Τα μοτο-ταξί στο Ναϊρόμπι αλλάζουν συνήθειες

Για την εμφάνιση αυτή φταίει Ολλανδός καλλιτέχνης
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

13/6/2018

Σε ολόκληρη την Αφρική, αλλά και πολλές χώρες της Ν. Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, οπουδήποτε δηλαδή οι ανάγκες μετακίνησης αυξάνονται αντιστρόφως ανάλογα με το εισόδημα, κυριαρχούν τα moto-taxi. Ίσως η πιο πολυτελής πλευρά τους είναι η εικόνα που παρουσιάζουν στην Γαλλία, όπου Honda Goldwing περιμένουν να σε παραλάβουν από το αεροδρόμιο, για παράδειγμα, προσφέροντας κράνος με σκουφάκι μίας χρήσης, αδιάβροχα όταν χρειάζεται καθώς και μπόλικο χώρο για αποσκευές. Εδώ το ζητούμενο δεν είναι το χαμηλό κόστος, αλλά η ταχύτητα μετάβασης μέσα από τον μόνιμα μποτιλιαρισμένο αστικό ιστό του Παρισιού…

Στην Αφρική οι κατά κύριο λόγο εισαγόμενες από την Ινδία μοτοσυκλέτες που χρησιμοποιούν οι μοτο-ταξιτζήδες, προσφέρουν μία φθηνή λύση μετακίνησης την ώρα που οι δημόσιες συγκοινωνίες απέχουν έτη φωτός από την επάρκεια. Αποκαλούνται με διάφορα ονόματα, όμως σε ολόκληρη την ανατολική Αφρική έχει επικρατήσει το «Μπόντα Μπόντα» χωρίς κανείς να ξέρει πώς προέκυψε η ονομασία αυτή. Το πιθανότερο είναι να έχει βγει μεταφράζοντας τον μονοκύλινδρο ήχο…

Με τις περισσότερες αφρικανικές χώρες να επιτρέπουν την εισαγωγή ινδικών μοτοσυκλετών, όπως των Bajaj, χωρίς την επιβολή πρόσθετων δασμών και με την χρηματοδότηση για μοτοσυκλέτες να γίνεται για πρώτη φορά διαθέσιμη, οι μοτοσυκλετιστές στην Αφρική αυξάνονται με τεράστιο ρυθμό. Είναι χαρακτηριστικό πως σε ορισμένες χώρες μιλάμε για ποσοστά αυξήσεων στις πωλήσεις σε μία τάξη μεγαλύτερη του 12.000% μέσα σε μία πενταετία, καθώς από εκεί που πωλούνταν μερικές εκατοντάδες μοτοσυκλέτες, οι παραγγελίες ξεπέρασαν τα χιλιάδες μοντέλα.

Με αυτή την τρομακτική αύξηση νέων μοτοσυκλετιστών, είναι λογικό να ανθήσει και το επάγγελμα του μοτο-ταξιτζή που εξίσου γρήγορα άρχισε να πάσχει από κορεσμό. Οι πρώτοι ταξιτζήδες γνώρισαν την ευκαιρία της οικονομικής ανεξαρτησίας σε χώρες που κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να συμβεί, κι έτσι σύντομα το αποτέλεσμα ήταν να υπάρχουν πολλοί περισσότεροι από όσους πρακτικά μπορούσε να σηκώσει η ζήτηση. Σε αυτό βοήθησε απόλυτα και η πλήρης απουσία νομικού πλαισίου και σχεδιασμού, που διέπει το σύνολο των χωρών που δραστηριοποιούνται οι  «Μπόντα Μπόντα». Για να καταπολεμήσουν την υπερπροσφορά, οι μοτο-ταξιτζήδες της Αφρικής άρχισαν να καστομάρουν τις μοτοσυκλέτες τους, ώστε να τραβήξουν τα βλέμματα, αποτελώντας ελκυστικότερη λύση για τον υποψήφιο πελάτη. «Και στην ζούγκλα το ίδιο κάνουν τα ζώα για να προσελκύσουν το θηλυκό ή το θήραμά τους. Υπάρχουν πουλιά που διακοσμούν τις φωλιές τους με κάθε χρωματιστό αντικείμενο που θα βρουν», είναι η εξήγηση που δίνει ένας από αυτούς για την πρακτική που ακολουθούν.

