Από τον
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
7/10/2015
Όσοι με θέρμη εναντιώνονται στη χρήση ηλεκτρονικών βοηθημάτων, ακόμα και του ABS, θα έχουν από σήμερα έναν επιπλέον λόγο να γκρινιάζουν, ατενίζοντας το μέλλον της μοτοσυκλέτας με λιγότερη, για αυτούς, αισιοδοξία: Η BMW, Honda και Yamaha, ανακοίνωσαν εχθές την συνεργασία τους στον τομέα της επικοινωνίας των μοτοσυκλετών, προβλέποντας στην μείωση των ατυχημάτων. Παράλληλα καλούν τους υπόλοιπους κατασκευαστές, να γίνουν μέρος του φορέα που έχουν δημιουργήσει, ώστε η υιοθέτηση των συστημάτων αυτών, να προχωρήσει με ταχύτερους ρυθμούς. Αυτή είναι μια θετική είδηση, παρόλο που στη φαντασία κάποιων, μπορεί να ληφθεί ως την απαρχή του περιορισμού της ελευθερίας. Πριν αρχίσουμε να φανταζόμαστε ένα δυστοπικό μέλλον, όπου η μοτοσυκλέτα σου δεν σ’ αφήνει να κάνεις σούζες, και σε καταδίδει μόλις παραβείς τα όρια, ας δούμε που πραγματικά βρισκόμαστε.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι παρακολουθούμε το βρεφικό στάδιο ενός προφητευμένου παιδιού. Από την στιγμή που τα φορτηγά και τ’ αυτοκίνητα, έχουν αρχίσει να παίρνουν άδειες κυκλοφορίας για πλήρως αυτόνομη κίνηση σε δημόσιους δρόμους, επικοινωνώντας μεταξύ τους, ήταν σίγουρο ότι θα γινόταν κάτι και στην διασύνδεση με τις μοτοσυκλέτες. Η αυτοκινητοβιομηχανία ήταν πάντοτε μερικά βήματα μπροστά από την μοτοσυκλέτα, ιδιαίτερα σε ότι έχει να κάνει με την θερμική απόδοση των κινητήρων και την βελτιστοποίηση της κατανάλωσης, έκανε ένα τεράστιο άλμα στις αρχές της προηγούμενες δεκαετίας, που την ξεχώρισε ακόμα περισσότερο από τα δικά μας δεδομένα. Εκεί που εξ αρχής δεν υπήρχε καμία απολύτως σύγκριση, ήταν στα ηλεκτρονικά βοηθήματα.
Στις μοτοσυκλέτες το ζητούμενο ήταν πάντοτε η καλύτερη απόδοση ιπποδύναμης, και λιγότερο η χαμηλότερη κατανάλωση, πράγμα που άλλαξε με αργότερους ρυθμούς σε σύγκριση με ότι έγινε στην αυτοκινητοβιομηχανία. Το ίδιο συνέβη και με τα ηλεκτρονικά βοηθήματα, που μπήκαν στην ζωή μας σε περισσότερα στάδια απ’ ότι στα αυτοκίνητα. Υπάρχει βέβαια και η ιδιαιτερότητα των πιο σύνθετων κανόνων φυσικής, που διέπουν την λειτουργία των μοτοσυκλετών, σε σύγκριση με τα αυτοκίνητα. Από την άλλη, η μοτοσυκλέτα επωφελείται από την τεχνολογία που υπάρχει ήδη, και ένα καλό παράδειγμα, είναι ο αισθητήρας κλίσης που πρώτη φορά είδαμε σε KTM και συγκεκριμένα στο 1190 Adventure, με το ABS που δουλεύει σε κλίση. Ο αισθητήρας της Bosch, είναι ο ίδιος που χρόνια τώρα χρησιμοποιείται στα αυτοκίνητα στα συστήματα ESP, (πρόγραμμα ηλεκτρονικής σταθεροποίησης). Λεπτομέρεια, αλλά το μόνο που έγινε για την προσαρμογή του στα μοτοσυκλετιστικά δεδομένα, είναι να χάσει σαράντα γραμμάρια σε βάρος, που βέβαια επειδή αντιστοιχεί στο 60% του συνολικού βάρους, δεν μπορείς να το πεις λίγο, αλλά δεν είναι και μεγάλης πρακτικής σημασίας.
