Διώξτε το αλάτι

πώς ακριβώς καταστρέφονται οι μοτοσυκλέτες μας από το αλάτι
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

28/12/2016

Οι προβλέψεις της μετεωρολογικής υπηρεσίας που περιλαμβάνουν χιόνι και συνθήκες πάγου έχει διπλή επίδραση σε εμάς τους μοτοσυκλετιστές. Αρχικά μας καθιστά σκεπτικούς να βγούμε στους δρόμους, ενώ όταν οι συνθήκες αλλάξουν και αρχίσουμε τα χιλιόμετρα, βλέπουμε να καταστρέφεται το φινίρισμα των μοτοσυκλετών μας από το αλάτι που είχε ριχθεί για να κρατήσει τους δρόμους ανοικτούς.

Το αλάτι όταν διαλύεται στο νερό χαμηλώνει το σημείο πήξης του αποτρέποντάς το να παγώσει, αλλά έρχεται σε επαφή και με τα μέταλλα της μοτοσυκλέτας μας, και η διαβρωτική του δράση είναι πολύ ισχυρή. Ο τρόπος που το κάνει αυτό ονομάζεται συχνά ηλεκτρολυτική διάβρωση, αλλά αυτό δεν είναι ακριβές, με το δεδομένο ότι η ηλεκτρόλυση χρειάζεται μια πηγή ρεύματος. Είναι αυτό το είδος της διάβρωσης, που μετατρέπει σε πράσινη μούχλα τους πόλους της μπαταρίας μας. Με το αλάτι που μένει στην μοτοσυκλέτα -ακόμα κι όταν είναι παρκαρισμένη- είναι διαφορετικά τα πράγματα και η διαδικασία ονομάζεται γαλβανική διάβρωση, η οποία δημιουργεί τη δική της ηλεκτρική ισχύ, σαν μια μπαταρία.

Όταν δύο διαφορετικά μέταλλα είναι βυθισμένα στο νερό ένα ηλεκτρικό ρεύμα ρέει μεταξύ τους. Το πόσο ισχυρό θα είναι αυτό το ρεύμα εξαρτάται από το μέταλλο που γίνεται θετικός πόλος (άνοδος) και από ποιο γίνεται αρνητικός (κάθοδος) και τη σχετική τους θέση στον γαλβανικό πίνακα. Την πιο ισχυρή άνοδο την κάνει το μαγνήσιο, ενώ στην άλλη άκρη του πίνακα, είναι ο χρυσός, η πιο ισχυρή κάθοδος. Το αλουμίνιο και το ατσάλι που πολύ συχνά έρχονται σε επαφή σε μια μοτοσυκλέτα, απέχουν πολύ στον πίνακα και αυτό είναι πολύ ανησυχητικό όταν η γαλβανική διάβρωση ενισχύεται από το αλάτι.

Διάβρωση γίνεται ακόμη και όταν, φαινομενικά, υπάρχει μόνο ένα μέταλλο. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει απόλυτα καθαρό μέταλλο και η γαλβανική διάβρωση εμφανίζεται σε μικροσκοπικό πεδίο ανάμεσα στο κυρίως μέταλλο και τις προσμίξεις που έχουν αναμειχθεί κατά τη δημιουργία του κράματος.

Έτσι, ακόμη και ένας απλός αλουμινένιος στροφαλοθάλαμος διαβρώνεται, και ας είναι μακριά από άλλα μέταλλα, λόγω της γαλβανικής δράσης και αυτή συμβαίνει πιο γρήγορα όταν υπάρχει αλμυρό νερό και δρα σαν ηλεκτρολύτης.

Διάβρωση γίνεται ακόμη και όταν, φαινομενικά, υπάρχει μόνο ένα μέταλλο. 

