Editorial 626 - Το τεράστιο πρόβλημα των ελληνικών διασταυρώσεων

Από το

motomag

1/1/2022

Στην Ελλάδα μόλις ακούσεις για διασταύρωση και πρόβλημα, αμέσως το μυαλό πηγαίνει στην παραβίαση του ερυθρού σηματοδότη. Πράγματι, αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε. Πάνε να δούμε τώρα και ένα τεράστιο θέμα για το οποίο ελάχιστα έχουν ειπωθεί. Την πεποίθηση πως δύο δρόμοι μπορούν να διασταυρωθούν είτε ανισόπεδα είτε με φανάρια, παραγκωνίζοντας την καλύτερη λύση που είναι οι κυκλικοί κόμβοι.

Το πρώτο επιχείρημα είναι γνωστό, ο ισχυρισμός πως δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος για κάτι τέτοιο και το οποίο έχει δύο προεκτάσεις. Η μία είναι η φουσκωμένη σαν κέικ άποψη πως ο κυκλικός κόμβος χρειάζεται τον ίδιο χώρο σαν μία πλατεία, συχνά μπερδεύοντας το ένα με το άλλο και η άλλη προέκταση είναι η πραγματική. Πως πράγματι σε πολλά σημεία και να θέλεις δεν μπορείς να φτιάξεις κυκλικό κόμβο εξαιτίας της έλλειψης χώρου. Εμείς όμως στην Ελλάδα πάμε αντίθετα σε ολόκληρη την Ευρώπη, ή αν θέλετε σε ολόκληρη την Μεσόγειο, καθώς από την κάτω μεριά οι κυκλικοί κόμβοι είναι η πρώτη επιλογή και το πλέον συχνό είδος διασταύρωσης. Πάμε αντίθετα και μέσα στις πλατείες και τους κυκλικούς κόμβους από αυτό που κάνουν οι υπόλοιποι, αλλά ας το αφήσουμε στο τέλος. Το γεγονός πως σε νέους κόμβους με περίσσεια χώρου συνεχίζουμε να βάζουμε φανάρια, θα ήταν αστείο αν δεν ήταν απλά εξοργιστικό.

Θεωρώ πως δεν χρειάζεται να αρχίσω να αραδιάζω παραδείγματα περιπτώσεων όπως αρκετές έξοδοι της Αττικής Οδού, όπου ο κυκλικός κόμβος θα ήταν καλύτερη λύση από τις κάθετες διασταυρώσεις με φανάρια. Υπάρχουν κυκλικοί κόμβοι στην Ελλάδα και ξέρουμε πως πράγματι είναι καλύτερη λύση, ακόμη και αν σε ορισμένες περιπτώσεις τους ακυρώνουμε φράζοντας την είσοδό τους με φανάρια. Το ξέρουμε γιατί μόλις περάσουμε τα σύνορα αναγκαζόμαστε να αλλάξουμε την συνήθεια για το ποιος έχει προτεραιότητα και καταλαβαίνουμε εκείνη την στιγμή για ποιο λόγο είναι πολλαπλάσια καλύτερη λύση.
Εντός συνόρων και για να μην διαταραχθεί η συνήθεια που έχουμε για το ποιο χέρι που κρατά το τιμόνι έχει προτεραιότητα (περίπου έτσι το μαθαίνουν όλοι στις εξετάσεις διπλώματος οδήγησης) κάνουμε τα πράγματα τελείως ανάποδα από όλους τους υπόλοιπους. Στην Ελλάδα λοιπόν προηγείται αυτός που μπαίνει και όχι εκείνος που ήδη βρίσκεται σε τροχιά. Φανταστείτε πως δεν μιλάμε για πλατείες, αλλά για μία λίμνη με ποτάμια. Όσο τα μεγάλα ποτάμια τροφοδοτούν την λίμνη και τα μικρά την αδειάζουν θα πλημμυρίζουμε και το ίδιο ακριβώς συμβαίνει σε ώρες αιχμής στις πλατείες και τους κυκλικούς κόμβους, όπου αυτοί υπάρχουν. Δεν ξέρουμε κάτι που δεν ξέρουν οι άλλοι κάνοντας τα πράγματα ανάποδα, απλά κάνουμε λάθος. Η φιλοσοφία του κυκλικού κόμβου είναι να περνάς μέσα σε αυτόν τον λιγότερο δυνατό χρόνο και τα αυτοκίνητα μέσα εκεί να είναι σε διαρκή κίνηση. Όσο συμβαίνει αυτό, τόσο μικρότερη θα είναι η αναμονή και για τους υπόλοιπους σε περίπτωση συμφόρησης και σίγουρα καλύτερη λύση από τα πολλαπλά φανάρια. Ένας κυκλικός κόμβος δεν σταματά να λειτουργεί όταν διακοπεί το ρεύμα, δεν φρακάρει αυτοκίνητα στο κέντρο (όταν υπάρχουν σωστές προτεραιότητες) και το μόνο που απαιτεί είναι λίγο μεγαλύτερος χώρος. Είναι το μόνο που δεν έχουμε στις ελληνικές πόλεις, μαζί σας, αλλά συνεχίζουμε να κάνουμε τα πράγματα ανάποδα. Κι εκεί που υπάρχει χώρος βάζουμε φανάρια και όταν τελικά φτιάξουμε κυκλικούς κόμβους όλοι διαμαρτύρονται γιατί μπορεί τα πράγματα να γίνουν χειρότερα. Και έχουν δίκιο, όσο δεν αλλάζουμε τον κανόνα. Με την χρήση φαναριού στις εισόδους κάνουμε μία τρύπα στο νερό, αυταπόδεικτο, με το STOP τα πράγματα γίνονται πολύ καλύτερα και δείχνουν πως μπορεί να είναι η λύση, αν και το ακόμη πιο σωστό θα ήταν να μην χρειάζεται καθόλου πινακίδα.

