Editorial 555 - Συνεργεία... Euro4

Από το

motomag

1/2/2016

H οδηγία 168/2013 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι δημοσιευμένη από το 2013, περιέχει πολλά και ενδιαφέροντα θέματα, από τον ορισμό κάθε κατηγορίας δικύκλων, έως υποχρεώσεις κατασκευαστών, αντιπροσώπων και διανομέων. Ένα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι αφορά στην πρόσβαση σε πληροφορίες για την συντήρηση και επισκευή των δικύκλων, στα πλαίσια του υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά παροχής υπηρεσιών. Έτσι, ξεκινά μια νέα φάση στη σχέση αντιπροσωπειών και εξουσιοδοτημένων συνεργείων, σε σχέση με τους ανεξάρτητους φορείς (στον όρο αυτό περιλαμβάνονται και τα πιστοποιημένα από το κράτος ανεξάρτητα συνεργεία).

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Η νομοθεσία πλέον προβλέπει πως τα ανεξάρτητα συνεργεία μπορούν να έχουν πρόσβαση στο σύνολο της πληροφόρησης απ’ την οποία εξαρτάται η σωστή συντήρηση και επισκευή των δικύκλων, με το αντίστοιχο φυσικά τίμημα, όπως πληρώνουν και τα εξουσιοδοτημένα. Έτσι, τα ανεξάρτητα συνεργεία, εφόσον το επιλέξουν και πληρώσουν γι’ αυτό, θα έχουν πρόσβαση σε εκπαιδευτικό υλικό, διαγνωστικές μεθόδους, service manual και ό,τι άλλο περιγράφεται από την νομοθεσία, ακόμα και πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων του κάθε κατασκευαστή, όπου όχι μόνο θα βλέπουν το αρχείο συντήρησης της κάθε μοτοσυκλέτας, αλλά θα μπορούν να καταχωρήσουν και τις δικές τους εργασίες συντήρησης ή επισκευής.

Με άλλα λόγια, όποιο ανεξάρτητο πιστοποιημένο συνεργείο το επιθυμεί, και παράλληλα έχει τις δυνατότητες και τον εξοπλισμό, θα μπορεί να συνεργαστεί με την αντιπροσωπεία, πληρώνοντας φυσικά το "εύλογο και αναλογικό τέλος". Και ποιό είναι αυτό; "Ένα τέλος δεν είναι εύλογο ή αναλογικό όταν αποθαρρύνει την πρόσβαση", ορίζει η νομοθεσία. Πέρα όμως από το γράμμα, ας δούμε το πνεύμα του νόμου: Η λογική του είναι πως τα πάσης φύσεως οχήματα πρέπει να συντηρούνται επαρκώς ώστε να είναι ασφαλή και να μην ρυπαίνουν. Με βάση και τους κανόνες για τον υγιή ανταγωνισμό, δεν αποκλείεται η πρόσβαση των ανεξάρτητων συνεργείων ή φορέων στην πληροφόρηση, κι έτσι ελπίζουμε σε καλύτερο επίπεδο υπηρεσιών. Ας μην γελιόμαστε. Η εποχή που έφτανε να ξέρει κάποιος να αλλάζει λάδια σε παπί για να ανοίξει συνεργείο έχει περάσει. Οι σύγχρονες μοτοσυκλέτες απαιτούν τη χρήση διαγνωστικών μηχανημάτων και εξειδικευμένη γνώση για να συντηρηθούν και να επισκευαστούν. Δείτε σε τι επίπεδο έχουν περάσει τα αυτοκίνητα, όπου χρειάζεται να τα "μπριζώσεις" και να τα ενημερώσεις πως θα τους αλλάξεις υγρά φρένων, αλλιώς μουλαρώνουν και δεν πάνε πουθενά! Φρίκη για όποιον μπορεί να κάνει μόνος του την συντήρηση. Φρίκη επίσης νιώθω όταν διαβάζω για ένα καινούργιο μοντέλο αυτοκινήτου πως έχει 90, ναι ενενήντα, εγκεφαλάκια για κάθε λειτουργία που μπορείτε να φανταστείτε, τα οποία φυσικά και παθαίνουν τα εγκεφαλικά τους. Ευτυχώς, ο περιορισμένος χώρος των μοτοσυκλετών δεν αφήνει τέτοια περιθώρια, αλλά και πάλι, τα σύγχρονα συστήματα διαχείρισης του κινητήρα με όλους τους αισθητήρες τους, συν τα υπόλοιπα ηλεκτρονικά που κάνουν τις μοτοσυκλέτες από πιο ασφαλείς έως οδηγήσιμες, δεν αποκαλύπτουν τα μυστικά τους και τις βλάβες τους χωρίς τα αντίστοιχα διαγνωστικά. Κι όταν πάμε πια για επισκευή κινητήρα, πως γίνεται να ξέρει κάποιος μηχανικός τα πάντα γι’ αυτούς, χωρίς να έχει στην διάθεσή του και να μπορεί να διαβάσει το αντίστοιχο service manual; Δεν γίνεται.   

