…