Riding Tips: Μαθαίνοντας τα φρένα

Πως αποφεύγονται οι πτώσεις στα φρένα
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

27/3/2017

Όσο παράξενο και εξωφρενικό κι αν σας φαίνεται, οι περισσότερες πτώσεις των λιγότερο έμπειρων αναβατών στα φρένα οφείλεται στο γεγονός ότι η ταχύτητά τους ήταν μικρότερη απ΄όση θα έπρεπε!

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα και εκείνο με την μεγαλύτερη συχνότητα, είναι η πτώση από μπλοκάρισμα του εμπρός τροχού στα φρένα στην είσοδο της στροφής. Επειδή βλέπουν στην τηλεόραση τους κορυφαίους αναβάτες του κόσμου να παθαίνουν το ίδιο στους αγώνες, νομίζουν ότι η αιτία είναι το οριακό φρενάρισμα, ενώ στη δική τους περίπτωση η αιτία είναι το υπερβολικό φρενάρισμα. Οι περισσότεροι θα είχαν γλιτώσει την τούμπα αν είχαν αμολήσει τα φρένα πιο νωρίς ή είχαν φρενάρει λιγότερο και είχαν μπει στη στροφή με μεγαλύτερη ταχύτητα, αντί να συνεχίζουν να φρενάρουν με όλη τους τη δύναμη και ταυτόχρονα να πλαγιάζουν την μοτοσυκλέτα για να στρίψει. Έχουμε δει δεκάδες φορές αναβάτες να πέφτουν από μπλοκαρισμένα φρένα με 50km/h στην είσοδο μιας στροφής που εύκολα μπορείς να έχεις ταχύτητα εισόδου πάνω από 80km/h. Να πέσεις από υπερβολική ταχύτητα εισόδου ή οριακό φρενάρισμα είναι ηρωικό και αποδεκτό με τη λογική ότι κινείσαι στα όρια της πρόσφυσης, όμως να πέφτεις επειδή προσπάθησες να στρίψεις όσο πιο αργά γίνεται είναι… μη απαραίτητο!  

Πως μπορούμε αποφύγουμε τέτοιου είδους πτώσεις; Υπάρχουν δύο βασικές ασκήσεις που θα σας κάνουν μάγκες στο φρενάρισμα και θα σας βοηθήσουν να αυξήσετε την ταχύτητά σας στις στροφές. Η πρώτη και η πλέον βασικότερη είναι να μάθετε να φρενάρετε οριακά με την μοτοσυκλέτα εντελώς όρθια. Χρειάζεστε μια ευθεία μερικών μέτρων που να σας επιτρέπει να αναπτύξετε εύκολα ταχύτητα 50-60km/h μέχρι τη μέση της, ώστε να έχετε άλλη τόση απόσταση ελεύθερη για το φρενάρισμά σας. Ένα εμφανές σημάδι στην άκρη του δρόμου, περίπου στην μέση της ευθείας είναι ότι πρέπει. Αν μπορείτε να βάλετε και έναν φίλο σας να κάθεται ακριβώς δίπλα στο σημάδι αυτό, ακόμα καλύτερα. Αναπτύξτε και σταθεροποιήστε την ταχύτητά σας στα 50km/h. Με τη μοτοσυκλέτα να κινείται σταθερά με 50km/h βγάλτε το αριστερό σας χέρι από το τιμόνι! Φτάνοντας ΑΚΡΙΒΩΣ δίπλα από το σημάδι που κάθεται ο φίλος σας πατήστε ΑΠΟΤΟΜΑ με το ΕΝΑ δάκτυλο τη μανέτα του εμπρός φρένου με όλη σας τη δύναμη μέχρι η ταχύτητα να πέσει στα 20-30km/h.

Τι θα συμβεί;

Πρώτον ο φίλος σας θα επιμένει ότι φρενάρατε δυο-τρία μέτρα πριν το σημάδι, ενώ εσείς θα επιμένετε ότι φρενάρατε μετά το σημάδι. Δίκιο θα έχει ο φίλος σας και όχι εσείς!  

