Μείνετε δροσεροί στον καύσωνα!

Απλές συμβουλές για οδήγηση σε υψηλές θερμοκρασίες
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

3/7/2019

Μπορεί ο μίνι καύσωνας που θα επικρατήσει στην χώρα μας αυτές τις μέρες να μην έχει σχέση με το κύμα καύσωνα που σάρωσε την υπόλοιπη Ευρώπη αφήνοντας πίσω του θύματα, αλλά δεν παύει να δημιουργεί συνθήκες που δεν κάνουν ευχάριστη την οδήγηση… Εξάλλου, ζούμε σε μια χώρα που οι θερμοκρασίες βρίσκονται συχνά πολύ ψηλά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και το φθινόπωρο θα αργήσει να φτάσει.
Γι' αυτό ακριβώς θα προτείνουμε μερικές οδηγίες που θα σας βοηθήσουν να ανταπεξέλθετε στις δύσκολες αυτές συνθήκες, χωρίς να φτάνουμε σε… ακρότητες, όπως ένας αναβάτης που εντοπίστηκε πρόσφατα στην Αγγλία να οδηγεί το σκούτερ του με αδαμιαία περιβολή, λέγοντας πως ήθελε να δροσιστεί… Η αλήθεια είναι, όπως θα δούμε και παρακάτω, ότι ακόμη και σαν δικαιολογία κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί, καθώς στη ζέστη είναι καλύτερο να είσαι καλυμμένος παρά εντελώς εκτεθειμένος. Οι συμβουλές που ακολουθούν δεν είναι απόρροια κάποιας μυστικής τέχνης ή καλά κρυμμένης σοφίας, αλλά προκύπτουν από την κοινή λογική και τις αρχές της φυσικής, που πολλές φορές δεν είναι αυτονόητα όπως πιστεύουν οι περισσότεροι.


Παίρνουμε κατ' αρχήν σαν δεδομένο ότι ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν, ο εξοπλισμός ασφαλείας είναι εκ των ουκ άνευ. Κράνος, μπουφάν και γάντια τα φοράμε ΠΑΝΤΑ και όχι, το ότι δεν αναφέρονται εδώ οι σαγιονάρες δεν σημαίνει ότι αποτελούν εναλλακτική επιλογή…
Ξεκινώντας λοιπόν από αυτή τη βάση, να πούμε ότι το πρώτο μέτρο που πρέπει να πάρει κανείς, έχει να κάνει με την ταχύτητα, ειδικά όταν είναι εκτός πόλης σε κάποια διαδρομή σε εθνικές οδούς ή επαρχιακό δίκτυο. Οδηγήστε πιο αργά και απολαύστε τη θέα. Σίγουρα το να οδηγείτε με μεγαλύτερες ταχύτητες δημιουργεί ένα πιο ισχυρό ρεύμα αέρα γύρω σας που μπορεί να απομακρύνει την θερμότητα, αλλά ταυτόχρονα καταβάλετε μεγαλύτερη σωματική προσπάθεια και κατά συνέπεια θα αυξήσετε την θερμοκρασία του σώματος που θα παραμένει εγκλωβισμένη κάτω από το μπουφάν. Οι πολύτιμοι ηλεκτρολύτες σας θα καταναλωθούν πιο γρήγορα από το επιθυμητό, όπως και η βενζίνη… Μιλάμε εδώ για πολύωρα ταξίδια στον καυτό ήλιο και όχι απλά για την καθημερινή μετακίνηση στο κέντρο της πόλης.
Αν οδηγείτε για πολλές ώρες και σε μεγάλες αποστάσεις, κάντε αρκετές στάσεις, βγάλτε το κράνος σας και φροντίστε να ενυδατώνεστε. Κάντε στάσεις τουλάχιστον ανά μία ώρα –ίσως και πιο συχνά αν είναι πολύ υψηλές οι θερμοκρασίες- και κυρίως αφουγκραστείτε το σώμα σας, χωρίς να το ωθείτε στα όρια. Καλό θα είναι μάλιστα να έχετε προγραμματίσει από πριν τις στάσεις σας στο χάρτη, γνωρίζοντας πού θα βρείτε λίγη ξεκούραση και δροσιά.


