"Σαν Σήμερα" απεβίωσε ο Barry Sheene - ο πρώτος σούπερσταρ των αγώνων
Ένας θρύλος που θα μείνει για πάντα ζωντανός
Από τον
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
10/3/2018
Πριν από 15 χρόνια, στις 10 Μαρτίου του 2003,ο Barry Sheene MBE, Βρετανός παγκόσμιος στα Grand Prix, πέθανε σε ηλικία 52 ετών, από καρκίνο του οισοφάγου και του στομάχου. Στην καριέρα του κέρδισε δύο παγκόσμια πρωταθλήματα στα 500cc το 1976 και το 1977, αν και τα διαπιστευτήριά του ως αγωνιζόμενου ήταν ήδη ισχυρά καθώς ήταν ήδη πρωταθλητής Βρετανίας στην ηλικία των 20. Αγωνιζόμενος εναντίον του Angel Nieto για τον τίτλο των 125 cc το 1971 και στη συνέχεια νικώντας στα 500 cc στο ολλανδικό TT το 1975, κυνηγώντας τον Giacomo Agostini λίγους μήνες ύστερα το σπάσιμο του ποδιού, της κλείδας, του βραχίονα και των δύο πλευρών του, σε μια υψηλής ταχύτητας καταδίωξη στην Daytona, αρκούσαν για να γίνει ο Sheene θρύλος.
Είχε πει την επόμενη μέρα από το ατύχημά του: «σπασμένο ισχίο, κλείδα και πλευρά, διαλυμένοι καρποί και βραχίονες και λείπει πολύ κρέας από εκεί που δεν θα έπρεπε..» συμπληρώνοντας με το χαρακτηριστικό του, αφοπλιστικό χαμόγελο:«εκτός από αυτά, νιώθω ολοκαίνουριος»! Την προηγούμενη ημέρα η ομάδα του θα τον έβλεπε να εκσφενδονίζεται με σχεδόν 280 χιλιόμετρα από την μοτοσυκλέτα του, με τον ίδιο να περιγράφει ακριβώς πώς ένιωσε την ξαφνική αυτή πτώση στο παρακάτω απόσπασμα από ντοκιμαντέρ για την ζωή του:
Όπως εξηγεί και ο Nick Harris, η εμβληματική μορφή των MotoGP, ήταν τέτοιες δηλώσεις και αυτή η ταχεία ανάρρωση, τελείως αντίστροφα από τα δεδομένα και τις δυναότητες της εποχής, που του κόλλησαν το παρατσούκλι: «Bionic Barry»
Ο Sheene ήταν ο πρώτος superstar των αγώνων για μία τεράστια σειρά από λόγους, που αποδεικνύουν πως τίποτα δεν είναι τυχαίο, από την ζωή του που την ζούσε ως ένας κανονικός “playboy” της εποχής, μέχρι τον τρόπο που μιλούσε στις κάμερες και την αντιμετώπισή του απέναντι στους οπαδούς του αθλήματος. Ο Steve Parrish, ομόσταυλος στην Suzuki το ‘77-’79, είχε πει πως ο Sheene ήταν το παιδί της εργατιάς που τα κατάφερε, μπορούσε να μείνει ξύπνιος πίνοντας καμιά μπύρα, και να σηκωθεί να τρέξει στον αγώνα…
Ήταν επίσης μία εποχή που οι φωτογραφίες με μοντέλα, πίνοντας και καπνίζοντας, είχαν τελείως διαφορετική απήχηση στο κοινό.. ο Sheene ήταν επίσης μέρος μιας θρυλικής παρέας, μαζί με τον εξίσου superstar της Formula 1, τον James Hunt, τον Ringo Starr (MBE) και τον George Harrison από τους Beatles, συχνά διεξάγοντας έναν… ονειρεμένο βίο
Όμως ταυτόχρονα, κι αυτό που έκανε την μεγάλη διαφορά, ήταν πως ο Sheene δούλευε πολύ και ήταν εξαιρετικά μορφωμένος, μιλώντας τέσσερις γλώσσες για να μπορεί να συνεννοηθεί με κάθε μηχανικό στην ομάδα, απευθείας! Στα paddock απολάμβανε τον θαυμασμό όλων, τόσο εξαιτίας της προσωπικότητάς του, όσο και για τις ικανότητές του. Σεβασμός και θαυμασμός που επεκτεινόταν και στους αντιπάλους του..