Εύλογο είναι επίσης πως όσοι εκμεταλλεύονται αυτή την πληροφόρηση θα πρέπει να πληρώνουν, κι όχι να καρπώνονται δωρεάν την εργασία άλλων, για δικό τους όφελος. Μένει να δούμε πως θα επηρεάσουν αυτές οι αλλαγές την συντήρηση και επισκευή των μοτοσυκλετών στην Ελλάδα. Απ’ τη μεριά τους, οι αντιπροσωπείες και ειδικά εκείνες που ασχολούνται και με αυτοκίνητα, έχουν έτοιμη την μεθοδολογία. Σημαντικό είναι εδώ πως η νομοθεσία προβλέπει πως κάθε εταιρία πρέπει να αποδείξει πως όντως έχει διαθέσιμη όλη την πληροφόρηση, αλλιώς τα νέα της μοντέλα δεν μπορούν να βγάλουν έγκριση τύπου. Οι αντιπροσωπείες λοιπόν δεσμεύονται από τον νόμο. Τα ανεξάρτητα συνεργεία μπορούν να επιλέξουν αν τα συμφέρει να πληρώνουν, και με πόσες ή με ποιες εταιρίες θα θελήσουν να συνεργαστούν. Στην ουσία όμως, το αν θα διαδοθεί η συνεργασία ανεξάρτητων συνεργείων και εταιριών, εξαρτάται από το αν οι πελάτες των συνεργείων θα δεχτούν να την πληρώσουν. Κι αυτό ξεκινά πολύ πριν, από την ίδια την αγορά της μοτοσυκλέτας και τις παραδοχές που έχει κάνει ο ιδιοκτήτης της. Τις περισσότερες φορές, ο ιδιοκτήτης αρνείται να υπολογίσει το πραγματικό κόστος συντήρησης, ή δεν σκέφτεται πως πρέπει να το κάνει. Το πιο συνηθισμένο είναι να ελπίζει κανείς πως θα συντηρήσει την μοτοσυκλέτα του όσο πιο φτηνά γίνεται, κι αυτό να επιδιώκει. Σωστή συντήρηση μοτοσυκλέτας όμως δεν γίνεται τζάμπα, ούτε "φτηνά". Δεν μπορεί να ζητάς από τον επαγγελματία μηχανικό να συντηρήσει την μοτοσυκλέτα σου όπως προβλέπει ο κατασκευαστής της, χωρίς να πληρωθεί για την εργασία του και την επένδυση που έχει κάνει. Για να πειστεί κανείς γι’ αυτό, αρκεί να βρει τις εργασίες συντήρησης για την μοτοσυκλέτα  του, ανάλογα με τα χιλιόμετρα που έχει φτάσει κάθε φορά. Αυτά χρειάζεται να γίνουν, ούτε περισσότερα, ούτε λιγότερα. Φυσικά, και τα συνεργεία, για να μην τρομάξει ο πελάτης και φύγει, δέχονται να κάνουν πολύ λιγότερες εργασίες από αυτές που προβλέπονται, ή στις χειρότερες περιπτώσεις, λένε πως κάνουν, αλλά δεν κάνουν τίποτα, αν η μοτοσυκλέτα δεν αντιμετωπίζει άμεσο πρόβλημα.    

Σ’ έναν ιδανικό κόσμο, ο κάθε ένας από μας θα έκανε τον προϋπολογισμό του: Τόσο η μοτοσυκλέτα, τόσο η σωστή συντήρησή της, τόσο ο εξοπλισμός που χρειάζομαι, τόσο η ασφάλιση, το ΚΤΕΟ, τα αξεσουάρ που θέλω, το ο,τιδήποτε, και μετά θα είχε την απάντηση για το αν μπορεί να διαθέσει αυτά τα χρήματα. Τότε, όλοι θα ήταν ευτυχισμένοι, αντιπροσωπείες, ανεξάρτητα συνεργεία, έμποροι εξοπλισμού αναβάτη και αξεσουάρ μοτοσυκλετών. Σ’ αυτόν τον ιδανικό κόσμο, κάθε συνεργείο θα ήταν εξοπλισμένο με όλα τα ειδικά εργαλεία, τα διαγνωστικά και τα service manual των μοτοσυκλετών που θα αναλάμβανε να συντηρήσει, με προσωπικό που όχι μόνο θα εκπαιδευόταν και ενημερωνόταν συνεχώς, αλλά φυσικά θα ήξερε και πολύ καλά αγγλικά και μηχανική ορολογία για να μπορεί να το κάνει. Σ’ αυτά τα "όπως πρέπει" συνεργεία θα πήγαιναν και "όπως πρέπει" πελάτες, που θα ήξεραν εκ των προτέρων το κόστος συντήρησης της μοτοσυκλέτας τους και θα το πλήρωναν, έχοντας εμπιστοσύνη πως το συνεργείο θα κάνει όλες τις προβλεπόμενες εργασίες. Θεωρητικά, όλα τα εξουσιοδοτημένα συνεργεία θα έπρεπε να είναι έτσι, και πολύ θα ήθελαν να είναι και οι πελάτες τους έτσι. Δεν λέω πως δεν υπάρχουν, λέω πως και αυτού του τύπου τα συνεργεία και αυτού του τύπου οι πελάτες αποτελούν δυστυχώς τις εξαιρέσεις μέσα στο όλο σύστημα, αντί για τον κανόνα.

