Αφιέρωμα: Οι μεγαλύτερες ευθείες του κόσμου και της Ελλάδας

Οδηγίες για την οδήγηση χωρίς εναλλαγές κλίσης
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

11/12/2019

Το πρώτο πράγμα που θέλουμε ως μοτοσυκλετιστές, είναι δρόμοι όπως στην Ν. Σαρδηνία με 60-70 χιλιόμετρα δίχως ούτε εκατό μέτρα ευθείας, σε μία απόλυτη συνέχεια στροφών που μπορούν να οδηγήσουν ορισμένους αναβάτες ακόμη και σε ναυτία, τελευταίο πράγμα που θέλουμε ως μοτοσυκλετιστές, είναι οι ατελείωτες ευθείες.

Η Ελλάδα είναι ευλογημένη για τους γεμάτους στροφές επαρχιακούς με το καλύτερο τοπίο του κόσμου -προσωπική άποψη- κι ας μην έχουμε την καλύτερη άσφαλτο και μακράν την χειρότερη χάραξη. Δεν παύει να είναι πραγματική απόλαυση να οδηγείς στην χώρας με προσεκτική όμως οδήγηση και είναι λιγοστές οι τεράστιες ευθείες που το μήκος τους να μετριέται με διψήφιο αριθμό χιλιομέτρων.

Μία τέτοια ευθεία βρίσκεται στην Εθνική Οδό 6 που αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Οδού 92, ανάμεσα στην Καλαμπάκα και τα Τρίκαλα. Η απόλυτη ευθεία έχει μήκος λίγο παραπάνω από τα 14 χιλιόμετρα ενώ φτάνουμε τα 18 χιλιόμετρα αν συμπεριληφθούν και οι απειροελάχιστες καμπές που υπάρχουν, στο συνολικό μήκος. Εκτός από την μεγαλύτερη ευθεία της Ελλάδας, προσφέρει και με βεβαιότητα την καλύτερη θέα με κατεύθυνση προς Καλαμπάκα, από την στιγμή που αντικρύζεις τα μοναδικά Μετέωρα. Πολύ κοντά σε μήκος, και μεγαλύτερη πρακτικά, αν δεν μετρήσει κανείς κάθε απειροελάχιστη καμπή, είναι η ευθεία του Α2 από Κομοτηνή προς Μεστή, όπου μετά τον Φύλακα οδηγείς σε μία τεράστια ευθεία δύο λωρίδων ανά κατεύθυνση για 11 χιλιόμετρα που ξεπερνούν την ευθεία της Καλαμπάκας αν εξαιρέσεις την πολύ ανοικτή στροφή πριν την Μέστη αλλά και την καμπή πριν τον Φύλακα.

Από τα Τρίκαλα έως και την Καρδίτσα θα βρει κανείς ακόμη περισσότερες ευθείες, που αγγίζουν και τα δέκα χιλιόμετρα σε μήκος, στην μεγαλύτερη πυκνότητα ευθειών που υπάρχουν στην χώρα μας. Από εκεί και πέρα κοντά στην Αθήνα μία αρκετά μεγάλη ευθεία είναι στις βόρειες πλαγιές της Πάρνηθας, στην παλιά έδρα του Δήμου Δερβενοχωρίων, στην Πύλη, ενώ αντίστοιχες ευθείες έως δέκα χιλιόμετρα υπάρχουν αρκετές στην Ελλάδα, σε καμία περίπτωση όμως δεν αφθονούν, ούτε και συγκρινόμαστε με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα βορειοδυτικά όπου το πρόβλημα είναι αντίστροφο, αναζητούνται οι στροφές.

Παγκοσμίως οι μεγαλύτερες ευθείες που υπάρχουν σε ασφαλτοστρωμένος δρόμους, έως και σε 3Α επίστρωση, είναι τόσο μεγάλες που απαιτούν ειδική εξάσκηση από τους οδηγούς για να μην κοιμηθούν στην σέλα, ή ζαλιστούν από το επίπεδο τοπίο και τις αντανακλάσεις.

