Riding Tips: Μαθαίνοντας τα φρένα

Πως αποφεύγονται οι πτώσεις στα φρένα
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

27/3/2017

Όσο παράξενο και εξωφρενικό κι αν σας φαίνεται, οι περισσότερες πτώσεις των λιγότερο έμπειρων αναβατών στα φρένα οφείλεται στο γεγονός ότι η ταχύτητά τους ήταν μικρότερη απ΄όση θα έπρεπε!

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα και εκείνο με την μεγαλύτερη συχνότητα, είναι η πτώση από μπλοκάρισμα του εμπρός τροχού στα φρένα στην είσοδο της στροφής. Επειδή βλέπουν στην τηλεόραση τους κορυφαίους αναβάτες του κόσμου να παθαίνουν το ίδιο στους αγώνες, νομίζουν ότι η αιτία είναι το οριακό φρενάρισμα, ενώ στη δική τους περίπτωση η αιτία είναι το υπερβολικό φρενάρισμα. Οι περισσότεροι θα είχαν γλιτώσει την τούμπα αν είχαν αμολήσει τα φρένα πιο νωρίς ή είχαν φρενάρει λιγότερο και είχαν μπει στη στροφή με μεγαλύτερη ταχύτητα, αντί να συνεχίζουν να φρενάρουν με όλη τους τη δύναμη και ταυτόχρονα να πλαγιάζουν την μοτοσυκλέτα για να στρίψει. Έχουμε δει δεκάδες φορές αναβάτες να πέφτουν από μπλοκαρισμένα φρένα με 50km/h στην είσοδο μιας στροφής που εύκολα μπορείς να έχεις ταχύτητα εισόδου πάνω από 80km/h. Να πέσεις από υπερβολική ταχύτητα εισόδου ή οριακό φρενάρισμα είναι ηρωικό και αποδεκτό με τη λογική ότι κινείσαι στα όρια της πρόσφυσης, όμως να πέφτεις επειδή προσπάθησες να στρίψεις όσο πιο αργά γίνεται είναι… μη απαραίτητο!  

Πως μπορούμε αποφύγουμε τέτοιου είδους πτώσεις; Υπάρχουν δύο βασικές ασκήσεις που θα σας κάνουν μάγκες στο φρενάρισμα και θα σας βοηθήσουν να αυξήσετε την ταχύτητά σας στις στροφές. Η πρώτη και η πλέον βασικότερη είναι να μάθετε να φρενάρετε οριακά με την μοτοσυκλέτα εντελώς όρθια. Χρειάζεστε μια ευθεία μερικών μέτρων που να σας επιτρέπει να αναπτύξετε εύκολα ταχύτητα 50-60km/h μέχρι τη μέση της, ώστε να έχετε άλλη τόση απόσταση ελεύθερη για το φρενάρισμά σας. Ένα εμφανές σημάδι στην άκρη του δρόμου, περίπου στην μέση της ευθείας είναι ότι πρέπει. Αν μπορείτε να βάλετε και έναν φίλο σας να κάθεται ακριβώς δίπλα στο σημάδι αυτό, ακόμα καλύτερα. Αναπτύξτε και σταθεροποιήστε την ταχύτητά σας στα 50km/h. Με τη μοτοσυκλέτα να κινείται σταθερά με 50km/h βγάλτε το αριστερό σας χέρι από το τιμόνι! Φτάνοντας ΑΚΡΙΒΩΣ δίπλα από το σημάδι που κάθεται ο φίλος σας πατήστε ΑΠΟΤΟΜΑ με το ΕΝΑ δάκτυλο τη μανέτα του εμπρός φρένου με όλη σας τη δύναμη μέχρι η ταχύτητα να πέσει στα 20-30km/h.

Τι θα συμβεί;

Πρώτον ο φίλος σας θα επιμένει ότι φρενάρατε δυο-τρία μέτρα πριν το σημάδι, ενώ εσείς θα επιμένετε ότι φρενάρατε μετά το σημάδι. Δίκιο θα έχει ο φίλος σας και όχι εσείς!  

