MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Τι είδαμε στην Valencia και μπορούμε να περιμένουμε στο πρώτο τεστ της χρονιάς στην Μαλαισία
motomagMotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024
Από τον

Αλέξανδρο Λαμπράκη

30/1/2024

Με αφορμή τα δοκιμαστικά στην πίστα της Sepang στην Μαλαισία, που θα διεξαχθούν στις 6-8 Φεβρουαρίου, αλλά και το “Shakedown” των ομάδων με τους αναβάτες εξέλιξης στις 1-3 Φεβρουαρίου, ρίχνουμε μία ματιά στα νέα τεχνολογικά "καλούδια" και τις αλλαγές που θα έχουν οι μοτοσυκλέτες της μεγάλης κατηγορίας το 2024, με ορισμένα από αυτά να έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους στο τελευταίο δοκιμαστικό του 2023 στην Valencia, όπου ο Marc Marquez με την Ducati μονοπώλησαν το ενδιαφέρον.

Με αφορμή τα πρώτα δοκιμαστικά της χρονιάς, που παραδοσιακά γίνονται κάθε χρόνο στην Μαλαισία, πάμε να δούμε τι έχουν ήδη δοκιμάσει οι αναβάτες αγωνιζόμενοι και εξέλιξης για κάθε εργοστάσιο ξεχωριστά, αλλά και τι περιμένουμε να δούμε στην Sepang.

MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Ακολουθώντας την αλφαβητική σειρά ξεκινάμε με την Aprilia, η οποία η αλήθεια είναι ότι στην Valencia δεν φάνηκε ότι είχε να δείξει κάτι ενδιαφέρον. Αν και ο Vinales σημείωσε πολύ καλούς χρόνους, ολοκληρώνοντας τα δοκιμαστικά στην πρώτη θέση -κάτι σύνηθες για εκείνον που όμως μέχρι σήμερα δεν έχει μεταφραστεί σε ανάλογες επιδόσεις και στους αγώνες- το εργοστάσιο του Noale δεν τράβηξε ιδιαίτερα τα βλέμματα πάνω του.

Μετά το τέλος, ωστόσο, των δοκιμαστικών, ο Vinales παραδέχθηκε ότι κατά την διάρκεια του μονοήμερου δοκιμαστικού στην Valencia, δοκιμάστηκαν διαφορετικά ψαλίδια, με το καθένα να δίνει διαφορετικές κατευθύνσεις για την εξέλιξη. Ακόμη, ο Ισπανός εργοστασιακός αναβάτης δοκίμασε ένα διαφορετικό πακέτο αεροδυναμικών βοηθημάτων, χωρίς όμως να αποκαλυφθούν περαιτέρω λεπτομέρειες. H Aprilia είχε επίσης τον Raul Fernandez (Trackhouse Racing MotoGP), ο οποίος πήρε το βάπτισμα του πυρός με την RS-GP του 2023, που πάνω της είχε μερικά εξαρτήματα του 2024.

MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Οι Ιταλοί έχουν μόνοι τους παραδεχτεί ότι το 2023 δεν ήταν καλή χρονιά για τους ίδιους, καθώς δεν κατάφεραν να επιτύχουν τους στόχους που είχαν θέσει, επομένως η λογική λέει ότι τα δύο δοκιμαστικά της Sepang θα φέρουν αρκετά νέα για το 2024. Μάλιστα, για τη νέα χρονιά ο Miguel Oliveira της δορυφορικής Trackhouse Racing MotoGP, θα βρίσκεται και αυτός πάνω σε μία RS-GP του 2024. Αυτό από μόνο του είναι μεγάλη αναβάθμιση αν κανείς σκεφτεί ότι πέρυσι έτρεχε με πρωτότυπο του 2022, ενώ αναμφίβολα η Aprilia περιμένει να δει και από τον Πορτογάλο καλύτερα αποτελέσματα, αντίστοιχα. Αρκεί η νέα χρονιά να αποδειχθεί πιο τυχερή από την περσινή για τον ίδιο, μιας και το 2023 οι τραυματισμοί δεν του επέτρεψαν να αγωνιστεί για μεγάλο μέρος του Πρωταθλήματος.

MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Συνεχίζουμε με την Ducati, η οποία ήδη από τα δοκιμαστικά της Valencia έδειξε ότι κρατά την επιτυχημένη συνταγή που της έχει χαρίσει τα δύο Παγκόσμια Πρωταθλήματα, το 2022 και το 2023. Ο Πρωταθλητής αναβάτης και τις δύο χρονιές, Francesco Bagnaia (Ducati Lenovo Team) δήλωσε ότι η νέα μοτοσυκλέτα είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσει το 2024. Στην ισπανική πίστα, είδαμε ότι η είσοδος στις στροφές βελτιώθηκε, με τον Pecco να αναζητά ακόμα την καλύτερη έξοδο από αυτές. Ένα σημείο που πιθανότατα θα δούμε αλλαγές, ήδη από το Shakedown στις 1-3 Φεβρουαρίου με τον Michele Pirro πάνω στην Desmosedici GP24, είναι στον τομέα της αεροδυναμικής. Ο ίδιος ο Γενικός Διευθυντής της Ducati, Gigi Dall'Igna, άλλωστε παραδέχθηκε κατά την παρουσίαση των ομάδων για το 2024 ότι έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές στο πακέτο των αεροδυναμικών βοηθημάτων. Το Borgo Panigale, είναι το εργοστάσιο που τα τελευταία χρόνια ηγείται στο συγκεκριμένο κομμάτι και δεν φαίνεται διατεθειμένο να παραδώσει τη σκυτάλη.

MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Κάτι ακόμα που σίγουρα θα τραβήξει τα βλέμματα στην Sepang είναι ο Marc Marquez, ο οποίος στην πρώτη του επαφή με την μοτοσυκλέτα της Gresini Racing MotoGP έδειξε ότι επέστρεψε, σημειώνοντας μέχρι και το μεσημέρι τον δεύτερο ταχύτερο χρόνο στα δοκιμαστικά της Valencia. Μαζί του και ομόσταυλός του θα είναι ο αδερφός του, Alex, ο οποίος θα πρέπει να αποδείξει ότι δεν έρχεται πάντα δεύτερος στις οικογενειακές αγωνιστικές υποθέσεις. Η ομάδα του Valentino Rossi, Pertamina Enduro VR46, με τους Marco Bezzecchi και Fabio Di Giannantonio έρχεται στη Μαλαισία με νέο χορηγό και νέα χρώματα στην GP23. Ο Franco Morbidelli (Prima Pramac Racing), έχει ήδη λάβει το βάπτισμα του πυρός με το πρωτότυπο του 2023 και το ίδιο περιμένουμε και για τους υπόλοιπους δορυφορικούς αναβάτες, που πέρυσι είχαν την έκδοση του 2022.

MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Αναμφίβολα η εταιρεία που χρειάζεται επειγόντως αλλαγές και βελτιώσεις είναι ο πρώην Βασιλιάς του MotoGP, η Honda. Το ιαπωνικό εργοστάσιο μετρά ήδη τέσσερις σεζόν που αντιμετωπίζει δυσκολίες, μένοντας στις πίσω θέσεις. Η νέα χρονιά βρίσκει το big H σε μία ιδιαίτερη θέση, καθώς ο Marc Marquez, μετά από 10 χρόνια συνεργασίας δεν θα είναι στο ρόστερ του. Στα δοκιμαστικά της Valencia, η Honda έφερε ένα ολοκαίνουργιο RC213V, το οποίο φάνηκε ότι έχει κάνει κάποια πρώτα μικρά θετικά βήματα στην εξέλιξη. Ο εργοστασιακός αναβάτης της Repsol Honda Team, Joan Mir, επιβεβαίωσε με τα λεγόμενά του τη θετική εξέλιξη, δηλώνοντας ότι η μοτοσυκλέτα είχε καλύτερη αίσθηση και άκουγε τις εντολές του Ισπανού καλύτερα από πριν. Η ξαφνική αυτή μεγάλη αλλαγή στη συμπεριφορά και την απόδοση του RC213V ήρθε χάρη σε μία ολοκληρωτική αναθεώρηση. Το πλαίσιο ήταν νέο, όπως και η μεγαλύτερη αεροτομή στην ουρά, ενώ η Honda ισχυρίζεται ότι έχει καταφέρει να μειώσει το βάρος της νέας μοτοσυκλέτας της κατά 8 κιλά! Όλες αυτές οι αλλαγές έφεραν όπως φάνηκε στη Valencia, καλύτερη πρόσφυση για το πίσω ελαστικό και έκαναν πιο εύκολη την οδήγηση της μοτοσυκλέτας. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ίσως η αίσθηση του μπροστινού, ένα σημείο το οποίο έχει δεχτεί έντονες επικρίσεις και από τον Ισπανό πολυπρωταθλητή, Marc Marquez, και ήταν κάτι που χρειαζόταν άμεσα να αλλάξει, καθώς η ασάφεια στο όριο είναι κάτι που οδηγεί σε εύκολες -και πολλές φορές επώδυνες- πτώσεις.

MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Από την άλλη ο Takaaki Nakagami (LCR Honda Idemitsu), είχε ήδη δοκιμάσει μία έκδοση του 2024 στα δοκιμαστικά του Misano, στην μέση της προηγούμενης χρονιάς. Τότε, οι δηλώσεις του Ιάπωνα ήταν διαφορετικές και αρνητικές. Σύμφωνα με τον ίδιο το RC213V είχε διαφορετική αίσθηση, όχι όμως καλύτερη καθώς τα σημεία αδυναμίας παρέμεναν. Θα είναι ενδιαφέρον αν θα δούμε την Honda να φέρνει στοιχεία -ή και ολόκληρη ακόμα- την μοτοσυκλέτα που είχε δοκιμάσει ο Nakagami μεσούντος του 2023, στη Μαλαισία. Οι νέες προσθήκες του ιαπωνικού εργοστασίου, Luca Marini (Repsol Honda Team) και Johann Zarco (LCR Honda Castrol) δεν είχαν την ευκαιρία να κάνουν δηλώσεις. Κρίνοντας όμως από τους χρόνους τους, με τον Marini να είναι ο ταχύτερος μεταξύ των αναβατών του Big H, αλλά και τη γενικότερη συμπεριφορά τους στα box των ομάδων τους, τα πράγματα γέρνουν προς τη θετική πλευρά. Οι έξι μέρες δοκιμών θα είναι κρίσιμες για τη Honda, με τις παραχωρήσεις να της επιτρέπουν να συμμετέχει με τους εργοστασιακούς της αναβάτες και στο Shakedown στις 1-3 Φεβρουαρίου. 

MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Για τα μέλη του Pierer Group, KTM και GASGAS, ένα από τα πιο σημαντικά σημεία για την νέα χρονιά είναι ο ερχομός του rookie Pedro Acosta, ο οποίος υπέγραψε συμβόλαιο με την Red Bull GASGAS Tech3 για το 2024. Ο νεαρός αναβάτης αναμφίβολα θα τραβήξει πάνω του τα βλέμματα, τόσο κατά το Shakedown, όσο και κατά τα δοκιμαστικά λίγες μέρες μετά, όπου θα έχει την ευκαιρία να δει πού βρίσκεται σε σχέση με τους υπόλοιπους αναβάτες.

MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Στη Valencia οι Brad Binder και Jack Miller της Red Bull KTM Factory Racing, είχαν ένα νέο πακέτο αεροδυναμικών στις μοτοσυκλέτες τους. Το καμουφλάζ, όμως, που χρησιμοποίησαν οι πορτοκαλί δεν επέτρεψε να φανούν καθαρά οι διαφορές. Αυτό που είδαμε ήταν ότι η νέα εξάτμιση που είδαμε πριν το τέλος της σεζόν του 2023, όπως και το πολυσυζητημένο carbon πλαίσιο, παραμένουν και αναμένεται να τα δούμε και στη Μαλαισία.