Στις περισσότερες ιντερνετικές λίστες που θα βρει κανείς, δεσπόζει η θέση της Αυστραλίας που στον “Eyre Highway” υπάρχει ένα τμήμα μήκους 145.6 χιλιομέτρων σε απόλυτη ευθεία, δίχως καμπή, δίχως καμία απόκλιση. Η Αυστραλία θα μπορούσε να έχει με άνεση τις πιο εξουθενωτικές ευθείες του κόσμου, στους ήδη πιο αφιλόξενους δρόμους που διασχίζοντας την ενδοχώρα απαιτούν από εσένα να κουβαλάς πρόσθετο καύσιμο για να καταφέρεις να φτάσεις στον προορισμό σου. Δεν έχουν όμως οι δρόμοι που διασχίζουν την ενδοχώρα, τόσο απόλυτες ευθείες όσο αυτή στον παραλιακό δρόμο ανάμεσα σε Αδελαϊδα και Πέρθ, ένας εξαιρετικά μοναχικός δρόμος, με μία απόλυτη ευθεία στο κέντρο που σε καλεί να μην κοιμηθείς…

Παρά το εντυπωσιακό μήκος και το γεγονός πως κάθε site εκεί έξω έχει την Αυστραλία ως την χώρα με την μεγαλύτερη ευθεία του κόσμου, τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η Σαουδική Αραβία έχουν ευθείες που αγγίζουν τα 200 χιλιόμετρα!! 193 συγκεκριμένα που γίνονται  257 αν συμπεριληφθεί μία απειροελάχιστη καμπή στην περίπτωση της Σαουδικής Αραβίας. Πριν τους δούμε αναλυτικά, ας βάλουμε πρώτο στην λίστα έναν δρόμο μήκους 1.120 χιλιομέτρων που χωρίς στροφές και μονάχα με καμπές, σε αναγκάζει να οδηγείς πρακτικά σε ευθεία γραμμή.

Ως μοτοσυκλετιστές θα θεωρήσουμε αυτή την μεγαλύτερη ευθεία του κόσμου, από την στιγμή που οι καμπές αυτές δεν σε αναγκάζουν να πάρεις κλίση. Με σχεδόν εννιά ώρες οδήγησης πατώντας μονάχα στο κεντρικό μίγμα γόμας σε κάποιο δίγομο πίσω ελαστικό μέσα στην έρημο, πηγαίνοντας από τον Περσικό Κόλπο στα σύνορα της Ιορδανίας και συγκεκριμένα στην μικρή πόλη Turaif. Ο αυτοκινητόδρομος 85 της Σαουδικής Αραβίας, είναι πρακτικά μία ευθεία με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση για όλη αυτή την τεράστια διαδρομή μέσα στην έρημο, μέχρι την Turaif που με σχεδόν 90ο στροφή, συνεχίζει για την «μύτη» των συνόρων με την Ιορδανία και την ένωσή του με τον άλλο μεγάλο αυτοκινητόδρομο της Σαουδικής Αραβίας, τον 65.

Αυτή είναι με κάθε επισημότητα η μεγαλύτερη ευθεία του κόσμου, για κάθε μοτοσυκλετιστή, κι ας περιέχει καμπές!

Στην άλλη άκρη του κόσμου, στην Β. Ντακότα των ΗΠΑ, ξεκινώντας από τα διοικητικά σύνορα με την Μινεσότα, συναντάμε μία απόλυτη ευθεία 193 χιλιομέτρων που κάνει ακριβώς δύο «σπασίματα» σε όλα αυτά τα χιλιόμετρα. Παρά το μικρό πλάτος, με δεδομένο πως είναι ένα ρεύμα ανά κατεύθυνση, και πάλι ένας μοτοσυκλετιστής δεν θα χρειαστεί να πλαγιάσει σε αυτό τον δρόμο την ίδια στιγμή που ένα αυτοκίνητο θα αναγκαστεί να στρίψει ελάχιστα το τιμόνι. Για μοτοσυκλέτες λοιπόν, υπάρχει εκεί μέσα στην ερημιά των ατελείωτων χωραφιών, που κάποτε ήταν τα εύφορα λιβάδια μίας μεγάλης λίστας αυτόχθονων φυλών της Αμερικής. Τα λιβάδια που διασχίζει αυτός ο δρόμος είναι το βόρειο τμήμα των Great Plains, μίας δίχως πολλά δέντρα τεράστιας περιοχής που συμπεριλαμβάνει σχεδόν το ένα τρίτο των ΗΠΑ… Απίστευτη ζέστη το καλοκαίρι και εξαιρετικό κρύο το χειμώνα, ο δρόμος αυτός, και γενικότερα η περιοχή, είναι μαγευτική την Άνοιξη για να αδειάζει το μυαλό σου οδηγώντας. Φτάνει να μην υπάρχει λόγος να σε σταματήσει Σερίφης της περιοχής. Μιλάμε εκ πείρας και αυτή την φορά…

