Ψυκτικό αυτός ο άγνωστος!

Ποιος ο ρόλος και η σπουδαιότητα του ψυκτικού
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

2/5/2017

Το ενδιαφέρον για τη συντήρηση της μοτοσυκλέτας βρίσκεται σε μια διαρκή άνοδο, δεδομένου και των συνθηκών που επικρατούν γενικότερα στην αγορά, οι οποίες δεν ευνοούν ιδιαίτερα την αγορά μιας καινούργιας μοτοσυκλέτας, οπότε καλό να φροντίζουμε αυτή που έχουμε…

Είναι επίσης γεγονός ότι τις περισσότερες απορίες και συζητήσεις συγκεντρώνουν τα λάδια με τον τύπο και τα διαστήματα αλλαγής τους και η αντικατάσταση των αναλώσιμων με άλλα καλύτερων επιδόσεων και χαρακτηριστικών. Αυτό όμως που πολλοί παραβλέπουν, αγνοώντας την σημασία και τον καίριο ρόλο που παίζει στην συντήρηση και την εύρυθμη λειτουργία του κινητήρα μιας μοτοσυκλέτας, είναι το ψυκτικό (ή αντι-ψυκτικό αν προτιμάτε) υγρό. Για πολλούς είναι αυτό το υγρό που μπαίνει στο ψυγείο… και τέλος. Μέγα λάθος και εξηγούμε το γιατί θα πρέπει να ασχοληθούμε πιο σοβαρά με το θέμα ακριβώς παρακάτω.

 

Σωστή συντήρηση

Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή, ξεκινώντας από το "Α". Οι υγρόψυκτες μοτοσυκλέτες διαθέτουν ένα επιπλέον σύστημα (αυτό της ψύξης) σε σχέσης με τις αερόψυκτες μοτοσυκλέτες, που –οποία έκπληξις!- όπως όλα τα υπόλοιπα συστήματα χρειάζεται τακτική συντήρηση. Αυτό συμβαίνει διότι με τον καιρό και την χρήση, το ψυκτικό υγρό γίνεται πιο τοξικό και μπορεί να διαβρώσει το εσωτερικό του κινητήρα, το ψυγείο και την αντλία νερού. Επίσης, οι σωλήνες του κυκλώματος ψύξης φθείρονται με το πέρασμα του χρόνου και πολλές φορές αποκτούν ρωγμές ή μαλακώνουν περισσότερο απ' όσο πρέπει, χτυπώντας το καμπανάκι για την αντικατάστασή τους.

 

Πότε;;;;

Η διάρκεια ζωής των ψυκτικών υγρών διαφέρει και εξαρτάται από τον τύπο του υγρού και τις συνθήκες στις οποίες χρησιμοποιείται την μοτοσυκλέτα σας. Η πρώτη ένδειξη που πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη σας –όπως και για οτιδήποτε αφορά τη μοτοσυκλέτα σας- είναι αυτή που αναγράφεται στο owner's manual και προτείνεται από τον κατασκευαστή. Γενικότερα πάντως, τα συνηθισμένα υγρά πρέπει να αλλάζονται κάθε δύο χρόνια, ενώ αυτά που έχουν ενισχυμένη διάρκεια κάθε πέντε περίπου έτη.

Συστατικά και ιδιότητες

Τα ψυκτικά υγρά αποτελούνται από διάφορα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης και της αιθυλογλυκόλης που είναι και το βασικό συστατικό, σε συνδυασμό με νερό ώστε να προσφέρει την καλύτερη δυνατή ισορροπία ανάμεσα στην προστασία από το πάγωμα, την διάβρωση και την απαγωγή της θερμότητας. Γι' αυτό, ακόμη και αν ζείτε σε περιοχές που επικρατούν πολικές θερμοκρασίες (όπως η Ελλάδα για παράδειγμα) το συγκεκριμένο υγρό είναι απαραίτητο για να εμποδίσει την διάβρωση των μεταλλικών μερών, για την λίπανση της αντλίας νερού και για την αύξηση του σημείου βρασμού. Σε ό,τι αφορά το τελευταίο, ο συνδυασμός μιας τάπας ψυγείου υψηλής πίεσης (π.χ. 14 PSI) κι ενός καλής ποιότητας ψυκτικού, δίνει σημείο πήξης τους -37,2 °C και σημείο βρασμού τους 128,8 °C (στο επίπεδο της θάλασσας, γιατί σε μεγαλύτερο υψόμετρο το σημείο βρασμού είναι χαμηλότερα, αλλά εκεί ούτως ή άλλως επικρατούν πιο κρύες συνθήκες συνήθως).