Πλησιάζοντας έναν κυκλικό κόμβο μειώνεις ταχύτητα, αναγκαστικά, δεν την αυξάνεις όπως γίνεται συχνά σε πορτοκαλί, ακόμη και κόκκινο. Ο κυκλικός κόμβος είναι με διαφορά ασφαλέστερη διασταύρωση και με σωστές ρυμοτομικές παρεμβάσεις μπορεί να ακυρώσει πάρα πολλά φανάρια χωρίς να χρειάζεται να σκάψεις ολόκληρη την πόλη. Αν αναρωτιέστε μήπως είμαστε τελείως ηλίθιοι που κάνουμε τα πράγματα ανάποδα από ό,τι συμβαίνει σε ολόκληρη την υπόλοιπη Μεσόγειο, για να μην πούμε Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά κτλ, να βάλουμε και την παράμετρο πως ένα καινούριο φανάρι έχει ένα πολύ όμορφο κόστος και αγοράς και συντήρησης, είναι ένα έξοδο που προκύπτει ξανά και ξανά και μπορεί να σε βοηθήσει να κρύψεις εκεί μέσα άλλα ποσά, ξανά και ξανά. Ο κυκλικός κόμβος απαιτεί ένα ποσό, μία φορά…

editorial 535 - Παγκόσμιες ιστορίες

Από τον

Βασίλη Καραχάλιο

30/5/2014

Πέμπτη μεσημέρι κατά τις δύο, φτάνουμε στα Μετέωρα. Σιγά μη λείπαμε από το μεγαλύτερο γεγονός της χρονιάς. Παγκόσμιο πρωτάθλημα enduro είναι αυτό, δεν είναι παίξε γέλασε, το 2011 που είχε ξαναγίνει στην ίδια περιοχή μας είχαν πέσει τα σαγόνια κάτω μ’ αυτά που είδαμε. Τότε είχε ψηφιστεί ως ο καλύτερος αγώνας της χρονιάς, ανάμεσα σε όλες τις διοργανώσεις του παγκοσμίου. Οι ίδιοι άνθρωποι, μια διάσπαση λέσχης και μια ίδρυση καινούργιας μετά, διεκδικούν και πάλι το ίδιο βραβείο. Με το σπαθί τους. Ομάδες και αναβάτες είχαν μόνο τα καλύτερα λόγια να πουν. Για μας είναι σαν να το έχουν πάρει ήδη.
Βιάζομαι όμως. Ζαλισμένοι ακόμα από το ταξίδι, ξεφορτώνουμε τα μηχανάκια και ντυνόμαστε για να πάμε να κάνουμε τις απλές. Η σηματοδότηση συνεχίζεται ακόμα, βρίσκουμε αναβάτες της οργάνωσης να την συμπληρώνουν, τους λέμε για κάποια σημεία που τα σήματα έχουν πέσει ή είναι ασαφή. Μονοπάτια γνώριμα αλλά και καινούργια, καθόλου χωματόδρομοι, μερικές ενδιαφέρουσες ανηφόρες έτσι για να μην είναι όλη η απλή περίπατος. Ξέρουμε καλά πως τα μονοπάτια που σήμερα κάνουμε σχεδόν απάτητα, μετά τον αγώνα θα έχουν αλλάξει τελείως μορφή. Την περασμένη Κυριακή, οι οργανωτές έστηναν τις ειδικές μέσα σε καταρρακτώδη βροχή, αλλά τέσσερις μέρες μετά το μέρος έχει στεγνώσει κι έχει σκόνη, τόση που στις ανηφόρες αν είχες δύο μηχανάκια μπροστά σου δεν έβλεπες τίποτα, κι απλώς έλπιζες πως δεν θα βρεις κάποια πέτρα ή χαντάκι. Και νύχτα χωρίς φώτα να οδηγούσες, το ίδιο θα ήταν...