Όταν όμως δεν κάνετε στάση και κινείστε στο δρόμο, καλό θα είναι να ανοίγετε όλους τους αεραγωγούς που υπάρχουν σε κράνος, μπουφάν και παντελόνι.  Τώρα μπορείτε να καταλάβετε την σημασία που παίζουν όλα αυτά τα κλαπέτα και τα φερμουάρ και ήρθε πλέον το πλήρωμα του χρόνου για να τα χρησιμοποιήσετε. Συνήθως η σχεδίασή τους γίνεται έτσι ώστε να δημιουργούν μια σταθερή ροή του αέρα η οποία και θα απομακρύνει με το σωστό ρυθμό την θερμότητα από το σώμα σας. Και φυσικά αυτό προϋποθέτει ότι διαθέτουμε τον κατάλληλο εξοπλισμό για το καλοκαίρι, αφού στην αγορά υπάρχουν πάρα πολλές επιλογές καλοκαιρινού εξοπλισμού, που χάρη στην τεχνολογική πρόοδο και την εξέλιξη των υλικών, μπορούν να προσφέρουν τον συνδυασμό της προστασίας και του εξαερισμού. Μπορεί ένα δερμάτινο μπουφάν να δείχνει "cool", αλλά δεν θα σας κρατήσει… cool στον καύσωνα.

Επίσης, αν νομίζετε ότι όσο πιο λίγα ρούχα φοράτε τόσο το καλύτερο, είσαστε βαθιά νυχτωμένοι, διότι όσο πιο πολύ ακάλυπτο δέρμα αφήνουμε, εκτός του ότι είμαστε εκτεθειμένοι σε εγκαύματα από τον ήλιο, τόσο επιτρέπουμε την ταχεία αφυδάτωση του σώματος, με την υγρασία να εξατμίζεται σε "χρόνο dt". Ξεχάστε λοιπόν βερμούδες και κοντομάνικα στη ζέστη πάνω στην μοτοσυκλέτα. Για να καταλάβετε την σπουδαιότητα αυτού του πράγματος, αναλογιστείτε ότι δεν είναι τυχαίο ότι οι άνθρωποι της ερήμου –που κάτι παραπάνω ξέρουν από καύσωνες και υψηλές θερμοκρασίες- είναι ντυμένοι από την κορφή ως τα νύχια με ελάχιστα σημεία ακάλυπτα.
Και μιας και αναφέρουμε το θέμα του εξοπλισμού και των μπουφάν, θα πρέπει να ανατρέψουμε και ένα στερεότυπο που έχει να κάνει με την επιλογή του χρώματος. Διαλέξτε ένα καλοκαιρινό μπουφάν σε μαύρο χρώμα! Μπορεί αυτό να σας ακούγεται παράξενο και να έρχεται σε αντίθεση με ό,τι έχουμε μάθει μέχρι τώρα, ότι δηλαδή τα ανοιχτόχρωμα ρούχα αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία και την θερμότητα, ενώ τα σκουρόχρωμα την απορροφούν, αλλά υπάρχει η άποψη της φυσικής που μας προτρέπει να κάνουμε το αντίθετο. Το καλύτερο λοιπόν για να μείνετε δροσεροί στην ζέστη, είναι να φοράτε σκούρα ρούχα και εξηγούμεθα ευθύς αμέσως.
Όταν βλέπουμε ένα λευκό ρούχο, βλέπουμε ουσιαστικά τον συνδυασμό όλων των ορατών χρωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι το λευκό αντανακλά ένα μεγάλο φάσμα ακτινοβολίας και ενέργειας που δέχεται. Άρα αντανακλά τις ακτίνες του ήλιου που το χτυπούν, εμποδίζοντάς τες να μας ψήσουν, κι αυτό είναι απόλυτα σωστό. Μόνο που αυτή η εξήγηση είναι ελλιπής και όχι πλήρης. H θερμότητα, που είναι μια μορφή ενέργειας, δεν προέρχεται μόνο από το εξωτερικό, στην προκειμένη περίπτωση από τον ήλιο, αλλά κι από το ίδιο το σώμα μας, που έχει πολύ μικρότερη απόσταση από το ρούχο, απ' ότι ο ήλιος. Όταν όλη αυτή η θερμότητα από το σώμα πέσει πάνω στο λευκό ρούχο που το περιβάλει τότε αντανακλάται πίσω στο σώμα και μας "βράζει". Οπότε το ιδανικό χρώμα για να μας κρατήσει δροσερούς είναι το μαύρο, ή στην περίπτωση των καλοκαιρινών μοτοσυκλετιστικών μπουφάν, να υπάρχει μια λεπτή επένδυση εσωτερικά σε σκούρο χρώμα, που θα απορροφήσει την ενέργεια που εκπέμπει το σώμα αντί να την στείλει πίσω. Επίσης, πέρα από το χρώμα, εξαρτάται και από το πάχος του υφάσματος, ενώ βοηθά ιδιαίτερα και το παραμικρό έστω ρεύμα αέρα –το οποίο υπάρχει όταν οδηγούμε μοτοσυκλέτα- το οποίο μπορεί να παίξει το ρόλο της απαγωγής της θερμότητας.


