Τεχνική ανάλυση Honda E-Clutch: Ένα αυτόματο και συμβατικό κιβώτιο μαζί

Από την Formula 1 στη μοτοσυκλέτα σου
1
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

22/12/2023

Η ιστορία της Honda με τα αυτόματα και ημί-αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων ξεκινά σχεδόν από την ίδρυσή της, αφού το πρώτο παπί είχε φυγοκεντρικό  συμπλέκτη, καταργώντας την ανάγκη χρήσης της μανέτας του συμπλέκτη για την οδήγησή του. Ήταν ένα από τα βασικά στοιχεία της τεράστιας εμπορικής επιτυχίας του σε όλο τον πλανήτη, καθώς εκείνη την εποχή η οδήγηση οποιουδήποτε δίκυκλου απαιτούσε από τον αναβάτη να κάνει δεκάδες περίπλοκους χειρισμούς ταυτόχρονα και συντονισμένα, μόνο και μόνο για να ξεκινήσει!

Μέχρι και το αβάνς έπρεπε να ρυθμίζεις με έναν λεβιέ στο τιμόνι, για να μην πούμε για τους λεβιέδες ταχυτήτων που οι περισσότεροι ήταν στο δεξί πόδι και κάποιοι από αυτούς ήταν ταυτόχρονα και η μανιβέλα! Να μην πούμε για εκείνες που είχαν λεβιέ ταχυτήτων στο χέρι και ο συμπλέκτης ήταν στο πόδι. Έπρεπε να είσαι ζογκλέρ, μόνο και μόνο για να τις βάλεις μπροστά και να ξεκινήσεις. Φαντάσου τί έπρεπε να κάνεις για να τις οδηγήσεις γρήγορα και πόση διαφορά στην ευκολία οδήγησης για όλους είχε το ημί-αυτόματο κιβώτιο των παπιών της Honda. Από τότε έως σήμερα η Honda έχει δοκιμάσει και έχει κατασκευάσει μοτοσυκλέτες με κάθε τύπο αυτόματου ή ημί-αυτόματου κιβωτίου ταχυτήτων έχει σκεφτεί η ανθρωπότητα. Πέρα λοιπόν από τα ημί-αυτόματα παπιά και τα αυτόματα CVT scooter που γνωρίζουμε όλοι και χρησιμοποιούνται απ’ όλους τους κατασκευαστές, η Honda έχει βγάλει στην παραγωγή μοτοσυκλέτα με υδραυλικό αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων (στο DN-01) και ηλεκτρονικά ελεγχόμενο διπλού συμπλέκτη (DCT) που χρησιμοποιεί στους δικύλινδρους εν σειρά κινητήρες των NC 750 (X-ADV 750, Forza 750, NC750X κ.τ.λ.) και των 1100 κυβικών του CRF1100 Africa Twin / NT 1100, το οποίο είχε κάνει το ντεμπούτο του στους V4 κινητήρες των VFR 1200 F και Crosstourer 1200.

2

Φέτος στην έκθεση της EICMA έρχεται να προστεθεί άλλος ένας τύπος ημί-αυτόματου κιβωτίου ταχυτήτων με την εμπορική ονομασία E-Clutch, το οποίο έχουν τα νέα τετρακύλινδρα εν σειρά CB650F/CBR650R. Σχεδιαστικά και κατασκευαστικά, το E-Clutch δεν έχει απολύτως καμία σχέση με το DCT, πέρα από το γεγονός πως και τα δύο εξελίχθηκαν στους αγώνες αυτοκινήτου. Τo κιβώτιο διπλού συμπλέκτη εξελίχθηκε και χρησιμοποιήθηκε από την Porsche στους αγώνες αντοχής, όπως o 24ωρος του LeMans. Τα κιβώτια με αυτοματοποιημένο συμπλέκτη όπως το E-Clutch, χρησιμοποιήθηκαν και εξελίχθηκαν στη Formula 1. Από μόνο του αυτό σημαίνει πως είναι ελαφρύ και δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στις επιδόσεις και τον έλεγχο του οχήματος. Πράγματι, οι εκδόσεις των νέων CB650R/CBR650R με E-Clutch ζυγίζουν μόλις δύο κιλά παραπάνω από τις εκδόσεις με το συμβατικό κιβώτιο. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, οι εκδόσεις DCT του Africa Twin έχουν διαφορά 11 κιλά και στην περίπτωση των NC750X η διαφορά είναι στα 10 κιλά.