Δεύτερον, παρά το γεγονός ότι η μοτοσυκλέτα ήταν τελείως όρθια και εσείς κρατούσατε ευθεία το τιμόνι με το δεξί σας χέρι, εν τούτοις μόλις αγγίξατε τη μανέτα του φρένου το τιμόνι άρχισε να στρίβει! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχετε μάθει να μεταφέρετε το βάρος του πάνω μέρους του σώματός σας στο τιμόνι, αντί να στηρίζεστε με τα πόδια σας στο ρεζερβουάρ και να μεταφέρετε την ορμή του σωματικούς σας βάρους στο κέντρο της μοτοσυκλέτας. Επαναλάβετε την άσκηση αυτή μέχρι ο φίλος σας να σας πει ότι όντως αρχίσατε να φρενάρετε ΑΚΡΙΒΩΣ στο σημάδι και αυξήστε σταδιακά την πίεση στο φρένο μέχρι να αρχίσει να μπαίνει το ABS ή να μπλοκάρει ο εμπρός τροχός. Όταν φτάσετε στο σημείο να φρενάρετε με το ένα χέρι στο τιμόνι, τόσο δυνατά που να μπαίνει το ABS ή να μπλοκάρει ο εμπρός τροχός και ταυτόχρονα η μοτοσυκλέτα να συνεχίσει να κινείται σε ευθεία πορεία χωρίς να στρίβει το τιμόνι, τότε θα έχετε μάθει να φρενάρετε οριακά.

Μετά από δεκάδες επιτυχημένα οριακά φρεναρίσματα μπορούμε να πάμε στη δεύτερη άσκηση που αφορά την ταχύτητα εισόδου στη στροφή. Και αυτή η άσκηση γίνεται μόνο με το δεξί χέρι στο τιμόνι. Τώρα το σημείο φρεναρίσματος βρίσκεται μερικά μέτρα πριν τη στροφή. Ξεκινάμε φρενάροντας με μικρή δύναμη στη μανέτα, αλλά πάντα άμεσα και με ακρίβεια στο σημείο φρεναρίσματος. Αμολάμε το φρένο και μπαίνουμε στη στροφή χωρίς να ανοίξουμε το γκάζι. Θα διαπιστώσετε αμέσως ότι η μοτοσυκλέτα κλείνει την γραμμή της περισσότερο απ’ ότι είχατε υπολογίσει και ότι όσο πιο αργά μπαίνετε στη στροφή τόσο πιο έντονα κλείνει τη γραμμή της προς το εσωτερικό της. Ίσως μάλιστα αναγκαστείτε να ανοίξετε πάλι το γκάζι για να διατηρήσετε την γραμμή σας. Όσο αυξάνετε την ταχύτητα εισόδου σας, τόσο πιο εύκολα κρατάει τη γραμμή της η μοτοσυκλέτα και η ανάγκη για άνοιγμα του γκαζιού θα μετατοπίζεται όλο και περισσότερο προς την έξοδο της στροφής.

Οι ασκήσεις αυτές δεν χρειάζεται να γίνουν με μεγάλες ταχύτητες, ούτε φυσικά να τα δώσετε όλα από την πρώτη στιγμή. Αντίθετα θα καταλάβετε περισσότερα πράγματα αν τις κάνετε με μικρότερες ταχύτητες, διότι οι αντιδράσεις της μοτοσυκλέτας είναι πιο έντονες στους χειρισμούς σας.

Στο σημείο αυτό να πούμε ότι οι σχολές αγωνιστικής οδήγησης και όσοι γενικά κάνουν σεμινάρια και μαθήματα οδήγησης για αρχάριους ή πιο έμπειρους αναβάτες, χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους ή ακολουθούν διαφορετική σειρά σχετικά με το τί θα σας μάθουν πρώτο και τί δεύτερο. Κάποιοι ξεκινούν με την ταχύτητα εισόδου και μετά πάνε στα φρένα. Τις περισσότερες φορές η αιτία για αυτό είναι ο εξοπλισμός, ο χώρος και ο σκοπός της κάθε σχολής. Οι σχολές ασφαλούς οδήγησης έχουν σαφώς άλλη μεθοδολογία από τις αμιγώς αγωνιστικές. Όλες είναι σωστές και έχουν αποτέλεσμα, αρκεί να τις παρακολουθήσετε από την αρχή έως το τέλος και να μην αρχίσετε να τις μπλέκετε μεταξύ τους ή να τις εφαρμόζετε αποσπασματικά.