Τέλος, το πιο σημαντικό απ' όλα είναι το να διατηρείστε πάντα ενυδατωμένοι, γι' αυτό και το αναφέραμε μερικές φορές παραπάνω στο άρθρο. Να φροντίζετε ώστε να έχετε πάντοτε μαζί σας νερό και να λαμβάνετε υγρά αρκετά συχνά, τόσο πριν όσο κατά την διάρκεια και μετά την οδήγηση. Προτιμήστε νερό ή ισοτονικά διαλύματα που παρέχουν στον οργανισμό τους απαραίτητους ηλεκτρολύτες. Μην πιείτε αναψυκτικά που εμπεριέχουν ζάχαρη ή καφέ που θα σας οδηγήσουν πιο γρήγορα στην αφυδάτωση. Πιείτε πάντα παραπάνω απ' ό,τι νομίζετε ότι χρειάζεστε, γιατί με την εφίδρωση αποβάλλουμε περισσότερο νερό από τον οργανισμό μας χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Τα φρούτα βοηθούν επίσης, ενώ αν σε οποιαδήποτε στιγμή νιώσετε δυσφορία σταματήστε αμέσως, βγάλτε το κράνος και βρείτε ένα δροσερό μέρος μέχρι να συνέλθετε. Η θερμοπληξία χτυπάει σε πολύ μικρό διάστημα και οι επιπτώσεις μπορεί να είναι καταστροφικές.

 

TRACKDAY TIPS Vol.1

Σωματική προετοιμασία
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

12/1/2017

Έχεις ετοιμάσει τη μοτοσυκλέτα σου για το αυριανό trackday με τα service της, τα φρέσκα λαστιχάκια της και με τα όλα της. Εσύ όμως βρίσκεσαι στο ίδιο επίπεδο ετοιμότητας με εκείνη; Διότι όσο τεχνολογικά προηγμένο κι αν είναι ένα πολεμικό αεροπλάνο, όσο έμπειρος και άρτια εκπαιδευμένος κι αν είναι ο πιλότος του, αν έχει πιεί ένα μπουκάλι ουίσκι πριν μπει στο κόκπιτ η αερομαχία δεν θα έχει καλή κατάληξη… Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους αναβάτες που δεν προετοιμάζουν σωστά το σώμα τους για ένα trackday και τις ιδιαίτερες απαιτήσεις που έχει. Εδώ θα βρείτε μια σειρά από μικρές λεπτομέρειες που θα σας βοηθήσουν πετύχετε την μέγιστη απόδοση του σώματός σας σε ένα trackday, πού όχι μόνο θα έχει αντίκτυπο στους χρόνους σας, αλλά πρωτίστως στην ασφάλειά σας. Οι περισσότερες πτώσεις σε ένα trackday γίνονται είτε στην έναρξή του, είτε στο τέλος του. Οι πτώσεις στα πρώτα σκέλη ενός trackday είναι κατά βάσει από έλλειψη εμπειρίας του αναβάτη. Όμως οι πτώσεις που γίνονται στα τελευταία σκέλη οφείλονται στην σωματική κούραση, που με τη σειρά της οδηγεί σε πνευματική κόπωση και αδυναμία σωστής εκτίμησης των καταστάσεων. Όποιο κι αν είναι το επίπεδο της σωματικής σου αντοχής (λιώνεις στα γυμναστήρια ή λιώνεις στον καναπέ με μια σακκούλα πατατάκια…) μπορείς να πετύχεις την μέγιστη δυνατή αντοχή αν ακολουθήσεις τις παρακάτω συμβουλές:

 Όλα ξεκινούν μία μέρα πριν

Το σώμα μας χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί σε ένα καινούριο περιβάλλον και σε συνθήκες που είναι έξω από την καθημερινή του ρουτίνα. Ο ύπνος, η ξεκούραση και σε πολύ μεγάλο βαθμό η διατροφή της προηγούμενης ημέρας, καθορίζουν άμεσα την φυσική κατάσταση την επόμενη. Οι μυς χρειάζονται 48 ώρες μετά από μια έντονη σωματική άσκηση για να αποθεραπευτούν πλήρως. Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν όσοι ασκούνται τακτικά με βάρη, αλλά και γενικά ο περισσότερος κόσμος, είναι να νομίζουν ότι στο γυμναστήριο “χτίζεις μυς” επειδή κατά την διάρκεια της άσκησης αυξάνεται η κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα οι μυς να πρήζονται, ενώ στην πραγματικότητα στο γυμναστήριο ΚΑΤΑΣΤΡΕΥΦΕΙΣ μυς και σε αυτό οφείλονται οι μυϊκοί πόνοι που ακολουθούν τις επόμενες μέρες! Οι μυς μεγαλώνουν ΜΕΤΑ την άσκηση και ΜΟΝΟ αν η διατροφή σου περιλαμβάνει τις απαραίτητες ποσότητες πρωτεΐνης, λίπους και υδατανθράκων, ώστε να μπορέσει το σώμα σου να αποκαταστήσει τα κατεστραμμένα από την άσκηση κύτταρα και να φτιάξει νέα και φυσικά περισσότερα (αύξηση μυϊκής μάζας). Όπως για να φτιάξεις ένα σπίτι χρειάζεσαι ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο (ορμόνες), τσιμέντο (πρωτεΐνες), τούβλα (λίπη) και εργάτες (υδατάνθρακές), έτσι, αν πας στο γυμναστήριο μία μέρα πριν το trackday (είτε είσαι αθληταράς, είτε όχι) την επόμενη οι μυς σου θα είναι σε κατάσταση ανασυγκρότησης και η απόδοσή τους μειωμένη σε δύναμη και αντοχή. Καλό λοιπόν είναι να μην κάνεις ασκήσεις με βάρη μια ή δύο μέρες πριν. Μόνο οι αερόβιες ασκήσεις (περπάτημα, τρέξιμο, ποδήλατο) μπορούν να σε βοηθήσουν πριν από το trackday (βοηθούν στη βελτίωση του έλεγχου της αναπνοής με αποτέλεσμα καλύτερη κυκλοφορία αίματος-οξυγόνου στους μυς), όμως και πάλι δεν θα πρέπει να είναι υψηλής έντασης και πολύ μεγάλης διάρκειας. Με λίγα λόγια, μην πεις: “Θα πάω γυμναστήριο σήμερα για να είμαι ταύρος αύριο” διότι θα πετύχεις ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα… θα είσαι χώμα!