Επιστρέφουμε στην Σαουδική Αραβία, λίγο πιο νότια από εκεί που πιάσαμε τον 85 και κοντά στα σύνορα με το Εμιράτο του Κατάρ. Εκεί βρίσκεται η απόλυτη ευθεία του αυτοκινητόδρομου 10! Συχνά αντιμετωπίζοντας πρόβλημα από την άμμο που εξαιτίας του αέρα απλώνεται στην άσφαλτο, δίχως καμπές όπως στην περίπτωση της Β. Ντακότα, η ευθεία σε αυτή την περίπτωση φτάνει σε μήκος τα 256 χιλιόμετρα χωρίς αλλαγή κλίσης για μία μοτοσυκλέτα!

Με την πρόσφατη ολοκλήρωσή του πάνω σε αρχαίο μονοπάτι καμηλών μέσα από την έρημο Rub Al-Khali, αυτός είναι και επίσημα ο δρόμος με την μεγαλύτερη απόλυτη ευθεία του κόσμου, προσπερνώντας τον Eyre Highwasy. Αρχικά υπήρχαν και εδώ καμπές, που λειτουργούσαν ως παρακάμψεις, πριν βρεθεί τρόπος στο ασταθές έδαφος να ολοκληρωθούν οι εργασίες κατασκευής. Πλέον αυτή είναι η απολύτως μεγαλύτερη ασφάλτινη ευθεία στον κόσμο, και για μία μοτοσυκλέτα θα είναι πάντοτε περισσότερο επικίνδυνη η διάσχισή της από ένα αυτοκίνητο. Παρά την απομονωμένη της τοποθεσία η ευθεία αυτή διασχίζεται συχνά και καθημερινά από αυτοκίνητα και πολύ σπανιότερα έως πρακτικά καθόλου από μοτοσυκλέτες

Πάμε ξανά πίσω στις ΗΠΑ ανοίγοντας και πάλι την κατηγοριοποίηση για δρόμους χωρίς στροφές που έχουν όμως κάποιες καμπές. Σε αυτή την περίπτωση ένας δρόμος που διέρχεται από το Τεξας, το Κάνσας και την Οκλαχώμα είναι μία ευθεία 173 χιλιομέτρων ξεκινώντας από την πόλη Dalhart!

Στην ίδια Ήπειρο και όχι πολύ πιο νότια, υπάρχει μία ελάχιστα γνωστή ευθεία για τους περισσότερους στον κόσμο. Στην Μπάχα Καλιφόρνια στο Μεξικό, την «Κάτω» Καλιφόρνια δηλαδή, μιας κι αυτό σημαίνει Μπάχα, στην τεράστια αυτή χερσόνησο υπάρχει ένας και μόνο δρόμος που την διατρέχει κατά μήκος στην δυτική της πλευρά. Αυτό σημαίνει πως η ανατολική πλευρά της χερσονήσου είναι μία από τις πιο απομονωμένες περιοχές του πλανήτη και ελάχιστα γνωστή με αυτή την ιδιότητα. Και ο δρόμος όμως Carretera Transpeninsular, που περιλαμβάνει μία ευθεία 168 χιλιομέτρων, δεν είναι λιγότερο μοναχικός! Περνά από τέσσερις μικρές πόλεις που εκεί υπάρχουν και φανάρια. Δίχως ψηλά κτήρια και με ελάχιστη χαμηλή βλάστηση, πέρα από τους κάκτους, το μόνο που σπάει το μάτι είναι οι πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος που διατρέχουν παράλληλα με αυτόν την χερσόνησο.

Στην Βολιβία πρέπει να συμπεριλάβουμε έναν δρόμο που αν και χωρίς ακόμη άσφαλτο, αποτελεί συνδετικό κρίκο για τρεις χώρες σε μία απόλυτη ευθεία 160 χιλιομέτρων!

Πίσω στην Σαουδική Αραβία υπάρχει άλλη μία ευθεία που αγγίζει τα 149 χιλιόμετρα στον αυτοκινητόδρομο 50.

Σε αυτό το σημείο της λίστας θα βρούμε και τον Eyre Highway που οι περισσότεροι τον κατατάσσουν ως την μεγαλύτερη ευθεία, όπως λέγαμε παραπάνω.

