Γιατί τα μαλακά ελαστικά του Lorenzo άντεξαν περισσότερο

Η θεωρία στην πράξη
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

13/8/2018

Όταν τελείωσε ο αγώνας της Αυστρίας θα έμειναν πολλοί με την απορία, πως είναι δυνατόν η μαλακή γόμα που είχε διαλέξει ο Jorge Lorenzo να αντέξει περισσότερο από την μεσαίας σκληρότητας γόμα που είχε η μοτοσυκλέτα του Dovizioso. Ο Ιταλός αναβάτης της Ducati δήλωσε ότι το πίσω ελαστικό του είχε χάσει την απόδοσή του σχεδόν 10 γύρους πριν πέσει η καρό σημαία. Καθώς φέτος όλοι οι αναβάτες έχουν διαρκώς την φράση Tire Management στο στόμα τους και την χρησιμοποιούν συνεχώς για να εξηγήσουν γιατί ο ρυθμός τους μέχρι τη μέση του αγώνα είναι πιο αργός σε σχέση με τους τελευταίους γύρους, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Dovizioso έφθειρε νωρίς τα ελαστικά του, όταν προσπαθούσε να περάσει τον Lorenzo. Πράγματι ο Ιταλός αναβάτης είπε ότι μια πιθανή αιτία να είναι αυτή. Όμως είπε επίσης, ότι εξίσου πιθανό να είναι και η λάθος επιλογή της μεσαίας γόμας.

Κι εδώ μπαίνουμε στο ζουμί της υπόθεσης, διότι αν η μεσαία γόμα ήταν λάθος επιλογή, τότε ποια γόμα έπρεπε να είχε βάλει; Η θεωρία λέει, ότι η σκληρή γόμα αντέχει περισσότερο, οπότε αυτή είναι η απάντηση στο ερώτημα σωστά; Όχι!

Διότι αυτή είναι η μία από τις πολλές θεωρίες που υπάρχουν για τα ελαστικά, οι οποίες είναι όλες τους σωστές και όλες τους λάθος ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στην πίστα αλλά και τον σχεδιασμό της πίστας. Όπως ήδη έχουμε πει, τα ελαστικά της Michelin δεν έχουν σταθερή απόδοση κατά την διάρκεια του αγώνα και η συμπεριφορά τους επηρεάζεται έντονα από τον τρόπο που τα πιέζεις. Εδώ είναι βασικό να καταλάβουμε, ότι η πτώση της απόδοσης δεν οφείλεται στο “φάγωμα” της γόμας, αλλά στην “κόπωση” της σύνθεσης της γόμας. Δηλαδή όταν λένε οι αναβάτες ότι “έμειναν από λάστιχο” δεν εννοούν ότι βγήκαν τα λινά έξω. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δήλωση του Marguez σχετικά με την επιλογή της μεσαίας γόμας για το εμπρός ελαστικό. Ο Ισπανός είπε ότι με την σκληρή γόμα κερδίζει στα δυνατά φρένα, αλλά προτιμάει την μεσαία που τον βοηθάει περισσότερο στις μάχες μέσα στις στροφές. Πώς είναι δυνατόν η σκληρή γόμα να είναι καλύτερη στα φρένα, αφού η θεωρία λέει ότι προφέρει λιγότερη πρόσφυση, άρα έχεις μεγαλύτερες πιθανότητες να μπλοκάρεις τα φρένα; Η απάντηση βρίσκεται σε μια άλλη θεωρία, που αφορά την ΣΤΙΓΜΙΑΙΑ ΥΠΕΡΘΕΡΜΝΣΗ της γόμας, η οποία με την σειρά της ρίχνει απότομα την απόδοση πρόσφυσης του ελαστικού. Αυτό λοιπόν που λέει ο Marquez είναι ότι με την σκληρή γόμα έχεις ΚΑΛΥΤΕΡΗ πρόσφυση στα ΜΕΓΑΛΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ φρεναρίσματα από υψηλές ταχύτητες, διότι η απόδοση του ελαστικού δεν μεταβάλλεται από την παρατεταμένη υπερθέρμανσή του. Με τις πιο μαλακές γόμες θα έχεις καλύτερη πρόσφυση στην αρχή του φρεναρίσματος, αλλά στο τέλος θα έχεις “κάψει” την γόμα και θα μπεις στην είσοδο της στροφής με ένα εμπρός ελαστικό που θα έχει μειωμένη απόδοση.

