Πιάνει κρύο, τσεκάρω πιέσεις: Το αυτονόητο!

Περίεργα φαινόμενα με λογική εξήγηση
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

9/1/2020

Τις ημέρες των γιορτών ο καιρός αποφάσισε να αλλάξει ξαφνικά πρόσωπο. Μέσα σε διάστημα ολίγων ωρών η θερμοκρασία περιβάλλοντος στο λεκανοπέδιο της Αττικής έπεσε κατά 10⁰C, κάνοντας τις μετακινήσεις με την μοτοσυκλέτα μια όχι και τόσο ευχάριστη διαδικασία. Αυτό έγινε αφορμή για κάποιους να θυμηθούν πως πρέπει να αγοράσουν ένα καλό ζευγάρι χειμερινά γάντια ή κάποιο μπουφάν που να μην αφήνει τον παγωμένο αέρα να φτάνει έως το κόκκαλο κ.τ.λ. Εκείνο που δεν θύμισε στους περισσότερους είναι να τσεκάρουν την πίεση του αέρα στα ελαστικά τους. Το πόσο σημαντικό είναι να ελέγχουμε τις πιέσεις όταν μεταβάλλεται η θερμοκρασία περιβάλλοντος μέσα σε λίγες ώρες, το ζήσαμε από πρώτο χέρι με το SV 650 που έχουμε αυτές τις ημέρες για δοκιμή μακράς διάρκειας. Όπως κάνουμε πάντα όταν παραλαμβάνουμε μια μοτοσυκλέτα για δοκιμή, γεμίζουμε το ρεζερβουάρ και ελέγχουμε τις πιέσεις των ελαστικών, γιατί έχει συμβεί αρκετές φορές όλα αυτά τα χρόνια να πάρουμε μοτοσυκλέτες που έχει χαλάσει ή κολλήσει ο δείκτης βενζίνης και (ακόμα πιο συχνό φαινόμενο) να έχουν λάθος πιέσεις στα ελαστικά τους. Αυτό λοιπόν κάναμε κι όταν παραλάβαμε το SV 650 κι όλα ήταν θαυμάσια. Όμως το πρωί της πρώτης ημέρας που έπιασαν τα κρύα, η συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας είχε αλλάξει δραματικά. Κάνοντας τις κλασσικές μανούβρες για να βγει η μοτοσυκλέτα από το υπόγειο γκαράζ, δεν υπήρχε κάποιο σημάδι που να δείχνει πως κάτι έχει συμβεί κατά την διάρκεια της νύχτας. Ούτε φυσικά φαινόταν με το μάτι πως κάτι πάει λάθος με τις πιέσεις των ελαστικών. Τα σημάδια της παράξενης συμπεριφοράς άρχισαν να εμφανίζονται βγαίνοντας από τα στενά της γειτονιάς και αρχίζοντας να οδηγώ σε πιο ανοιχτούς δρόμους. Το SV 650 έμοιαζε σαν να είχε φάει ένα ολόκληρο γουρουνόπουλο το βράδυ και να μην το είχε χωνέψει. Το τιμόνι είχε βαριά αίσθηση, η μοτοσυκλέτα δεν είχε την ίδια όρεξη με πριν για να πλαγιάσει και κάθε της αντίδραση στις εντολές του αναβάτη ήταν τεμπέλικη και μουδιασμένη. Όταν πλέον μπήκε στον ανοιχτό δρόμο, τότε άρχισαν τα κουνήματα και το μήνυμα έγινε ξεκάθαρο. Κάτι δεν πήγαινε καλά με τα ελαστικά. Ξαναθυμίζουμε πως είχαμε τσεκάρει τις πιέσεις τρεις ημέρες πριν και όλα ήταν ΟΚ έως και την προηγούμενη ημέρα το βράδυ. Στάση στο πρώτο βενζινάδικο και έλεγχος των πιέσεων ξανά. Μείον 8 psi πίσω και μείον 6 psi εμπρός! Η διαφορά είναι τεράστια για να δικαιολογηθεί από τις φυσιολογικές αποκλείσεις που έχουν τα πιεσόμετρα των βενζινάδικων σε σχέση με το πιεσόμετρο χειρός που είχαμε χρησιμοποιήσει για την προηγούμενη μέτρησή μας. Άλλωστε η αίσθηση της μοτοσυκλέτας ήταν από μόνη της επιβεβαίωση για την χαμηλή πίεση στα ελαστικά.

Το πρόβλημα με τις χαμηλές πιέσεις στο δρόμο δεν είναι μόνο στην αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας και στην πτώση της απόδοσης των ελαστικών σε επίπεδο κρατήματος. Υπάρχει κι άλλο ένα πρόβλημα. Αν οι πιέσεις πέσουν πολύ χαμηλά (π.χ. κάτω από 26psi) υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να συμβεί απότομη απώλεια όλου του αέρα! Κι αυτό θα συμβεί όταν βγεις στον ανοιχτό δρόμο και πιάσεις υψηλές ταχύτητες. Η φυγόκεντρος μπορεί να σπρώξει τη βαλβίδα προς τα μέσα, αφού η πίεση μέσα στο ελαστικό που την κρατά στη θέση της, δεν επαρκεί για να υπερνικήσει τη δύναμη της φυγόκεντρου. Κι όταν συμβεί αυτό, η απώλεια του αέρα είναι απότομη και ολοκληρωτική. Το μόνο που μπορεί να αποτρέψει την απότομη απώλεια πίεσης σε αυτή την περίπτωση είναι να έχεις σε καλή κατάσταση τις τάπες των βαλβίδων σου. Επίσης όσες μοτοσυκλέτες έχουν λοξές βαλβίδες οι πιθανότητες μειώνονται στο ελάχιστο, όμως δεν εκμηδενίζονται εντελώς.

