Διόδια: Παρατυπία με την συμφωνία παραχώρησης οδηγεί σε καταστροφικό μποτιλιάρισμα

Τεράστιες οι ευθύνες των εταιριών και του δημοσίου
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

29/10/2019

Την παρέμβαση εισαγγελέα αξιώνουν όσα έγιναν στην Ε.Ο. Αθηνών – Θεσσαλονίκης κατά την επιστροφή αργά το απόγευμα και τις βραδινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου καθώς ο μοναδικός λόγος που δημιουργήθηκε μποτιλιάρισμα δεκάδων χιλιομέτρων, ήταν τα μετωπικά διόδια. Μεγαλύτερο το πρόβλημα στην Θήβα και τα όσα έγιναν εκεί αποτελούν ντροπή για τις συμβάσεις παραχώρησης που ξεκάθαρα αναφέρουν το σενάριο της αναστολής είσπραξης διοδίων σε έκτακτες περιπτώσεις.

Χθες τα μοναδικά διόδια που ανέστειλαν την είσπραξή τους ήταν των Μαλγάρων, ένα από τα δύο στην χώρα που παραμένουν στο δημόσιο – και που έχουν ξεπεράσει την περίοδο της προγραμματισμένης λειτουργίας τους. Η αναστολή είσπραξης σε μετωπικούς σταθμούς ΔΕΝ είναι κάτι χαριστικό, ΔΕΝ το απαιτεί κανείς ως χάρη αλλά απαιτείται σε περιπτώσεις που το μποτιλιάρισμα οδηγεί σε ουρές χιλιομέτρων καθώς αποδεικνύεται καταστροφικό και με τεράστιες συνέπειες. Το πιο άμεσα κατανοητό παράδειγμα για την σοβαρότητα μίας μεγάλης ουράς, είναι τα ατυχήματα που συμβαίνουν από την απότομη ακινητοποίηση 20 και 30 χιλιόμετρα πριν τον μετωπικό σταθμό. Ακριβώς όπως ήταν και οι ουρές το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου, που έφταναν μέχρι το ύψος του Κάστρου. Το μποτιλιάρισμα για να πληρώσει κανείς το αντίτιμο στο ύψος της Θήβας ξεκινούσε από το Κάστρο κι αυτό δημιουργούσε καταστροφικές συνθήκες για την ασφάλεια των οδηγών.

Τα ειδησεογραφικά site γενικού ενδιαφέροντος ανακυκλώνουν την είδηση πως τα διόδια αλλάζουν και την παρουσιάζουν ως την λύση για τις ουρές στους σταθμούς διοδίων. Πρώτα απ’ όλα η εφαρμογή τους έχει καθυστερήσει πολύ περισσότερο από αυτό που αναφερόταν αρχικά στις Συμβάσεις Παραχώρησης, κι αυτό γιατί βολεύονται οι εταιρίες με τους μετωπικούς σταθμούς εισπράττοντας μεγαλύτερο αντίτιμο. Το διόδιο τέλος έχει υπολογιστεί και συμπίπτει με τα όρια της σύμβασης στο σύνολο του μήκους, όταν όμως κάποιος χρησιμοποιεί την Ε.Ο. για μικρότερες αποστάσεις, τότε χρεώνεται με μεγαλύτερο -αναλογικά- μέρος. Συμφέρον για τους Παραχωρησιούχους, να παραμείνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα οι μετωπικοί σταθμοί. Ακόμη και τότε όμως -όταν αλλάξει ο τρόπος πληρωμής- οι ουρές δεν μπορούν να αποφευχθούν. Και οι ουρές μετά από ένα σημείο γίνονται κίνδυνος πραγματικός, όπως έχει αποδειχτεί στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που λειτουργούν με αντίστοιχα συστήματα.

Δεν έχουν όλες οι χώρες διόδια, και μερικές από αυτές απολαμβάνουν τους καλύτερους δρόμους του κόσμου, όμως αυτό είναι θέμα μίας άλλης κουβέντας. Η Ιταλία όμως, το μοντέλο της οποίας έχουμε υιοθετήσει, έχει εκπονήσει σχέδια για τέτοιες περιπτώσεις, ώστε να αποσυμφορίζει την κίνηση στις εθνικές οδούς μετά από ένα σημείο. Τέτοιες λύσεις είναι απαραίτητες για την ασφάλεια και όχι απλά για την καλυτέρευση της εμπειρίας ταξιδιού…

Μονάχα που η λύση υπάρχει ήδη και εδώ σε εμάς καθώς προβλέπεται αναστολή είσπραξης σε έκτακτες ανάγκες. Αυτό άλλωστε είναι κάτι που οι Παραχωρησιούχοι, οι εταιρίες δηλαδή που εκμεταλλεύονται τις εθνικές οδούς, θα πρέπει να έχουν ως πλάνο και με την είσοδο των ηλεκτρονικά ελεγχόμενων διοδίων στην ζωής μας. Μία κατάρρευση του συστήματος στο μέλλον, ακόμη και για λίγες ώρες, θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες ουρές καθώς οι πύλες θα είναι ακόμη πιο λίγες και το προσωπικό δεν θα επαρκεί για την ταυτόχρονη είσπραξη πολλών σειρών αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών.