Για να καταλάβετε πόσο πολύ επηρεάζει την πρόσφυση η μεταβολή της θερμοκρασίας, πολλοί αναβάτες φεύγουν νωρίτερα από το slip-streaming για να κρυώσουν το εμπρός ελαστικό τους. Αυτό δίνει μια απάντηση στο γιατί ο Lorenzo με το μαλακό εμπρός ελαστικό παρακολουθούσε από απόσταση τον Marquez στους πρώτους γύρους και δεν κόλλησε πίσω του. Προσπαθούσε δηλαδή να κρατήσει όσο πιο κρύο γινόταν το εμπρός ελαστικό του, ώστε να μπορεί να φρενάρει αρκετά δυνατά χωρίς να το υπερθερμάνει. Γιατί έμβαλε μαλακό εμπρός; Διότι ήθελε την επιπλέον πρόσφυση στις στροφές που ήταν πιο αργός από τους άλλους δύο αντιπάλους του.

Κρατώντας λοιπόν στη μία άκρη του μυαλού μας τι συμβαίνει με την μεταβολή της θερμοκρασίας των ελαστικών και πως αυτή επηρεάζει το επίπεδο της πρόσφυσης είναι πιο εύκολο να εξηγήσουμε γιατί το Tire Management στο οποίο αναφέρονται οι αναβάτες ΔΕΝ αφορά την φθορά της γόμμας, αλλά την διαχείριση ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ που έχουν στη διάθεση τους να οδηγήσουν με τα ελαστικά σε υψηλά επίπεδα θερμοκρασίας. Έτσι εξηγείται και γιατί μπορούν να κάνουν γρήγορους γύρους στο τέλος του αγώνα παρά το γεγονός έχουν φθείρει εν μέρει τα ελαστικά τους. Διότι το πραγματικό πρόβλημά τους είναι η υπερθέρμανση και αν τα “βράσεις” στους πρώτους γύρους, μετά δεν έχεις την πολυτέλεια να τα κρυώσεις και να τα ξαναφέρεις στη θερμοκρασία ιδανικής λειτουργίας.  

Η πίστα της Αυστρίας έχει σχεδιαστεί πρωτίστως για την Formula 1 και ακολουθεί την φιλοσοφία stop and go, ώστε να επιτρέπει τις προσπεράσεις των αυτοκινήτων στα φρένα και να ακούγονται στην τηλεόραση οι αλλαγές των ταχυτήτων. Οι περισσότερες στροφές είναι γωνίες και ο χρόνος που η μοτοσυκλέτα είναι τέρμα πλαγιασμένη είναι ο μικρότερος που υπάρχει σε πίστα του πρωταθλήματος MotoGP. Άρα και ο χρόνος που το γκάζι είναι τέρμα ανοιχτό με την μοτοσυκλέτα πλαγιασμένη είναι σύντομος. Η πιθανότητα στιγμιαίας υπερθέρμανσης είναι η μικρότερη δυνατή. Πάνω σε αυτό βασίστηκε η απόφαση του Jorge Lorenzo να βάλει μαλακό ελαστικό πίσω.

Όμως πως κατάφερε να το διατηρήσει ως τον τελευταίο γύρο, όταν Dovizioso έκαψε το μεσαίας σκληρότητας πίσω ελαστικό του πολλούς γύρους πριν.

Η απάντηση βρίσκεται στο σπινάρισμα και στον χρόνο. Ο Dovizioso άνοιγε πιο νωρίς το γκάζι στις εξόδους των στροφών όταν ήταν πίσω από τον Lorenzo για να βρεθεί δίπλα του στην ευθεία, οπότε αυξανόταν ο χρόνος που το πίσω ελαστικό του ήταν εκτεθειμένο στην υπερθέρμανση. Ταυτόχρονα όμως ο πίσω τροχός του Dovizioso είχε μικρότερο ποσοστό πρόσφυσης λόγω της σκληρότερης γόμας από του Ισπανού και σπίναρε περισσότερη ώρα.

Το σπινάρισμα αυτό αύξανε ακόμα περισσότερο το επίπεδο της θερμοκρασίας του πίσω ελαστικού του. Με άλλα λόγια, το υψηλό κράτημα του μαλακού ελαστικού που είχε ο Lorenzo μείωνε τον χρόνο που ήταν εκτεθειμένο στην υπερθέρμανση, ενώ το μεσαίας γόμας πίσω ελαστικό του Dovizioso ήταν περισσότερη ώρα εκτεθειμένο.  

Αν η χάραξη της πίστας ήταν διαφορετική, η επιλογή του Lorenzo θα ήταν στα όρια της παράνοιας. Όμως για την πίστα της Αυστρίας και με τα χαρακτηριστικά που έχουν τα ελαστικά της Michelin ήταν λογικότατη.   