  

   

Riding tips

Οδηγικές τεχνικές για ασφαλέστερη-γρηγορότερη οδήγηση
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

7/12/2016

Η οδήγηση της μοτοσυκλέτας είναι μια τέχνη που βασίζεται σε πολύ μεγάλο ποσοστό στην εμπειρία. Όσο σωστά κι αν εκπαιδευτείς η εμπειρία είναι αυτή που σε κάνει καλύτερο αναβάτη στην πράξη. Πολλές φορές μάλιστα κάνουμε πράγματα και ενέργειες τις οποίες… δεν ξέρουμε ότι τις κάνουμε, αλλά συμβαίνουν γιατί με την τριβή και το "γράψιμο" χιλιομέτρων πάνω στη σέλα της μοτοσυκλέτας βγαίνουν ανακλαστικά και υποσυνείδητα. Φανταστείτε λοιπόν την βελτίωση που μπορούμε να έχουμε όταν μάθουμε τι είναι αυτό που κάνουμε και ποιες είναι οι επιδράσεις που έχει στην οδήγησή μας, αφού πλέον θα ξέρουμε τι συμβαίνει κάθε φορά και γιατί. Διαβάστε την πρώτη φουρνιά των μικρών tips που ίσως σας κάνουν πιο ασφαλείς, να οδηγείτε πιο γλυκά και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να οδηγείτε γρηγορότερα. Έπεται και συνέχεια!

 

Πίσω φρένο για ισορροπία


Αυτό που θα περιγράψουμε αμέσως τώρα, έχει ευεργετικές εφαρμογές όσο κινείστε μέσα σε περιβάλλον με αυξημένη κίνηση. Όλοι μας έχουμε βρεθεί να εκτελούμε ασκήσεις ισορροπίας ανάμεσα στα μποτιλιαρισμένα αυτοκίνητα με μικρές ταχύτητες και κατά γενική ομολογία είναι ένα από τα πιο δύσκολα κομμάτια της οδήγησης. Τα πράγματα γίνονται χειρότερα, όταν οδηγείτε μια ογκώδη και βαριά μοτοσυκλέτα με ένα ρεζερβουάρ-βυτίο και προσπαθείτε μέσα σ' όλα να είστε συγκεντρωμένοι ώστε το τιμόνι να περνάει πάνω από τους καθρέφτες των αυτοκινήτων, την ίδια στιγμή που έχετε και το νου σας για στραβοτιμονιές από τους γύρω σας, αλλά και για πεζούς-καμικάζι που μπορούν να πεταχτούν ανά πάσα ώρα και στιγμή.

Κατά τη διάρκεια της κίνησης ανάμεσα στα αυτοκίνητα πατήστε λίγο το πίσω φρένο

Πρόκειται για ένα δύσκολο καθήκον που απαιτεί απόλυτη προσήλωση, υψηλό επίπεδο επαγρύπνησης, άριστη συνεργασία ματιών και δεξιού καρπού και εξαιρετική ικανότητα ισορροπίας. Για τις πρώτες τρεις δεξιότητες δεν υπάρχουν και πολλά πράγματα για να βοηθήσουμε, αλλά για το τελευταίο υπάρχει ένα τρικ που θα κάνει τα πράγματα πιο εύκολα. Κατά τη διάρκεια της κίνησης ανάμεσα στα αυτοκίνητα πατήστε λίγο το πίσω φρένο. Έτσι, εξομαλύνεται κάπως η παροχή της δύναμης στον πίσω τροχό, ενώ είστε και σε ετοιμότητα αν χρειαστεί να ακινητοποιήσετε την μοτοσυκλέτα άμεσα. Επίσης, μειώνοντας σημαντικά την μεταφορά βάρους στα ανοιγοκλεισίματα του γκαζιού βελτιώνεται δραματικά και η ισορροπία στον κάθετο άξονα, προφανώς λόγω του ότι μας επιτρέπει να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας στην κίνηση που κάνει η μοτοσυκλέτα όταν πλαγιάζει, χωρίς να μας απασχολούν οι απότομες μεταβολές του μπρος-πίσω.
Για να το κάνετε αυτό μην πατήσετε με δύναμη το πόδι σας πάνω στο λεβιέ και το… ξεχάσετε εκεί. Αντιθέτως, θέλει ένα απαλό άγγιγμα με τα δάχτυλα του ποδιού με την ελάχιστη δυνατή πίεση. Ίσα που να προσφέρει μια μικρή επιβράδυνση, δίχως να χρειαστεί να πιάσετε τον συμπλέκτη.