Ο νομοθέτης έφτιαξε μία Σύμβαση Παραχώρησης που είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για τις εταιρίες και την περίπτωση της αναστολής είσπραξης την έχει ορίσει ως μέτρο, κι αυτό γιατί είναι κατανοητό από όλα τα μέρη της σύμβασης πως είναι απαραίτητο να υπάρχει ως μέτρο. Ένα μέτρο όμως που στην πράξη εφαρμόζεται μονάχα στα διόδια που εισπράττει το δημόσιο απευθείας. Οι ευθύνες των εταιριών είναι τεράστιες και συμπληρωματικά, εικόνες όπως αυτές δεν συμβαδίζουν με το κοινωνικό πρόσωπο που προωθούν.

Στην Σύμβαση Παραχώρησης λοιπόν, υπάρχει όρος πως οφείλουν να λειτουργούν τόσες πύλες σε κάθε σταθμό διοδίων, που να μην δημιουργούνται ουρές μεγαλύτερες των είκοσι αυτοκινήτων για περισσότερες από δύο ώρες. Ωστόσο ο όρος αυτός είναι έτσι διατυπωμένος, που να φωτογραφίζει συγκεκριμένους σταθμούς που εξυπηρετούν εισόδους πόλεων και όχι τόσο τους μετωπικούς στην εθνική οδό που μποτιλιάρονται σε κάθε αργία κι αυτό γιατί προσθέτει ένα «και» ορίζοντας τις περισσότερες ημέρες μέσα στον μήνα που μπορεί αυτό να συμβεί. Δεν έχει πάει ακόμη στα δικαστήρια κανείς για να παλέψει απέναντι στο «και», όμως δεν χρειάζεται κιόλας, διότι η αναστολή είσπραξης αναφέρεται λίγο μετά.

Σε άλλο σημείο της σύμβασης παραχώρησης, ξεκάθαρα αναφέρει ο νομοθέτης την περίπτωση των έκτακτων περιπτώσεων. Και όταν οι ουρές έχουν φτάσει να μετρούνται σε δεκάδες χιλιόμετρα η κατάσταση γίνεται έκτακτη. Ένα περιστατικό στο κέντρο αυτής της ουράς είναι μη αντιμετωπίσιμο στον χρόνο που πρέπει.

Δεν είναι τυχαίο που σε όσα διόδια ελέγχει το κράτος απευθείας αναστέλλεται η είσπραξη στις μεγάλες ουρές. Είναι ξεκάθαρο πως γίνεται επικίνδυνο να κλείνεις την Ε.Ο. για ώρες και πως συμβαίνουν ατυχήματα σε αυτές τις περιπτώσεις. Η Σύμβαση Παραχώρησης αναφέρει πως σε περίπτωση ατυχήματος και σε έκτακτες περιπτώσεις πρέπει να αναστέλλεται η είσπραξη - και έχω γίνει μάρτυρας να παρακωλύεται η διέλευση ασθενοφόρου με αναμμένο φάρο και τον οδηγό να παρακαλά να τον αφήσει να φύγουν. Είχαν κλείσει την λωρίδα που υπάρχει για αυτό ακριβώς τον σκοπό και το ασθενοφόρο χρειάστηκε να περιμένει δέκα λεπτά πίσω από τα αυτοκίνητα, αντί να ανοίξει η μπάρα και η συγκεκριμένη σειρά να μην πληρώσει, ώστε να περάσει και το ασθενοφόρο. Στο κάτω-κάτω ήταν ευθύνη της εταιρίας να υπάρχει ειδική λωρίδα για τα ασθενοφόρα και εκείνη την στιγμή ήταν κλειστή. Ήταν κι αυτό το περιστατικό στον μετωπικό σταθμό στην Θήβα.