Δεύτερον, παρά το γεγονός ότι η μοτοσυκλέτα ήταν τελείως όρθια και εσείς κρατούσατε ευθεία το τιμόνι με το δεξί σας χέρι, εν τούτοις μόλις αγγίξατε τη μανέτα του φρένου το τιμόνι άρχισε να στρίβει! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχετε μάθει να μεταφέρετε το βάρος του πάνω μέρους του σώματός σας στο τιμόνι, αντί να στηρίζεστε με τα πόδια σας στο ρεζερβουάρ και να μεταφέρετε την ορμή του σωματικούς σας βάρους στο κέντρο της μοτοσυκλέτας. Επαναλάβετε την άσκηση αυτή μέχρι ο φίλος σας να σας πει ότι όντως αρχίσατε να φρενάρετε ΑΚΡΙΒΩΣ στο σημάδι και αυξήστε σταδιακά την πίεση στο φρένο μέχρι να αρχίσει να μπαίνει το ABS ή να μπλοκάρει ο εμπρός τροχός. Όταν φτάσετε στο σημείο να φρενάρετε με το ένα χέρι στο τιμόνι, τόσο δυνατά που να μπαίνει το ABS ή να μπλοκάρει ο εμπρός τροχός και ταυτόχρονα η μοτοσυκλέτα να συνεχίσει να κινείται σε ευθεία πορεία χωρίς να στρίβει το τιμόνι, τότε θα έχετε μάθει να φρενάρετε οριακά.

Μετά από δεκάδες επιτυχημένα οριακά φρεναρίσματα μπορούμε να πάμε στη δεύτερη άσκηση που αφορά την ταχύτητα εισόδου στη στροφή. Και αυτή η άσκηση γίνεται μόνο με το δεξί χέρι στο τιμόνι. Τώρα το σημείο φρεναρίσματος βρίσκεται μερικά μέτρα πριν τη στροφή. Ξεκινάμε φρενάροντας με μικρή δύναμη στη μανέτα, αλλά πάντα άμεσα και με ακρίβεια στο σημείο φρεναρίσματος. Αμολάμε το φρένο και μπαίνουμε στη στροφή χωρίς να ανοίξουμε το γκάζι. Θα διαπιστώσετε αμέσως ότι η μοτοσυκλέτα κλείνει την γραμμή της περισσότερο απ’ ότι είχατε υπολογίσει και ότι όσο πιο αργά μπαίνετε στη στροφή τόσο πιο έντονα κλείνει τη γραμμή της προς το εσωτερικό της. Ίσως μάλιστα αναγκαστείτε να ανοίξετε πάλι το γκάζι για να διατηρήσετε την γραμμή σας. Όσο αυξάνετε την ταχύτητα εισόδου σας, τόσο πιο εύκολα κρατάει τη γραμμή της η μοτοσυκλέτα και η ανάγκη για άνοιγμα του γκαζιού θα μετατοπίζεται όλο και περισσότερο προς την έξοδο της στροφής.

Οι ασκήσεις αυτές δεν χρειάζεται να γίνουν με μεγάλες ταχύτητες, ούτε φυσικά να τα δώσετε όλα από την πρώτη στιγμή. Αντίθετα θα καταλάβετε περισσότερα πράγματα αν τις κάνετε με μικρότερες ταχύτητες, διότι οι αντιδράσεις της μοτοσυκλέτας είναι πιο έντονες στους χειρισμούς σας.

Στο σημείο αυτό να πούμε ότι οι σχολές αγωνιστικής οδήγησης και όσοι γενικά κάνουν σεμινάρια και μαθήματα οδήγησης για αρχάριους ή πιο έμπειρους αναβάτες, χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους ή ακολουθούν διαφορετική σειρά σχετικά με το τί θα σας μάθουν πρώτο και τί δεύτερο. Κάποιοι ξεκινούν με την ταχύτητα εισόδου και μετά πάνε στα φρένα. Τις περισσότερες φορές η αιτία για αυτό είναι ο εξοπλισμός, ο χώρος και ο σκοπός της κάθε σχολής. Οι σχολές ασφαλούς οδήγησης έχουν σαφώς άλλη μεθοδολογία από τις αμιγώς αγωνιστικές. Όλες είναι σωστές και έχουν αποτέλεσμα, αρκεί να τις παρακολουθήσετε από την αρχή έως το τέλος και να μην αρχίσετε να τις μπλέκετε μεταξύ τους ή να τις εφαρμόζετε αποσπασματικά.