Βγαίνουμε στις ειδικές, που είναι η μια δίπλα στην άλλη, διαφορετικές όμως μεταξύ τους, κι έχουν ένα μεγάλο μερίδιο στην επιτυχία αυτού του αγώνα. Δύσκολες όσο πρέπει, μεγάλες σε διάρκεια, βγάζουν διαφορές στους χρόνους τέτοιες που να είναι δυνατή επίθεση για τα χαμένα δευτερόλεπτα και το κυνήγι των θέσεων. Σε κεντρική θέση είναι και το service με τα φορτηγάκια των ομάδων, κι όλοι όσοι υποστηρίζουν την προσπάθεια των αναβατών δεν χρειάζεται να μετακινηθούν πολύ. Όπως διαπιστώσαμε για ακόμα μια φορά, ο αγώνας δεν κερδίζεται μόνο στις ειδικές, αλλά και στην προετοιμασία πριν τον αγώνα. Οι περισσότεροι από τους παγκόσμιους ήταν εκεί μια βδομάδα πριν τον αγώνα, με τους αναβάτες να περπατούν τις ειδικές και τους support αναβάτες να ψάχνουν τα σημεία των απλών όπου μπορούν να συναντήσουν τους αναβάτες. Η αναγνώριση των ειδικών από τους αγωνιζόμενους, που γίνεται μόνο με τα πόδια, έχει εξελιχθεί σε επιστήμη. Περπατάνε συνολικά δεκάδες χιλιόμετρα, αφού δεν τις κάνουν μόνο μία φορά. Βασική τους αρχή: η ευθεία είναι ο συντομότερος δρόμος, κι αυτή η ευθεία δεν πρέπει να έχει εκπλήξεις. Βλέπαμε τους αναβάτες να κοιτούν τα ρέματα και τις πλαγιές σαν τοπογράφοι, βάζοντας το χέρι τεντωμένο μπροστά για να "γράψουν" οπτικά μια νοητή ευθεία. Έχοντας αποφασίσει για την γραμμή τους, κι άσχετα αν αυτή έχει εμπόδια που οι κοινοί θνητοί θα πέρναγαν ως ερπετά, με τους τροχούς τους συνέχεια στο έδαφος, αυτοί που το μάτι τους κόβει διαφορετικά επιλέγουν γραμμές με φαντασία, κατάλληλες για τις ταχύτητες που αυτοί μπορούν να κινηθούν. Για παράδειγμα, στην αρχή της enduro test υπήρχε μια μικρή ρεματιά. Κινούμενοι από πριν σε ευθεία με το σημείο που θα ήθελαν να προσγειωθούν, έψαχναν το πιο κατάλληλο σημείο απογείωσης και πηδούσαν τη ρεματιά, αποφεύγοντας τελευταία στιγμή τα δέντρα που ήταν απέναντι. Άσχετα δηλαδή με τις υψομετρικές διακυμάνσεις του εδάφους, αυτοί οι alien του enduro κινούνται σε ευθεία πορεία...