Ο Sheene ήταν παντρεμένος με την Stephanie McLean, πρώην μοντέλο του Penhouse, που χώρισε τον πρώτο της σύζυγο όταν γνώρισε τον Sheene με πατερίτσες, προσπαθώντας να αναρρώσει από το πρώτο του μεγάλο ατύχημα. Απέκτησαν έναν γιο και μία κόρη, και στα τελευταία χρόνια της ζωής του Sheene, μετακόμισαν στην Αυστραλία όπου το κλίμα τον βοηθούσε να ξεπεράσει τους ρευματισμούς και την αρθρίτιδα, συνέπεια των ατυχημάτων…
Γεννήθηκε: Λονδίνο, 11 Σεπτεμβρίου 1950
Πρώτος αγώνας: 1970 125cc Ισπανικό Grand Prix
Πρώτος αγώνας στα 500cc:1974 Γαλλικό Grand Prix
Τελευταίος αγώνας: 1984 San Marino Grand Prix
Τίτλοι: Παγκόσμιος Πρωταθλητής 1976 και 1977 500cc
Δυστυχήματα στους Ευρωπαϊκούς δρόμους: Πρωταθλήτρια η Ρουμανία, πάνω από το μέσο όρο η Ελλάδα, ασφαλέστερη η Σουηδία
Τι ισχύει για τους μοτοσυκλετιστές
Από τον
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
20/6/2023
Οριακά εντός της χειρότερης πεντάδας βρίσκεται η Ελλάδα σε δυστυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκους. Ο δείκτης δυστυχημάτων ανά εκατομμύριο κατοίκους οριστικοποιήθηκε το 2018 ως μονάδα μέτρησης των δυστυχημάτων, όταν τέθηκε και ο στόχος των μηδενικών δυστυχημάτων έως το 2050 και της μείωσης στο μισό, έως το 2030.
Μηδενικοί θάνατοι από τροχαία ατυχήματα μοιάζει ουτοπικό, ιδιαίτερα στην δική μας χώρα που ακόμη και σήμερα υπάρχουν αρκετοί εκεί έξω που δεν φορούν κράνος και ακόμη παραπέρα υπάρχουν και ορισμένοι ανόητοι που προχωρούν άλλο ένα βήμα παρακάτω και εναντιώνονται στη χρήση του, προβάλλοντας εξίσου ανόητες δικαιολογίες. Κι όμως η πραγματικότητα άλλων χωρών δείχνει πως η κατακόρυφη μείωση της θνησιμότητας κατά το ήμισυ στα τροχαία ατυχήματα έως το 2030 δεν είναι ουτοπία αλλά μπορεί να γίνει πραγματικότητα.
Σουηδία και Νορβηγία είναι σε πιο σωστό δρόμο για να πετύχουν τον στόχο αυτό παρόλο που οι συνθήκες στο οδικό τους δίκτυο είναι δύσκολες για μία μεγάλη περίοδο του χρόνου. Αντιθέτως πολύ δουλειά χρειάζεται η Ρουμανία και η Βουλγαρία που έχουν την αρνητική πρωτιά με 86 και 78 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους αντίστοιχα. Η Ελλάδα μένει οριακά εκτός της χειρότερης πεντάδας με 58 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους και αρκετά πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης που είναι 46.
Βασικό στοιχείο εδώ, πως δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση για το πώς προσμετρά τα στοιχεία των νεκρών η χώρα μας. Στις παραπάνω χώρες προσμετρούνται οι θάνατοι που επήλθαν σε μεγάλο χρονικό διάστημα μετά το τροχαίο, αν ο τραυματισμός σε αυτό ήταν η βασική αιτία. Δεν είναι καθόλου σίγουρο πως η Ελλάδα διατηρεί τα στατιστικά αυτά σε δυναμικό στάδιο, ενημερώνοντάς τα κατάλληλα.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός πως η Ρουμανία και η Βουλγαρία παρουσιάζουν μεγαλύτερο ποσοστό μείωσης από την Ελλάδα που σημαίνει πως μέχρι το 2030 θα μπορούσαν να είναι σε καλύτερο επίπεδο από εμάς.
Σε αυτό το στάδιο πρέπει να εκτιμηθεί η προσπάθεια της Πολωνίας που καλπάζει με μείωση 33% στα εκτός πανδημίας στατιστικά, πράγμα που σημαίνει πως αν συνεχίσει με τον ίδιο ρυθμό θα είναι από τις χώρες που πιάνουν τον στόχο, αποδεικνύοντας πως αυτός είναι εφικτός.