Με την αλλαγή της νομοθεσίας τα ανεξάρτητα συνεργεία έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν την ίδια γνώση και την πληροφορία που μπορούν να έχουν και τα εξειδικευμένα. Πόσοι θα θελήσουν να επωμισθούν το επιπλέον κόστος; Πόσοι μοτοσυκλετιστές μπορούν να πειστούν πως το κόστος συντήρησης της μοτοσυκλέτας τους δεν είναι αυτό που μέχρι τώρα ήθελαν να πιστεύουν (το ελάχιστο δυνατό), αλλά μεγαλύτερο; Και προσοχή, ούτε τα συνεργεία πρέπει να πέφτουν στην παγίδα του "δεν μου χρειάζονται εμένα διαγνωστικά και manual, ξέρω τι κάνω", ούτε οι ιδιοκτήτες μοτοσυκλετών στην αντίστοιχη που λέει "Έλα μωρέ, άλλαξέ μου λάδια, κι αν χαλάσει κάτι, τότε το φτιάχνουμε". Κι είναι πολύ πικρή η στιγμή που ανακαλύπτεις πως δεν έχεις την οικονομική δυνατότητα να συντηρήσεις την μοτοσυκλέτα σου.

Τελικά, μου φαίνεται πως τα συνεργεία είναι σαν τους πολιτικούς: Έχουμε αυτά που μας αξίζουν, γιατί εμείς καθορίζουμε τι είδους συνεργεία θα υπάρχουν και θα επιβιώνουν. Ο παραλληλισμός με τους πολιτικούς σταματά εδώ, γιατί το καλό συνεργείο πρέπει να το πληρώνεις, ενώ τον πολιτικό ποτέ.  

 

Ακολουθούν κάποια αποσπάσματα από το κείμενο του κανονισμού. Το πλήρες κείμενο μπορείτε να το βρείτε αν κάνετε μια αναζήτηση για "EU regulation 168/2013". Υπάρχει φυσικά και στα ελληνικά. 

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ

Άρθρο 57, Υποχρεώσεις των κατασκευαστών

1.   Οι κατασκευαστές παρέχουν απεριόριστη πρόσβαση σε πληροφορίες για την επισκευή και τη συντήρηση του οχήματος σε ανεξάρτητους φορείς μέσω δικτυακών τόπων χρησιμοποιώντας έναν τυποποιημένο μορφότυπο, ώστε αυτές να είναι εύκολα και γρήγορα προσβάσιμες. Ειδικότερα, η πρόσβαση αυτή παρέχεται με τρόπο που δεν συνεπάγεται διακρίσεις σε σχέση με την πρόσβαση που παρέχεται σε εξουσιοδοτημένους πωλητές και εξουσιοδοτημένα συνεργεία επισκευής.

2.   Έως ότου η Επιτροπή εγκρίνει κοινό πρότυπο, οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 υποβάλλονται με συνεπή τρόπο που μπορούν να επεξεργαστούν χωρίς υπερβολικό κόπο οι ανεξάρτητοι φορείς. Οι κατασκευαστές θέτουν επίσης εκπαιδευτικό υλικό στη διάθεση των ανεξάρτητων φορέων καθώς και των εξουσιοδοτημένων πωλητών και συνεργείων επισκευής.

