Editorial 552 - Ο άγραφος νόμος

Από το

motomag

1/11/2015

Δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα αγώνας όπου προπορευόμενος αναβάτης να μην ανοίξει την γραμμή του έτσι ώστε αυτός που τον ακολουθεί να επιβραδύνει, και να μην τον προσπεράσει. Ακόμα και στον αγώνα της Sepang ο Marquez το είχε κάνει στον Rossi, κι όχι μια φορά. Κι όλα καλά. Όταν όμως ήδη ο Rossi από την συνέντευξη τύπου της Πέμπτης είχε επισημάνει πως ο Marquez εσκεμμένα τον καθυστερεί, ήρθε ο αγώνας της Κυριακής για να επιβεβαιωθεί. Όταν ο Lorenzo έφτασε τον Marquez, εκείνος του άφησε την πόρτα ορθάνοιχτη, χωρίς να κάνει καμία προσπάθεια να τον κυνηγήσει. Μόλις του έκανε το ίδιο ο Rossi, λύσσαξε! Αρκετές φορές μέσα στους επόμενους γύρους τα πράγματα ήταν οριακά, με τον Marquez να σηκώνει πολύ νωρίς το μηχανάκι του προσπερνώντας τον Rossi, γνωρίζοντας πως στην επαφή πίσω τροχού με μπροστινό νικάει ο πίσω – κι ο άλλος πέφτει. Η προειδοποίηση του Rossi την Πέμπτη δεν είχε πιάσει τόπο. Ο Marquez, που καθυστερούσε σκόπιμα τον Rossi στην Αυστραλία, έκανε τα ίδια και χειρότερα – κι η δικαιολογία του, πως τάχα έκοβε για να κρυώσει το μπροστινό του λάστιχο, δεν στέκει, αφού στο τέλος του αγώνα, μετά από αρκετούς γρήγορους γύρους και με φαγωμένο το μπροστινό, έκανε χρόνο ρεκόρ...

Και πάμε στην επίμαχη στροφή, αυτή που θα στοιχειώσει τον Rossi, τον Marquez αλλά κυρίως το πρωτάθλημα που όπως όλα δείχνουν, σερβιρίστηκε στο πιάτο του LorenzoO Rossi κόβει, ανοίγει την γραμμή του, αλλά ούτε αλλάζει πορεία ούτε επιβραδύνει ή επιταχύνει ξαφνικά. Κοιτάζει τον Marquez, αφού ήδη του έχει κάνει μια χειρονομία του στυλ "Μα τι θέλεις πια; Παράτα με!". Δίπλα του, ο Marquez κάνει μια πρώτη απόπειρα να πλαγιάσει, τεντώνει το σώμα του προς το εσωτερικό της στροφής, αλλά με δίπλα του τον Rossi, ξαναμαζεύεται. Στα slow motion των βίντεο, φαίνεται ξεκάθαρα πως αμέσως μετά ο Marquez επιταχύνει, σκύβει το κεφάλι και το σώμα του και χτυπάει με το δεξί του χέρι τον μηρό του Rossi, που πιέζεται προς το ρεζερβουάρ. Αν προσέξετε, θα δείτε πως το σώμα του Rossi κάνει μια κίνηση για να ισορροπήσει, κι αμέσως μετά το γόνατό του ανοίγει προς τα έξω. Η μοίρα του Marquez όμως, είχε προδιαγραφεί πριν ανοίξει το γόνατο του Rossi προς τα έξω: O ίδιος ο Marquez είπε πως o Rossi με το πόδι του του πάτησε το φρένο, χωρίς να μας εξηγήσει πως έγινε αυτό αφού υπάρχει προστατευτικό στην άκρη των κλιπόν. Και μια μοτοσυκλέτα, πάνω από 210 κιλά μαζί με τον αναβάτη της, και ήδη πλαγιασμένη, και με ανοιχτό το γκάζι, ΔΕΝ πέφτει αν την ακουμπήσει ένα γόνατο. Τι συμβαίνει όμως αν μια μοτοσυκλέτα που επιταχύνει, οδηγηθεί από τον αναβάτη της έτσι ώστε να χτυπήσει με το χέρι του τον μηρό του προπορευόμενου; Στρίβει το τιμόνι της δεξιά, το μπροστινό διπλώνει, και πέφτει από low siding, όπως ακριβώς ο Marquez. Επιπλέον, ούτε εκνευρισμένος φάνηκε, ούτε κάποια χειρονομία έκανε, ενώ όταν είχε πέσει στην Aragon ήταν έξαλλος. Φάνηκε σαν να ήξερε πως οι εντυπώσεις ήταν ήδη με το μέρος του, πως θα κέρδιζε περισσότερα με μια πτώση...