Μέχρι εδώ όμως τα πράγματα δεν είχαν γίνει τσίρκο. Τσίρκο θα γινόντουσαν μόνο όταν ένας Ολλανδός συγγραφέας – καλλιτέχνης, θα συνεργαζόταν με έναν σχεδιαστή μόδας από την Ουγκάντα, διαμορφώνοντας μερικούς μοτο-ταξιτζήδες σε πραγματικό θίασο, αλλάζοντας παράλληλα τις συνήθειες των μοτο-ταξί.

Ο Ολλανδός Hoek ονόμασε την καλλιτεχνική αυτή παρέμβαση «Παραφροσύνη Μπόντα Μπόντα» αν και η τρέλα ήταν μάλλον δική του. Έπεισε μερικούς μοτο-ταξιτζήδες πως μονάχα με το customάρισμα των μοτοσυκλετών δεν θα ξεχωρίσουν κι έπρεπε να κάνουν το ίδιο και για τους εαυτούς τους. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπετε στις φωτογραφίες και έχει οδηγήσει τον Hoek σε δύο εκθέσεις φωτογραφίας, αν και τυπικά η ονομασία είναι λάθος. Κι αυτό γιατί παρόλο που στην ανατολική Αφρική ο όρος «Μπόντα Μπόντα», είναι ο πιο συνηθισμένος, συγκεκριμένα στο Ναϊρόμπι την πρωτεύουσα της Κένυας, τα μοτο-ταξί ονομάζονται «πίκι-πίκι». Είναι μία μικρή παρέμβαση βέβαια αυτή, μπροστά στην μόδα που ξεκίνησε ο Ολλανδός στο Ναϊρόμπι, την στιγμή που στην διπλανή Ουγκάντα, οι μοτο-ταξιτζήδες προσπαθούν να ξεχωρίσουν προσφέροντας στους πελάτες κράνη και ανακλαστικά γιλέκα… ενώ πλέον οργανώνονται μέσα από εφαρμογές κινητών που επίσης τα τελευταία χρόνια η χρήση τους έχει εκτοξευθεί

 

Πηγή έπνευσης του Ολλανδού μεταξύ άλλων είναι οι: Mad Max Driver, Machette, Vibze, Ghost Rider, Red Devil, Lion, The Rasta Driver αν και πολλοί στο Ναϊρόμπι δεν αναγνωρίζουν ορισμένες από τις προελεύσεις αυτές, αγνοώντας πχ, τον "Machette"

Με ποιους τρόπους κλέβουν τις μοτοσυκλέτες

Συνήθεις τακτικές για ξέρουμε πως να προστατευτούμε
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

30/1/2018

Όσοι έχουν πέσει θύματα κλοπής, συνήθως μένουν σοκαρισμένοι με τον τρόπο και την εφευρετικότητα των κλεφτών. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει μέχρι στιγμής κάποιος τρόπος άμυνας που να μας εξασφαλίζει πλήρη προστασία. Όμως αν ξέρεις ποιες κατηγορίες κλεφτών υπάρχουν και ποιες μεθόδους χρησιμοποιούν, σίγουρα θα σε βοηθήσει να προστατευτείς σε μεγάλο βαθμό και τουλάχιστον να αποτρέψεις τους περισσότερους από αυτούς να βάλουν τα βρώμικα χέρια τους στην μοτοσυκλέτα σου.

Μικροαπατεώνας-“πρεζάκι”
Αυτή η κατηγορία των κλεφτών συνήθως βάζει στόχο δίκυκλα που είχαν οι ίδιοι ή φίλοι τους και γνωρίζουν πώς να τα βάζουν μπροστά, ακόμα και χωρίς εργαλεία. Παπιά, scooter και παλαιάς τεχνολογίας μοτοσυκλέτες είναι τα βασικά θύματά τους. Δρουν μόνοι τους ή σε μικρές παρέες και κλέβουν ότι τους είναι εύκολο να σπρώξουν με τα χέρια.
Έχουν “άκρες” για να πουλήσουν μεμονωμένα ανταλλακτικά (αλουμινένιες ζάντες για παπιά, μεγάλα καρμπιρατέρ κ.τ.λ.), είτε μέσα στις παρέες τους, είτε σε συνεργεία, είτε μέσω αγγελιών.