Ο μηχανισμός που το εξηγεί βρίσκεται και στην χημεία του Γυμνασίου και είναι ο εξής: ένα από τα συστατικά του ατσαλιού, ο σίδηρος, χάνει από κάθε άτομό του δυο ηλεκτρόνια στην άνοδο που διαλύονται στον ηλεκτρολύτη, ενώ στην κάθοδο υπάρχει υδροξείδιο (οξυγόνο και υδρογόνο σε συνδυασμό με κάποια ελεύθερα ηλεκτρόνια) και δίνουν μορφή στο διάλυμα. Οι δύο μορφές υδροξειδίου του σιδήρου, όταν φύγει η υγρασία, ενώνονται με το οξυγόνο του αέρα για να σχηματίσουν οξείδιο του σιδήρου, την γνωστή μας από παλιά σκουριά. Το αλουμίνιο αντιδρά με το οξυγόνο πιο έντονα από ότι ο σίδηρος και σχηματίζει ένα λεπτό στρώμα οξειδίου του αλουμινίου, που προστατεύει όλα τα φτιαγμένα από αλουμίνιο εξαρτήματα, και κατά ειρωνικό τρόπο δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι το αλουμίνιο είναι λιγότερο αντιδραστικό από το ατσάλι. Αυτό θα ίσχυε εάν δεν υπήρχε το αλμυρό νερό και η γαλβανική διάβρωση, η οποία μπορεί να λειτουργήσει διαπερνώντας το στρώμα οξειδίου του αλουμινίου και να δημιουργήσει το λευκή και με όψη γούνας οξείδιο του αλουμινίου πάνω στο γυαλιστερό στροφαλοθάλαμο, το ψαλίδι και πάει λέγοντας.

Η θεραπεία; Ξεπλύνετε το αλάτι, το συντομότερο δυνατό. Λυπούμαστε, αλλά δεν υπάρχει κάποια μαγική λύση...

 

Ζάντες: Το μυστικό που ξέρουν μόνο στους αγώνες

Πως επηρεάζουν τις πιέσεις των ελαστικών
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

29/11/2019

Χυτές, σφυρήλατες, μαγνησίου ή carbon, οι ζάντες των μοτοσυκλετών έχουν πάρα πολλές παραλλαγές στον τρόπο κατασκευής τους. Αντίστοιχα, κάθε ένας από αυτούς προσδίδει διαφορετικές ιδιότητες στις ζάντες, που με τη σειρά τους επηρεάζουν τη συμπεριφορά και συνολικά τις επιδόσεις της κάθε μοτοσυκλέτας. Οι περισσότεροι όταν μιλούν για “καλές” και “κακές” ζάντες επικεντρώνονται μόνο στο βάρος τους, αλλά σπάνια θα ακούσεις για το πώς επηρεάζουν τις πιέσεις των ελαστικών. Καθώς οι ζάντες αποτελούν μη αναρτώμενο βάρος, το φαινόμενο της αδράνειας κατά την απότομη αλλαγή κατεύθυνσης της κίνησής τους πάνω-κάτω, έχει τεράστιες επιπτώσεις στη λειτουργία των αναρτήσεων. Όσο πιο ελαφριά είναι η ζάντα, τόσο πιο άμεσα αντιδρά η ανάρτηση και φυσικά οι ρυθμίσεις που κάνουμε στις αναρτήσεις έχουν μεγαλύτερη ακρίβεια. Ταυτόχρονα οι ζάντες περιστρέφονται με μεγάλη ταχύτητα, κάτι που έχει τεράστιες επιπτώσεις στους τομείς της ευελιξίας και της σταθερότητας της μοτοσυκλέτας, λόγω δημιουργίας του γυροσκοπικού φαινομένου. Έτσι δύο ολόιδιες μοτοσυκλέτες που η μία έχει χυτές αλουμινένιες ζάντες και η άλλη έχει 500-800gr ελαφρύτερες σφυρήλατες, παρουσιάζουν ελάχιστη διαφορά στατικές πάνω στη ζυγαριά, αλλά τεράστια διαφορά όταν κινούνται – ιδιαίτερα με μεγάλες ταχύτητες. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα που είχαμε ζήσει εδώ στο ΜΟΤΟ ήταν το 1999 όταν δοκιμάζαμε την βασική έκδοση της Aprilia Mille και την έκδοση R. Στη ζυγαριά μας είχαν μόλις δύο κιλά διαφορά, όμως οδηγώντας στο δρόμο και στην πίστα των Σερρών, η R έμοιαζε 30 κιλά ελαφρύτερη!