MotoGP – Οι τεχνικές αλλαγές στις μοτοσυκλέτες του 2024

Το έτερο ιαπωνικό εργοστάσιο, η Yamaha, αντιμετωπίζει αντίστοιχα προβλήματα με τη Honda, της οποίας αναμφίβολα θα παρακολουθεί την πορεία στην Sepang. Στη Valencia, ο Fabio Quartararo (Monster Energy Yamaha MotoGP) δοκίμασε πολλά νέα εξαρτήματα, όπως νέο κινητήρα, νέα αεροδυναμικά αλλά και καινούργιο πλαίσιο. Με την ολοκλήρωση του μονοήμερου δοκιμαστικού ήρθαν και οι δηλώσεις του Γάλλου, για τις πρώτες του εντυπώσεις. Όπως ανέφερε τα αεροδυναμικά ήταν μία σημαντική βελτίωση, ενώ ο κινητήρας ήταν ελαφρώς καλύτερος, χωρίς μεγάλες διαφορές από το 2023. Ένα σημείο που θα ασχοληθούν έντονα στις έξι μέρες που θα βρεθούν στην Sepang, οι Fabio Quartararo και Alex Rins προσπαθώντας να βρουν το κάτι παραπάνω στην απόδοση του κινητήρα, κομμάτι που τα τελευταία χρόνια η Yamaha “πονάει”. Οι δυο τους, χάρη στις νέες παραχωρήσεις που ισχύουν για τα ιαπωνικά εργοστάσια, θα λάβουν μέρος και στο Shakedown για δεύτερη φορά από τότε που ήταν ακόμα rookies. Εκτός από τα παραπάνω, το εργοστάσιο της Iwata συνεχίζει να δουλεύει πάνω σε διαφορετικές εξατμίσεις και ψαλίδια, που εδώ και ένα χρονικό διάστημα έχουν αρχίσει να δοκιμάζουν.

Οι αναβάτες εξέλιξης των ομάδων, μαζί με τους rookie και τους αναβάτες των Honda και Yamaha ταξιδεύουν ήδη στη Μαλαισία, για τα δοκιμαστικά που έχουν προγραμματιστεί για τις 1-3 Φεβρουαρίου. Λίγες ημέρες μετά, στις 6-8/2, όλοι οι αναβάτες που αγωνίζονται στην μεγάλη κατηγορία, θα βρεθούν στην ασιατική χώρα, προκειμένου να δοκιμάσουν τις αλλαγές που θα φέρουν τα εργοστάσια στις μοτοσυκλέτες τους, μετά το καλοκαιρινό διάλειμμα.

Ετικέτες

MotoGP 2024, Jerez, PR - Εκπληκτικός Bagnaia, με το ρεκόρ να σπάει δύο φορές!

Εξαιρετική εμφάνιση από Vinales και Marc Marquez, που συμπλήρωσαν την πρώτη τριάδα
motomagMotoGP 2024, Jerez, PR – Εκπληκτικός Bagnaia, με το ρεκόρ να σπάει δύο φορές!
Από τον

Αλέξανδρο Λαμπράκη

26/4/2024

Απίστευτος ρυθμός από τον Bagnaia στα τελευταία λεπτά του PR, σπάζοντας για δεύτερη φορά το ρεκόρ που είχε θέσει λίγο νωρίτερα ο Vinales, με τον Marquez να διατηρεί την φόρμα που είδαμε νωρίτερα στα FP1, καταφέρνοντας να πλασαριστεί τρίτος, σε ένα χρονομετρημένο δοκιμαστικό που είχε 8 πτώσεις συνολικά.

 

Η καλή ημέρα συνεχίστηκε, με την πίστα να παραμένει στεγνή, ενώ και οι ριπές ανέμου που ήταν επίφοβο να δημιουργήσουν ζητήματα αστάθειας στην πίσω ευθεία, τελικώς δεν επηρέασαν τους αναβάτες.

Στα πρώτα λεπτά, ο Pecco έμοιαζε να δυσκολεύεται, με την GP24 να έχει αρκετά κουνήματα. Την ίδια στιγμή, ο Binder με το γνωστό εντυπωσιακό του οδηγικό στυλ, κάνει τον καλύτερο χρόνο, με 1:36.794. Ο χρόνος αυτός θα τον κρατήσει στην πρώτη θέση μέχρι και 20 λεπτά πριν την καρό σημαία.