​ΑΑΔΕ: Ξεκίνησε το Ψηφιακό Πελατολόγιο - Πιλοτικά έως τέλος Ιουνίου

Υποχρεωτικά από 1η Ιουλίου – Και 100 ευρώ πρόστιμο ανά όχημα για κάθε παράβαση
Ψηφιακό Πελατολόγιο 2025
Από τον

Θοδωρή Ξύδη

16/4/2025

Με καθυστέρηση μηνών η πιλοτική φάση του Ψηφιακού Πελατολογίου ξεκίνησε στην ελληνική επικράτεια με στόχο να μην φεύγει το κοινό χωρίς απόδειξη από μάστορα, βενζινάδικο, πλυντήριο και πάρκινγκ.

Ξεκινώντας αρχικά από τον κλάδο της μοτοσυκλέτας και του αυτοκινήτου, το Ψηφιακό Πελατολόγιο είναι ένα λογιστικό πρόγραμμα που θα λειτουργεί σε πραγματικό χρόνο κατά τη διάρκεια λειτουργίας των επιχειρήσεων. Οι επαγγελματίες θα καταχωρούν καθημερινά τον αριθμό των πελατών τους, τον ΑΦΜ κάθε πελάτη και τα στοιχεία της κάθε απόδειξης. Το σύστημα θα είναι διασυνδεδεμένο με το TAXIS ώστε να εξασφαλίζει την ακεραιότητα και την ασφάλεια των δεδομένων. Με αυτόν τον τρόπο, η ΑΑΔΕ θα μπορεί να συγκρίνει τα δεδομένα του πελατολογίου με τις δηλώσεις εσόδων και τις εκδοθείσες αποδείξεις, εντοπίζοντας πιθανές αποκλίσεις και περιπτώσεις απόκρυψης εισοδημάτων.

Το Ψηφιακό Πελατολόγιο αποτελεί μέρος της ευρύτερης στρατηγικής της ΑΑΔΕ για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής όπως και η καθολική δήλωση εσόδων-εξόδων μέσω του myDATA και το Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής.

Ποιοι επαγγελματίες είναι υποχρεωμένοι να το τηρούν;

Αρχικά, η υποχρέωση τήρησης του Ψηφιακού Πελατολογίου αφορά επαγγελματίες από κλάδους με υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής με την αρχή να γίνεται στον τομέα της αυτοκινήτου και της μοτοσυκλέτας και πιο συγκεκριμένα, συνεργεία επισκευής και συντήρησης οχημάτων, φανοποιεία, εταιρείες τοποθέτησης συναγερμών, ηχοσυστημάτων και άλλου εξοπλισμού σε οχήματα, χώροι στάθμευσης, πλυντήρια οχημάτων όπως και οι εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, μοτοσυκλετών και μοτοποδηλάτων. Σταδιακά, εντός του 2025, η εφαρμογή θα επεκταθεί και σε άλλους κλάδους, όπως γυμναστήρια, κέντρα αισθητικής, φυσικοθεραπευτήρια, σχολές χορού, ξενοδοχεία και οργανωμένα καταλύματα. Εξετάζεται επίσης η ένταξη των γιατρών στο σύστημα, ώστε να διασφαλιστεί η πλήρης διαφάνεια στις συναλλαγές τους.

Από την υποχρέωση τήρησης Ψηφιακού Πελατολογίου Οχημάτων εξαιρούνται οι εξής εταιρείες:

-Οι επιχειρήσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing)

-Οι επιχειρήσεις που λειτουργούν με συστήματα αυτοεξυπηρέτησης, εφόσον τα παραστατικά αξίας εκδίδονται άμεσα με την ολοκλήρωση της υπηρεσίας

-Οι εργασίες που απαιτούνται για την κίνηση και παράδοση των καινούριων αυτοκινήτων στον αγοραστή, οι οποίες πραγματοποιούνται από τα συνεργεία των επιχειρήσεων πώλησης καινούριων αυτοκινήτων (π.χ. αποκήρωση)

-Η εκμίσθωση θέσεων στάθμευσης από ιδιοκτήτες περιφραγμένων οικοπέδων, εφόσον η εκμίσθωση έχει συγκεκριμένη κάθε φορά χρονική διάρκεια, δεν συνοδεύεται από υπηρεσίες φύλαξης ή άλλες υπηρεσίες (π.χ. παρκαδόρος, γραφείο, τηλέφωνο) και ο κάτοχος του οχήματος διαθέτει αυτοτελή δυνατότητα εισόδου και εξόδου

-Η επισκευή ή συντήρηση μερών ή εξαρτημάτων οχημάτων, εφόσον αυτά εισάγονται στην εγκατάσταση της επιχείρησης αυτοτελώς, αποσπασμένα από το όχημα που φέρει την πινακίδα κυκλοφορίας (π.χ. μηχανή οχήματος, αναμεικτήρας μεταφοράς σκυροδέματος)

-Η χρήση ιδιόκτητου χώρου στάθμευσης επιχειρήσεων για την φιλοξενία/εξυπηρέτηση πελατών τους, με ή χωρίς αντάλλαγμα.