3.   Οι πληροφορίες της παραγράφου 1 περιλαμβάνουν τουλάχιστον όλα τα ακόλουθα στοιχεία:

α)

αναμφισβήτητο αριθμό ταυτοποίησης του οχήματος·

 

β)

βιβλία τεχνικών ελέγχων και καρτέλες επιδιορθώσεων και συντήρησης καθώς και χρονοδιαγράμματα τεχνικών ελέγχων·

 

γ)

τεχνικά εγχειρίδια και δελτία τεχνικών ελέγχων·

 

δ)

πληροφορίες σχετικά με τα μηχανικά μέρη και διαγνωστικές πληροφορίες (π.χ. μέγιστες και ελάχιστες θεωρητικές τιμές για μετρήσεις)·

 

ε)

διαγράμματα ηλεκτρονικών καλωδιώσεων·

 

στ)

διαγνωστικούς κωδικούς προβλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών κωδικών του κατασκευαστή·

 

ζ)

τους αριθμούς ταυτοποίησης και επαλήθευσης βαθμονόμησης λογισμικού που ισχύουν για τον εκάστοτε τύπο οχήματος·

 

η)

πληροφορίες που αφορούν κατοχυρωμένα εργαλεία και εξαρτήματα και παραδίδονται μέσω αυτών·

 

θ)

πληροφορίες σχετικά με αρχεία δεδομένων και δεδομένα αμφίδρομης παρακολούθησης και δοκιμών·

 

ι)

μονάδες εργασίας.

5.   Οι πληροφορίες επισκευής και συντήρησης οχήματος πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμες, εκτός από την περίοδο των εργασιών συντήρησης του συστήματος πληροφοριών.

6.   Για την κατασκευή και συντήρηση ανταλλακτικών ή εξαρτημάτων συμβατών με το σύστημα OBD, καθώς και διαγνωστικών εργαλείων και εξοπλισμού δοκιμής, οι κατασκευαστές παρέχουν τις σχετικές πληροφορίες για το σύστημα OBD και την επισκευή και τη συντήρηση του οχήματος αδιακρίτως σε κάθε ενδιαφερόμενο κατασκευαστή ή επισκευαστή μηχανικού μέρους, διαγνωστικού εργαλείου ή εξοπλισμού δοκιμής.

8.   Ο κατασκευαστής, όταν υποβάλλει αίτηση για έγκριση τύπου ΕΕ, παρέχει στην εγκρίνουσα αρχή στοιχεία που αποδεικνύουν τη συμμόρφωση με τον παρόντα κανονισμό όσον αφορά τις πληροφορίες που απαιτούνται στο παρόν άρθρο. Στην περίπτωση που οι πληροφορίες αυτές δεν είναι διαθέσιμες ή δεν συμφωνούν με τον παρόντα κανονισμό και τις κατ’ εξουσιοδότηση και εκτελεστικές πράξεις που εκδίδονται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, κατά την αίτηση χορήγησης έγκρισης τύπου ΕΕ, ο κατασκευαστής τις παρέχει εντός έξι μηνών από την ημερομηνία της έγκρισης τύπου.

10.   Οι κατασκευαστές δημοσιεύουν τις επακόλουθες τροποποιήσεις και συμπληρώσεις στις πληροφορίες επισκευής και συντήρησης του οχήματος στους δικτυακούς τόπους τους την ίδια χρονική στιγμή που τις θέτουν στη διάθεση των εξουσιοδοτημένων συνεργείων.

11.   Όταν τηρούνται αρχεία επισκευών και συντήρησης του οχήματος σε κεντρική βάση δεδομένων του κατασκευαστή του οχήματος ή για λογαριασμό του, τα ανεξάρτητα συνεργεία επισκευής έχουν πρόσβαση δωρεάν στα εν λόγω αρχεία και μπορούν να καταχωρίζουν στοιχεία σχετικά με εργασίες επισκευής ή συντήρησης που έχουν εκτελέσει.

 [...]

Άρθρο 59, Τέλη πρόσβασης σε πληροφορίες επισκευής και συντήρησης οχήματος

1.   Οι κατασκευαστές μπορούν να επιβάλλουν εύλογα και αναλογικά τέλη για την πρόσβαση στις πληροφορίες επισκευής και συντήρησης οχημάτων που καλύπτονται από τον παρόντα κανονισμό. Ένα τέλος δεν είναι εύλογο ή αναλογικό όταν αποθαρρύνει την πρόσβαση επειδή δεν λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός της χρήσης της πληροφορίας από τον ανεξάρτητο φορέα.

2.   Οι κατασκευαστές καθιστούν διαθέσιμες τις πληροφορίες επισκευής και συντήρησης οχημάτων σε ημερήσια, μηνιαία και ετήσια βάση, και τα τέλη πρόσβασης στις πληροφορίες αυτές ποικίλλουν ανάλογα με τη διάρκεια των περιόδων για τις οποίες παρέχεται πρόσβαση."

editorial 541 - Η πιο γρήγορη είναι...