Αυτό όμως που γεννάει τα περισσότερα ερωτηματικά είναι η απόφαση της διεύθυνσης του αγώνα σχετικά με το συμβάν, και η τιμωρία τoυ Rossi. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο Mike Webb, race director των MotoGP, δήλωσε πως όντως ο Marquez σκόπιμα έκοβε το ρυθμό του Rossi, αλλά πως δεν μπορούσε να κάνει κάτι γι’ αυτό γιατί δεν το προβλέπει ο κανονισμός! Επιπλέον, τιμωρείται ο Rossi γιατί "επίτηδες ανοίχτηκε στην στροφή 14 ώστε να αναγκάσει άλλον αναβάτη να βγει εκτός αγωνιστικής γραμμής, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα επαφή που έκανε τον άλλον αναβάτη να πέσει. Αυτό θεωρείται ανεύθυνη οδήγηση που δημιουργεί κινδύνους για άλλους αγωνιζόμενους". Η άποψή μου είναι πως η απόφαση αυτή είναι άκρως συναισθηματική, και λήφθηκε μόνο από τις εντυπώσεις της πρώτης στιγμής, κι όχι από την μελέτη των στοιχείων και τις συνομιλίες με τους αναβάτες, που κράτησαν μία ώρα. Φυσικά και οι αγωνιζόμενοι επίτηδες ανοίγονται έτσι ώστε αυτός που τους ακολουθεί να μην έχει πια που να πάει, και να κόψει. Το κάνουν συνέχεια, όλοι, από τότε που υπάρχουν αγώνες, γίνεται συνέχεια και στα MotoGP χωρίς συνέπειες για τους εμπλεκόμενους αναβάτες. Αν απαγορευόταν η άμυνα, δεν θα μπορούσαμε να έχουμε αγώνες. Φυσικά και ο Rossi παραδέχθηκε πως επίτηδες επιβράδυνε, αλλά ούτε αυτό το απαγορεύουν οι κανονισμοί. Όπως δεν απαγορεύουν και να κοιτάς τον αντίπαλό σου, είτε αυτός βρίσκεται πίσω σου, δίπλα σου, ή μπροστά σου. Η ευθύνη όμως για την πτώση του Marquez βαρύνει τον ίδιο: Εκείνος επιτάχυνε και έγειρε την μοτοσυκλέτα του ενώ βρισκόταν πιο πίσω και δίπλα από τον Rossi. Kι αυτό, το προβλέπουν οι κανονισμοί: Όποιος βρίσκεται μπροστά, μπορεί να επιλέξει την ταχύτητά του και την πορεία του. Όποιος έρχεται από πίσω, οφείλει να προσαρμοστεί ανάλογα. Σ’ αυτή την περίπτωση γιατί δεν ίσχυσε ο κανονισμός;

Πέρα όμως από τους γραπτούς νόμους, που όπως όλοι ξέρουμε οι άνθρωποι τους εφαρμόζουν όποτε και αν τους βολεύει, υπάρχουν και οι πολύ πιο ισχυροί, οι άγραφοι νόμοι. Κι αυτοί λένε πως ΔΕΝ εμποδίζεις επίτηδες αναβάτη που προηγείται στην βαθμολογία και πάει για πρωτάθλημα, ειδικά όταν εσύ το έχεις χαμένο από χέρι. Κι ο Marquez το έκανε συνειδητά σε δύο αγώνες. Κι οι αγώνες ποτέ δεν ήταν περίπατος σε ανθισμένο λιβάδι, κι οι αγωνιζόμενοι ποτέ δεν ήταν οι παρθένες που κάνουν τον περίπατό τους. Είτε θέλει να το παραδεχτεί κάποιος είτε όχι, οι αγώνες είναι άγριοι, βίαιοι και επικίνδυνοι. Και δεν καταλαβαίνω καθόλου όλους όσους βγήκαν σαν θεούσες με κότσο φωνάζοντας "ουουου σιξ σιξ σιξ, μα τι αντιαθλητική συμπεριφορά ήταν αυτή, εμείς εδώ στους αγώνες ήμασταν πάντα κυρίες". Ούτε με πείθει το "δεν το προβλέπει ο κανονισμός", γιατί είναι σαν να νομιμοποιεί τακτικές σαν του Marquez. Και πιο πολύ απ’ όλα, θέλω τα πρωταθλήματα να κρίνονται στην πίστα, κι όχι στα γραφεία. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος για τον οποίο θεωρώ την τιμωρία του Rossi άδικη.