Ποσοστό ανά εκατομμύριο πληθυσμού
% μεταβολή 2022 σε σχέση με:
2019
2020
2021
2022
2021
2019
Μέσος όρος 2017-2019
ΕΕ-27
51
42
45
46
3 %
-10 %
-11 %
Βέλγιο
56
43
45
52
16 %
-7 %
-3 %
Βουλγαρία
90
67
81
78
-5 %
-15 %
-17 %
Τσεχία
58
48
50
50
-1 %
-15 %
-15 %
Δανία
34
28
22
26
18 %
-23 %
-15 %
Γερμανία
37
33
31
34
9 %
-8 %
-12 %
Εσθονία
39
44
41
38
-9 %
-4 %
-10 %
Ιρλανδία
29
30
27
31
14 %
11 %
9 %
Ελλάδα
64
54
57
58
1 %
-11 %
-13 %
Ισπανία
37
29
32
36
12 %
-2 %
-5 %
Γαλλία
50
39
45
49
11 %
0 %
-2 %
Κροατία
73
58
72
71
-6 %
-7 %
-13 %
Ιταλία
53
40
49
53
9 %
-2 %
-5 %
Κύπρος
59
54
50
42
-16 %
-27 %
-26 %
Λετονία
69
73
78
60
-24 %
-15 %
-19 %
Λιθουανία
67
63
53
43
-19 %
-35 %
-35 %
Λουξεμβούργο
36
42
38
40
8 %
18 %
-6 %
Ουγγαρία
62
47
56
56
-1 %
-10 %
-13 %
Μάλτα
32
21
17
50
189 %
63 %
47 %
Κάτω Χώρες
34
30
29
35
20 %
4 %
7 %
Αυστρία
47
39
41
41
2 %
-11 %
-11 %
Πολωνία
77
66
59
51
-14 %
-34 %
-33 %
Πορτογαλία
67
52
54
63
16 %
-5 %
-2 %
Ρουμανία
96
85
92
86
-8 %
-12 %
-14 %
Σλοβενία
49
38
54
40
-25 %
-17 %
-14 %
Σλοβακία
50
45
45
46
0 %
-8 %
-8 %
Φινλανδία
38
40
41
34
-16 %
-10 %
-18 %
Σουηδία
22
20
20
21
5 %
0 %
-17 %
Ελβετία
22
26
23
31
35 %
44 %
25 %
Νορβηγία
20
17
15
23
55 %
15 %
16 %
Ισλανδία
17
22
24
24
0 %
50 %
-33 %
Συνολικά στην ΕΕ πέρυσι, περίπου 20.600 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα, αριθμός που συνιστά αύξηση κατά 3% σε σχέση με το 2021, καθώς τα επίπεδα κυκλοφορίας ανέκαμψαν μετά την πανδημία. Ωστόσο, αντιπροσωπεύει 2.000 λιγότερους θανάτους (-10 %) σε σύγκριση με το προ πανδημίας έτος 2019. Με δεδομένο πως η μείωση της κυκλοφορίας την περίοδο 2020 – 2021 αλλοιώνει τα στατιστικά, η σύγκριση με το 2019 δείχνει πιο σωστά την πορεία που ακολουθείται ως γενική εικόνα.
Μείωση λοιπόν παρουσιάζει και η Ελλάδα αλλά στον μισό ρυθμό της Κύπρου και άλλων χωρών που έχουν κάνει μεγαλύτερα βήματα βελτίωσης. Συνολικά οι χώρες της ΕΕ παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις μεταξύ τους, με ορισμένες από αυτές να οφείλονται σε πολύ συγκεκριμένες αιτίες. Η Μάλτα για παράδειγμα παρουσιάζει μεγάλη αύξηση που οφείλεται στον τουρισμό, όπως μαρτυρά και η τρομακτική μείωση που είχε την περίοδο 2020 – 2021 ενώ οι Κάτω Χώρες επηρεάζονται από την αύξηση των μεταφορών.
Αναζητήσαμε τα στοιχεία και για τα υπόλοιπα Βαλκάνια όπου αν συμμετείχαν στον παρακάτω πίνακα της ΕΕ τότε οι πρωταθλητές Ρουμανία και Βουλγαρία θα είχαν αλλάξει και εμείς θα είχαμε κατέβει περισσότερες θέσεις και δεν θα φλερτάραμε με την πεντάδα από την έκτη θέση. Η Αλβανία και το Κόσοβο είναι οι μόνες περιοχές στα Βαλκάνια που τα θανατηφόρα μειώθηκαν συγκριτικά με το 2021! Βέβαια η αιτία πρωτίστως πρέπει να αναζητηθεί στο αν υπήρχε μείωση της κυκλοφορίας ή όχι ενώ ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για το Μαυροβούνιο που θα ήταν πρώτο με 118 θανάτους ανά εκατομμύριο, με την Σερβία να ακολουθεί την Ρουμανία με 81 ανά εκατομμύριο. Η Αλβανία παρουσιάζει καλύτερη πορεία από την Ελλάδα ως προς τον ρυθμό μείωσης αν και παραμένει οριακά πάνω από εμάς στον περσινό δείκτη αλλά συνολικά τα Βαλκάνια είναι πολύ μακριά από τον υπόλοιπο Ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Τα στοιχεία για τους μοτοσυκλετιστές τώρα είναι επίσης ανησυχητικά γιατί ενώ οι συγκρούσεις με αυτοκίνητα παραμένει η βασική αιτία θανάτου, ανεξαρτήτως ηπαιτιότητας, η δεύτερη αιτία και πολύ κοντά στην πρώτη είναι τα ατυχήματα που συμβαίνουν χωρίς την εμπλοκή άλλου οχήματος! Αυτό λοιπόν δείχνει πως εμείς οι μοτοσυκλετιστές θα μπορούσαμε να μειώσουμε κατά 37% τους θανάτους αν προσέχαμε περισσότερο την οδήγησή μας, χωρίς να περιμένουμε από τους υπόλοιπους να κάνουν κάτι για εμάς. Είναι από μόνο του ένα μεγάλο ποσοστό.