Αυτό που έχει μια κάποια σημασία, για να δούμε πώς ξεκίνησε αυτή η συνεργασία των τριών κατασκευαστών, είναι η μικρή ιστορία της Bosch, με την δημιουργία του cornering ABS, του ABS δηλαδή που λαμβάνει δεδομένα κλίσης, και μοιράζει αναλόγως την πίεση των φρένων στον εμπρός ή πίσω τροχό. Οι πρώτοι στους οποίους είχε απευθυνθεί η γερμανική εταιρία για να το βγάλει στην παραγωγή, ήταν η Honda και η Yamaha, κι αυτό γιατί το τμήμα έρευνας και εξέλιξης της Bosch για τα ηλεκτρονικά στις μοτοσυκλέτες, βρίσκεται στην Ιαπωνία. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 που η Bosch δημιούργησε το τμήμα, το κέντρο των εξελίξεων στη μοτοσυκλέτα ήταν η Ιαπωνία, κι αυτό ήταν το μόνο λογικό βήμα… Παρά την επί σειρά δεκαετιών συνεργασία της Bosch με τους Ιάπωνες, όταν ήρθε η ώρα του cornering ABS, κανένας δεν πίστεψε ότι θα μπορούσε να δουλέψει τόσο καλά στο δρόμο, χωρίς να μπλέξουν με μηνύσεις αναβατών, παρόλο των εξαιρετικά πετυχημένων δοκιμασιών. Ο επόμενος κατασκευαστής που απέρριψε, για τους ίδιους ακριβώς λόγους, το cornering ABS, ήταν η BMW!! Τελικά η KTM πείστηκε να το βγάλει στην παραγωγή, καταλήγοντας σε μια συνεργασία με μικρή δόση ειρωνείας. Παρόλο που τα κέντρα έρευνας των δύο εταιριών, απέχουν μόλις τέσσερις ώρες με το αυτοκίνητο, κατέληξαν να στέλνουν μοτοσυκλέτες και ανθρώπους στην Ιαπωνία, αφού εκεί δούλευε η Bosch το cornerning ABS… Από την άλλη, συγκεκριμένα η BMW μπορεί να είχε κι άλλο λόγο που απέρριψε μια τέτοια πρόταση. Ίσως να βρισκόταν ήδη στην αρχή μιας συνεργασίας με την Continental για ένα ίδιο σύστημα, καθώς δύο χρόνια μετά έβγαλαν το δικό τους cornering ABS… Μπορεί επίσης να μην είναι πολύ γνωστό, αλλά η Continental είναι πρωτοπόρος εταιρία στην τεχνολογία οχημάτων, η πρώτη για παράδειγμα που εξέλιξε το hill assist, και τα ελαστικά αποτελούν μικρό κύκλο εργασιών γι’ αυτούς. Μάλιστα στην έκθεση της Κολονίας, πέρσι, παρουσίασε για πρώτη φορά ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχου της κίνησης για μοτοσυκλέτες, όπως και την ασύρματη επικοινωνία και φόρτιση, φορητών συσκευών…
Με λίγα λόγια η τεχνολογία των ηλεκτρονικών βοηθημάτων προχωρά με γοργά βήματα, και πάντα στην κατεύθυνση που έχει χαράξει η αυτοκινητοβιομηχανία. Πολύ απλά γιατί εκεί δοκιμάζονται όλα για πρώτη φορά. Η Bosch ήδη δοκιμάζει ημι-ενεργητικές αναρτήσεις που συνεργάζονται με την μονάδα του ABS, ή καλύτερα «διοικούνται» από την μονάδα του ABS, ώστε το φρενάρισμα πανικού να επηρεάζει την σταθερότητα της μοτοσυκλέτας λιγότερο, επιτρέποντας το βύθισμα του πιρουνιού μέχρι εκεί που βοηθά τον ρυθμό επιβράδυνσης, πριν καταστεί πρόβλημα…
Μοιραίο είναι κάποια στιγμή όλα αυτά να συνεργαστούν για να φτάσουμε σ’ ένα στάδιο που ήδη υπάρχει στα αυτοκίνητα, εδώ και λίγο καιρό. Τα αυτοκίνητα μπορούν ήδη να φρενάρουν σκανάροντας το δρόμο, όταν αποφασίσουν ότι υπάρχει κίνδυνος, και μάλιστα μπορούν να κινηθούν και τελείως αυτόνομα, όπως στην περίπτωση της Mercedes-Benz S-Class, που μπορεί να ακολουθήσει το προπορευόμενο όχημα, κι αν της το επέτρεπε η νομοθεσία, θα οδηγούσε μόνη της μέχρι τον επιθυμητό προορισμό! Η νομοθεσία όμως δεν θα το επιτρέψει, αν δεν υπάρχει διασύνδεση και επικοινωνία με τα υπόλοιπα οχήματα, τομέας που οι αυτοκινητοβιομηχανίες εργάζονται εδώ και πολύ καιρό. Όμως οι μοτοσυκλέτες είχαν μείνει εκτός, μέχρι τώρα!