ΥΓ: Φαντάζεστε να γινόταν αυτό στο Mugello, στην Ιταλία; Δεν θα είχε μείνει τίποτα όρθιο.

ΥΓ2: Στην απονομή ο Lorenzo γιουχαρίστηκε έντονα κι έφυγε χωρίς να πάρει το κύπελλό του... Οι άγραφοι νόμοι που λέγαμε, κι ένα πρωτάθλημα που δεν θα έχει την ικανοποίηση να λέι πως πήρε μόνο χάρη στις δικές του προσπάθειες.

ΥΓ3: Κι αν, λέω αν, στην εκκίνηση του τελευταίου αγώνα οι περισσότεροι αναβάτες ξεκινήσουν πολύ χλιαρά κάνοντας στην άκρη για να περάσει ο Rossi, θα τιμωρηθούν; Ο κανονισμός δεν το απαγορεύει!

editorial 535 - Παγκόσμιες ιστορίες

Από τον

Βασίλη Καραχάλιο

30/5/2014

Πέμπτη μεσημέρι κατά τις δύο, φτάνουμε στα Μετέωρα. Σιγά μη λείπαμε από το μεγαλύτερο γεγονός της χρονιάς. Παγκόσμιο πρωτάθλημα enduro είναι αυτό, δεν είναι παίξε γέλασε, το 2011 που είχε ξαναγίνει στην ίδια περιοχή μας είχαν πέσει τα σαγόνια κάτω μ’ αυτά που είδαμε. Τότε είχε ψηφιστεί ως ο καλύτερος αγώνας της χρονιάς, ανάμεσα σε όλες τις διοργανώσεις του παγκοσμίου. Οι ίδιοι άνθρωποι, μια διάσπαση λέσχης και μια ίδρυση καινούργιας μετά, διεκδικούν και πάλι το ίδιο βραβείο. Με το σπαθί τους. Ομάδες και αναβάτες είχαν μόνο τα καλύτερα λόγια να πουν. Για μας είναι σαν να το έχουν πάρει ήδη.
Βιάζομαι όμως. Ζαλισμένοι ακόμα από το ταξίδι, ξεφορτώνουμε τα μηχανάκια και ντυνόμαστε για να πάμε να κάνουμε τις απλές. Η σηματοδότηση συνεχίζεται ακόμα, βρίσκουμε αναβάτες της οργάνωσης να την συμπληρώνουν, τους λέμε για κάποια σημεία που τα σήματα έχουν πέσει ή είναι ασαφή. Μονοπάτια γνώριμα αλλά και καινούργια, καθόλου χωματόδρομοι, μερικές ενδιαφέρουσες ανηφόρες έτσι για να μην είναι όλη η απλή περίπατος. Ξέρουμε καλά πως τα μονοπάτια που σήμερα κάνουμε σχεδόν απάτητα, μετά τον αγώνα θα έχουν αλλάξει τελείως μορφή. Την περασμένη Κυριακή, οι οργανωτές έστηναν τις ειδικές μέσα σε καταρρακτώδη βροχή, αλλά τέσσερις μέρες μετά το μέρος έχει στεγνώσει κι έχει σκόνη, τόση που στις ανηφόρες αν είχες δύο μηχανάκια μπροστά σου δεν έβλεπες τίποτα, κι απλώς έλπιζες πως δεν θα βρεις κάποια πέτρα ή χαντάκι. Και νύχτα χωρίς φώτα να οδηγούσες, το ίδιο θα ήταν...
