ΕΛΑΣΤΙΚΑ Track-day & Αγωνιστικά

Πώς επιλέγουμε γόμμα
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

30/10/2017

Τα τελευταία χρόνια οι αναβάτες των MotoGP έχουν μεγαλύτερη ελευθερία να μιλάνε μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες και η ίδια η Dorna τους παρέχει ακόμα περισσότερο τηλεοπτικό χρόνο με τις δημοσιογραφικές συνεντεύξεις που διοργανώνει πριν τον αγώνα, μετά τα χρονομετρημένα δοκιμαστικά και μετά τον αγώνα. Σε αυτές πάντα κυριαρχεί το θέμα επιλογής γόμμας των ελαστικών. Παρ’ όλα αυτά, ο περισσότερος κόσμος δυσκολεύεται ακόμα να κατανοήσει τί ακριβώς καθορίζει την επιλογή σκληρότητας της γόμμας σε έναν αγώνα και γιατί βλέπει αναβάτες με μαλακιά γόμμα να κινούνται ταχύτερα στο τέλος ενός αγώνα, από αναβάτες με σκληρότερη γόμμα. Λογικά θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο, σωστά; Όχι! Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να κατανοήσουμε έναν-έναν τους παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή. Πριν από αυτό όμως θα πρέπει να κατανοήσουμε, ότι όλοι οι αναβάτες είναι υποχρεωμένοι να βάλουν ελαστικά της ίδια εταιρείας.

 

Η πίστα: Παλαιότητα ασφαλτοτάπιτα

Οι πίστες δεν έχουν όλες το ίδιο ποσοστό πρόσφυσης. Πέρα από την κατασκευή και τα τεχνικά χαρακτηριστικά του ασφαλτοτάπητα, η ηλικία της πίστας παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόσφυση που προσφέρει. Μια νεαρής ηλικίας πίστα αποκτά το μέγιστο κράτημά της μετά από ένα ή δύο χρόνια λειτουργίας! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μια ολοκαίνουρια πίστα έχει ακόμα “λιπαρή” επιφάνεια λόγω της φρέσκιας πίσσας. Το κράτημα που προσφέρει είναι “μαλακό”, δηλαδή προκαλεί πρόωρο ντριφτάρισμα των τροχών.

Ένα πολύ μαλακής γόμμας ελαστικό, συνήθως δεν έχει μεγάλο πλεονέκτημα έναντι ενός σκληρότερου, όμως ακριβώς λόγω του “μαλακού” γκριπ της ασφάλτου, η διάρκεια ζωής του αυξάνεται. Οι πίστες με ολοκαίνουρια άσφαλτο έχουν πολύ έντονες διακυμάνσεις στο επίπεδο κρατήματος που προσφέρουν, αναλόγως της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Η ζέστη “λιώνει” την πίσσα και η επιφάνεια γίνεται πολύ λιπαρή, ενώ όταν δεν επικρατούν πολύ υψλές θερμοκρασίες, αυξάνονται κατακόρυφα τα επίπεδα πρόσφυσης, άρα σου επιτρέπει την χρήση σκληρότερης γόμμας. Όμως την ίδια στιγμή, γνωρίζουμε ότι τα μαλακά ελαστικά δεν έχουν αντοχή σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος.  Οπότε η λογική ότι με τα μαλακά ελαστικά θα κάνεις χρόνο και με τα σκληρότερα θα έχεις διάρκεια δεν ισχύει σε μια καινούρια πίστα.

Ούτε όμως σε μια πίστα με γερασμένο ασφαλτοτάπητα. Ακριβώς την ίδια συμπεριφορά με τις καινούριες πίστες, έχουν και οι πιο παλιές. Μόνο που εδώ τα πράγματα γίνονται αρκετά πιο περίπλοκα. Οι παλιές πίστες δεν επηρεάζονται μόνο από την θερμοκρασία, αλλά και από την χρήση που έχει γίνει πριν μερικά λεπτά. Οι παλιές πίστες μπορούν να αλλάζουν το επίπεδο πρόσφυσης μέσα σε διάστημα μικρότερο της μισής ώρας!