Ωστόσο στις αστικές περιοχές, το μοτίβο είναι πολύ διαφορετικό, καθώς οι ευάλωτοι χρήστες του οδικού δικτύου (πεζοί, ποδηλάτες και αναβάτες δίκυκλων) αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 70% των συνολικών θανάτων! Και εδώ το 35% των δυστυχημάτων γίνεται χωρίς την εμπλοκή άλλου οχήματος. Ενδιαφέρον στατιστικό για εμάς στην Ελλάδα θα ήταν να δούμε πόσοι από αυτούς που έχασαν την ζωή τους φορούσαν προστατευτικό εξοπλισμό συνολικά και πόσοι τουλάχιστον κράνος, κι ευελπιστούμε πως στο μέλλον αυτά τα στοιχεία θα καταγράφονται καλύτερα από την ελληνική πλευρά.
Εντός του αστικού ιστού όμως, όπως και του οδικού δικτύου γενικά, βασική αιτία θανάτου των μοτοσυκλετιστών παραμένουν οι συγκρούσεις με αυτοκίνητο.
Τον Απρίλιο του 2023 επικαιροποιήθηκαν τα στοιχεία για τα δυστυχήματα στις χώρες μέλη την τελευταία δεκαετία και εκεί φαίνεται πως η Ελλάδα έχει κάνει βήματα προς τα εμπρός τρέχοντας με -12% την περίοδο 2017-2019 που σημαίνει πως μπορούμε να τα πάμε καλύτερα. Είμαστε λοιπόν πολύ καλύτερα από το 2010 αλλά δεν συνεχίζουμε με τον ίδιο ρυθμό συγκριτικά με το 2019, οπότε θα πρέπει η πολιτεία να λάβει μέτρα για να συνεχίσει η πτωτική πορεία αμείωτη.
Σημαντικό επίσης πως το ποσοστό των θανατηφόρων για όλα τα ποδήλατα, ηλεκτρικά και μη, αυξάνεται σε όλη την Ευρώπη και μάλιστα με σημαντικά ποσοστά. Αυτό μας οδηγεί στις θέσεις που έχει επίσημα εκφράσει το ΜΟΤΟ απέναντι και στην Πολιτεία και σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, πως η μικροκινητικότητα και η συμβίωση στους δρόμους με νέα οχήματα, όπως τα πατίνια, δεν μπορεί να γίνει μόνο με κίνητρα για την αγορά τους ή με μείωση των ορίων ταχύτητας. Είναι σημαντικό να καταλάβουν οι φορείς πως οι δρόμοι δεν είναι σχεδιασμένοι για την συνύπαρξη διαφορετικών οχημάτων, αποδεικνύεται αυτό από το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας και στους μοτοσυκλετιστές, ενώ τα πεζοδρόμια είναι σε πολλές περιπτώσεις ακατάλληλα για τους ίδιους τους πεζούς, πόσο μάλλον για ένα τροχοφόρο όχημα με μικρές ρόδες. Αν ένα παιδικό καρότσι είναι δύσκολο έως αδύνατο να φύγει από την πόρτα του σπιτιού χωρίς να πατήσει την άσφαλτο γιατί μία κολώνα, ένας κάδος ή το στενό πεζοδρόμιο εμποδίζουν την διέλευσή του, τότε ακόμη πιο δύσκολο είναι και για ένα ποδήλατο ή ένα πατίνι να περάσει από εκεί που κινούνται οι πεζοί. Οπότε οι υποδομές θα παραμένουν βασικός παράγοντας για τα ατυχήματα στους πλέον ευάλωτους χρήστες.