Από τον

Βασίλη Καραχάλιο

1/12/2014

Η ταχύτερη μοτοσυκλέτα παραγωγής του κόσμου δεν ήταν ούτε στην Ιntermot, ούτε στην EICMA. H ταχύτερη νόμιμη για κυκλοφορία στο δρόμο μοτοσυκλέτα έχει τελική πάνω από 350 χιλιόμετρα, κι έχει νικήσει στα ίσα όλες τις άλλες στην ανάβαση του Pikes Peak πέρυσι, οπότε και στρίβει και φρενάρει. Κι όμως, ελάχιστοι την γνωρίζουν, γιατί είναι εκτός πεπατημένης και των συνηθειών μας: Δεν έχει τάπα βενζίνης, αλλά μπρίζα για να φορτίζει. Ακούει στο μάλλον κακόγουστο όνομα "Αστραπή LS-218", και κατασκευάζεται στην Αμερική. Η Lightning λοιπόν, μπορεί να γίνει δική σας με 38.888 δολάρια, καθώς οι παραδόσεις ήδη έχουν αρχίσει.

 

Καταλαβαίνω πως περίπου το 101% των μοτοσυκλετών ξενερώνει όταν δίπλα στην λέξη μοτοσυκλέτα μπαίνει και το ηλεκτρική. Το ίδιο κι εγώ. Η αιτιολόγηση, μέχρι τώρα, ήταν απλή: Δείξτε μου μια ηλεκτρική μοτοσυκλέτα που για το ίδιο κόστος με μια βενζινοκίνητη, να θέλω πιο πολύ να την αγοράσω. Που να είναι δυνατότερη, ταχύτερη, να στρίβει καλύτερα, να πηγαίνει εξίσου μακριά με μια φόρτιση, που να γουστάρω τέλος πάντων να οδηγώ αυτή με την μπρίζα αντί για την άλλη με την μάνικα. Που να μην μοιάζει με παιδικό παιχνίδι, που να μην φωνάζει με την πρώτη ματιά πως πρόκειται για κάτι που σχεδίασαν και έφτιαξαν άνθρωποι που μπορεί να ξέρουν από ρεύματα, αλλά όχι από μοτοσυκλέτες. Προσπάθειες έχουν γίνει πολλές, τόσο σε επίπεδο παραγωγής (όπως οι Zero Motorcycles στις ΗΠΑ) όσο και αγωνιστικό (από Moto Czysz ως Mugen), ακόμα και για χωμάτινη χρήση (ΚΤΜ Freeride-E). Mέχρι τώρα όμως, δεν υπήρχε ηλεκτρική μοτοσυκλέτα που να τα είχε βάλει με βενζινοκίνητες αγωνιστικές και να τις είχε νικήσει στα ίσα. Κι όμως, αυτό συνέβη πέρυσι στο Pikes Peak, όπου συμμετέχουν κορυφαίες αγωνιστικές ομάδες απ’ όλο τον κόσμο, και τουλάχιστον στις ΗΠΑ, τον παίρνουν πολύ σοβαρά αυτόν τον αγώνα. Το 2012, η Lightning είχε κερδίσει όλους τους αγώνες ηλεκτρικών στους οποίους είχε συμμετάσχει, και για το 2013 έπεισαν τον Carlin Dunne να οδηγήσει την μοτοσυκλέτα τους. O Dunne είχε πρωτοεμφανιστεί στο Pikes Peak το 2011, και το κέρδισε με την πρώτη, νίκη που επανέλαβε με Ducati και το 2012. Δεν ήταν λίγο ρίσκο γι’ αυτόν να πάει σε μια ομάδα με ηλεκτρική μοτοσυκλέτα; Κι όμως, μετά από δύο track days, το πρώτο για να συνηθίσει λίγο την μοτοσυκλέτα και το δεύτερο για να ρυθμίσει αναρτήσεις, πήγε να τρέξει στο Pikes Peak κι έκανε τον ταχύτερο χρόνο από όλες τις μοτοσυκλέτες, ανεξαρτήτως κινητήρα. Ο δεύτερος ήταν 21 δευτερόλεπτα πίσω του.

 