Το συμπέρασμα απ’ όλα τα παραπάνω είναι πως ο τακτικός έλεγχος των πιέσεων δεν αρκεί και θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως με το κρύο ο αέρας χάνει τον όγκο του και ως εκ τούτου μεταβάλει την πίεση των ελαστικών μας. Κι αν η θερμοκρασία περιβάλλοντος αλλάξει τόσο έντονα και σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, όπως έγινε μέσα στις ημέρες των Χριστουγέννων, η συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας μας μπορεί να αλλάξει δραματικά από τη μία μέρα στην άλλη.         

Στιλ οδήγησης & σκελετός ελαστικών

Πως επηρεάζει τη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας μας
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

31/1/2018

Αφορμή για αυτό το άρθρο ήταν το τεστ του νέου Harley Davidson Fat Bob. Την συγκεκριμένη μοτοσυκλέτα την είχαμε πάρει πριν περίπου έναν μήνα για τις ανάγκες δοκιμής του περιοδικού, ωστόσο εξαιτίας δημοσιογραφικών ταξιδιών η φωτογράφησή της αναβλήθηκε μέχρι πριν λίγες μέρες, που ήρθε ξανά στα χέρια μας. Στο διάστημα που μεσολάβησε, η μοτοσυκλέτα είχε κάνει περίπου 700 χιλιόμετρα μέσα στην Αθήνα, ως μοτοσυκλέτα test ride για τους πελάτες του καταστήματος της H-D Athena. Παρά το γεγονός ότι τα ελαστικά δεν είχαν καμία απολύτως οπτική ένδειξη φθοράς της γόμμας τους, εν τούτοις ήταν ολοφάνερο ότι κάτι είχε αλλάξει στη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας στις εισόδους των στροφών.

Υπήρχε μια μικρή άρνηση να πλαγιάσει στην αρχή και αμέσως μετά πλάγιαζε κάπως γρήγορα, δίνοντάς σου ταυτόχρονα την αίσθηση ότι σηκώνεται το πίσω μέρος της μοτοσυκλέτας. Η αίσθηση αυτή ήταν μικρής κλίμακας και αν δεν είχαμε οδηγήσει τη μοτοσυκλέτα πριν ένα μήνα με σχεδόν καινούρια λάστιχα, πιθανόν να μην γινόταν αντιληπτή ή να την θεωρούσαμε ως μέρος της συνολικής συμπεριφοράς της μοτοσυκλέτας.

Για αυτό όμως πασχίζουμε οι δοκιμές να έχουν μεγάλη διάρκεια και για αυτό κάνουμε χιλιόμετρα πριν γράψουμε (οι μόνοι που ακόμα προσπαθούμε να κάνουμε τα πράγματα όπως πρέπει): Δύο ημέρες αργότερα η μοτοσυκλέτα σταμάτησε να εμφανίζει αυτό το σκαλοπάτι όταν την πλάγιαζες στις στροφές!

Σε τι λοιπόν οφείλεται αυτή η αλλαγή της συμπεριφοράς των ελαστικών, από τη στιγμή μάλιστα που δεν υπάρχει φθορά στη γόμμα τους;

Η απάντηση βρίσκεται φυσικά στον σκελετό. Το Fat Bob έχει βάρος 308 κιλά και όταν την οδηγείς όρθια και με μικρές ταχύτητες, ο σκελετός του πίσω ελαστικού (κυρίως) χάνει την ομαλή καμπυλότητά του στο κέντρο. Με άλλα λόγια γίνεται επίπεδος, δημιουργώντας αυτό το σκαλοπάτι. Όταν οδηγήσαμε την μοτοσυκλέτα για αρκετά χιλιόμετρα σε στροφές επαρχιακών δρόμων για την φωτογράφιση, αλλά και με υψηλές ταχύτητες κατά την διάρκεια των μετρήσεων, ο σκελετός επανήλθε σιγά-σιγά στο αρχικό του σχήμα.

Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει συχνά σε μοτοσυκλέτες που κινούνται όρθιες με μικρές ταχύτητες. Κι όσο πιο βαρύ είναι το scooter ή η μοτοσυκλέτα, τόσο πιο γρήγορα χάνει την αρχική καμπυλότητά του ο σκελετός. Στις υψηλές ταχύτητες δεν συμβαίνει αυτό, καθώς η φυγόκεντρος δύναμη διαστέλλει προς τα έξω τον σκελετό. Όμως αν οδηγείς συχνά σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας με την μοτοσυκλέτα όρθια (π.χ. Ατιική Οδό), τότε η φθορά της γόμμας στο κέντρο μπορεί να δημιουργήσει ένα αντίστοιχο σκαλοπάτι και φυσικά να προκαλέσει την ίδια συμπεριφορά. Μόνο που εδώ μπορείς να δεις με το μάτι την φθορά, η οποία έρχεται προοδευτικά αναλόγως των χιλιομέτρων που έχεις κάνει.

Όμως την αλλοίωση του σχήματος του σκελετού του ελαστικού δεν είναι εύκολο να την διακρίνεις με το μάτι. Κι όπως είδαμε, αν η μοτοσυκλέτα είναι βαριά και έχει φαρδύ πίσω ελαστικό, αρκούν λιγότερα από 1000 χιλιόμετρα αργής οδήγησης μέσα στην πόλη για να αλλάξουν την καμπυλότητα του σκελετού και μαζί τη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας.

Η λύση είναι η ομορφότερη που θα μπορούσε: Συχνά - πυκνά, μία βόλτα σε στριφτερούς επαρχιακούς διορθώνει το πρόβλημα!