-Η παροχή υπηρεσιών κινητού συνεργείου και η επισκευή οχημάτων στον τόπο που εμφανίστηκε η βλάβη (ή σε άλλο σημείο που υποδείχθηκε).

 Ποια θα είναι τα οφέλη για τους επαγγελματίες;

Το Ψηφιακό Πελατολόγιο ευελπιστεί να προσφέρει στους επαγγελματίες σύμφωνα με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, αυτοματοποίηση στη διαχείριση των πελατών τους, ευκολία στην καταχώρηση νέων πελατών και στην ενημέρωση υφιστάμενων εγγραφών και συσχέτιση των εγγραφών με αποδείξεις και παραστατικά.​

Αυτές οι λειτουργίες στοχεύουν να διευκολύνουν τις επιχειρήσεις να παρακολουθούν τις συναλλαγές τους και να μειώσουν την πιθανότητα λαθών που μπορεί να οδηγήσουν σε πρόστιμα.

Στην πράξη όμως;

Στον κλάδο της μοτοσυκλέτας και του αυτοκινήτου η εφαρμογή στην πράξη θα γίνεται μέσω κινητού τηλεφώνου με το οποίο ο επαγγελματίας θα φωτογραφίζει/σκανάρει την πινακίδα του εκάστοτε οχήματος που μπαίνει στην επιχείρησή του για την παροχή κάποιας υπηρεσίας.

Με το σκανάρισμα, η πινακίδα κυκλοφορίας θα συμπληρώνεται αυτόματα, ενώ κατά την έξοδο του καταναλωτή από την εταιρεία θα σκανάρεται η απόδειξη που έχει εκδοθεί από την επιχείρηση (ή το τιμολόγιο) και έτσι θα κλείνει για την ΑΑΔΕ η συναλλαγή αφού θα υπάρχει και η σχετική ενημέρωση στο σύστημα.

Με την πιλοτική πρεμιέρα να γίνεται στις 14 Απριλίου, η τήρηση του Ψηφιακού Πελατολόγιου για τους επηρεαζόμενους κλάδους είναι προαιρετική μέχρι και τα τέλη Ιουνίου του 2025, ενώ από 1η Ιουλίου μετά θα γίνει υποχρεωτική.​

Η εισαγωγή του συστήματος στην πιλοτική του φάση, πάρα την καθυστέρηση, φαίνεται να έχει "αιφνιδιάσει" τους επαγγελματίες του χώρου αλλά και τους υπεύθυνους για την υλοποίηση του, παρά το γεγονός ότι ο Διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσιλής αναφέρει μεταξύ άλλων σε σχετική ανακοίνωση ότι η ανάπτυξη του Ψηφιακού Πελατολόγιου “αποτέλεσε αντικείμενο μακράς διαβούλευσης και στενής συνεργασίας με την επιχειρηματική κοινότητα.”

Μάλιστα, η ΑΑΔΕ θα προσπαθήσει να εκπαιδεύσει τους υπόχρεους και μέσα από το κανάλι της στο YouTube με σχετικά εκπαιδευτικά videos, χωρίς να αναφέρει κάποιο άλλο τρόπο εκπαίδευσης για τη σωστή χρήση της εφαρμογής.

Η νέα ψηφιακή εφαρμογή είναι διαθέσιμη στην ψηφιακή πύλη myAADE (myaade.gov.gr), ακολουθώντας τη διαδρομή: Εφαρμογές - Επιχειρήσεις - Ψηφιακό Πελατολόγιο.

Να σημειωθεί ότι κάθε εγγραφή ( καταγραφή εισόδου και εξόδου του εκάστοτε οχήματος με όλα τα απαιτούμενα στοιχεία συνιστά υποβολή πληροφοριακής δήλωσης. Στην περίπτωση μη συμμόρφωσης από την πλευρά της εταιρείας, κάθε εκπρόθεσμη εγγραφή θεωρείται ως εκπρόθεσμη υποβολή πληροφοριακής δήλωσης, κάθε ελλιπής εγγραφή ως ελλιπής υποβολή πληροφοριακής δήλωσης και κάθε μη εγγραφή ως παράλειψη υποβολής πληροφοριακής δήλωσης, με κάθε παράβαση να επισύρει πρόστιμο 100 ευρώ.

Μένει να δούμε κατά πόσο το ψηφιακό πελατολόγιο θα προσφέρει τα θεωρητικά πλεονεκτήματα που διαφημίζει το υπουργείο στην πράξη ή θα περιπλέξει διαδικασίες και θα δυσχεραίνει τους άμεσα επηρεαζόμενους.