Στα 149 χιλιόμετρα, αρχίζοντας να θυμίζει πινκ-πονκ, γυρνάμε ξανά στα Great Plains, καθώς κάθετα αυτή τη φορά από την Νότια Ντακότα μέχρι τον Καναδά, συναντάς τον 83 με λίγες καμπές μέχρι και τα σύνορα με τον Καναδά, εκεί που τελειώνει πάνω στην ευθεία του 251, η οποία όμως δεν έχει το κατάλληλο μήκος για να συμπεριληφθεί σε αυτή την λίστα με τις τεράστιες ευθείες…

Πίσω στην Καλιφόρνια, των Ην. Πολιτειών αυτή την φορά, βάζουμε στην λίστα τον Interstate 10 γιατί σε ένα σημείο του λίγο πριν φτάσει στο Φοίνιξ της Αριζόνα ερχόμενοι από Los Angeles, έχουμε μία ευθεία 143 χιλιομέτρων μέσα στην έρημο. Ανά χιλιόμετρο, ο δρόμος αυτός συγκεντρώνει και ρεκόρ θανάτων που οφείλονται κυρίως σε μειωμένα αντανακλαστικά και πραγματική ύπνωση των οδηγών. Κι αυτό γιατί έχει συχνότερη διέλευση από τις υπόλοιπες υπερ-ευθείες και με εξαίρεση δύο μικρές καμπές, είναι μία τεράστια ευθεία που κοιμίζει τους οδηγούς. Παρόλο που υπάρχει διαγράμμιση για να ξυπνήσει κανείς από τον λήθαργο, πριν φύγει εκτός δρόμου, δεξιά και αριστερά η έρημος είναι χαμηλότερα, ώστε να προστατεύεται ο δρόμος από την έρημο και αρκετά αυτοκίνητα καταλήγουν που θα βγουν έξω, καταλήγουν με τούμπες στην χαμηλή βλάστηση.

Στο Illinois υπάρχει μία ευθεία 137 χιλιομέτρων, όπου πρακτικά μιλάμε και πάλι για τα Great Plains, και είναι ένας στενός δρόμος με μία λωρίδα ανά κατεύθυνση. Υπάρχει και εδώ ειδική διαγράμμιση για να αποτρέπει τον λήθαργο πατώντας εκτός, όμως στην περίπτωση που δεν βγει ο κοιμισμένος οδηγός στο αντίθετο ρεύμα, αλλά εκτός δρόμου, απλά θα βρεθεί σε κάποιο τεράστιο χωράφι. Εκτός κι αν έχει δυτική κατεύθυνση, από την μεριά δηλαδή των κολώνων ηλεκτρικού ρεύματος…

Λίγο πιο βόρεια περνάμε στον Καναδά και στο Saskatchewan, ένα απίστευτο μέρος με αναρίθμητες λίμνες, περισσότερες από 100.000 αν υπολογίσεις και τα “ponds” που μαζί με τα ποτάμια καθιστούν το τεράστιο μέρος να έχει περισσότερο νερό και… από την θαλασσινή Ελλάδα! Εξαπλάσιο σε έκταση από την χώρα μας, το Saskatchewan κρύβει απίστευτη ομορφιά και πολλά σημεία που μπορείς να είσαι ολότελα μόνος σου! Στο καναδικό μέρος των Great Plains, σχετικά κοντά στα σύνορα και με την Β. Ντακότα, και με εκκίνηση στην πόλη που το βράδυ βλέπεις τα άστρα, γιατί τα φώτα δεν σε τυφλώνουν, το Stoughton, ξεκινά μία ευθεία 138 χιλιομέτρων μέχρι την πρωτεύουσα της Νομαρχίας, την Regina.

Στην Αργεντινή, στην επαρχία La Pampa, βρίσκεται μία ευθεία 133 χιλιομέτρων που πλέον αποτελείται -και- από άσφαλτο. Δεν έχει στρωθεί σε όλο το μήκος, αλλά οδηγείς άφοβα καθώς επί δεκαετίες χρησιμοποιείται και είναι στρωμένη με 3Α – το άφοβα είναι σχετικό, γιατί πέφτουν πολλοί κεραυνοί σε περίπτωση καταιγίδας και μάλιστα πάνω στα οχήματα…

Στα 125 χιλιόμετρα μήκους, βρίσκουμε με διαφορά την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη τεράστια ευθεία, την ευθεία που έχει συνέχεια κίνηση! Νοτιοδυτικά της Ομάχα, συνδέοντας το Lincoln με το Grand Island η οδός «Χριστόφορου Κολόμβου» έχει δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και παρά την συχνή διέλευση δεν κινδυνεύεις τόσο από κοιμισμένους οδηγούς. Ούτε εδώ υπάρχει κάτι να δεις δεξιά και αριστερά, οπότε το γεγονός πως δεν είσαι μόνος σου αλλά με πολλά αυτοκίνητα, είναι το καλύτερο παράδειγμα για το επιχείρημα πως και ο άδεις δρόμος κοιμίζει από μόνος του, είναι δεν είναι βαρετός.