 

Στιγμιαίο γκάζι στα κατεβάσματα


Την ώρα που φρενάρετε κατεβάστε μια ταχύτητα και αφήστε απότομα τον συμπλέκτη. Θα αντιληφθείτε ότι οι στροφές ανεβαίνουν απότομα καθώς ο κινητήρας παλεύει να ανταποκριθεί στην ταχύτητα που έχει το πίσω ελαστικό. Αν κατεβάσετε ταχύτητες πολύ γρήγορα θα καταλήξετε με μπλοκαρισμένο τον πίσω τροχό, λόγω της συμπίεσης του κινητήρα (εκτός κι αν έχετε μοτοσυκλέτα με μονόδρομο συμπλέκτη…). Αυτό όπως καταλαβαίνετε, περιορίζει σημαντικά το πόσο γρήγορα μπορείτε να μπείτε σε μια στροφή, αφού θα πρέπει να διαχειριστείτε την πρόσφυση του πίσω τροχού την ώρα που στρίβετε. Η λύση; Στιγμιαίο ανέβασμα των στροφών. Είναι το λεγόμενο blip, που στις σύγχρονες μοτοσυκλέτες που διαθέτουν quickshifter και στα κατεβάσματα, το αναλαμβάνει η ηλεκτρονική διαχείριση του γκαζιού από την ECU. Αυτό λοιπόν που κάνουν τα bytes της ηλεκτρονικής, μπορείτε να το κάνετε εσείς manual. Ανεβάζοντας τις στροφές για να ταιριάξουν με την ταχύτητα του πίσω τροχού, ελαχιστοποιούνται οι απότομες αντιδράσεις του κινητήρα. Μπορεί να ακούγεται απλό στην περιγραφή, αλλά χρειάζεται αρκετή εξάσκηση για να γίνει σωστά καθώς είναι θέμα συγχρονισμού και αίσθησης, να συνδυαστεί η επιβράδυνση και το κατάλληλο ποσοστό του γκαζιού κάθε φορά.

Αν φρενάρετε με τα δύο δάχτυλα, χρησιμοποιήστε τα υπόλοιπα για να ανοίξετε στιγμιαία το γκάζι, μόλις πατήσετε τον συμπλέκτη και κατεβάσετε ταχύτητα, φτάνοντας τις στροφές στο επίπεδο που θεωρείτε ότι είναι εντάξει για τον συνδυασμό ταχύτητας και μικρότερης σχέσης. Αν γίνει σωστά, μπορείτε να αφήσετε την μανέτα του συμπλέκτη και να γίνει η σύμπλεξη των δίσκων αβίαστα και χωρίς παρενέργειες. Προσοχή! Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, η πίεση στο φρένο πρέπει να παραμείνει σταθερή, γι' αυτό είναι σημαντική η εξάσκηση ώστε να μπορείτε να συνδυάζετε την επιβράδυνση και το κατάλληλο ποσοστό του γκαζιού κάθε φορά. Όταν το καταφέρετε θα αποζημιωθείτε με ένα πολύ πιο ομαλό και γραμμικό στιλ οδήγησης παντού και ιδιαίτερα στις στροφές.