Το μέγιστο κράτημά τους το προσφέρουν όταν επικρατεί δροσιά και όταν έχουν μπει αρκετά οχήματα μέσα, καθαρίζοντας την επιφάνειά της. Όμως αυτό μπορεί να αλλάξει μέσα σε μερικά λεπτά, διότι το επίπεδο κρατήματος εξαρτάται από την γόμμα που έχουν αφήσει τα οχήματα πάνω της. Με άλλα λόγια, η επιφάνειά της αποκτά τις ίδιες ιδιότητες που έχουν τα λάστιχα, άρα αποκτά και τις ίδιες ευαισθησίες. Στις παλιές πίστες αρέσουν τα μαλακά ελαστικά περισσότερο και είναι πολύ φιλικές μαζί τους στη διάρκεια ενός αγώνα, όμως η υπερβολική ζέστη μπορεί να μειώσει δραματικά τα πλεονεκτήματά τους

 

Ο κινητήρας καθορίζει την γόμμα

Ένας άλλος παράγοντας που καταρρίπτει τη θεωρία ότι τα σκληρά ελαστικά αντέχουν περισσότερο είναι η δύναμη του κινητήρα. Αν η δύναμη του κινητήρα είναι πολύ μεγάλη και πολύ απότομη, τότε ένα σκληρό πίσω ελαστικό θα ντριφτάρει συνεχώς και για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αυτό με την σειρά του θα προκαλέσει πρόωρη υπερθέρμανση, με αποτέλεσμα πτώση της απόδοσης.

Αντιθέτως ένα μαλακότερο ελαστικό που μπορεί να κατεβάσει την δύναμη του κινητήρα στην άσφαλτο χωρίς να ντριφτάρει συνεχώς, έχει μικρότερη φθορά και μπορεί να κρατήσεις τους χρόνους χαμηλά μέχρι το τέλος του αγώνα!

Όπως βλέπουμε δηλαδή, οι παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή γόμμας είναι πιο σύνθετοι από την απλοποιημένη αντίληψη ότι τα σκληρά αντέχουν και τα μαλακά κρατάνε. Κυρίως όμως, αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι οι βασικότεροι παράγοντες μεταβάλλονται διαρκώς κατά την διάρκεια της ημέρας και ότι αρκεί ένα μικρό σύνεφο να μπει μπροστά από τον ήλιο για μερικά λεπτά και η τέλεια επιλογή ελαστικού που είχες κάνει όλη την ημέρα να πάρει στράφι, ειδικά από τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι τα ελαστικά που χρησιμοποιούν φέτος στα MotoGP είναι πάρα πολύ ευαίσθητα ακόμη και στην παραμικρή μεταβολή των συνθηκών, κάτι που παραδέχτηκαν και οι άνθρωποι της Michelin.

 

TRACKDAY TIPS Vol.1

Σωματική προετοιμασία
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

12/1/2017

Έχεις ετοιμάσει τη μοτοσυκλέτα σου για το αυριανό trackday με τα service της, τα φρέσκα λαστιχάκια της και με τα όλα της. Εσύ όμως βρίσκεσαι στο ίδιο επίπεδο ετοιμότητας με εκείνη; Διότι όσο τεχνολογικά προηγμένο κι αν είναι ένα πολεμικό αεροπλάνο, όσο έμπειρος και άρτια εκπαιδευμένος κι αν είναι ο πιλότος του, αν έχει πιεί ένα μπουκάλι ουίσκι πριν μπει στο κόκπιτ η αερομαχία δεν θα έχει καλή κατάληξη… Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους αναβάτες που δεν προετοιμάζουν σωστά το σώμα τους για ένα trackday και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις που έχει. Εδώ θα βρείτε μια σειρά από μικρές λεπτομέρειες που θα σας βοηθήσουν πετύχετε την μέγιστη απόδοση του σώματός σας σε ένα trackday, πού όχι μόνο θα έχει αντίκτυπο στους χρόνους σας, αλλά πρωτίστως στην ασφάλειά σας. Οι περισσότερες πτώσεις σε ένα trackday γίνονται είτε στην έναρξή του, είτε στο τέλος του. Οι πτώσεις στα πρώτα σκέλη ενός trackday είναι κατά βάσει από έλλειψη εμπειρίας του αναβάτη. Όμως οι πτώσεις που γίνονται στα τελευταία σκέλη οφείλονται στην σωματική κούραση, που με τη σειρά της οδηγεί σε πνευματική κόπωση και αδυναμία σωστής εκτίμησης των καταστάσεων. Όποιο κι αν είναι το επίπεδο της σωματικής σου αντοχής (λιώνεις στα γυμναστήρια ή λιώνεις στον καναπέ με μια σακκούλα πατατάκια…) μπορείς να πετύχεις την μέγιστη δυνατή αντοχή αν ακολουθήσεις τις παρακάτω συμβουλές:

 Όλα ξεκινούν μία μέρα πριν

Το σώμα μας χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί σε ένα καινούριο περιβάλλον και σε συνθήκες που είναι έξω από την καθημερινή του ρουτίνα. Ο ύπνος, η ξεκούραση και σε πολύ μεγάλο βαθμό η διατροφή της προηγούμενης ημέρας, καθορίζουν άμεσα την φυσική κατάσταση την επόμενη. Οι μυς χρειάζονται 48 ώρες μετά από μια έντονη σωματική άσκηση για να αποθεραπευτούν πλήρως. Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν όσοι ασκούνται τακτικά με βάρη, αλλά και γενικά ο περισσότερος κόσμος, είναι να νομίζουν ότι στο γυμναστήριο “χτίζεις μυς” επειδή κατά την διάρκεια της άσκησης αυξάνεται η κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα οι μυς να πρήζονται, ενώ στην πραγματικότητα στο γυμναστήριο ΚΑΤΑΣΤΡΕΥΦΕΙΣ μυς και σε αυτό οφείλονται οι μυϊκοί πόνοι που ακολουθούν τις επόμενες μέρες! Οι μυς μεγαλώνουν ΜΕΤΑ την άσκηση και ΜΟΝΟ αν η διατροφή σου περιλαμβάνει τις απαραίτητες ποσότητες πρωτεΐνης, λίπους και υδατανθράκων, ώστε να μπορέσει το σώμα σου να αποκαταστήσει τα κατεστραμμένα από την άσκηση κύτταρα και να φτιάξει νέα και φυσικά περισσότερα (αύξηση μυϊκής μάζας). Όπως για να φτιάξεις ένα σπίτι χρειάζεσαι ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο (ορμόνες), τσιμέντο (πρωτεΐνες), τούβλα (λίπη) και εργάτες (υδατάνθρακές), έτσι, αν πας στο γυμναστήριο μία μέρα πριν το trackday (είτε είσαι αθληταράς, είτε όχι) την επόμενη οι μυς σου θα είναι σε κατάσταση ανασυγκρότησης και η απόδοσή τους μειωμένη σε δύναμη και αντοχή. Καλό λοιπόν είναι να μην κάνεις ασκήσεις με βάρη μια ή δύο μέρες πριν. Μόνο οι αερόβιες ασκήσεις (περπάτημα, τρέξιμο, ποδήλατο) μπορούν να σε βοηθήσουν πριν από το trackday (βοηθούν στη βελτίωση του έλεγχου της αναπνοής με αποτέλεσμα καλύτερη κυκλοφορία αίματος-οξυγόνου στους μυς), όμως και πάλι δεν θα πρέπει να είναι υψηλής έντασης και πολύ μεγάλης διάρκειας. Με λίγα λόγια, μην πεις: “Θα πάω γυμναστήριο σήμερα για να είμαι ταύρος αύριο” διότι θα πετύχεις ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα… θα είσαι χώμα!