Φαίνεται πως η σχεδιασμένη από τον "δικό μας" Glynn Kerr Lightning σηματοδοτεί την ωρίμανση των ηλεκτρικών μοτοσυκλετών, το στάδιο εκείνο όπου ανταγωνίζονται πια στα ίσα το κατεστημένο των βενζινοκίνητων. Συμφωνώ πως για να προτιμάς το σφύριγμα μιας ηλεκτρικής σε σχέση με τον ήχο ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης πρέπει ο σφυγμός σου να έχει πέσει στο μηδέν, από ώρα. Μόνο το soundtrack όμως είναι που κάνει μια μοτοσυκλέτα συναρπαστική; Ένα από τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα των ηλεκτρικών, πάντα σύμφωνα με την τρέχουσα τεχνολογία μπαταριών, είναι η περιορισμένη τους αυτονομία. Η Lightning υπόσχεται αυτονομία 160-200 χιλιόμετρα με τη μικρή μπαταρία των 12 kwh, και 250-290 με την μεγάλη των 20 kwh. Όσοι νομίσουν πως είναι λίγα, ας πάρουν οποιαδήποτε superbike με 200 ίππους, κι ας την πάνε τέρμα γκάζι. Στις μετρήσεις που κάνουμε για το περιοδικό, έχουμε αδειάσει 17λιτρα ρεζερβουάρ πολύ πριν κάνουμε 100 χιλιόμετρα, όπως θα έχουν διαπιστώσει και όσοι έχουν καταφέρει να πάνε ένα superbike τελικιασμένο για καμιά ώρα... Η Lightning, από την άλλη, έχει και το παγκόσμιο ρεκόρ ταχύτητας για μοτοσυκλέτες παραγωγής, με 347,55 km/h μέσο όρο διελεύσεων (η μία ήταν πάνω από 350 km/h). Οι τεχνικοί της υπολόγισαν πως στα 320 km/h το αντίστοιχο της κατανάλωσής της σε λίτρα βενζίνης θα ήταν 4,7 l/100km, επίδοση που θεωρείται οικονομική για απλές μοτοσυκλέτες με 50 ίππους. Υπολόγισαν επίσης, πως κάθε πέρασμα για τα ρεκόρ ταχύτητας στην Bonneville τους στοίχιζε το ισόποσο των 8 cent του δολαρίου, από ενέργεια που αποθήκευαν μέσω των ηλιακών πάνελ που είχε στην οροφή του το φορτηγάκι της ομάδας. Φυσικά – φυσικά, όταν σου αδειάσει το ρεζερβουάρ χώνεσαι σ’ ένα βενζινάδικο και σε πέντε λεπτά έχεις ξεμπερδέψει, έχεις δώσει τα 30 ευρώ σου και ξαναορμάς προς την δόξα. Με το ηλεκτρικό όμως, θα έπρεπε να ξέρεις πως κάθε, ή έστω πολλά βενζινάδικα έχουν γρήγορους φορτιστές, και να πιεις έναν καφέ, αφού μέσα σε μισή ώρα οι μπαταρίες γεμίζουν. Με απλό φορτιστή στο σπίτι, χωρίς τριφασικό ρεύμα, θέλουν δύο ώρες. Κοίταξα το κόστος για τον γρήγορο φορτιστή ενός υβριδικού αυτοκινήτου, του BMW i8, και είναι στα 2.300 ευρώ, κομπλέ με μετρητή κατανάλωσης. Αν υπήρχε αρκετή ζήτηση, το κόστος δεν είναι υπερβολικό για ένα βενζινάδικο.   

 

Για να φτιάξει την πιο γρήγορή της μοτοσυκλέτα η Kawasaki, την H2R που συμπτωματικά έχει κι αυτή τελική 350+ χιλιόμετρα (αλλά δεν είναι νόμιμη για κυκλοφορία στο δρόμο), το κριτήριό της ήταν "η ανεπανάληπτη αίσθηση επιτάχυνσης". Σ’ αυτόν τον τομέα, τα ηλεκτρικά δεν υστερούν. Το Lightning έχει πάνω από 200 ίππους και 23,2 kgm ροπής, επιδόσεις που καμία βενζινοκίνητη μοτοσυκλέτα δεν διαθέτει. Κανένα superbike μέχρι σήμερα δεν έχει μετρηθεί στους 200 ίππους στον τροχό, και οι απώλειες ενός συστήματος μετάδοσης ενός ηλεκτρικού είναι πολύ-πολύ μικρότερες, αφού δεν παρεμβάλλονται γρανάζια, συμπλέκτης και κιβώτιο ταχυτήτων. Το Lightning δεν έχει κιβώτιο. Ανοίγεις το διακόπτη κι είσαι έτοιμος να φύγεις, απολαμβάνοντας μια αίσθηση καταιγιστικής, αδιάλειπτης επιτάχυνσης από τα μηδέν ως τα 350 χιλιόμετρα. Τα 23,2 χιλιογραμμόμετρα ροπής που έχει είναι τα διπλά από ενός Hayabusa (13,7), οπότε σε σύγκριση το κτηνώδες Suzuki θα φαίνεται σαν να δουλεύει με τους δύο κυλίνδρους. Η Kawasaki ανακοινώνει 16,8 kgm για το H2R των 300 ίππων, 7 kgm λιγότερα, που είναι αντίστοιχη της διαφοράς ροπής ενός μονοκύλινδρου 300 κυβικών όπως το CBR300 κι ενός CBR1000RR. Χαοτική.       