Ξανά στην Αυστραλία, κρατιόμαστε για λίγο ακόμη πάνω από τα εκατό χιλιόμετρα. Με μήκος 120 χιλιομέτρων, συναντάμε έναν καταπράσινο δρόμο με αρκετά δέντρα κατά μήκος! Στην Νέα Νότια Ουαλία, διασχίζοντας λιβάδια και όχι δάση, αλλά με αρκετό νερό στο υπέδαφος, ο Mitchell Highway έχει δεξιά και αριστερά δέντρα ενώ πίσω από αυτά, το απόλυτο κενό για άλλη μία φορά. Λιβάδια, και πάλι λιβάδια.

Μέχρι στιγμής πηγαινοερχόμαστε μεταξύ Αμερικής, Αυστραλίας και Σαουδικής Αραβίας και έτσι θα παραμείνουμε περιορίζοντας την λίστα για έως 100 χιλιόμετρα μήκος. Στην υπόλοιπη Αφρική υπάρχουν επίσης τεράστιες ευθείες, όχι όμως σε καινούριους δρόμους, με πρόσφατη χάραξη όπως στην Σαουδική Αραβία. Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν στροφές ή καμπές πιο έντονες από εκείνες που θα ήθελε κανείς να παραβλέψει. Στην ενδοχώρα της Νότιας Αφρικής, οι ευθείες αυτές διακόπτονται από παρακάμψεις, όπως και στην υπόλοιπη Αφρική. Παρακάμψεις για ένα σωρό λόγους, από το γεγονός πως κάποια περιοχή είναι ιερή έως διαφορές φυλών και άλλων παραγόντων που απαγορεύουν την διέλευση. Παρόλο που υπάρχουν λοιπόν τεράστιες ευθείες, δεν είναι κάποια από αυτές πάνω από 100 χιλιόμετρα, τουλάχιστον όχι ακόμη. Ξανά στην Σαουδική Αραβία λοιπόν, κι εκεί στον 95 αυτή την φορά, όπου μία ευθεία 110 χιλιομέτρων περνά μέσα από την έρημο. Να γιατί οι Άραβες εκεί, επιδίδονται στο άγριο σπορ του ντιφταρίσματος με πολλά χιλιόμετρα… φτιάχνουν στροφές στις απόλυτες ευθείες τους.

Τελευταίο στην λίστα των «πάνω από 100» ξανά το ονειρεμένο Saskatchewan (μονάχα για 20 ημέρες το χρόνο είναι όνειρο) που με 104 χιλιόμετρα σε μία ευθεία οριζόντια στο χάρτη, κάνει εντονότερο το θέμα των λιμνών που λέγαμε παραπάνω. Εδώ αν βγεις εκτός δρόμου μπορεί να καταλήξεις σε κάποια λίμνη χωρίς καμία επιβράδυνση! Από το επίπεδο του δρόμου οι λίμνες δεν ξεχωρίζουν παρά μονάχα για τους ντόπιους που γνωρίζουν πώς να καταλάβουν τις συστοιχίες των θάμνων τριγύρω των λιμνών.

Να βάλουμε τέλος στην λίστα και μία ευθεία κάτω των εκατό, μία ευθεία της καρδιάς μας, στο Colorado που μπορεί να είναι «μόλις» 77 χιλιόμετρα αλλά περίπου στο κέντρο της έχει ένα φοβερό κέντρο ερπετών, που περιλαμβάνει κροκόδειλους και αλιγάτορες, καθώς και τεράστια φίδια. Με εκατοντάδες εκτάρια σε γη, έχουν το χώρο που χρειάζονται ενώ, η ευθεία αυτή διέρχεται και από ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κυκλικής σποράς. Όπως και στην έρημο, έτσι κι εδώ, η πληθώρα γης και τα παραπανίσια εκτάρια, επιτρέπουν στους αγρότες να θυσιάζουν χώρο για να εξοικονομήσουν πόρους και κυρίως νερό. Για αυτό και η καλλιέργεια γίνεται σε κυκλικά χωράφια…

Σε κάθε βαρετό δρόμο, όπως ακριβώς αυτοί στην λίστα μας, με τίποτα σημαντικό να δεις δεξιά και αριστερά - δεν είναι η ταχύτητα εκείνη που θα σε κρατήσει σε εγρήγορση.