 

Σωστές προδιαγραφές

Στις σύγχρονες μοτοσυκλέτες τα κυκλώματα ψύξης –και κατ' επέκταση τα μέρη με τα οποία έρχεται σε επαφή το ψυκτικό- αποτελούνται από διάφορα υλικά, όπως σίδηρο, ατσάλι, αλουμίνιο, μαγνήσιο, χαλκός, μπρούντζος, πλαστικό και λάστιχο. Η σύνθεση του ψυκτικού πρέπει να το καθιστά κατάλληλο με όλα αυτά τα υλικά γι' αυτό θα πρέπει να σιγουρευτείτε ότι το υγρό που αγοράζετε είναι εγκεκριμένο από το εργοστάσιο για τον κινητήρα της μοτοσυκλέτας σας.

Το σύστημα ψύξης, όπως όλα τα υπόλοιπα συστήματα, χρειάζεται τακτική συντήρηση

Αν αντιληφθείτε σκουριά στο σύστημα ψύξης, θα πρέπει να το καθαρίσετε χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα χημικά προϊόντα που υπάρχουν στο εμπόριο και στη συνέχεια να γεμίσετε το κύκλωμα με καινούργιο ψυκτικό. Όταν αντικαθιστάτε το ψυκτικό, θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι θα παγιδευτεί αέρας στο κύκλωμα και θα πρέπει να κάνετε εξαέρωση πριν λειτουργήσετε κανονικά τον κινητήρα. Βρείτε τις βίδες της εξαέρωσης και ακολουθήστε την διαδικασία όπως περιγράφεται στο service manual της μοτοσυκλέτας σας, σε περίπτωση που θέλετε να κάνετε την διαδικασία μόνοι σας κι όχι σε κάποιο συνεργείο. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε ότι σχεδόν κάθε πέντε χρόνια είναι καλό να αλλάζει και ο θερμοστάτης μαζί με τις εξωτερικές σωληνώσεις. Τέλος, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι τα ψυκτικά υγρά είναι τοξικά με γλυκιά γεύση που μπορεί να προκαλέσει το ενδιαφέρον μικρών παιδιών ή και κατοικίδιων, οπότε θα πρέπει να φυλάσσονται προσεκτικά, όπως και να απομακρύνονται με κατάλληλες μεθόδους τα παλιά υγρά, κάτι στο οποίο μπορούν να σας βοηθήσουν τα συνεργεία της γειτονιάς σας.

 

Pokemon και δράκοι - Φτερά και κέρατα στις ουρές των MotoGP μοτοσυκλετών

Στην κορυφή μετρά και η παραμικρή λεπτομέρεια
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

23/9/2022

Κατά τη διάρκεια των δοκιμαστικών του Mugello στον αγώνα του 2022, ο αναβάτης εξέλιξης της Aprilia, Lorenzo Savadori, εμφανίστηκε με ένα εντυπωσιακό αεροδυναμικό βοήθημα στην ουρά, που θύμιζε πολύ την αεροτομή των F1 μονοθεσίων. Στη συνέχεια, το Noale  εγκατέλειψε το συγκεκριμένο βοήθημα, όμως λίγους μήνες μετά, η Ducati έκανε τη δική της κίνηση όσον αφορά στα βοηθήματα ουράς, που δείχνουν να έχουν έρθει για να μείνουν, ενώ στα δοκιμαστικά του Motegi την εταιρεία του Borgo Panigale ακολούθησε και η Suzuki.

Διπλά φαίρινγκ, πλαϊνά “φτερά”, σχισμές που θυμίζουν βράγχια στο φέρινγκ (S 1000 RR) και τρύπες εκατέρωθεν του προβολέα (CBR900RR), αεροτομή “κουτάλι” στο κάτω μέρος του πίσω τροχού, και τώρα αεροδυναμικά βοηθήματα στην ουρά. Ο πειραματισμός στα αεροδυναμικά βοηθήματα έχει μεγάλη ιστορία, και ακόμα μεγαλύτερο μέλλον.