4

Πέρα από το σημαντικά μικρότερο βάρος, το E-Clutch  έχει και μερικά άλλα πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα αν το θέμα μας είναι οι σπορ μοτοσυκλέτες.

Το πρώτο και κυριότερο είναι πως μπορεί να προσαρμοστεί σε οποιοδήποτε συμβατικό κιβώτιο ταχυτήτων μοτοσυκλέτας, χωρίς να χρειάζεται κάποια ακριβή προσαρμογή στα μηχανικά του μέρη. Το δεύτερο είναι πως ο συνολικός όγκος των επιπλέον εξαρτημάτων του συστήματος δεν απαιτεί εξειδικευμένο σχεδιασμών πλαισίων, ούτε επηρεάζει την χωροταξία του κινητήρα. Έτσι η Honda μπόρεσε και το έβαλε σε μια μοτοσυκλέτα που ήδη είχε στην παραγωγή και σε έναν κινητήρα που η έχει της σχεδιαστικές του ρίζες στον τετρακύλινδρο των CBR600F4.

Πώς όμως δουλεύει το E-Clutch και γιατί είναι η καλύτερη επιλογή ανάμεσα στους υπόλοιπους τύπους ημί-αυτόματων και αυτόματων κιβωτίων ταχυτήτων για σπορ μοτοσυκλέτες;

Η Honda στο Press-Kit ισχυρίζεται πως το E-Clutch για πρώτη φορά επιτρέπει στον αναβάτη να ξεκινά, να αλλάζει ταχύτητες και να σταματά χωρίς να χρειάζεται να αγγίξει τη μανέτα του συμπλέκτη. Στην πραγματικότητα βέβαια, ακριβώς το ίδιο έκανε και ο αναβάτης των Yamaha FJR 1300A και μάλιστα για την αλλαγή των ταχυτήτων μπορούσε να πατήσει δύο κουμπάκια στο τιμόνι. Οι διαφορές του αυτοματοποιημένου κιβωτίου της Yamaha FJR 1300A από το E-Clutch της Honda είναι πως το σύστημα της Yamaha έχει το διπλάσιο βάρος (4 κιλά αντί για 2 κιλά) και η Honda διατηρεί την μανέτα του συμπλέκτη, επιτρέποντας στον αναβάτη να ελέγχει ο ίδιος το πατινάρισμα  όπως και όποτε το επιθυμεί. Αυτή είναι η θεμελιώδης διαφορά του E-Clutch από όλα τα υπόλοιπα αυτοματοποιημένα κιβώτια ταχυτήτων και η βασική ομοιότητά του με τα κιβώτια της Formula 1, όπου επίσης ο οδηγός είναι την δυνατότητα χρήσης του συμπλέκτη για τις εκκινήσεις.

6

Για να το επιτύχει αυτό χρησιμοποιεί ένα σύνθετο σύστημα αισθητήρων που ενημερώνουν την κεντρική μονάδα διαχείρισης για το άνοιγμα του γκαζιού, τις στροφές του κινητήρα, τη θέση του λεβιέ ταχυτήτων, τη θέση του λεβιέ πίεσης των ελατηρίων των δίσκων του συμπλέκτη, τη θέση του άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων και έχει δύο μικρά ηλεκτρικά μοτέρ για την σύμπλεξη/αποσύμπλεξη του συμπλέκτη. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μόνο ένα μοτεράκι για την αποσύμπλεξη και η σύμπλεξη να γίνεται με την δύναμη των ελατηρίων, αλλά τα δύο μοτεράκια προσφέρουν μεγαλύτερη ακρίβεια στη διαδικασία σύμπλεξης/αποσύμπλεξης.