άποψη από τις ευθείες στο Saskatchewan , δεξιά και αριστερά υπάρχουν αναρίθμητες λίμνες που δεν τις καταλαβαίνεις από το επίπεδο του δρόμου...

Άλλωστε δεν είναι λίγα τα παραδείγματα, όπου κυριολεκτικά στην μέση του πουθενά, σε περιμένει κάποιος σερίφης να κάνεις το λάθος… Κάνοντας εκούσιες συσπάσεις σε κάποιον μεγάλο μυ, όπως ο τετρακέφαλος, διατηρώντας μία ταχύτητα που δεν θα καταστρέψει το πίσω ελαστικό από την υπερθέρμανση, όπως μπορεί να συμβεί στην έρημο, και έτοιμος να σταματήσεις μόλις βαρύνει το βλέφαρο, οι μεγάλες ευθείες μπορούν να φύγουν κάτω από τις ρόδες σου με ασφάλεια. Προσωπικά σε μία τέτοια αγάπησα τις Harley για τις οποίες ως τότε, πολλά χρόνια πριν και δίχως την τωρινή εμπειρία, θεωρούσα μοτοσυκλέτες που δεν μπορούν να προσφέρουν πολλά. Με λιγότερο από 120χμαω, και με το τοπίο να έχει από ώρα τελειώσει να προσφέρει εναλλαγές ανάμεσα σε κάκτους και λόφους άμμου, το μόνο εκείνη την ώρα σου έλεγε πως κάτι συμβαίνει, ήταν η Harley… Προφανώς και μία superbike με dragster ψαλίδι και κάποιον να σε ακολουθεί με μπιτόνια βενζίνης για τον απαραίτητο ανεφοδιασμό την μέση του πουθενά, είναι πολύ πιο διασκεδαστικό. Όμως όταν θα εμφανιστεί έλεγχος ταχύτητας εκεί που δεν μπορείς να ξεφύγεις κυριολεκτικά στην μέση του πουθενά, μία μοτοσυκλέτα που στα 120χμαω σου κινεί το ενδιαφέρον, είναι η καλύτερη επιλογή…

άποψη της ευθείας στην Νέα Νότια Ουαλία, με δέντρα δεξιά και αριστερά, από τα λίγα στην ευρύτερη αχανή περιοχή... 

Πληρώσαμε 17 εκατ. Ευρώ στον Μορέα για την απώλεια εσόδων από την καραντίνα Μαρτίου!

Εγγυημένη επένδυση, είναι οι ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

15/9/2020

Το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών κατέβαλε πριν λίγες ημέρες στον Παραχωρησιούχο του αυτοκινητόδρομου Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας και Λεύκτρου-Σπάρτης, (Μορέας Α.Ε.) ποσό 17.050.681,16€ ως αποζημίωση για την απώλεια εσόδων λόγω των περιορισμών στην κυκλοφορία των πολιτών που επέβαλε η κυβέρνηση, στα πλαίσια αντιμετώπισης του κορωνοϊού. Αυτό από μόνο τους -ίσως- να μην ακουστεί σκανδαλώδες σε κάποιους αναγνώστες, με βάση το σκεπτικό πως όλες οι πληττόμενες επιχειρήσεις έχουν λάβει μιας μορφής αποζημίωση για την απώλεια εσόδων που είχαν. Άλλες επιχειρήσεις με την μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής, που ουσιαστικά είναι ένα δάνειο που θα ξεπληρώσουν από το 2021 και άτοκα για τον πρώτο χρόνο και άλλες επιχειρήσεις που έκλεισαν αναγκαστικά έλαβαν ένα μικρό ποσό που σε καμία περίπτωση δεν κάλυπτε το σύνολο του χαμένου τζίρου για το διάστημα που έμειναν κλειστές. Και οι εργαζόμενοι που μπήκαν σε καθεστώς αναστολής έλαβαν μία αποζημίωση από το κράτος που δεν ήταν στο ύψος του μισθού που θα λάμβαναν αν δεν είχε συμβεί τίποτα και συνέχιζαν να εργάζονται.