Μην βάζεις νερό στο ρεζερβουάρ σου

Αφού βάζεις 100άρα βενζίνη στη μοτοσυκλέτα σου για το trackday, γιατί να μην βάλεις και αντίστοιχης ποιότητας καύσιμο στο σώμα σου; Όσο κι αν σου ακούγεται υπερβολικό, το τι έφαγες την προηγούμενη ημέρα θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στη φυσική σου κατάσταση την επόμενη ημέρα. Για ένα μεγάλης διάρκειας trackday, θα χρειαστείς επιπλέον ενέργεια από την συνηθισμένη. Το γέμισμα του ρεζερβουάρ (στομαχιού σου) πρέπει να γίνει μία ημέρα πριν, διότι όσο διαρκεί η πέψη στο στομάχι η κυκλοφορία του αίματος (και του οξυγόνου) συγκεντρώνονται στο στομάχι με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος και οι υπόλοιποι μυς να μην οξυγονώνονται επαρκώς  η υπνηλία που νιώθουμε μετά από τα κυρίως γεύματα της ημέρας). Το “γέμισμα” πρέπει να γίνεται το μεσημέρι της προηγούμενης ημέρας και όχι το βράδυ, ώστε να έχει επαρκή χρόνο το σώμα να το επεξεργαστεί. Το καύσιμο που χρησιμοποιεί το σώμα μας είναι οι υδατάνθρακες, το λίπος και αν βρεθεί σε μεγάλη ανάγκη καταναλώνει και πρωτεΐνες (τρώει τους μυς…).

Στην περίπτωσή μας το πιο κατάλληλο καύσιμο για την επόμενη ημέρα είναι οι υδατάνθρακες ταχείας και μέσης απορρόφησης και όχι τόσο τα λίπη (ζωικά ή φυτικά). Μια μεσαίου μεγέθους μακαρονάδα (χωρίς βούτυρο και με ελάχιστο ή καθόλου τυρί) ή μια μεσαία μερίδα ρύζι είναι ότι καλύτερο μπορείτε να φάτε το προηγούμενο μεσημέρι μαζί με ένα κομμάτι κόκκινο (μοσχάρι/χοιρινό) ή λευκό κρέας (ψάρι/κοτόπουλο). Το βράδυ μια σαλάτα με πολύχρωμα λαχανικά και κομματάκια κοτόπουλου ή ψαριού είναι ό,τι καλύτερο. Μην πέσεις στην παγίδα του υπερβολικού Carb Loading που κάνουν οι ποδηλάτες, διότι δεν πρόκειται να κάψεις 6000 θερμίδες σε ένα trackday και το μόνο που θα πετύχεις είναι βαρυστομαχιά. Τα κορεσμένα λιπαρά (τυριά, έτοιμες σάλτσες για σαλάτες, βούτυρο και μαργαρίνες) προκαλούν έντονη δυσπεψία, με αποτέλεσμα καούρες στο στομάχι. Το ζωικό λίπος και τα φυτικά έλαια είναι λιγότερο επικίνδυνα για καούρες, αλλά δεν χρειάζεται να το ρισκάρεις και καλό είναι τα αποφύγεις, ειδικά στο βραδινό γεύμα. Επίσης αν είσαι πάνω από 25 ετών μην πιεις γάλα, καθώς η ικανότητα του σώματός σου να διαχειριστεί την λακτόζη έχει εξασθενήσει με αποτέλεσμα να νιώθεις την επόμενη ημέρα ατονία και κόπωση. Γιαούρτι φάε όσο θέλεις, καθώς είναι υποπροϊόν του γάλακτος και τα ένζυμα του βοηθούν στην πέψη και στη λειτουργία του εντέρου το επόμενο πρωινό. Ένα καλό πρωινό χέσιμο θα σε κάνει να νοιώθεις ανάλαφρος και βοηθάει πάντα την αναλογία κιλών ανά ίππο!

Την ημέρα του… αγώνα!