Με μόλις εφτά λεπτά να έχουν περάσει από την έναρξη των χρονομετρημένων δοκιμαστικών, ο Bezzecchi εγκαινιάζει τον χορό των πτώσεων. Λίγο αργότερα θα τον ακολουθήσει και ο Raul Fernandez της Trackhouse Racing, χάνοντας το μπροστινό στην τελευταία στροφή. Ένα λεπτό μετά, ο Vinales χάνει την πρόσφυση και προσπαθώντας να αποφύγει την πτώση καταλήγει λίγο έξω από την πίστα, στην έξοδο της πρώτης στροφής, ενώ προσπαθεί αμέσως να βάλει μπροστά την μοτοσυκλέτα του για να συνεχίσει.

Μετά από σχεδόν ένα τέταρτο, οι περισσότεροι αναβάτες έχουν επιστρέψει στα pits, με τα πράγματα να δείχνουν αρκετά υποτονικά. Καλή εμφάνιση έχει ο rookie Pedro Acosta, ο οποίος εκείνη την στιγμή είναι ο μόνος που έχει σπάσει το φράγμα του 1:37 και βρίσκεται πίσω από τον Binder, με μόλις 0.346 δέκατα. Δεν θα καταφέρει να κρατήσει πολύ την θέση του. Με 41 λεπτά να απομένουν, ο Martin κάνει ταχύτερο γύρο, παίρνοντας την θέση από τον Ισπανό rookie.

Πλησιάζουμε στην ολοκλήρωση του πρώτου ημιώρου, με τον Fabio Quartararo να έχει πτώση. Την ίδια τύχη θα είχε και ο Alex Marquez, ο οποίος έχασε το μπροστινό και πέφτει στην τελευταία στροφή, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στις 4 πτώσεις. Επόμενος στην λίστα είναι ο Dani Pedrosa, ο οποίος τερμάτισε 7 θέσεις πιο κάτω από τα FP1, στην 14η. Με 25 λεπτά να απομένουν, ο Miguel Oliveira θα αντιγράψει τον Marquez, πέφτοντας στην 13η και τελευταία στροφή της πίστας, φέρνοντας αρκετές τούμπες, χωρίς όμως να τραυματιστεί. Αυτή ήταν και η πρώτη πτώση του Πορτογάλου για τη φετινή σεζόν.

Είκοσι λεπτά πριν το τέλος, ο Vinales, καταφέρνοντας να κάνει το 1:36.482 με φρέσκα μαλακά ελαστικά και δείχνει ότι κρατά την φόρμα του από την COTA. Περνά έτσι τον Binder, ο οποίος είχε μείνει εκεί από την αρχή των PR.

Έχουμε μπει στο τελευταίο τέταρτο και τα πράγματα αρχίζουν να ζεσταίνονται για τα καλά. Ο Morbidelli, χωρίς να έχει δώσει προηγουμένως δείγματα ταχύτητας όπως στα FP1, σημειώνει τον δεύτερο ταχύτερο χρόνο για να περάσει στην δεύτερη θέση, με 1:36.711. Λίγο αργότερα, την θέση του θα πάρει ο Di Giannantonio.

Δέκα λεπτά πριν την καρό σημαία και ο Vinales κάνει έναν εξαιρετικό γύρο, σπάζοντας για λίγο το ρεκόρ που κατείχε ο Bagnaia από το 2022 στην συγκεκριμένη πίστα. Γράφοντας 1:36.125 όλα δείχνουν ότι κρατά ήδη το πρώτο εισιτήριο για τα Q2. Στο μεταξύ ο Bagnaia έχει ανεβάσει δαιμονισμένα τον ρυθμό του από το πρωί, περνώντας στη δεύτερη θέση.