Ο ΜΟΝΟΣ σε αυτή την χώρα που το κράτος του εγγυάται το χαμένο κέρδος, είναι εκείνος που έχει αυτοκινητόδρομο. Τώρα -ίσως- να αντιλαμβάνονται όλοι την διαφορά που υπάρχει. Από το 2016 ο Μορέας έχει εισπράξει από το Δημόσιο 108.418.719,71€ ως αποζημίωση για μειωμένα έσοδα και με βάση την σύμβαση που υπέγραψαν επί Σύριζα το 2015 η Πρόσθετη Επιδότηση Λειτουργίας μπορεί να φτάσει έως τα 330 εκατ. Ευρώ!

Με στόχο να αποφύγουμε την κομματική χροιά, σε ένα ζήτημα καθαρά πολιτικό και όχι κομματικό, οι Συμβάσεις Παραχώρησης που εμάς στο ΜΟΤΟ μας απασχόλησαν από το 2008 και επί δύο έτη δεχθήκαμε αρκετές αντιδράσεις για την σειρά άρθρων που κάναμε ενάντιά τους, υπογράφηκαν από τον Σουφλιά. Εσκεμμένα λείπει η λέξη «κύριος». Αυτό που τώρα υλοποίησε η Ν.Δ. ήταν υπογραφή του Σύριζα που πάτησε πάνω σε στρωμένο χαλί του 2008… Με λίγα λόγια το ζήτημα είναι περισσότερο πολιτικό και λιγότερο κομματικό. Η οδηγία 38/2006 της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ισχύει από 10 Ιουλίου 2008 σε όλα τα κράτη μέλη, ορίζει πως τα διόδια θα είναι μέτρο ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ του κόστους κατασκευής και όχι προκαταβολή αυτού. Στην Ελλάδα όμως αυτό ακριβώς κάναμε, παραχωρήσαμε την είσπραξη των διοδίων τελών σε εταιρείες πριν ξεκινήσουν τα έργα και αργότερα εγγυηθήκαμε και το κέρδος των εταιρειών αυτών. Όταν τα γράφαμε αυτά το 2008 – 2009, δεχτήκαμε πολλά συγχαρητήρια, αλλά γίναμε και στόχος αντιδράσεων με βάση το σκεπτικό πως «αλλιώς δεν θα γινόταν σε μία χώρα τόσο διεφθαρμένη». Που από μόνο του -λέμε εμείς- είναι ένα επιχείρημα που ενέχει και ομολογία. Πράγματι, πρέπει κανείς να ομολογήσει πως σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, πολλά από τα έργα που τώρα έχουν ολοκληρωθεί, υπήρχε περίπτωση να μην γίνουν ποτέ από το δημόσιο απευθείας. Ως επίρρωση όσων γράφαμε τότε, έρχεται τώρα η πρόσθετη επιδότηση που έλαβε ο Μορέας, εξασφαλίζοντας την κερδοφορία της εταιρείας και στην καραντίνα. Εισέπραξαν πριν ξεκινήσουν τα έργα δημιουργώντας κεφάλαιο, και έφτιαξαν τα έργα με εγγυημένη απόδοση της επένδυσης. Θα μπορούσε να το κάνει ο καθένας αυτό. Κι αν το έκανε άλλος, ίσως να όριζε και πιο δίκαια το αντίτιμο για τις μοτοσυκλέτες, που είναι ένα από τα βασικά μας προβλήματα από τότε που υπογράφηκε η Σύμβαση Παραχώρησης, πριν ξεκινήσουν τα έργα, πριν τοποθετηθούν οι πρώτοι σταθμοί διοδίων:

Η αναλογία διοδίων τελών μοτοσυκλετών / αυτοκινήτων είναι της τάξης του 0,70 όταν μόνο σε μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ξεπερνά το 0,60, και μάλιστα στην γέφυρα Ρίου Αντιρρίου είναι μόλις 0,10. Με βάση ποιον υπολογισμό έχει θεωρηθεί ότι μία μοτοσυκλέτα κάνει χρήση του οδοστρώματος και φθείρει την άσφαλτο όσο το 70% ενός αυτοκινήτου; Με βάση το κέρδος και μόνο. Το παράδειγμα της Εγνατίας Οδού είναι αρκετά καλύτερο, όταν τα διόδια τοποθετήθηκαν πολύ μετά την κατασκευή των γεφυρών και των σηράγγων. Στην ΠΑΘΕ όμως μόλις πρόσφατα παραδόθηκαν τα καινούρια τμήματα του αυτοκινητόδρομου με τα διόδια να εισπράττονται κανονικά σε αυτό το διάστημα, χρησιμοποιώντας σε σημεία έναν δρόμο με ένα ρεύμα ανά κυκλοφορία που είχε φτιαχτεί εδώ και δεκαετίες… Εγγυημένη απόδοση επένδυσης δεν θα βρεις πουθενά στον κόσμο, εκτός κι αν είσαι τυχερός και έχεις αναλάβει να φτιάξεις αυτοκινητόδρομο στην Ελλάδα...