Στην πράξη, τα δύο μοτεράκια του E-Clutch αποσυμπλέκουν τους δίσκους του συμπλέξτη όταν οι στροφές του κινητήρα πλησιάσουν το ρελαντί και ταυτόχρονα η μοτοσυκλέτα μειώσει ταχύτητα πλησιάζοντας την ακινητοποίηση. Ό,τι κάνει δηλαδή και ο φυγοκεντρικός συμπλέκτης των παπιών, μόνο που εδώ η αποσύμπλεξη δεν γίνεται πάντα στο ίδιο φάσμα στροφών, ούτε με τον ίδιο ρυθμό.

7

Το E-Clutch μπορεί να μεταβάλει ηλεκτρονικά τον τρόπο και την ταχύτητα που γίνεται η σύμπλεξη/αποσύμπλεξη και ως αποτέλεσμα αυτής της δυνατότητας, η Honda προσφέρει τρία προγράμματα για τις αλλαγές ταχυτήτων (HARD, MEDIUM, SOFT) όπου στο HARD η διάρκεια σύμπλεξης/αποσύμπλεξης διαρκεί ελάχιστα προσομοιώνοντας τη λειτουργία των Quick-Shifter Up/Down και στο MEDIUM και SOFT η διαδικασία διαρκεί περισσότερο, ομαλοποιώντας τις αλλαγές και μαλακώνοντας την αίσθηση του λεβιέ ταχυτήτων.

Ο αναβάτης μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να πιάσει την μανέτα του συμπλέκτη και να κάνει εντελώς μόνος του όλη τη διαδικασία αλλαγής σχέσεων, καθώς ο αισθητήρας στο μοχλικό που πιέζει τους δίσκους δίνει εντολή στην κεντρική μονάδα να απενεργοποιήσει τη λειτουργία των ηλεκτρικών μοτέρ, κάτι που κάνει σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο.

Το σύστημα επαναλειτουργεί αυτόματα μετά από 5 δευτερόλεπτα αν ο κινητήρας έχει πολλές στροφές και σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο όταν έχει λίγες στροφές ώστε να είναι έτοιμο να πατινάρει ή ακόμα και να αποσυμπλέξει πλήρως τους δίσκους για να μην σβήσει ο κινητήρας.

Επιπρόσθετα, ο αναβάτης μπορεί να έχει μόνιμα απενεργοποιημένη την αυτόματη σύμπλεξη/αποσύμπλεξη.

Να ξεκαθαρίσουμε εδώ, πως το E-Clutch δεν αλλάζει μόνο του ταχύτητες και αυτές γίνονται πάντα από τον αναβάτη κουνώντας το πόδι του τον κλασσικό λεβιέ ταχυτήτων που έχουν όλες οι συμβατικές μοτοσυκλέτες.

Με βάρος μόλις δύο κιλά και χωρίς να έχει καμία επίπτωση στις επιδόσεις του κινητήρα και χωρίς να βάζει κανέναν περιορισμό στο σχεδιασμό των πλαισίων και των κινητήρων, το E-Clutch συνδυάζει τέλεια όλα τα πλεονεκτήματα των συμβατικών κιβωτίων με την βασική ευκολία ενός αυτόματου συμπλέκτη, δηλαδή την ελάχιστη κόπωση του αναβάτη μέσα στην κίνηση της πόλης.

Να πούμε επίσης, πως η χρήση συμβατικών δίσκων συμπλέκτη στο E-Clutch μειώνει στο ελάχιστο δυνατό το κόστος συντήρησής του και δεν βάζει κανένα όριο στην ροπή και την ιπποδύναμη που πρέπει να έχει ένας κινητήρας για να το χρησιμοποιήσεις με ασφάλεια.

9

 

Ετικέτες

Νέες προδιαγραφές Euro5+: Τι αλλάζουν στη ζωή μας

Έρχονται από το 2024
εθρο5
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

7/2/2023

Οι προδιαγραφές Euro 5 εξαφάνισαν πολλούς κινητήρες, όχι μόνο λόγω των αυστηρότερων ορίων στις εκπομπές ρύπων, αλλά και του υψηλού κόστους για τους κατασκευαστές να προσαρμόσουν όλους τους κινητήρες τους σε αυτές.