Βγαίνουμε στις ειδικές, που είναι η μια δίπλα στην άλλη, διαφορετικές όμως μεταξύ τους, κι έχουν ένα μεγάλο μερίδιο στην επιτυχία αυτού του αγώνα. Δύσκολες όσο πρέπει, μεγάλες σε διάρκεια, βγάζουν διαφορές στους χρόνους τέτοιες που να είναι δυνατή επίθεση για τα χαμένα δευτερόλεπτα και το κυνήγι των θέσεων. Σε κεντρική θέση είναι και το service με τα φορτηγάκια των ομάδων, κι όλοι όσοι υποστηρίζουν την προσπάθεια των αναβατών δεν χρειάζεται να μετακινηθούν πολύ. Όπως διαπιστώσαμε για ακόμα μια φορά, ο αγώνας δεν κερδίζεται μόνο στις ειδικές, αλλά και στην προετοιμασία πριν τον αγώνα. Οι περισσότεροι από τους παγκόσμιους ήταν εκεί μια βδομάδα πριν τον αγώνα, με τους αναβάτες να περπατούν τις ειδικές και τους support αναβάτες να ψάχνουν τα σημεία των απλών όπου μπορούν να συναντήσουν τους αναβάτες. Η αναγνώριση των ειδικών από τους αγωνιζόμενους, που γίνεται μόνο με τα πόδια, έχει εξελιχθεί σε επιστήμη. Περπατάνε συνολικά δεκάδες χιλιόμετρα, αφού δεν τις κάνουν μόνο μία φορά. Βασική τους αρχή: η ευθεία είναι ο συντομότερος δρόμος, κι αυτή η ευθεία δεν πρέπει να έχει εκπλήξεις. Βλέπαμε τους αναβάτες να κοιτούν τα ρέματα και τις πλαγιές σαν τοπογράφοι, βάζοντας το χέρι τεντωμένο μπροστά για να "γράψουν" οπτικά μια νοητή ευθεία. Έχοντας αποφασίσει για την γραμμή τους, κι άσχετα αν αυτή έχει εμπόδια που οι κοινοί θνητοί θα πέρναγαν ως ερπετά, με τους τροχούς τους συνέχεια στο έδαφος, αυτοί που το μάτι τους κόβει διαφορετικά επιλέγουν γραμμές με φαντασία, κατάλληλες για τις ταχύτητες που αυτοί μπορούν να κινηθούν. Για παράδειγμα, στην αρχή της enduro test υπήρχε μια μικρή ρεματιά. Κινούμενοι από πριν σε ευθεία με το σημείο που θα ήθελαν να προσγειωθούν, έψαχναν το πιο κατάλληλο σημείο απογείωσης και πηδούσαν τη ρεματιά, αποφεύγοντας τελευταία στιγμή τα δέντρα που ήταν απέναντι. Άσχετα δηλαδή με τις υψομετρικές διακυμάνσεις του εδάφους, αυτοί οι alien του enduro κινούνται σε ευθεία πορεία...