Ο Μορέας -φαίνεται να- απέστειλε έγγραφο στο υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών στα τέλη Μαρτίου για τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση για την πανδημία με το οποίο γνωστοποιούσε πως επιφυλάσσεται των πάσης φύσεως δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Σύμβασης Παραχώρησης που είχε υπογράψει το 2015. Θυμίζουμε πως έχουμε διαβάσει και τις 1.600 σελίδες των Συμβάσεων Παραχώρησης των υπολοίπων αυτοκινητόδρομων από την πρώτη στιγμή το Δημόσιο εγγυάται την αποζημίωση σε ενδεχόμενη απώλεια εσόδων. Είναι που θέλει να κοιτάξει κανείς και να εστιάσει βέβαια, γιατί σε εκείνες τις 1.600 σελίδες, υπάρχει και όρος να ανοίγουν τα διόδια όταν υπάρχει ουρά μεγαλύτερη από 20 αυτοκίνητα για συγκεκριμένο διάστημα που υπερβαίνει τις δύο ώρες συνεχόμενα. Κάτι που δεν γίνεται ποτέ στις εθνικές εορτές, όταν οι σταθμοί των διοδίων έχουν ουρές εκατοντάδων αυτοκινήτων για πολλές ώρες…

Δείτε την απόφαση καταβολής αποζημίωσης:

6ΧΣΠ465ΧΘΞ-ΠΨΟ by Minas Konst

 

Για την ιστορία το Δημόσιο απάντησε στο έγγραφο του Μορέα τον Μάρτιο πως: «το ∆ηµόσιο δε θα προβεί σε καμία αποζημίωση απώλειας εσόδων προς τον Παραχωρησιούχο λόγω της πανδηµίας», συνέστησε δε στην εταιρεία «να προβεί σε αναγγελία της απαίτησης αποζηµίωσης απώλειας εσόδων λόγω της πανδηµίας (business interruption) προς τους ασφαλιστές της προκειµένου να λάβει από αυτούς την προβλεπόµενη αποζηµίωση». Η δε εταιρεία ανταπάντησε πως «σε περίπτωση που ήθελε κριθεί ότι δεν δικαιούται ασφαλιστική αποζηµίωση (σ.σ. από τους ασφαλιστές του) επιφυλάσσεται της δυνατότητας να ασκήσει τα δικαιώµατά της από τη Σύµβαση Παραχώρησης». Και την συνέχεια την ξέρουμε, το Δημόσιο τελικά αναγκάστηκε να πληρώσει.

Πολύ σωστά έπραξε η Μορέας Α.Ε. λοιπόν. Διότι το πρόβλημα δεν είναι η Μορέας Α.Ε.

Όταν δεν μπορείς να κάνεις κάτι μόνος σου και ζητάς από κάποιον άλλο να το κάνει για εσένα, πρέπει να τον πληρώσεις. Κι αν δεν βρεθεί κάποιος να το κάνει για την «τιμή των όπλων σχεδόν τζάμπα», θα υπάρχει σίγουρα ένας που θα το κάνει για σημαντικό κέρδος. Το οποίο μάλιστα το εγγυόμαστε. Στο επιχείρημα που ακούσαμε το 2009, πως «δεν είχε το κράτος χρήματα να φτιάξει δρόμους» απαντάμε πως έτσι κι αλλιώς το κράτος πληρώνει και τώρα και μάλιστα με το κέρδος του Παραχωρησιούχου καπέλο. Και το κεφάλαιο προήλθε από τα διόδια και αποζημιώσεις δόθηκαν. Το μόνο ευτύχημα στην όλη υπόθεση, είναι πως ένας ιδιώτης θα έφερνε κάποια στιγμή αποτέλεσμα, όπως και έφερε. Πράγμα ευτυχές και αναγνωρίσιμο. Μας κοστίζει κάτι παραπάνω, το πληρώνουμε διπλά και τριπλά, όλοι μας είτε οδηγούμε σε αυτοκινητόδρομους είτε όχι όπως καταλαβαίνετε, και λέμε πάλι καλά γιατί ο δρόμος υπάρχει…