Μην βάζεις νερό στο ρεζερβουάρ σου

Αφού βάζεις 100άρα βενζίνη στη μοτοσυκλέτα σου για το trackday, γιατί να μην βάλεις και αντίστοιχης ποιότητας καύσιμο στο σώμα σου; Όσο κι αν σου ακούγεται υπερβολικό, το τι έφαγες την προηγούμενη ημέρα θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στη φυσική σου κατάσταση την επόμενη ημέρα. Για ένα μεγάλης διάρκειας trackday, θα χρειαστείς επιπλέον ενέργεια από την συνηθισμένη. Το γέμισμα του ρεζερβουάρ (στομαχιού σου) πρέπει να γίνει μία ημέρα πριν, διότι όσο διαρκεί η πέψη στο στομάχι η κυκλοφορία του αίματος (και του οξυγόνου) συγκεντρώνονται στο στομάχι με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος και οι υπόλοιποι μυς να μην οξυγονώνονται επαρκώς  η υπνηλία που νιώθουμε μετά από τα κυρίως γεύματα της ημέρας). Το “γέμισμα” πρέπει να γίνεται το μεσημέρι της προηγούμενης ημέρας και όχι το βράδυ, ώστε να έχει επαρκή χρόνο το σώμα να το επεξεργαστεί. Το καύσιμο που χρησιμοποιεί το σώμα μας είναι οι υδατάνθρακες, το λίπος και αν βρεθεί σε μεγάλη ανάγκη καταναλώνει και πρωτεΐνες (τρώει τους μυς…).

Στην περίπτωσή μας το πιο κατάλληλο καύσιμο για την επόμενη ημέρα είναι οι υδατάνθρακες ταχείας και μέσης απορρόφησης και όχι τόσο τα λίπη (ζωικά ή φυτικά). Μια μεσαίου μεγέθους μακαρονάδα (χωρίς βούτυρο και με ελάχιστο ή καθόλου τυρί) ή μια μεσαία μερίδα ρύζι είναι ότι καλύτερο μπορείτε να φάτε το προηγούμενο μεσημέρι μαζί με ένα κομμάτι κόκκινο (μοσχάρι/χοιρινό) ή λευκό κρέας (ψάρι/κοτόπουλο). Το βράδυ μια σαλάτα με πολύχρωμα λαχανικά και κομματάκια κοτόπουλου ή ψαριού είναι ό,τι καλύτερο. Μην πέσεις στην παγίδα του υπερβολικού Carb Loading που κάνουν οι ποδηλάτες, διότι δεν πρόκειται να κάψεις 6000 θερμίδες σε ένα trackday και το μόνο που θα πετύχεις είναι βαρυστομαχιά. Τα κορεσμένα λιπαρά (τυριά, έτοιμες σάλτσες για σαλάτες, βούτυρο και μαργαρίνες) προκαλούν έντονη δυσπεψία, με αποτέλεσμα καούρες στο στομάχι. Το ζωικό λίπος και τα φυτικά έλαια είναι λιγότερο επικίνδυνα για καούρες, αλλά δεν χρειάζεται να το ρισκάρεις και καλό είναι τα αποφύγεις, ειδικά στο βραδινό γεύμα. Επίσης αν είσαι πάνω από 25 ετών μην πιεις γάλα, καθώς η ικανότητα του σώματός σου να διαχειριστεί την λακτόζη έχει εξασθενήσει με αποτέλεσμα να νιώθεις την επόμενη ημέρα ατονία και κόπωση. Γιαούρτι φάε όσο θέλεις, καθώς είναι υποπροϊόν του γάλακτος και τα ένζυμα του βοηθούν στην πέψη και στη λειτουργία του εντέρου το επόμενο πρωινό. Ένα καλό πρωινό χέσιμο θα σε κάνει να νοιώθεις ανάλαφρος και βοηθάει πάντα την αναλογία κιλών ανά ίππο!

Την ημέρα του… αγώνα!