Ο υγρόψυκτος ηλεκτροκινητήρας του βγάζει λοιπόν πάνω από 200 ίππους, και η ροπή του είναι διπλάσια αυτής ενός Panigale. Aπό γκάζια δηλαδή, δεν του λείπει τίποτα, ούτε από πλαίσιο και φρένα και αναρτήσεις. Έχει πάνω του τα καλύτερα Brembo και Öhlins. Ούτε και υπερβολικά βαρύ είναι στα 224,5 κιλά, 10 περίπου κιλά περισσότερα από το πιο βαρύ superbike, αλλά 14 κιλά λιγότερα από του Kawasaki H2. Στα έξτρα,  όταν θα παραγγείλετε το δικό σας, μπορείτε να διαλέξετε μεταξύ carbon πλαισίου και ψαλιδιού, οθόνης touch screen με λειτουργικό Android και σέλας της προτίμησής σας. Σε μια μοτοσυκλέτα που έχει ήδη ζάντες Marchesini μαγνησίου και πιρούνι Öhlins FGRT, αμορτισέρ Öhlins ΤΤΧ και τις καλές ακτινικές Brembo, τι άλλο να ζητήσεις;

Έχουμε έτσι μια μοτοσυκλέτα ικανή να γεμίσει δέος και τον πιο hardcore αναβάτη superbike, που μπορεί με τις επιδόσεις της να κάνει τα πόδια των κοινών θνητών και τρέμουν σαν ζελέ, που μπορεί να τρομάξει εντελώς και για πάντα κάποιον ψιλο-άσχετο που θα βρεθεί στην σέλα της και μετά δεν θα ξαναβγεί ποτέ από το δωμάτιό του, ενώ θα ουρλιάζει υστερικά κάθε φορά που η μάνα του θα βάζει μπρος το σεσουάρ για τα μαλλιά. Κι εδώ ερχόμαστε στο μεγαλύτερο μειονέκτημά του μέχρι τα βενζινάδικα να βάλουν φορτιστές: Τον ήχο. Όντως τα ηλεκτρικά όταν επιταχύνουν κάνουν σαν σεσουάρ στη δεύτερη σκάλα, με λίγο θόρυβο από αλυσίδα να θυμίζει μοτοσυκλέτα. Άντε, αν τα γουστάρεις κιόλας, να πεις πως κάνουν σαν jet σε απογείωση. Ακούω πως μερικά αυτοκίνητα, όπως για παράδειγμα σε Renault Clio, έχουν επιλογές μέσω του συστήματος πολυμέσων, που τα κάνουν να ακούγονται σαν V8 ή σαν Nissan GTR (μέσα στην καμπίνα, γιατί απ’ έξω ακούγεται γι’ αυτό που είναι). Μου φαίνεται γελοίο. Με τα ηλεκτρικά όμως, το πρόβλημα είναι ότι δεν ακούγονται. Έχει πάει να με πατήσει Prius γιατί ξαφνικά έκανε όπισθεν, χωρίς καμία ηχητική προειδοποίηση, αφού δεν καταλαβαίνεις πως είναι "on". Στο Pikes Peak, στην διαδρομή του αγώνα, τα ηλεκτρικά είναι υποχρεωμένα από τον κανονισμό να κάνουν θόρυβο 120 ντεσιμπέλ, για να μην πατάνε τους θεατές ή τους βλάκες που αποφασίζουν να περάσουν απέναντι με το αυτοκίνητό τους. Και πως το κάνουν αυτό; Βάζουν πάνω στη μοτοσυκλέτα μια σειρήνα...