Πριν όμως μπουν με μοτοσυκλέτα στις ειδικές, κι ενώ τις περπατάνε, πολλές φορές μαζί με τους support, αρχίζουν την αποψίλωση. Αφαιρούν από το πάτημά τους μια πέτρα εδώ, ένα κλαδί πιο κει, παρεμβαίνοντας στο έδαφος των ειδικών με τέτοιο τρόπο ώστε πριν αρχίσει ο αγώνας, η χάραξη των ειδικών μπορεί να είναι η αρχική, αλλά το έδαφός τους δεν έχει καμία σχέση. "Αυτοί τις έχουν αποψιλώσει τις ειδικές!", έλεγαν οι αναβάτες της οργάνωσης. Στόχος τους βέβαια η μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα στις επιλεγμένες τους γραμμές, χωρίς εκπλήξεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πτώση. Δεν είναι όμως πως μόνο αφαιρούν πέτρες και ξύλα από τις ειδικές, προσθέτουν κιόλας αν τους βολεύει, όπως είδαμε πριν το special test της Παρασκευής, όπου κάποιος από την ομάδα της ΚΤΜ έβαλε μια πέτρα να ακουμπάει στους κορμούς. Και που πάτησε ο Meo όταν πέρασε από κει; Κέντραρε την πέτρα και πήδηξε πιο εύκολα και πιο ασφαλής τους κορμούς. Η δουλειά αναγνώρισης των ειδικών από αναβάτες και support συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια κάθε αγωνιστικής ημέρας. Πριν μπουν στις ειδικές, αρκετοί αναβάτες έκαναν μια παράκαμψη αφήνοντας την απλή, κι έριχναν μια ματιά σε σημεία της ειδικής που τους προβλημάτιζαν για το πως θα κερδίσουν κανένα δεκατάκι, για να δουν πως έχουν γίνει. Την ίδια ώρα, οι support αναβάτες αλλά και... πεζοπόρα τμήματα, περπάταγαν τις ειδικές και συνέχιζαν την διαμόρφωσή τους, κυρίως απομακρύνοντας πέτρες ή "γλυκαίνοντας" κάποιο πάτημα. Επιπλέον, μερικοί από αυτούς, οι παλουκοφόροι, έπαιρναν ένα παλούκι απ’ αυτά που πάνω τους δένεται η κορδέλα των ειδικών, κι ενώ οι ίδιοι στέκονταν πίσω από την κορδέλα οριοθέτησης, έβαζαν την μύτη του παλουκιού ακριβώς στο πάτημα που έπρεπε να ακολουθήσει ο αναβάτης τους, τραβώντας το πίσω μόνο όταν αυτός είχε φτάσει στο μέτρο! Αμέσως μετά, έτρεχαν σε άλλο σημείο της ειδικής, κι επαναλάμβαναν το ίδιο. Το τι αντιλαμβάνονται οι θεατές ως πάτημα και το τι αντιλαμβάνονται οι αναβάτες, είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Κι όταν κάποιοι θεατές έβαλαν πέτρες σ’ ένα πάτημα που είχε κατ’ αυτούς χαλάσει, κι είχε φτιάξει βαθύ λούκι, είχαμε πτώσεις αναβατών. Πως γίνεται να θυμούνται τόσα χιλιόμετρα ειδικών, και μάλιστα να προσαρμόζονται στις αλλαγές του εδάφους τους σε κάθε πέρασμα; Μερικά από τα παραπάνω που αναφέραμε το εξηγούν, συν το ότι αυτή είναι η δουλειά τους κι έχουν αναπτύξει ιδιαίτερη μεθοδολογία για να την κάνουν. Κωδικοποιούν τα σημεία των ειδικών που τους ενδιαφέρουν περισσότερο με "Κάπα", όπως γίνεται και στις στροφές μια πίστας, Κ1, Κ2, Κ3. Μετά, έχουν συνεχή πληροφόρηση για τις αλλαγές στα πατήματα της ειδικής από τους ανθρώπους υποστήριξης που έχει η ομάδα, συν την επιτόπου επιβεβαίωση των "παλουκοφόρων". Και πάλι, όπως ο Meo που το Σάββατο ξεκίνησε αγχωμένος κι ήταν ακόμα πιο αρκουδιάρης στην οδήγηση απ’ ότι συνήθως, είχε δύο πτώσεις μέσα σε ειδικές. Αυτό κοστίζει πολλές θέσεις όταν οι μνηστήρες για την νίκη σε κάθε κατηγορία είναι πάνω από πέντε, μερικές φορές και στο ίδιο δευτερόλεπτο...