Με εφτά λεπτά να απομένουν, σχεδόν όλοι οι αναβάτες μπαίνουν στα pits, για να ετοιμαστούν για το τελευταίο και κρίσιμο πεντάλεπτο. Στην επιστροφή, ο Binder θα κάνει έναν καλό γύρο μέχρι και την Στροφή 7, όπου θα πέσει. Μην έχοντας χρόνο να επιστρέψει στα pits για να πάρει τη δεύτερη μοτοσυκλέτα του, θα αρκεστεί σε ό,τι έχει κάνει μέχρι εκείνη την στιγμή και είναι πλέον αναγκασμένος να περάσει από τα Q2.

Μόλις 40 δευτερόλεπτα απομένουν και ο Pecco έχει μπει σε δικό του κόσμο, δείχνοντας ότι θα σπάσει το φράγμα του 1 λεπτού και 36 δευτερολέπτων. Δεν τα κατάφερε, όμως διέλυσε το προηγούμενο ρεκόρ που είχε θέσει ο Vinales, γράφοντας 1:36.025! Περνά έτσι στην πρώτη θέση, με τον Maverick πίσω του και τον Marc Marquez να κλείνει την πρώτη τριάδα. Όλα δείχνουν ότι αύριο ίσως να δούμε και χρόνο κάτω από 1:36!

Όσον αφορά τα ιαπωνικά εργοστάσια, καλύτερα τοποθετημένος είναι ο Rins της Yamaha στην 15η θέση, με τον Nakagami της Honda, πίσω του. Κακή εμφάνιση για ακόμα μία φορά, με τους χρόνους των Ιαπώνων να μην υπόσχονται πολλά για το Σαββατοκύριακο.

ΘΕΣΗ

ΑΝΑΒΑΤΗΣ

ΟΜΑΔΑ

ΧΡΟΝΟΣ

ΔΙΑΦΟΡΑ

1

1 Francesco BAGNAIA

Ducati Lenovo Team

1'36.025

 

2

12 Maverick VIÑALES

Aprilia Racing

1'36.125

0.100

3

93 Marc MARQUEZ

Gresini Racing MotoGP

1'36.168

0.143

4

72 Marco BEZZECCHI

Pertamina Enduro VR46 Racing Team

1'36.364

0.339

5

89 Jorge MARTIN

Prima Pramac Racing

1'36.435

0.410

6

31 Pedro ACOSTA

Red Bull GASGAS Tech3

1'36.439

0.414

7

41 Aleix ESPARGARO

Aprilia Racing

1'36.446

0.421

8

23 Enea BASTIANINI

Ducati Lenovo Team

1'36.480

0.455

9

49 Fabio DI GIANNANTONIO

Pertamina Enduro VR46 Racing Team

1'36.536

0.511

10

10 73 Alex MARQUEZ

Gresini Racing MotoGP

1'36.539

0.514

11

11 33 Brad BINDER

Red Bull KTM Factory Racing

1'36.644

0.619

12

12 21 Franco MORBIDELLI

Prima Pramac Racing

1'36.711

0.686

13

13 43 Jack MILLER

Red Bull KTM Factory Racing

1'36.900

0.875

14

14 26 Daniel PEDROSA

Red Bull KTM Factory Racing

1'36.944

0.919

15

15 42 Alex RINS

Monster Energy Yamaha MotoGP

1'36.959

0.934

16

16 30 Takaaki NAKAGAMI

IDEMITSU Honda LCR

1'36.969

0.944

17

17 25 Raul FERNANDEZ

Trackhouse Racing

1'37.111

1.086

18

18 5 Johann ZARCO

CASTROL Honda LCR

1'37.277

1.252

19

19 88 Miguel OLIVEIRA

Trackhouse Racing

1'37.342

1.317

20

20 20 Fabio QUARTARARO

Monster Energy Yamaha MotoGP

1'37.382

1.357

21

21 36 Joan MIR

Repsol Honda Team

1'37.476

1.451

22

22 37 Augusto FERNANDEZ

Red Bull GASGAS Tech3

1'37.611

1.586

23

23 6 Stefan BRADL

HRC Test Team

1'37.709

1.684

24

10 Luca MARINI

Repsol Honda Team

1'37.838

1.813

25

32 Lorenzo SAVADORI

Aprilia Racing

1'37.902

1.877

Ετικέτες