Πριν όμως μπουν με μοτοσυκλέτα στις ειδικές, κι ενώ τις περπατάνε, πολλές φορές μαζί με τους support, αρχίζουν την αποψίλωση. Αφαιρούν από το πάτημά τους μια πέτρα εδώ, ένα κλαδί πιο κει, παρεμβαίνοντας στο έδαφος των ειδικών με τέτοιο τρόπο ώστε πριν αρχίσει ο αγώνας, η χάραξη των ειδικών μπορεί να είναι η αρχική, αλλά το έδαφός τους δεν έχει καμία σχέση. "Αυτοί τις έχουν αποψιλώσει τις ειδικές!", έλεγαν οι αναβάτες της οργάνωσης. Στόχος τους βέβαια η μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα στις επιλεγμένες τους γραμμές, χωρίς εκπλήξεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πτώση. Δεν είναι όμως πως μόνο αφαιρούν πέτρες και ξύλα από τις ειδικές, προσθέτουν κιόλας αν τους βολεύει, όπως είδαμε πριν το special test της Παρασκευής, όπου κάποιος από την ομάδα της ΚΤΜ έβαλε μια πέτρα να ακουμπάει στους κορμούς. Και που πάτησε ο Meo όταν πέρασε από κει; Κέντραρε την πέτρα και πήδηξε πιο εύκολα και πιο ασφαλής τους κορμούς. Η δουλειά αναγνώρισης των ειδικών από αναβάτες και support συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια κάθε αγωνιστικής ημέρας. Πριν μπουν στις ειδικές, αρκετοί αναβάτες έκαναν μια παράκαμψη αφήνοντας την απλή, κι έριχναν μια ματιά σε σημεία της ειδικής που τους προβλημάτιζαν για το πως θα κερδίσουν κανένα δεκατάκι, για να δουν πως έχουν γίνει. Την ίδια ώρα, οι support αναβάτες αλλά και... πεζοπόρα τμήματα, περπάταγαν τις ειδικές και συνέχιζαν την διαμόρφωσή τους, κυρίως απομακρύνοντας πέτρες ή "γλυκαίνοντας" κάποιο πάτημα. Επιπλέον, μερικοί από αυτούς, οι παλουκοφόροι, έπαιρναν ένα παλούκι απ’ αυτά που πάνω τους δένεται η κορδέλα των ειδικών, κι ενώ οι ίδιοι στέκονταν πίσω από την κορδέλα οριοθέτησης, έβαζαν την μύτη του παλουκιού ακριβώς στο πάτημα που έπρεπε να ακολουθήσει ο αναβάτης τους, τραβώντας το πίσω μόνο όταν αυτός είχε φτάσει στο μέτρο! Αμέσως μετά, έτρεχαν σε άλλο σημείο της ειδικής, κι επαναλάμβαναν το ίδιο. Το τι αντιλαμβάνονται οι θεατές ως πάτημα και το τι αντιλαμβάνονται οι αναβάτες, είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Κι όταν κάποιοι θεατές έβαλαν πέτρες σ’ ένα πάτημα που είχε κατ’ αυτούς χαλάσει, κι είχε φτιάξει βαθύ λούκι, είχαμε πτώσεις αναβατών. Πως γίνεται να θυμούνται τόσα χιλιόμετρα ειδικών, και μάλιστα να προσαρμόζονται στις αλλαγές του εδάφους τους σε κάθε πέρασμα; Μερικά από τα παραπάνω που αναφέραμε το εξηγούν, συν το ότι αυτή είναι η δουλειά τους κι έχουν αναπτύξει ιδιαίτερη μεθοδολογία για να την κάνουν. Κωδικοποιούν τα σημεία των ειδικών που τους ενδιαφέρουν περισσότερο με "Κάπα", όπως γίνεται και στις στροφές μια πίστας, Κ1, Κ2, Κ3. Μετά, έχουν συνεχή πληροφόρηση για τις αλλαγές στα πατήματα της ειδικής από τους ανθρώπους υποστήριξης που έχει η ομάδα, συν την επιτόπου επιβεβαίωση των "παλουκοφόρων". Και πάλι, όπως ο Meo που το Σάββατο ξεκίνησε αγχωμένος κι ήταν ακόμα πιο αρκουδιάρης στην οδήγηση απ’ ότι συνήθως, είχε δύο πτώσεις μέσα σε ειδικές. Αυτό κοστίζει πολλές θέσεις όταν οι μνηστήρες για την νίκη σε κάθε κατηγορία είναι πάνω από πέντε, μερικές φορές και στο ίδιο δευτερόλεπτο...