MotoGP 2024, Barcelona Solidarity GP, FP1 - Μόνο ο Takaaki Nakagami έβαλε φρέσκα μαλακά ελαστικά, γράφοντας έτσι τον 1ο χρόνο

Κρύο πρωινό στην καταλανική πίστα, με τους αναβάτες να γυρίζουν αναγνωριστικά, με μια κατάταξη που θα αλλάξει εντελώς στα P1
Takaaki Nakagami
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

15/11/2024

Σε ένα κρύο πρωινό στα πρώτα ελεύθερα δοκιμαστικά της Καταλονίας, κανείς δεν έδειχνε διατεθειμένος να πιέσει ιδιαίτερα, ενώ μόνο ο Takaaki Nakagami έβαλε μαλακά φρέσκα ελαστικά στο τέλος, γράφοντας έτσι τον ταχύτερο χρόνο, και απολαμβάνοντας λίγη παραπάνω δημοσιότητα στο τελευταίο GP της καριέρας του. Οι διεκδικητές του τίτλου Martin και Bagnaia τερμάτισαν στις θέσεις 5 και 7 αντίστοιχα, ενώ στο τέλος είχαμε ένα απροσδόκητο συμβάν, όταν κατά τις προπονήσειις για εκκίνηση μετά τα FP1, ο Pecco είχε μια χαζή πτώση όταν τρόμαξε σε προσπέραση που του έκανε με πολλά ο Vinales, πίεσε απότομα τα κρύα φρένα και σύρθηκε στην άσφαλτο στο τέλος της ευθείας τερματισμού -ευτυχώς χωρίς να χτυπήσει.

Οι αγωνιζόμενοι βγαίνουν στην πίστα με συννεφιά, αλλά με στεγνό οδόστρωμα, ενώ η πρόγνωση του καιρού δεν αναφέρει βροχή για το σαββατοκύριακο στο GP της Βαρκελώνης. Παρόλα αυτά, έχει δροσιά το πρωί, και έτσι δεν περιμένουμε να δούμε κορυφαίους χρόνους στα πρώτα ελεύθερα δοκιμαστικά με την πίστα σε αρκετά κρύα θερμοκρασία.

Δεν προλαβαίνουμε να ξεκινήσουμε τα πρώτα ελεύθερα δοκιμαστικά, και ο Michele Pirro πέφτει στην 5, τέσσερα λεπτά μετά την έναρξη των FP1. Ευτυχώς η πτώση είναι με lowside, και ο αντικαταστάτης του Fabio di Giannantonio σηκώνεται αμέσως χωρίς να έχει χτυπήσει.

Ο πρώτος ταχύτερος γύρος ανήκει στον πρωτοπόρο του Πρωταθλήματος Jorge Martin με 1:42.241, με δεύτερο τον Vinales και τρίτο τον Bagnaia. Να θυμίσουμε εδώ πως το ρεκόρ γύρου στην πίστα της Καταλονίας είναι 1:38.190, από το πρώτο GP του 2024 στην ίδια πίστα, με κάτοχο τον Aleix Espargaro της Aprilia.

GASGAS

Και οι πτώσεις συνεχίζονται με μια αρκετά περίεργη περίπτωση, όπου οι ομόσταυλοι Pedro Acosta και Augusto Fernandez πέφτουν ο ένας πάνω στον άλλο για να συρθούν και αυτοί στην άσφαλτο της 5. Η πτώση προκλήθηκε την ώρα που ο Fernandez περνούσε από την εξωτερική τον Acosta, με τον δεύτερο να ανοίγεται χωρίς να έχει καταλάβει πως έξω βρίσκεται ο Fernanrez, να τον χτυπά και να πέφτουν μαζί!

Επειδή τώρα οι μοτοσυκλέτες των αναβατών της GASGAS γέμισαν την πίστα χώματα αλλά και έκαναν ζημιά στον αεροφράχτη ασφαλείας, βγαίνει κόκκινη σημαία μέχρι να διορθωθεί το πρόβλημα και να βγουν από την πίστα τα κομμάτια των μοτοσυκλετών και τα χώματα.

Οι κριτές δουλεύουν γρήγορα, και σύντομα η πίστα βρίσκεται και πάλι σε λειτουργική κατάσταση, ώστε να συνεχίσουμε τα ελεύθερα δοκιμαστικά.

Στην επανάληψη ο... Mir περνά για λίγο πρώτος, με τον Martin να τον πετά από αυτή τη θέση με συνοπτικές διαδικασίες, γράφοντας 1:41.820 και συνεχίζοντας να γυρίζει στον ίδιο πολύ γρήγορο ρυθμό.

Πριν όμως ο Martin βελτιώσει τον χρόνο του, πρώτος περνά ο Bagnaia, με τη χαρά της εργοστασιακής Ducati να κρατά για λίγα δευτερόλεπτα, αφού αμέσως μετά ο Martin πέφτει στο 1:40.971, με δεύτερο τον Binder, τρίτο τον Quartararo που είχε έξοδο στο χώμα χωρίς πτώση με το πέρας του γρήγορου γύρου του, αφήνοντας 4ο τον Πεψψο και πέμπτο τον... Marini. Νωρίς είναι ακόμα και θα δούμε δεκάδες αλλαγές στις πρώτες θέσεις.