 

Πως τους αποτρέπεις;

 Ένα καλό λουκέτο και το κλείδωμα σε σταθερό σημείο (π.χ. κολόνες) συνήθως τους βάζει σε μπελάδες και τα παρατάνε (οι συγκεκριμένοι). Οι συναγερμοί πάλι όμως όχι, απλά γιατί βρίσκονται σε κίνηση εκείνη την στιγμή νιώθοντας πως η βασική "δουλειά" έχει γίνει.. 

Γυρολόγοι οι “Ημι-επαγγελματίες”
Το βασικό τους επάγγελμα δεν είναι η κλοπή δικύκλων, αλλά αν τους το κάνεις εύκολο δεν έχουν κανένα πρόβλημα να φορτώσουν στο van ή στην καρότσα του φορτηγού οποιαδήποτε μοτοσυκλέτα και να την πουλήσουν ακόμα και για παλιοσίδερα με το κιλό.

Πολλές φορές δεν ξέρουν καν την αξία του δικύκλου που έκλεψαν και σπάνια το κριτήριο επιλογής έχει να κάνει με το μοντέλο. Κάποιοι από αυτούς δρουν πιο οργανωμένα και δέχονται “παραγγελίες”, αλλά σπάνια έχουν τις γνώσεις για να τις εκτελέσουν!

Από αυτούς κινδυνεύουν δίκυκλα που είναι εκτεθειμένα για μεγάλα χρονικά διαστήματα στα βλέμματα των περαστικών ή δείχνουν βρώμικα και παραμελημένα.  

 

Πως τους αποτρέπεις;

Το κλείδωμα σε σταθερό σημείο και η δυσκολία να μεταφέρουν το δίκυκλο έως το φορτηγό τους είναι τα μόνα που αποτρέπουν τους συγκεκριμένους.

Παραγγελιοδόχοι μικρού και μεσαίου επιπέδου
Σε αυτή την κατηγορία εντάσσονται οι περισσότεροι κλέφτες δικύκλων. Βγάζουν χρήματα συνεργαζόμενοι με συνεργεία ή καταστήματα πώλησης δικύκλων. Δρουν με συγκεκριμένα κριτήρια και επιλέγουν στόχους που ξέρουν ήδη ότι έχουν πελάτες ή μπορούν να βρουν εύκολα πελάτες. Η εμπειρία, ο εξοπλισμός και οι γνώσεις τους επαρκούν για να κλέψουν τις περισσότερες σύγχρονες μοτοσυκλέτες αλλά όχι απεριόριστες, ενώ δεν έχουν αποκτήσει ακόμα βαρύ ποινικό μητρώο. Αυτό σημαίνει ότι κοιτάνε τους πιο εύκολους στόχους και προσπαθούν να αποφύγουν την σύλληψή τους.  

 

Πώς να τους αποτρέψεις;
Τους ενδιαφέρει να μην γίνουν αντιληπτοί και προσπαθούν να αποφύγουν τις χρονοβόρες και θορυβώδεις κλοπές. Παρακολουθούν τα θύματά τους και κάνουν εκτίμηση του κινδύνου, οπότε ένα κλειστό γκαράζ, ένας δυνατός συναγερμός και ένα καλής ποιότητας λουκέτο είναι η τελευταία επιλογή που θα έκαναν.