Είδα αρκετά περάσματα στην αρχή της ειδικής extreme, όπου οι enduro aliens προτιμούσαν να πηδήξουν ευθεία το ρέμα, περνώντας ανάμεσα από δυο πλατάνια και σκάζοντας στις πέτρες απέναντι, παρά να χάσουν χρόνο στρίβοντας δεξιά και μετά αριστερά, κάτω και πάνω, μέσα στις βρεγμένες κροκάλες. Για το πρώτο και το δεύτερο πέρασμα το πάτημα απογείωσης ήταν καλό, μετά όμως έφτιαξε λούκι και δεν ήταν εύκολο να πηδήξουν ούτε τόσο μακριά ούτε τόσο ψηλά όσο θα ήθελαν. Το αποτέλεσμα ήταν αρκετές πτώσεις, στις οποίες οι άτιμοι δεν άφηναν με τίποτα το τιμόνι, άσχετα αν είχαν κοπανήσει το κράνος τους σε βραχάκι ή είχαν φύγει με τα πόδια ψηλά κι είχαν καταλήξει μπροστά από το πεσμένο μηχανάκι. Το θέμα ήταν να μην σβήσει, και χάσουν κι άλλο χρόνο... Ένας από αυτούς που έπεσαν, Πορτογάλος αναβάτης, χτύπησε μια θεατή που καθόταν πίσω από τα πανό, σε επικίνδυνο όμως σημείο, ευθεία απέναντι από το σημείο απογείωσης. Προς τιμήν του, μόλις τερμάτισε την ειδική έτρεξε σχεδόν εκατό μέτρα μπρος πίσω, κι ήρθε να ζητήσει συγνώμη: "I’m very sorry, very sorry…", για να φύγει μετά ξανά τρέχοντας και να συνεχίσει τον αγώνα του.
Ήταν μαγικό να παρακολουθεί κανείς, κι όχι μόνο τους καταξιωμένους παγκόσμιους, αλλά και τους αναβάτες της κατηγορίας Youth, δεκάξι ως δεκαοκτώ ετών, με τα 125 τους. Οι καλοί από αυτούς έκαναν και χρόνους μέσα στην δεκάδα γενικής (!), οδηγώντας αέρινα στα πιο δύσκολα κομμάτια των ειδικών. Σκεφτείτε εδώ, πως με δεκάξι ειδικές κάθε μέρα, και επτά ως οκτώ ώρες οδήγησης σε τερέν καθαρά εκτός δρόμου, για να μπορείς να ορμάς μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο ειδικής της δεύτερης μέρας, η αντοχή που απαιτείται τους κατατάσσει αυτόματα σε κατηγορία κορυφαίων αθλητών. Ακόμα και οι 16χρονοι πιτσιρικάδες είναι alien, όχι μόνο ο Marquez κι όσοι τον κυνηγούν στα MotoGP. Από κει και πάνω, προς το καλύτερο, άστο... Μιλάμε για υπεραθλητές. Εννιά παρά είκοσι το Σάββατο το βράδυ ο Seistola πήγε για ύπνο στο δωμάτιό του...

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια τάση απαξίωσης του enduro, με αφορμή την συμμετοχή πρώην αναβατών motocross, με βάση ίσως θεωρητική και απόλυτη προσέγγιση που δεν δέχεται την μετακίνηση αναβατών από το ένα άθλημα στο άλλο. Οι περισσότεροι από τους κορυφαίους αναβάτες των τελευταίων χρόνων προέρχονται από το χώρο του motocross, κι αυτό είναι γεγονός. Επίσης γεγονός είναι πως δεν είναι όλοι οι μοτοκροσάδες επιτυχημένοι στο enduro, όπως δεν είναι και εύκολη η μετάβασή τους στο enduro. Οι ίδιοι οι αγώνες enduro, απαιτούν ένα σπάνιο συνδυασμό προσόντων, ταχύτητας, αντοχής και διαφορετικής ματιάς στο έδαφος που κινούνται. Γεγονός επίσης είναι, πως από παλιά, αν ήθελες να διακριθείς στο enduro θα έπρεπε να κάνεις και motocross, αγώνες και προπονήσεις, και πως αυτοί οι αναβάτες έχουν ανεβάσει κατά πολύ το επίπεδο, πολύ περισσότερο από το να είχαν συνεχίσει να γίνονται οι αγώνες με συμμετέχοντες που έχουν κάνει μόνο enduro στη ζωή τους. Υπάρχουν όμως κι άλλα κίνητρα, οικονομικά. Είναι πολύ δύσκολο για έναν αναβάτη motocross να βρει ανταγωνιστική ομάδα στο παγκόσμιο, στην οποία θα πληρώνεται αντί να πληρώνει, σε σχέση με το enduro. Οπότε, είναι και βιοποριστικοί οι λόγοι, ή τουλάχιστον, αυτοί οι αναβάτες καταφέρνουν να συνεχίζουν να αγωνίζονται σε κορυφαίο επίπεδο, αντί να πληρώνουν για να συμμετέχουν στο παγκόσμιο motocross. Δείτε το κι αντίστροφα: Για να τα καταφέρεις στο enduro, πρέπει ήδη να είσαι πρωταθλητής motocross στη χώρα σου και με θητεία στη δεκάδα του παγκοσμίου, και κατόπιν να μάθεις και μια νέα τέχνη. Κι αυτό μάλλον κάνει τους εντουράδες πιο πολυτάλαντους και ολοκληρωμένους αναβάτες.