Όλα τα παραπάνω τα γνωρίζουν οι περισσότεροι αναγνώστες μας και φυσικά όσοι πληρώνουν αρκετά χιλιάρικα για να βάλουν σφυρήλατες ζάντες αλουμινίου ή μαγνησίου ή carbon στις μοτοσυκλέτες τους. Εκείνο που ελάχιστοι γνωρίζουν, είναι πως το υλικό και ο τρόπους που συσσωρεύει και εκπέμπει την θερμότητα η κάθε ζάντα, παίζει εξίσου τεράστιο ρόλο στην απόδοση των ελαστικών. Μιλάμε ξεκάθαρα για οδήγηση σε πίστα και κυρίως για αγωνιστική οδήγηση και όχι για οδήγηση στο δρόμο, που έτσι κι αλλιώς έχουμε υψηλές πιέσεις και δεν αναπτύσσονται σχεδόν ποτέ υπερβολικές θερμοκρασίες στα ελαστικά. Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο όγκος του αέρα μεταβάλλεται με την θερμοκρασία. Αυτό σημαίνει πως η πίεση των ελαστικών μεταβάλλεται όσο ζεσταίνονται τα ελαστικά (και η ζάντα). Είτε χρησιμοποιείς κουβέρτες και μπαίνεις στην πίστα με ζεστά ελαστικά (άρα και ζάντα), είτε όχι, η πίεση των ελαστικών σε κάθε γύρο που κάνεις παρουσιάζει διαφοροποιήσεις.

Το ιδανικό σενάριο για το μέγιστο κράτημα των ελαστικών θα ήταν να έχεις σταθερή πίεση και σταθερή θερμοκρασία λειτουργίας από τον πρώτο έως τον τελευταίο γύρο. Στην πραγματικότητα όμως, ο ρυθμός που οδηγάς και ο αριθμός των συνεχόμενων γύρων που κάνεις, μεταβάλει την θερμοκρασία του ελαστικού, που μεταφέρεται στη ζάντα και έτσι μεταβάλλεται η θερμοκρασία του αέρα, ο οποίος μεταβάλει τον όγκο του, άρα την πίεση! Και κάπως έτσι στους τελευταίους γύρους, η συσσώρευση θερμοκρασίας δημιουργεί συνθήκες υπερθέρμανσης και τα ελαστικά χάνουν την μέγιστη δυνατή απόδοσή τους. Οπότε σε έναν αγώνα διάρκειας 25-30 λεπτών, θα πρέπει να αποφασίσεις με τί πιέσεις θα ξεκινήσεις, ώστε (ανάλογα με τον τύπο του ελαστικού, τον ρυθμό οδήγησης και την θερμοκρασία περιβάλλοντος/ασφάλτου) να αποφύγεις την υπερθέρμανση στους τελευταίους γύρους. Το αλουμίνιο ως μέταλλο απορροφά και εκπέμπει ταχύτερα την θερμότητα από και προς το ελαστικό και γι΄αυτό είναι ιδανικό για αγώνες που γίνονται σε βροχή ή με θερμοκρασίες περιβάλλοντος κάτω από του 20⁰C. Οι ζάντες μαγνησίου (ανάλογα το κράμα) και κυρίως οι ζάντες carbon, είναι καλύτερες όταν έχει ζέστη, διότι δεν συσσωρεύουν τόσο πολύ την θερμοκρασία που έρχεται από τα ελαστικά, διατηρώντας για μεγαλύτερο διάστημα σταθερές τις πιέσεις και με αυτόν τον τρόπο διατηρούν για περισσότερους γύρους το μέγιστο κράτημα των ελαστικών.