Μην παραλείψεις να φας πρωϊνό, όμως θα πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός στην ποσότητα. Ένα-δύο αυγά με φρυγανιές ή παξιμάδι είναι η τέλεια επιλογή. Το ψωμί (ειδικά όσα περιέχουν μαγιά και συνθετικές διογκωτικές ύλες αντί για προζύμι) μπορεί να προκαλέσουν δυσπεψία και καούρες. Αν έχεις μόνο ψωμί, τότε ψήσε το στην τοστιέρα. Το ίδιο θα πάθεις αν καταναλώσεις κορεσμένα λιπαρά (τυριά, βούτυρο, μαργαρίνη κ.τ.λ.) Κατά την διάρκεια της ημέρας του trackday το σώμα σου θα χρειαστεί αναπλήρωση της ενέργειας που κατανάλωσε και ενυδάτωση. Λόγω των απότομων μεταβολών της ινσουλίνης ανάμεσα στα section ενός trackday και της απώλειας υγρών, θα χρειαστείς ζάχαρη και νερό. Η παροχή της ζάχαρης και του νερού θα πρέπει να γίνεται σε πολλές και μικρές δόσεις ΠΡΙΝ αισθανθείς την ανάγκη τους. Το καλύτερο τρόφιμο για να διατηρείς σταθερά τα επίπεδα της ινσουλίνης είναι μια μαύρη σοκολάτα (όχι γάλακτος). Ένα μικρό κομμάτι σοκολάτα δέκα λεπτά πριν μπεις στην πίστα με μια γουλιά νερό και άλλο ένα μικρό κομμάτι όταν βγεις με δύο-τρεις γουλιές νερό είναι αυτό που χρειάζεται το σώμα σου για να παραμείνει σε εγρήγορση. Τις ζεστές ημέρες μπορείς να πιεις μεγαλύτερες ποσότητες νερού ΜΕΤΑ το section, όμως σε καμία περίπτωση μην πιεστείς να πιεις περισσότερο νερό απ΄όσο νοιώθεις ότι ζητάει το σώμα σου. Πέρα από τον κίνδυνο να ξεράσεις στα φρένα της Κ1, η υπερβολική κατανάλωση νερού δεν προσφέρει τίποτα. Το σώμα θα χρησιμοποιήσει όσο χρειάζεται και το υπόλοιπο θα το στείλει στην ουροδόχο κύστη. Αν πιείς πολύ περισσότερο νερό απ’ όσο ξόδεψες, είτε θα νοιώθεις βαρυστομαχιά, είτε θα πηγαίνεις διαρκώς για κατούρημα και τίποτα περισσότερο.

 Καθώς η διαχείριση του επιπέδου της ινσουλίνης τρώγοντας μικρά κομμάτια σοκολάτας  θα σου κόψει την πείνα, μην ξεχαστείς και δεν φας κάτι για μεσημεριανό αν το tractday που συμμετέχεις είναι ολοήμερο. Οι καντίνες στις πίστες και γύρο από αυτές προσφέρουν συνήθως σάντουιτς, σφολιάτες ή συσκευασμένα snack (πατατάκια, γαριδάκια, κρουασάν κ.τ.λ.). Όλα αυτά περιέχουν τεράστιες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών. Μην τα ξαναλέμε… δεν είναι για εσένα. Χίλιες φορές δύο χοιρινά σουβλάκια (καλαμάκια για μας τους Αθηναίους…) παρά ένα τοστ Ζαμπόν-Τυρί από την καντίνα με το “πλαστικό” βούτυρο στο ψωμί και την μαγιονέζα-γράσο. Αν μπορείς, πήγαινε μέχρι τον πιο κοντινό φούρνο ή ψιλικατζίδικο και πάρε ένα γιαούρτι.

Τα ισοτονικά ποτά και τα ενεργειακά ποτά είναι λύσεις ανάγκης και η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται από το αν κάνεις ή όχι όλα τα παραπάνω. Αν δεν τρως τακτικά το κομμάτι την σοκολάτα και δεν πίνεις το νερό σου, τότε σίγουρα ένα ισοτονικό ποτό θα επαναφέρει την ινσουλίνη και τα υγρά του σώματος σε φυσιολογικά επίπεδα και το ίδιο θα κάνει ένα ενεργειακό ποτό αν δεν έχεις φροντίσει να έχει το σώμα σου τα απαραίτητα αποθέματα ενέργειας μέσω της διατροφής. Γιατί όμως να καταφεύγεις σε πράσινα ποτά με γεύση πορτοκάλι και σε μαύρα ποτά με γεύση αντιβίωσης όταν μπορείς να έχεις καλύτερα αποτελέσματα καταναλώνοντας τροφές που τα συστατικά τους μπορεί να τα αναγνωρίσει το σώμα σου;