Στο Παγκόσμιο Συνέδριο ITS (Intelligent Transport Systems) που πραγματοποιήθηκε εχθές στο Bordeaux, στηΓαλλία, οι μεγαλύτεροι κατασκευαστές οχημάτων έδωσαν το παρόν, και από την πλευρά της μοτοσυκλέτας BMW – Honda και Yamaha, ανακοίνωσαν τη δημιουργία ενός φορέα με την ονομασία CMC (Connected Motorcycle Consortium) που από κοινού θα φροντίσει να δημιουργηθούν κοινά πρωτόκολλα επικοινωνίας των διαφορετικών οχημάτων. Ίσως όμως πιο σημαντική είδηση, είναι ότι υπογράφτηκε Μνημόνιο Συνεργασίας (Memorandum of Understanding: MoU), από όλα τα μέλη κατασκευαστές τού ACEM (Ευρωπαϊκός σύνδεσμος κατασκευαστών μοτοσυκλετών, www.acem.eu). Όσο καταραμένη λέξη κι αν είναι για εμάς το μνημόνιο, δεν παύει να μας δείχνει ότι ουσιαστικά τάσσονται μαζί με τους τρεις κατασκευαστές που δημιουργήσαν τον φορέα, και όλοι οι υπόλοιποι. Με βάση το MoU, τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της συνεργασίας θα τα δούμε το 2020, και θα αφορούν την επικοινωνία των οχημάτων για καταστάσεις κινδύνου και κίνηση των δρόμων. Για να πούμε την αλήθεια, σε Ελλάδα, Ιταλία και λιγότερο στην Ισπανία, που οι μοτοσυκλέτες δεν σταματούν πίσω από τα αυτοκίνητα, η ενημέρωση για την κίνηση έχει μικρότερη σημασία, απ’ ότι για έναν κίνδυνο, έπειτα από μια στροφή χωρίς ορατότητα… Το δεδομένο των αυτόνομων αποφάσεων, που ισχύει ήδη στα αυτοκίνητα, ακόμα κι αν γίνει κάποτε πραγματικότητα στη μοτοσυκλέτα, είναι τόσο μακρινό, που πολλοί από εμάς, δεν είναι καθόλου σίγουρο αν θα έχουμε ακόμα δίπλωμα σε ισχύ, λόγω προχωρημένης ηλικίας… Οπότε τυχόν συζητήσεις για περιορισμό της ελευθερίας του αναβάτη και άλλων τέτοιων σεναρίων που ωθούν τη σκέψη σ’ ένα δυστοπικό μέλλον, δεν έχουν καμία βάση. Αυτό που βλέπουμε σήμερα, είναι το πρώτο βήμα ώστε σε αρκετά χρόνια από τώρα, να μπορούμε να έχουμε πληροφορίες για την κατάσταση του δρόμου μπροστά μας. Ας δούμε τι δήλωσαν εχθές, ορισμένοι από τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από αυτή την κίνηση:
Καθηγητής Dr. Karl Viktor Schaller, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Εξέλιξης της BMW Motorrad:
«Στόχος μας είναι να προωθήσουμε μία άμεση και ολοκληρωμένη χρήση συνεργαζόμενων συστημάτων ITS στα μηχανοκίνητα δίκυκλα ώστε να υπάρξει δυνατότητα βελτίωσης της ασφάλειας. Γι’ αυτό, ενθαρρύνουμε και άλλες εταιρίες να συμπράξουν στο εγχείρημα,»
Antonio Perlot, Γενικός Γραμματέας ACEM:
«Αυτή η πρωτοβουλία είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με τη στρατηγική οδικής ασφάλειας του ACEM και δείχνει την επιθυμία της βιομηχανίας μοτοσικλετών να αναβαθμίσει την ασφάλεια των αναβατών με τη βοήθεια αξιόπιστων και πρακτικών λύσεων.»