Καθώς διάφοροι κατασκευαστές του MotoGP μείωναν το μέγεθος των πλαϊνών αεροδυναμικών “φτερών” των μοτοσυκλετών τους, αναζητώντας τρόπους για να αυξήσουν την ταχύτητα τους, η Aprilia εφοδίασε τη μοτοσυκλέτα του Savadori στα δοκιμαστικά του Mugello στα τέλη Μαΐου του 2022, με μια νέα αεροτομή στην ουρά. Ο Aleix Espargaro μπορεί να μην δοκίμασε την αεροτομή αυτή, δήλωσε όμως τα εξής: “Είδα τα δεδομένα από την αεροσήραγγα και έχουν ενδιαφέρον. Εκ πρώτης όψεως η αεροτομή δείχνει ένα απλό τέχνασμα του marketing, όμως κάνει διαφορά. Ναι, θυμίζει την F1, αλλά φορτίζει με βάρος κάποια σημεία και πλέον στο MotoGP αναζητούμε τις λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά. Θέλουμε μεγαλύτερη φόρτιση του πίσω μέρους της μοτοσυκλέτας, δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω περισσότερο φρένο κινητήρα και πιέζω την ομάδα να μου βρουν τρόπο να φορτίσω περισσότερο το πίσω μέρος.”

Παρά τις δηλώσεις του Espargaro για ενδιαφέροντα αποτελέσματα στις δοκιμές της αεροτομής, η Aprilia στη συνέχεια εξαφάνισε το εν λόγω βοήθημα, και κανείς δεν ξανάκουσε για αυτό.

Απ’ ότι φαίνεται η αεροτομή της Aprilia φόρτιζε μεν την ουρά της μοτοσυκλέτας, πακτώνοντας την στο έδαφος στις ευθείες με ψηλές ταχύτητες, όμως στις στροφές η δύναμη του αέρα ανέπτυσσε πλευρικές δυνάμεις που δεν ήταν επιθυμητές.  

Φτάνουμε στο  Βρετανικό GP του Silverstone, στις αρχές Αυγούστου του 2022, με τη Ducati να παίρνει τη σκυτάλη από την Aprilia, παρουσιάζοντας μια νέα σειρά αεροδυναμικών βοηθημάτων για την ουρά της Desmosedici GP, που έγιναν γνωστό και ως “ουρά Στεγόσαυρου”, “Ουρά δράκου” ή ακόμα και ως… “Pokemon”. Μια νέα εποχή αεροδυναμικών… φτερών και κεράτων έδειχνε να ανατέλλει.

Δεν ξεχνάμε πως η Ducati είναι εδώ και χρόνια πρωτοπόρα στην αεροδυναμική των αγωνιστικών μοτοσυκλετών, καθώς ήταν ο πρώτος κατασκευαστής που παρουσίασε τα γνωστά, και κοινά πλέον, αεροδυναμικά βοηθήματα στα πλάγια του φαίρινγκ των MotoGP και Superbike μοτοσυκλετών, φτερά που έχουν πλέον προσαρμοστεί ακόμα και σε γυμνά μοντέλα παραγωγής.

Οι πρώτοι αναβάτες που δοκίμασαν τα συγκεκριμένα βοηθήματα στην ουρά των MotoGP μοτοσυκλετών τους ήταν οι Enea Bastianini και Jorge Martin. Τα βοηθήματα είναι τέσσερα εξογκώματα στο πάνω μέρος της ουράς που θυμίζουν φτερά, δύο από κάθε πλευρά που αλληλοκαλύπτονται, τοποθετημένα με κλίση.

Αρχικά κανείς δεν γνώριζε ποιος ακριβώς ήταν ο στόχος της Ducati με τα συγκεκριμένα φτερά, ενώ ο Martin δήλωσε μεταξύ άλλων πως “ένιωθα πως δυσκολευόμουν λίγο περισσότερο να αλλάξω κατεύθυνση, όμως στην ευθεία είχα καλύτερη αίσθηση”.

Ο Bastianini δήλωσε πως “στο φρενάρισμα η μοτοσυκλέτα είναι πιο σταθερή, και νομίζω πως αυτό είναι το δυνατό τους σημείο.”

Τα “φτερά Στεγόσαυρου” είναι σχεδιασμένα ώστε το φτερό που βρίσκεται στο εσωτερικό της στροφής να φορτίζει τον πίσω τροχό, όταν η μοτοσυκλέτα είναι υπό κλίση (όπου ο αναβάτης έχει βγάλει το σώμα του εκτός της μοτοσυκλέτας, αφήνοντας τον αέρα να κάνει τη δουλειά του με τα φτερά), και την ίδια στιγμή το απέναντι φτερό να μην παράγει κάποια αντίθετη ή ενοχλητική δύναμη.

Μια ακόμα λειτουργία των αεροδυναμικών αυτών βοηθημάτων είναι να εξομαλύνει τη ροή του αέρα στο πίσω μέρος της μοτοσυκλέτας, κατευθύνοντας τον στο κέντρο, μειώνοντας τις αναταράξεις και βοηθώντας στην επίτευξη μεγαλύτερης τελικής ταχύτητας.