Οι Euro5 προδιαγραφές επέβαλαν για πρώτη φορά στους κατασκευαστές να “εγγυηθούν” πως τα συστήματα “καθαρισμού” των καυσαερίων και οι αναθυμιάσεις των καυσίμων θα λειτουργούσαν άψογα για τουλάχιστον 35.000 χιλιόμετρα.

Με απλά λόγια, ο κάθε κατασκευαστής θα έπρεπε σε κάθε έναν κινητήρα που κατασκευάζει να κάνει δοκιμές και να τον εξοπλίσει με ειδικά ηλεκτρονικά συστήματα διαχείρισης που παρακολουθούν τη λειτουργία του, ώστε να είναι βέβαιο πως για τουλάχιστον 35.000 χιλιόμετρα οι εκπομπές ρύπων του θα είναι εντός ορίων.

Τα συστήματα OBD 1 (On Board Diagnostics) που επέβαλαν ουσιαστικά οι προδιαγραφές Euro 5, παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο την ποιότητα καύσης του κινητήρα και την ποιότητα των καυσαερίων που εκπέμπει, χρησιμοποιώντας αισθητήρες που ανιχνεύουν αν ολοκληρώθηκε με επιτυχία η καύση του μείγματος μέσα στο θάλαμο καύσης, αλλά και αν ο καταλύτης “καθάρισε” αποτελεσματικά τα καυσαέρια. Ταυτόχρονα, οι κατασκευαστές θα πρέπει να “εγγυηθούν” πως το σύστημα παρακολούθησης και καθαρισμού των καυσαερίων θα λειτουργεί άψογα για τουλάχιστον 35.000 χιλιόμετρα.

Μέχρι σήμερα, αυτές οι δοκιμές μπορούσαν να γίνουν εν μέρει πρακτικά και εν μέρει θεωρητικά, κρατώντας το κόστος προσαρμογής ενός παλαιότερου κινητήρα στις προδιαγραφές Euro5 σε λογικά επίπεδα.

Συγκεκριμένα για την προσαρμογή ενός κινητήρα Euro 4 στις προδιαγραφές Euro5, ο κατασκευαστής έπρεπε να αλλάξει την ECU, να αλλάξει τον ψεκασμό, να προσθέσει κλειστό κύκλωμα για τις αναθυμιάσεις της βενζίνης στο ρεζερβουάρ και να προσθέσει αισθητήρα για την παρακολούθηση της ποιότητας των καυσαερίων μετά τον καταλύτη.

Οι Euro 5+ που ξεκινούν από το 2024 για όποιο νέο μοντέλο θα παρουσιαστεί την επόμενη χρονιά και θα ισχύσουν πλήρως για όλα τα καινούρια δίκυκλα που θα πωλούνται από το 2025. Δηλαδή το 2025 θα πρέπει όλα να έχουν προσαρμοστεί στις Euro5+ και να έχουν νέες εγκρίσεις τύπου.

euro5

Τι καινούριο φέρνουν οι Euro5+; Σε γενικές γραμμές θα κάνουν τα δίκυκλα ακριβότερα, διότι τα περισσότερα από αυτά θα χρειαστούν νέες ECU, νέους ψεκασμούς και νέες εξατμίσεις, ενώ η διαδικασία δοκιμών για την έγκριση τύπου επιβάλει πλέον τουλάχιστον 15.000 χιλιόμετρα πραγματικής χρήσης του κινητήρα και όχι θεωρητικό υπολογισμό των εκπομπών ρύπων του σε 35.000 χιλιόμετρα. Μιλάμε δηλαδή για μια ΠΟΛΥ πιο ακριβή και χρονοβόρα διαδικασία δοκιμών.

Έτσι ενώ το όριο των εκπομπών δεν αλλάζει επί της ουσίας, εν τούτοις η αλλαγή της διαδικασίας ελέγχου θα έχει επιπτώσεις στο κόστος προσαρμογής και εξέλιξης των κινητήρων.