Είδα αρκετά περάσματα στην αρχή της ειδικής extreme, όπου οι enduro aliens προτιμούσαν να πηδήξουν ευθεία το ρέμα, περνώντας ανάμεσα από δυο πλατάνια και σκάζοντας στις πέτρες απέναντι, παρά να χάσουν χρόνο στρίβοντας δεξιά και μετά αριστερά, κάτω και πάνω, μέσα στις βρεγμένες κροκάλες. Για το πρώτο και το δεύτερο πέρασμα το πάτημα απογείωσης ήταν καλό, μετά όμως έφτιαξε λούκι και δεν ήταν εύκολο να πηδήξουν ούτε τόσο μακριά ούτε τόσο ψηλά όσο θα ήθελαν. Το αποτέλεσμα ήταν αρκετές πτώσεις, στις οποίες οι άτιμοι δεν άφηναν με τίποτα το τιμόνι, άσχετα αν είχαν κοπανήσει το κράνος τους σε βραχάκι ή είχαν φύγει με τα πόδια ψηλά κι είχαν καταλήξει μπροστά από το πεσμένο μηχανάκι. Το θέμα ήταν να μην σβήσει, και χάσουν κι άλλο χρόνο... Ένας από αυτούς που έπεσαν, Πορτογάλος αναβάτης, χτύπησε μια θεατή που καθόταν πίσω από τα πανό, σε επικίνδυνο όμως σημείο, ευθεία απέναντι από το σημείο απογείωσης. Προς τιμήν του, μόλις τερμάτισε την ειδική έτρεξε σχεδόν εκατό μέτρα μπρος πίσω, κι ήρθε να ζητήσει συγνώμη: "I’m very sorry, very sorry…", για να φύγει μετά ξανά τρέχοντας και να συνεχίσει τον αγώνα του.
Ήταν μαγικό να παρακολουθεί κανείς, κι όχι μόνο τους καταξιωμένους παγκόσμιους, αλλά και τους αναβάτες της κατηγορίας Youth, δεκάξι ως δεκαοκτώ ετών, με τα 125 τους. Οι καλοί από αυτούς έκαναν και χρόνους μέσα στην δεκάδα γενικής (!), οδηγώντας αέρινα στα πιο δύσκολα κομμάτια των ειδικών. Σκεφτείτε εδώ, πως με δεκάξι ειδικές κάθε μέρα, και επτά ως οκτώ ώρες οδήγησης σε τερέν καθαρά εκτός δρόμου, για να μπορείς να ορμάς μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο ειδικής της δεύτερης μέρας, η αντοχή που απαιτείται τους κατατάσσει αυτόματα σε κατηγορία κορυφαίων αθλητών. Ακόμα και οι 16χρονοι πιτσιρικάδες είναι alien, όχι μόνο ο Marquez κι όσοι τον κυνηγούν στα MotoGP. Από κει και πάνω, προς το καλύτερο, άστο... Μιλάμε για υπεραθλητές. Εννιά παρά είκοσι το Σάββατο το βράδυ ο Seistola πήγε για ύπνο στο δωμάτιό του...

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια τάση απαξίωσης του enduro, με αφορμή την συμμετοχή πρώην αναβατών motocross, με βάση ίσως θεωρητική και απόλυτη προσέγγιση που δεν δέχεται την μετακίνηση αναβατών από το ένα άθλημα στο άλλο. Οι περισσότεροι από τους κορυφαίους αναβάτες των τελευταίων χρόνων προέρχονται από το χώρο του motocross, κι αυτό είναι γεγονός. Επίσης γεγονός είναι πως δεν είναι όλοι οι μοτοκροσάδες επιτυχημένοι στο enduro, όπως δεν είναι και εύκολη η μετάβασή τους στο enduro. Οι ίδιοι οι αγώνες enduro, απαιτούν ένα σπάνιο συνδυασμό προσόντων, ταχύτητας, αντοχής και διαφορετικής ματιάς στο έδαφος που κινούνται. Γεγονός επίσης είναι, πως από παλιά, αν ήθελες να διακριθείς στο enduro θα έπρεπε να κάνεις και motocross, αγώνες και προπονήσεις, και πως αυτοί οι αναβάτες έχουν ανεβάσει κατά πολύ το επίπεδο, πολύ περισσότερο από το να είχαν συνεχίσει να γίνονται οι αγώνες με συμμετέχοντες που έχουν κάνει μόνο enduro στη ζωή τους. Υπάρχουν όμως κι άλλα κίνητρα, οικονομικά. Είναι πολύ δύσκολο για έναν αναβάτη motocross να βρει ανταγωνιστική ομάδα στο παγκόσμιο, στην οποία θα πληρώνεται αντί να πληρώνει, σε σχέση με το enduro. Οπότε, είναι και βιοποριστικοί οι λόγοι, ή τουλάχιστον, αυτοί οι αναβάτες καταφέρνουν να συνεχίζουν να αγωνίζονται σε κορυφαίο επίπεδο, αντί να πληρώνουν για να συμμετέχουν στο παγκόσμιο motocross. Δείτε το κι αντίστροφα: Για να τα καταφέρεις στο enduro, πρέπει ήδη να είσαι πρωταθλητής motocross στη χώρα σου και με θητεία στη δεκάδα του παγκοσμίου, και κατόπιν να μάθεις και μια νέα τέχνη. Κι αυτό μάλλον κάνει τους εντουράδες πιο πολυτάλαντους και ολοκληρωμένους αναβάτες.