 

Φρένα μέσα στη στροφή για ασφάλεια και ταχύτητα


Το έχετε ίσως παρατηρήσει να συμβαίνει κατά κόρον στους αγώνες, όπου το επίπεδο εμπειρίας και αίσθησης είναι πολύ υψηλό, αλλά η αλήθεια είναι ότι μπορεί να βρει εφαρμογή και στην οδήγηση σε πραγματικές συνθήκες στο δρόμο. Και όχι μόνο αυτό, αλλά μόλις γίνετε κάτοχος της τεχνικής, θα οδηγείτε αυτομάτως πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ασφάλεια. Διαβάστε λοιπόν το πώς και το γιατί.
Πατώντας το μπροστινό φρένο σε μια μοτοσυκλέτα θα επιβραδύνετε, φυσικά. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας θα συμπιεστεί η μπροστινή ανάρτηση και θα μεταφερθεί βάρος στον μπροστινό τροχό και κατά συνέπεια θα αυξηθεί η επιφάνεια επαφής του με την άσφαλτο και παράλληλα η πρόσφυσή του. Αυτό με τη σειρά του έχει ως αποτέλεσμα το να στρίψει η μοτοσυκλέτα πιο γρήγορα (λόγω της μεταβολής της γεωμετρίας), ενώ θα μπορείτε να πιέσετε περισσότερο το μπροστινό. Πρακτικά αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ταχύτητα μέσα στην στροφή.
Η εξάσκηση για την συγκεκριμένη τεχνική θα πρέπει να γίνει σε ασφαλές περιβάλλον (το καλύτερο είναι σε μια πίστα κατά τη διάρκεια ενός track day), χωρίς αυτοκίνητα στον περίγυρο, με καλή ορατότητα, και χωρίς τον κίνδυνο να χτυπήσετε σε κάποιο εμπόδιο σε περίπτωση πτώσης.

Πρακτικά αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ταχύτητα μέσα στην στροφή

Η διαδικασία πρέπει να γίνει ως εξής: Σε μια στροφή φρενάρετε λίγο πιο αργά απ' ό,τι συνήθως, ώστε να είστε στα φρένα όταν αρχίζετε να στρίβετε. Αν αισθάνεστε άνετα, φρενάρετε ακόμη πιο αργά την επόμενη φορά και στη συνέχεια ακόμη πιο μετά. Τελικά, μετά από αρκετή εξάσκηση, θα έχετε φτάσει στο σημείο να είστε στην κορυφή της στροφής την ώρα που θα απελευθερώνετε την μανέτα του φρένου από την ελάχιστη πίεση που ασκείτε και θα ανοίγετε προοδευτικά το γκάζι. Έτσι ακριβώς θα πρέπει να γίνεται: θα εναλλάσσετε το φρένο με το γκάζι ακριβώς στην κορυφή της στροφής.

Όταν φρενάρετε πιο αργά θα μπορείτε να επιταχύνετε για περισσότερη ώρα στις ευθείες, άρα θα οδηγείτε πιο γρήγορα. Επίσης, συμβάλλει και στην αύξηση του επιπέδου ασφάλειας, διότι η μπροστινή ανάρτηση θα είναι ήδη συμπιεσμένη, το ελαστικό θα πατάει με την μεγαλύτερη δυνατή επιφάνεια, ενώ μπορείτε να χρησιμοποιείτε την μανέτα του φρένου για να ανοίξετε ή να κλείσετε την γραμμή σας, χωρίς να διαταράσσεται η ισορροπία της μοτοσυκλέτας. Αυτό είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα για το δρόμο, ειδικά σε τυφλές στροφές όπου η χάραξη ή τυχόν εμπόδια στο δρόμο είναι απρόβλεπτα. Πάντοτε όμως πρέπει να έχετε στο νου σας την διαθέσιμη πρόσφυση του ελαστικού. Το πλάγιασμα και το στρίψιμο ταυτόχρονα απαιτεί πρόσφυση από την ίδια συγκεκριμένη πηγή. Όσο πιο πολύ πλαγιάζετε, τόσο λιγότερο μπορείτε να φρενάρετε και το αντίστροφο. Όσο πλησιάζετε στο μέγιστο φρενάρισμα, άλλο τόσο πλησιάζετε και στο όριο της πρόσφυσης. Αν το ξεπεράσετε θα βρεθείτε να σέρνεστε στην άσφαλτο με την μοτοσυκλέτα σας να ακολουθεί αυτόνομη πορεία…

Πάντοτε όμως πρέπει να έχετε στο νου σας την διαθέσιμη πρόσφυση του ελαστικού

Μείνετε συντονισμένοι για το… δεύτερο κύμα των riding tips, με συμβουλές για τις τυφλές στροφές, την χρήση του συμπλέκτη και το γυροσκοπικό φιανόμενο.