Όμως πέρα από το κόστος και τις τεχνικές αλλαγές, οι Euro5+ φέρνουν κάτι νέο στον κόσμο των δίκυκλων, που όμως ήδη υπάρχει στα αυτοκίνητα και έχει πολύ μεγάλη σχέση με τα… ΚΤΕΟ!

Μιλάμε φυσικά για την αναγκαστική χρήση των OBD II, δηλαδή της κεντρική μονάδας παρακολούθησης λειτουργίας του κινητήρα, η οποία όχι μόνο “βλέπει” την ποιότητα λειτουργίας του κινητήρα όπως η OBD I, αλλά ΕΠΕΜΒΑΙΝΕΙ στη λειτουργία του κινητήρα αν διαπιστώσει πως οι εκπομπές ρύπων δεν είναι πλέον εντός ορίων.

euro5

Συγκεκριμένα αν διαγνώσει πως πάνω από τρεις φορές οι εκπομπές ρύπων ήταν μεγαλύτερες από τα προβλεπόμενα όρια ή αν διαπιστώσει πως η καύση του μείγματος δεν ολοκληρώθηκε σωστά για περισσότερες από τρεις φορές, τότε στον πίνακα των οργάνων θα μένει μόνιμα αναμμένη η ένδειξη σφάλματος (Check Engine) και ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να πάει στο συνεργείο να δει τι ακριβώς συμβαίνει. Επίσης η OBD II αποθηκεύει όλες τις περιπτώσεις που ο αισθητήρας “λ” και οι αισθητήρες του ψεκασμού διαγνώσουν σφάλμα.

Στην περίπτωση που το Check Engine μείνει μόνιμα αναμμένο, τότε η ECU θα περιορίζει ή ακόμα και θα διακόπτει τη λειτουργία του κινητήρα.

Εννοείται πως δεν μπορείς να περάσεις ΚΤΕΟ με αναμμένο το Check Engine (στις άλλες χώρες βρε, μην αγχώνεστε…) και εννοείται πως οποιαδήποτε μετατροπή στο σύστημα εξαγωγής (κυρίως εξαγωγής, διότι κάποια συστήματα OBD II είναι ευαίσθητα και στις αλλαγές του συστήματος εισαγωγής) θα χρειάζεται αναγκαστικά πλήρη επαναπρογραμματισμό (αν έχουν αυτή τη δυνατότητα) σε διαφορετική περίπτωση θα μειώνουν την απόδοση του κινητήρα ή θα διακόπτουν τη λειτουργία του.

Στα αυτοκίνητα αυτό συμβαίνει ήδη και συγκεκριμένα στα Diesel με AD Blue δεν παίρνει εμπρός ο κινητήρας αν το δοχείο του AD Blue αδειάσει και στα Plug-In Hybrid δεν δουλεύει ο κινητήρας εσωτερικής καύσης αν υπάρχει βλάβη στο σύστημα μπαταριών-ηλεκτροκινητήρα. Ακόμα και αν έχει βλάβη ένας αισθητήρας που σχετίζεται με την παρακολούθηση των εκπομπών ρύπων, τότε το όχημα ακινητοποιείται.

Όλα αυτά μπορεί να μην επηρεάζουν σε τίποτα τις επιδόσεις των δικύκλων, όμως θα ανατρέψουν πολλά στην αγορά – ειδικά στην Ελλάδα.

Δεν χρειάζεται να κάνουμε επιστημονική ανάλυση για να καταλάβουμε πως τα παπιά έχουν αβέβαιο μέλλον, ούτε θέλει ιδιαίτερη φαντασία για να δεις ποιος θα πληρώσει τη μεγάλη αύξηση του κόστους των νέων διαδικασιών εγκρίσεων τύπου.

Επίσης τα πράγματα γίνονται πολύ δύσκολα και για τις εταιρείες από την Κίνα που έχουν πολλούς διαφορετικούς κινητήρες και εκ των πραγμάτων θα πρέπει να τους περιορίσουν αν θέλουν να παραμείνουν ανταγωνιστικοί σε τιμές.

Ήδη οι Ιάπωνες έχουν μειώσει των αριθμό των διαφορετικού τύπου κινητήρων στο ελάχιστο