Bagnaia

Ο Bagnaia απαντά με τον 2ο ταχύτερο γύρο, πέμπτος είναι ο Acosta ενώ για την ώρα ο Marc Marquez είναι μόλις 22ος. Ο Marc ξεκινά τη δική του προσπάθεια, με 30 λεπτά να απομένουν για το τέλος των FP1, ανεβαίνοντας αρχικά στη 10η θέση.

Μπροστά τώρα ο Alex Marquez περνά εκείνος πρώτος με 1:40.915, δείχνοντας τα δόντια της GP23 και προιδεάζοντάς μας για το πού μπορεί να κινηθεί και ο Marc στη συνέχεια.

Ο Acosta που βρίσκεται 11ος διαδέχεται τον Alex μπροστά με 1:40.912, με τον επόμενο αναβάτη του Pierer Group να είναι ο Binder στη 10η θέση.

Εντωμεταξύ ο Marc έχει ανέβει 7ος, με τον Enea Bastianini 13ο, με τους δυο τους να μάχονται πέρα από τη διάκριση στη Βαρκελώνη και για την 3η θέση στην τελική βαθμολογία του 2024. Δεν περνά πολλή ώρα και πλέον ο Bestia βρίσκεται 4ος με τον Marc 7ο.

Martin

Είκοσι λεπτά πριν το τέλος ο Martin, που είχε βγει στα pits με τους περισσότερους αναβάτες, βγαίνει ξανά στην πίστα, και έχει δυο-τρία γλιστρήματα, κάνοντας και μια θυμωμένη χειρονομία... κάτι δεν αρέσει στον Ισπανό, και πρέπει να δούμε τι είναι αυτό και αν θα τον δυσκολέψει στο κυνήγι ενός γρήγορου χρόνου. Βέβαια ακόμα δεν έχει βάλει φρέσκα μαλακά ελαστικά, οπότε δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας -ακόμη.

Μία ακόμη πτώση, στη 2 αυτή τη φορά, από τον Takaaki Nakagami της Honda, ο οποίος χάνει το μπροστινό και σέρνεται στα χαλίκια, χωρίς άλλα δυσάρεστα επακόλουθα.

Εντωμεταξύ στη Βαρκελώνη κάνει επιστροφή ο Miguel Oliveira που είχε ταλαιπωρηθεί από έναν ακόμα τραυματισμό -στον καρπό του αυτή τη φορά από πτώση στο GP της Ινδονησίας-, ενώ στην πρώτη του επαφή μετά από απουσία δύο γύρων, γυρίζει συντηρητικά με την Aprilia του, κοντά στην 20η θέση.

Δύο λεπτά πριν το τέλος πρώτος περνά ο Nakagami -με φρέσκα μαλακά ελαστικά όμως, πώς αλλιώς- γράφοντας 1:40.501, στον τελευταίο γύρο πριν την απόσυρσή του από το MotoGP.

Ο χρόνος τελειώνει με την πλειονότητα των αναβατών να μην έχουν μπει στον κόπο να φορέσουν μαλακά φρέσκα ελαστικά, κι έτσι η πρώτη δεκάδα έχει ως εξής:

1. Takaaki Nakagami, Honda, 1:40.501
2. Pedro Acosta, GASGAS
3. Alex Marquez, Ducati
4. Brad Binder, KTM
5. Jorge Martin, Ducati
6. Enea Bastianini, Ducati
7. Francesco Bagnaia, Ducati
8. Maverick Vinales, Aprilia
9. Jack Miller, KTM
10. Marc Marquez, Ducati

Σειρά έχουν τώρα τα P1 το απόγευμα της Παρασκευής, όπου με ψηλότερες θερμοκρασίες και με μαλακά φρέσκα ελαστικά αναμένουμε μεγάλη πτώση στους χρόνους και φυσικά δραματική αλλαγή στην παραπάνω πρώτη -εντελώς ενδεικτική και καθόλου αντιπροσωπευτική- δεκάδα.

Πτώση Bagnaia

Στο τέλος είχαμε το συμβάν για το οποίο σας μιλήσαμε στην αρχή, όταν ο Bagnaia γυρίζοντας χαλαρά δέχθηκε προσπέραση στην 1 με πολλά από τον Vinales, με αποτέλεσμα ο Ιταλός να πατήσει απότομα το φρένο, να χάσει το μπροστινό και να συρθεί χωρίς σοβαρές επιπτώσεις στην άσφαλτο.