Μην παραλείψεις να φας πρωϊνό, όμως θα πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός στην ποσότητα. Ένα-δύο αυγά με φρυγανιές ή παξιμάδι είναι η τέλεια επιλογή. Το ψωμί (ειδικά όσα περιέχουν μαγιά και συνθετικές διογκωτικές ύλες αντί για προζύμι) μπορεί να προκαλέσουν δυσπεψία και καούρες. Αν έχεις μόνο ψωμί, τότε ψήσε το στην τοστιέρα. Το ίδιο θα πάθεις αν καταναλώσεις κορεσμένα λιπαρά (τυριά, βούτυρο, μαργαρίνη κ.τ.λ.) Κατά την διάρκεια της ημέρας του trackday το σώμα σου θα χρειαστεί αναπλήρωση της ενέργειας που κατανάλωσε και ενυδάτωση. Λόγω των απότομων μεταβολών της ινσουλίνης ανάμεσα στα section ενός trackday και της απώλειας υγρών, θα χρειαστείς ζάχαρη και νερό. Η παροχή της ζάχαρης και του νερού θα πρέπει να γίνεται σε πολλές και μικρές δόσεις ΠΡΙΝ αισθανθείς την ανάγκη τους. Το καλύτερο τρόφιμο για να διατηρείς σταθερά τα επίπεδα της ινσουλίνης είναι μια μαύρη σοκολάτα (όχι γάλακτος). Ένα μικρό κομμάτι σοκολάτα δέκα λεπτά πριν μπεις στην πίστα με μια γουλιά νερό και άλλο ένα μικρό κομμάτι όταν βγεις με δύο-τρεις γουλιές νερό είναι αυτό που χρειάζεται το σώμα σου για να παραμείνει σε εγρήγορση. Τις ζεστές ημέρες μπορείς να πιεις μεγαλύτερες ποσότητες νερού ΜΕΤΑ το section, όμως σε καμία περίπτωση μην πιεστείς να πιεις περισσότερο νερό απ΄όσο νοιώθεις ότι ζητάει το σώμα σου. Πέρα από τον κίνδυνο να ξεράσεις στα φρένα της Κ1, η υπερβολική κατανάλωση νερού δεν προσφέρει τίποτα. Το σώμα θα χρησιμοποιήσει όσο χρειάζεται και το υπόλοιπο θα το στείλει στην ουροδόχο κύστη. Αν πιείς πολύ περισσότερο νερό απ’ όσο ξόδεψες, είτε θα νοιώθεις βαρυστομαχιά, είτε θα πηγαίνεις διαρκώς για κατούρημα και τίποτα περισσότερο.

 Καθώς η διαχείριση του επιπέδου της ινσουλίνης τρώγοντας μικρά κομμάτια σοκολάτας  θα σου κόψει την πείνα, μην ξεχαστείς και δεν φας κάτι για μεσημεριανό αν το tractday που συμμετέχεις είναι ολοήμερο. Οι καντίνες στις πίστες και γύρο από αυτές προσφέρουν συνήθως σάντουιτς, σφολιάτες ή συσκευασμένα snack (πατατάκια, γαριδάκια, κρουασάν κ.τ.λ.). Όλα αυτά περιέχουν τεράστιες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών. Μην τα ξαναλέμε… δεν είναι για εσένα. Χίλιες φορές δύο χοιρινά σουβλάκια (καλαμάκια για μας τους Αθηναίους…) παρά ένα τοστ Ζαμπόν-Τυρί από την καντίνα με το “πλαστικό” βούτυρο στο ψωμί και την μαγιονέζα-γράσο. Αν μπορείς, πήγαινε μέχρι τον πιο κοντινό φούρνο ή ψιλικατζίδικο και πάρε ένα γιαούρτι.

Τα ισοτονικά ποτά και τα ενεργειακά ποτά είναι λύσεις ανάγκης και η αποτελεσματικότητά τους εξαρτάται από το αν κάνεις ή όχι όλα τα παραπάνω. Αν δεν τρως τακτικά το κομμάτι την σοκολάτα και δεν πίνεις το νερό σου, τότε σίγουρα ένα ισοτονικό ποτό θα επαναφέρει την ινσουλίνη και τα υγρά του σώματος σε φυσιολογικά επίπεδα και το ίδιο θα κάνει ένα ενεργειακό ποτό αν δεν έχεις φροντίσει να έχει το σώμα σου τα απαραίτητα αποθέματα ενέργειας μέσω της διατροφής. Γιατί όμως να καταφεύγεις σε πράσινα ποτά με γεύση πορτοκάλι και σε μαύρα ποτά με γεύση αντιβίωσης όταν μπορείς να έχεις καλύτερα αποτελέσματα καταναλώνοντας τροφές που τα συστατικά τους μπορεί να τα αναγνωρίσει το σώμα σου;