Επαγγελματίες και συμμορίες
Μπαινοβγαίνουν συχνά στις φυλακές για διάφορα αδικήματα, οπότε έχουν αποκτήσει αρκετό θράσος για να τολμούν να κλέβουν δίκυκλα μέρα μεσημέρι, μπροστά στα μάτια του ιδιοκτήτη. Η σύλληψη από την αστυνομία τους είναι αδιάφορη. Έχουν τα πάντα από εξοπλισμό και το μόνο κριτήριο για το ποιο δίκυκλο θα κλέψουν, έχει να κάνει μόνο με τις απαιτήσεις του πελάτη τους και όχι με τον βαθμό δυσκολίας. Συνήθως έχουν οι ίδιοι στην κατοχή τους συνεργεία και καταστήματα πώλησης των κλοπιμαίων. Παρακολουθούν τα θύματά τους και ξέρουν με κάθε λεπτομέρεια τι θα χρειαστεί να κάνουν για να πάρουν αυτό που θέλουν. Χρησιμοποιούν πληροφοριοδότες και αν χρειαστεί έρχονται σε προσωπική επαφή με τα θύματά τους. Κάποιοι από αυτούς κάνουν τουρισμό-κλοπών σε άλλες χώρες.
 
Πώς να τους αποτρέψεις;
Δυστυχώς δεν μπορείς να κάνεις κάτι όταν ο κλέφτης δεν φοβάται να συλληφθεί από την αστυνομία και έχει για σπίτι του τις φυλακές. Ένα σύστημα εντοπισμού GPS-Tracking ίσως σε βοηθήσει να βρεις το δίκυκλό σου ή τμήματά του. Για να τους αποτρέψεις πάντως δεν υπάρχει κάτι. Ούτε κάμερες παρακολούθησης, ούτε συναγερμοί, ούτε υπόγεια γκαράζ, ούτε η παρουσία της αστυνομίας τους τρομάζει. Ζουν μέσα στις φυλακές και το μόνο που ξέρουν να κάνουν έξω από αυτές είναι να κλέβουν.

 

Καθώς όμως δεν γίνεται να επιλέξεις εκείνον που θα προσπαθήσει να κλέψει την μοτοσυκλέτα σου, και καθώς το κακό έχει παραγίνει με την αστυνομία να μην είναι σε θέση να περιορίσει το φαινόμενο των κλοπών, αυτές είναι ορισμένες γενικές οδηγίες που αν και γενικά γνωστές, τις υπενθυμίζουμε με στόχο να περιορίσουμε το μεγάλο πρόβλημα των κλοπών.

Γενικοί κανόνες ασφαλείας

Οι πιλοτές των πολυκατοικιών δεν προσφέρουν καμία προστασία από τους κλέφτες

Τα λουκέτα δισκόφρενου προσφέρουν πολύ μικρή προστασία. Όταν τα χρησιμοποιείτε, να τα βάζετε στο πίσω δισκόφρενο ανάμεσα στη δαγκάνα και το ψαλίδι και όχι στο εμπρός δισκόφρενο. Σε κάθε περίπτωση προτιμήστε τα κλασικά πέταλα

Οι συναγερμοί μπορεί να ακούγονται, αλλά κανένας πια δεν δίνει σημασία στους δημόσιους χώρους.

Παρ’ όλα αυτά μπορούν να αποτρέψουν ένα μεγάλο ποσοστό κλοπών, οπότε καλό είναι να έχετε έναν στη μοτοσυκλέτα σας.

Βάλτε σύστημα εντοπισμού GPS-tracking

Όταν αγοράζετε δίκυκλο μην δέχεστε ως δώρο κλειδαριές ασφαλείας, λουκέτα και πέταλα από κανένα κατάστημα ή συνεργείο. Μην βάζετε συναγερμούς σε συνεργεία που δεν γνωρίζετε την αξιοπιστία και το παρελθόν τους

Όσο λιγότεροι βλέπουν τη μοτοσυκλέτα σας, τόσο λιγότεροι θα είναι και οι κλέφτες που θα την βάλουν στο μάτι. Οπότε μην την εκθέτετε συχνά σε σημεία που μπορεί να στοχοποιηθεί

Αν κλαπεί η μοτοσυκλέτα σας, δηλώστε τη στην αστυνομία. Ποτέ μην δώσετε χρήματα σε αγνώστους για να σας την φέρουν πίσω. Πιθανότατα δεν έχουν καν τη μοτοσυκλέτα σας κι απλώς διάβασαν την αγγελία με την κλοπή της.

Όταν αγοράζετε μεταχειρισμένη μοτοσυκλέτα, να αποφεύγετε πάντα όσες έχουν πάνω τους εξαρτήματα από άλλα μοντέλα της ίδιας ή άλλης εταιρείας.