Tetsuo Suzuki, Operating Officer στη Honda Motor Co:
«Για να επιταχύνουμε τις εξελίξεις στον τομέα της ασφάλειας σκοπεύουμε να συνεργαστούμε για να προωθήσουμε μία επιτυχημένη εφαρμογή του C-ITS σε μοτοσικλέτες και σκούτερ,»
Takaaki Kimura, Γενικός Διευθυντής του Κέντρου Τεχνολογίας και Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος και Αναπληρωτής Διευθυντής της Yamaha Motor Co
«Οι εταιρίες μας είναι ήδη ενεργά μέλη της Κοινοπραξίας Επικοινωνίας Car2Car, όπου συνεργαζόμαστε με κατασκευαστές αυτοκινήτων και φορτηγών και λοιπούς ενδιαφερόμενους στη δημιουργία κοινών προτύπων και προδιαγραφών. Ωστόσο, συνειδητοποιήσαμε ότι οι ιδιαίτερες απαιτήσεις των μοτοσικλετών υπερβαίνουν το πλαίσιο της Κοινοπραξίας. Το επόμενο λογικό βήμα είναι η σύναψη συνεργασίας αποκλειστικά για τα θέματα που σχετίζονται με μηχανοκίνητα δίκυκλα.»
Οι τρεις εταιρίες έχουν ήδη αποκτήσει εμπειρία στην τεχνολογία συνδεδεμένων οχημάτων σε αρκετές Ευρωπαϊκές δοκιμές. Μαζί με κατασκευαστές αυτοκινήτων και σημαντικούς προμηθευτές, η BMW Motorrad συμμετείχε στο simTD (www.simtd.de), μία μεγάλης κλίμακας δοκιμή που πραγματοποιήθηκε πάνω σε συνδεδεμένα οχήματα στην ευρύτερη περιοχή της Φρανκφούρτης της Γερμανίας. Η Honda και η Yamaha συμμετείχαν στο DRIVE C2X (www.drive-c2x.eu), ένα Ευρωπαϊκό project δοκιμής ITS.
Τα συστήματα μοτοσικλετών ITS θα διαφέρουν από αυτά των αυτοκινήτων
Συστήματα ITS σχεδιασμένα για αυτοκίνητα απλά δεν μπορούν να μεταφέρονται σε μοτοσικλέτες. Λόγω του περιορισμένου διαθέσιμου χώρου, τα ηλεκτρονικά συστήματα πρέπει να είναι μικρότερων διαστάσεων και ανθεκτικά στο νερό, τη σκόνη και τους κραδασμούς. Το βασικότερο όμως είναι οι πιο σύνθετοι κανόνες κίνησης, που διαίπουν την μοτοσυκλέτα, και απαιτούν την εξέλιξη διαφορετικού λογισμικού και αλγορίθμουν, αυτός είναι και ο πρωταρχικός σκοπός αυτή της συνεργασίας, τους καρπούς της οποίας θα δούμε για πρώτη φορά το 2020…
Από αριστερά: Karl Viktor Schaller (BMW Motorrad), Tetsuo Suzuki (Honda Motor Co. , Ltd.), Takaaki Kimura (Yamaha Motor Co. , Ltd.)