  

   

Στιλ οδήγησης & σκελετός ελαστικών

Πως επηρεάζει τη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας μας
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

31/1/2018

Αφορμή για αυτό το άρθρο ήταν το τεστ του νέου Harley Davidson Fat Bob. Την συγκεκριμένη μοτοσυκλέτα την είχαμε πάρει πριν περίπου έναν μήνα για τις ανάγκες δοκιμής του περιοδικού, ωστόσο εξαιτίας δημοσιογραφικών ταξιδιών η φωτογράφησή της αναβλήθηκε μέχρι πριν λίγες μέρες, που ήρθε ξανά στα χέρια μας. Στο διάστημα που μεσολάβησε, η μοτοσυκλέτα είχε κάνει περίπου 700 χιλιόμετρα μέσα στην Αθήνα, ως μοτοσυκλέτα test ride για τους πελάτες του καταστήματος της H-D Athena. Παρά το γεγονός ότι τα ελαστικά δεν είχαν καμία απολύτως οπτική ένδειξη φθοράς της γόμμας τους, εν τούτοις ήταν ολοφάνερο ότι κάτι είχε αλλάξει στη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας στις εισόδους των στροφών.

Υπήρχε μια μικρή άρνηση να πλαγιάσει στην αρχή και αμέσως μετά πλάγιαζε κάπως γρήγορα, δίνοντάς σου ταυτόχρονα την αίσθηση ότι σηκώνεται το πίσω μέρος της μοτοσυκλέτας. Η αίσθηση αυτή ήταν μικρής κλίμακας και αν δεν είχαμε οδηγήσει τη μοτοσυκλέτα πριν ένα μήνα με σχεδόν καινούρια λάστιχα, πιθανόν να μην γινόταν αντιληπτή ή να την θεωρούσαμε ως μέρος της συνολικής συμπεριφοράς της μοτοσυκλέτας.

Για αυτό όμως πασχίζουμε οι δοκιμές να έχουν μεγάλη διάρκεια και για αυτό κάνουμε χιλιόμετρα πριν γράψουμε (οι μόνοι που ακόμα προσπαθούμε να κάνουμε τα πράγματα όπως πρέπει): Δύο ημέρες αργότερα η μοτοσυκλέτα σταμάτησε να εμφανίζει αυτό το σκαλοπάτι όταν την πλάγιαζες στις στροφές!

Σε τι λοιπόν οφείλεται αυτή η αλλαγή της συμπεριφοράς των ελαστικών, από τη στιγμή μάλιστα που δεν υπάρχει φθορά στη γόμμα τους;

Η απάντηση βρίσκεται φυσικά στον σκελετό. Το Fat Bob έχει βάρος 308 κιλά και όταν την οδηγείς όρθια και με μικρές ταχύτητες, ο σκελετός του πίσω ελαστικού (κυρίως) χάνει την ομαλή καμπυλότητά του στο κέντρο. Με άλλα λόγια γίνεται επίπεδος, δημιουργώντας αυτό το σκαλοπάτι. Όταν οδηγήσαμε την μοτοσυκλέτα για αρκετά χιλιόμετρα σε στροφές επαρχιακών δρόμων για την φωτογράφιση, αλλά και με υψηλές ταχύτητες κατά την διάρκεια των μετρήσεων, ο σκελετός επανήλθε σιγά-σιγά στο αρχικό του σχήμα.

Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει συχνά σε μοτοσυκλέτες που κινούνται όρθιες με μικρές ταχύτητες. Κι όσο πιο βαρύ είναι το scooter ή η μοτοσυκλέτα, τόσο πιο γρήγορα χάνει την αρχική καμπυλότητά του ο σκελετός. Στις υψηλές ταχύτητες δεν συμβαίνει αυτό, καθώς η φυγόκεντρος δύναμη διαστέλλει προς τα έξω τον σκελετό. Όμως αν οδηγείς συχνά σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας με την μοτοσυκλέτα όρθια (π.χ. Ατιική Οδό), τότε η φθορά της γόμμας στο κέντρο μπορεί να δημιουργήσει ένα αντίστοιχο σκαλοπάτι και φυσικά να προκαλέσει την ίδια συμπεριφορά. Μόνο που εδώ μπορείς να δεις με το μάτι την φθορά, η οποία έρχεται προοδευτικά αναλόγως των χιλιομέτρων που έχεις κάνει.

Όμως την αλλοίωση του σχήματος του σκελετού του ελαστικού δεν είναι εύκολο να την διακρίνεις με το μάτι. Κι όπως είδαμε, αν η μοτοσυκλέτα είναι βαριά και έχει φαρδύ πίσω ελαστικό, αρκούν λιγότερα από 1000 χιλιόμετρα αργής οδήγησης μέσα στην πόλη για να αλλάξουν την καμπυλότητα του σκελετού και μαζί τη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας.

Η λύση είναι η ομορφότερη που θα μπορούσε: Συχνά - πυκνά, μία βόλτα σε στριφτερούς επαρχιακούς διορθώνει το πρόβλημα!