Σιγά-σιγά τα συγκεκριμένα βοηθήματα εξαπλώθηκαν σε περισσότερες MotoGP μοτοσυκλέτες της Ducati, ενώ πλέον τα χρησιμοποιούν οι Francesco Bagnaia, Jack Miller, Enea Bastianini, Luca Marini, Jorge Martin, και πιο πρόσφατα απ’ όλους ο Johann Zarco. Ακόμα δεν τα έχουν φορέσει οι Fabio di Giannantonio, Marco Bezzecchi.

Καθώς τα GP διαδέχονται το ένα το άλλο, τα συγκεκριμένα “φτερά” της Ducati έχουν αλλάξει ελαφρώς σε σχήμα, όμως σε γενικές γραμμές παραμένουν στην ίδια λογική με τα πρώτα.

Η πιο πρόσφατη εξέλιξη στο θέμα είναι η είσοδος της Suzuki στο κλαμπ με τις “φτερωτές ουρές”-λίγο πριν την έξοδο της από το MotoGP-, όπου στο GP του Motegi αποφασίστηκε να οδηγήσει ο δοκιμαστής της φίρμας Takuya Tsuda, και αντικαταστάτης του τραυματία Mir, με δυο αεροδυναμικά βοηθήματα στην ουρά που κάποιοι χαρακτήρισαν ως… “αυτιά λαγού”.

Ενδιαφέρον έχει το γεγονός πως μόλις το έμαθε ο Alex Rins επέμεινε να οδηγήσει κι εκείνος με αυτά τα βοηθήματα. Όταν η Suzuki αρνήθηκε, τους έκανε την εξής πρόταση: “αν είμαι γρήγορος τα πρώτα λεπτά, θα έρθω στα pits και θα μου βάλετε την ουρά με τα βοηθήματα.”  Η Suzuki δέχθηκε, ο Ισπανός ανέβηκε στην κορυφή των χρόνων τα πρώτα λεπτά, μπήκε στα pits και όταν βγήκε ξανά είχε την ουρά με τα αυτιά του λαγού. Πώς τα πήγε με αυτήν; Όχι και τόσο καλά, όμως χωρίς να φταίει η ουρά, καθώς είχε βγει κίτρινη σημαία και ο Rins δεν κατάφερε να σημειώσει γρήγορο χρόνο στα λεπτά που απέμεναν.

Κι η ετυμηγορία του; “Ένιωσα πιο σταθερή τη μοτοσυκλέτα όσον αφορά στο πίσω μέρος. Με τα δεδομένα της τηλεμετρίας, συγκρίνοντας την πρώτη μου έξοδο στα δοκιμαστικά με τη δεύτερη, ήμουν ικανός να φρενάρω λίγο πιο δυνατά μέσα στη στροφή. Τουλάχιστον με λιγότερα κουνήματα. Αν τα δεδομένα που έχουν συλλέξει οι τεχνικοί είναι καλά, θα χρησιμοποιήσουμε τα βοηθήματα και στον αγώνα.”

Τέλος, να θυμίσουμε την περίπτωση του Dominique Aegerter που το 2016 είχε εμφανιστεί στο τεστ του Κατάρ με τη Moto2 μοτοσυκλέτα της Kalex να φέρει δυο carbon “φτερά” στην ουρά, στο κάτω όμως μέρος της. Αυτά είχαν στόχο να… μεγιστοποιήσουν τις αναταράξεις στο πίσω μέρος της μοτοσυκλέτας ώστε να εμποδίζουν το slip-streaming και να… φρενάρουν τους αναβάτες που τον ακολουθούσαν! Άκρως επικίνδυνη εφεύρεση, που βοήθησε τελικά τον Μάρτιο του 2016, τη Dorna να απαγορεύσει τα αεροδυναμικά βοηθήματα σε Moto2 & Moto3.

Τώρα αναμένουμε να δούμε, αν μετά τις Aprilia, Ducati και Suzuki θα ακολουθήσουν κι άλλοι κατασκευαστές στη νέα αυτή κατεύθυνση, ή αν θα… βγάλουν τις ουρές τους απ’ έξω. Και φυσικά μην αποκλείουμε την πιθανότητα να δούμε σύντομα τις εν λόγω “φτερωτές ουρές” να περνούν και στις μοτοσυκλέτες παραγωγής, είτε από τα εργοστάσια, είτε από τρίτους κατασκευαστές. Και οι αεροδυναμικές αναζητήσεις συνεχίζονται ασταμάτητες.