Η ανάβαση του Pikes Peak έχει μήκος 20 χιλιόμετρα, με 156 στροφές που ανεβάζουν τους αγωνιζόμενους από τα 1.440 στα 4.300 μέτρα. Για να λέμε του βενζινοκίνητου το δίκιο, η απόδοση των κινητήρων εσωτερικής καύσης πέφτει σημαντικά σε τέτοια υψόμετρα, όμως μόλις δύο χρόνια πριν την νίκη του Dunne με το Lightning, όταν πάλι ήταν νικητής ο ίδιος με Ducati Multistrada, το πιο γρήγορο ηλεκτρικό ήταν ένα λεπτό και σαράντα δευτερόλεπτα πίσω του. Δυό χρόνια μετά, έριξε 21" στον δεύτερο, με ηλεκτρικό. Όποιος έχει ασχοληθεί έστω και λίγο με αγώνες, καταλαβαίνει πως πρόοδος δύο ολόκληρων λεπτών (στα 10 – δέκα και κάτι που κάνουν οι πιο γρήγοροι εκεί) μέσα σε δύο χρόνια, είναι τεράστια έως απίστευτη. Φανταστείτε μια μοτοσυκλέτα MotoGP που να έχει καταφέρει μέσα σε δυό χρόνια να βελτιώσει τους χρόνους της κατά 20%. Δεν γίνεται, κι αν γινόταν, θα σκότωναν για να μάθουν το μυστικό. Εδώ όμως δεν πρόκειται για μυστικό, αλλά για κάτι ολοφάνερο, που αποτελεί ταυτόχρονα το μεγαλύτερο πλεονέκτημα αλλά και το χειρότερο μειονέκτημά της: Είναι ηλεκτρικό. Με βάση στην California, όπως και οι έτερες ηλεκτρικές Mission και Ζero και Τesla (στα αυτοκίνητα αυτή η τελευταία), η Lightning ασχολείται με τα ηλεκτρόνια από το 2006, και πολύ νωρίς μπλέχτηκε με τους αγώνες. Της πήρε οκτώ χρόνια για να φτάσει στο σημείο να κερδίζει τους πάντες σ’ έναν διάσημο, διεθνή αγώνα που οι κατασκευαστές παίρνουν πολύ στα σοβαρά, καθώς έχει σημαντικό αντίκτυπο στην Αμερικάνικη αγορά. Αν το 2006 είχαν πει "σε οκτώ χρόνια θα σας σκίσουμε τις βενζινοκίνητες μπαχατέλες σας", όλοι θα γέλαγαν. Κι όμως, η ιστορία είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα. Όταν πρωτοφτιάχτηκαν μοτοσυκλέτες, κανείς δεν πίστευε πως αυτά τα πράματα του διαβόλου θα γίνουν ποτέ κάτι περισσότερο από παιχνιδάκια για εκκεντρικούς πλούσιους. Τα ίδια έλεγαν και για τα αυτοκίνητα, το ίδιο γέλαγαν όταν ο άγνωστος τότε Soichiro Honda δεσμευόταν πως θα τρέξουν τα Honda στο Isle of Man και θα κερδίσουν. Μ’ αρέσει και το πόρισμα επιστημόνων της εποχής των πρώτων τρένων: Οι επιστήμονες είχαν αποφανθεί πως αν τα τρένα τρέξουν ποτέ πιο γρήγορα από άλογο, θα φύγει ο αέρας από τα παράθυρα και οι επιβάτες θα πεθάνουν από ασφυξία. Κι εντάξει, αυτά τα έχουμε ξεπεράσει, το θέμα δεν είναι αν στα 350 θα πάμε από ασφυξία. Μια ανάσα θα την πάρουμε. Το θέμα είναι πως οι αισθήσεις μας, επί τέσσερις σχεδόν γενιές τώρα, έχουν εκπαιδευτεί να γουστάρουν μοτοσυκλέτα σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια. Κι είναι ύποπτο έως ανησυχητικό (Θα γυρίσει ο κόσμος μας ανάποδα; Θα μας πέσει ο ουρανός στο κεφάλι;) πως ψάχνοντας το γιατί δεν θα γουστάραμε αυτή τη στιγμή μια ηλεκτρική μοτοσυκλέτα, οι μόνες βάσιμες δικαιολογίες που μπορούμε να βρούμε είναι πως δεν υπάρχουν κατάλληλοι φορτιστές στα βενζινάδικα και πως αυτά τα ηλεχτρικά ακούγονται σαν δράπανα, ενώ απ’ την άλλη είναι αρκούντως τρομακτικές και πιο γρήγορες απ’ όλες τις άλλες, στις ευθείες ή στις στροφές.   

Στα χρονομετρημένα δοκιμαστικά πριν τον αγώνα του Pikes Peak, o Richard Hatfield, o "κύριος Lightning", στεκόταν δίπλα στην οθόνη με τους χρόνους, και όπως και τις προηγούμενες μέρες, το Lightning ήταν το ταχύτερο. Δίπλα του στέκονταν μερικοί Ιάπωνες μηχανολόγοι από την εργοστασιακή ομάδα της Honda, και τα CBR τους ήταν στην 14η θέση. Λέει ένας τους στον Richard: "Ω! Είστε από την Lightning! Toυ χρόνου θα επιστρέψουμε με περισσότερους ίππους!". Ο Richard (που τον βλέπεις ήσυχο ανθρωπάκι, αλλά τα καρφιά του τα ρίχνει), τους απάντησε: "Μπαταρίες θα πρέπει να φέρετε του χρόνου." Οι Ιάπωνες κοιτάχτηκαν μεταξύ τους, κι είπε ο ένας στον άλλο: "Δίκιο έχει, μπαταρίες πρέπει να φέρουμε."