Οδηγήσαμε Yamaha Snowmobile στον Καναδά: Τεχνικές οδήγησης

Ο μοτοσυκλετισμός του χιονιά...
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

27/2/2018

Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό η εμπειρία οδήγησης με snowmobile της Yamaha μαζί με οδηγίες για την καλύτερη προσαρμογή στην σέλα τους, απευθείας βγαλμένα από τον άνθρωπο που ξυπνά και κοιμάται μαζί τους, σε ένα μέρος που οι συνθήκες επιτρέπουν ακόμα και την καθημερινή μετακίνηση: Στον Καναδά, βόρεια του Τορόντο, σε μονοπάτια και δρόμους με παχύ χιόνι!

Κάθε χρόνο όμως αυτή η ιστορία γίνεται επίκαιρη, τουλάχιστον για την μισή Ελλάδα, καθώς στην χώρα μας το χιόνι είναι λιγάκι δύσκολο να την καλύψει από άκρη σε άκρη. Η σχέση των περισσότερων εδώ με τα Snowmobile ή καλύτερα “Sleds” όπως τα λένε εκεί, είναι περιστασιακή κι εκτός από τους πραγματικά ελάχιστους που περνούν μαζί τους αρκετούς μήνες κάθε χρόνο, οι περισσότεροι από εμάς στην καλύτερη περίπτωση έχουμε απλά οδηγήσει κάποιο νοικιασμένο ή έχουμε δανειστεί από κάποιο φίλο για μία μεγαλύτερη βόλτα.

Τα Snowmobile όμως για πολλούς μοτοσυκλετιστές ανά τον κόσμο, όπως στον Καναδά, είναι μία από τις πιο κοντινές εναλλακτικές που έχουν στην μοτοσυκλέτα, για μία μεγάλη χρονική περίοδο, κι εμείς βρεθήκαμε μαζί τους οδηγώντας τα σύγχρονα –τότε- Snowmobile της Yamaha.

Ας θυμηθούμε την δοκιμή των Yamaha Phazer R-TX / GTX, Vector RS, Venture Lite που παραχωρήθηκαν από την Yamaha Canada με την συνεργασία των Glenn Roberts, Clinton Smout, Χρήστος Μπαμπαράκος
φωτό: Χ.Μ, C.S.
 
Αποστολή του MOTO στον Καναδά – Θάνος Αμβροσιάδης Φελούκας
Αναδημοσίευση περιοδικού MOTO - τεύχος 456

Βαρομετρικό Χαμηλό...

Είναι λίγοι στην Ελλάδα αυτοί που μπορούν να φύγουν από το σπίτι τους πάνω σε ένα snowmobile, κι όσο το φαινόμενο του θερμοκηπίου καραδοκεί γίνονται ακόμα λιγότεροι. Δύσκολα λοιπόν βρίσκεις διαθέσιμα καινούρια snowmobile για δοκιμή και γι’ αυτό χρειάστηκε να ταξιδέψουμε μερικές χιλιάδες μίλια μακριά για να έχουμε τις κατάλληλες συνθήκες. Πόσο κοντά στη μοτοσυκλέτα βρίσκονται;

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που έγιναν ειδικά σεμινάρια στα ελληνικά νηπιαγωγεία για να αρχίσουν να εξοικειώνονται τα παιδιά από μικρή ηλικία με την πολυπολιτισμικότητα και την αποδοχή του συνάνθρωπου από όπου και αν προέρχεται. Στον Καναδά με τις πολυάριθμες πληθυσμιακές ομάδες κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο αλλά αυτονόητο και ίσως αυτός είναι ένας από τους λόγους που δεν γίνονται διαχωρισμοί. Όλοι είναι αποδεκτοί με τις ιδιαιτερότητες τους κι αυτό ισχύει οικουμενικά σε κάθε πτυχή της ζωής και κατ΄ επέκταση και για τις μοτοσυκλέτες. Για παράδειγμα δεν υπάρχει θέμα για το ποιος είναι περισσότερο μοτοσυκλετιστής, on-off, cruiser, superbike ακόμα και atv και snowmobile, όλοι ανήκουν στην ίδια ομάδα. Εμείς βέβαια τα διαχωρίζουμε ακόμα και μας αρέσει να τονίζουμε τις διαφορές, μειώνοντας ταυτόχρονα και όποια κατηγορία δεν μας αντιπροσωπεύει.

Ερπύστριες και πέδιλα

Στην καρδιά του καναδικού χειμώνα και με θερμοκρασίες σε διψήφια νούμερα υπό το μηδέν, μας δόθηκε η ευκαιρία για μια βόλτα με κάποια από τα καινούρια snowmobile της Yamaha σε συνθήκες που δύσκολα συναντά κανείς στην Ελλάδα, καταλήγοντας τελικά στο συμπέρασμα ότι με το κατάλληλο πάχος χιονιού μικρή διαφορά μπορούν να έχουν με τη μοτοσυκλέτα. Δεν περιμένεις να αρχίσεις να ιδρώνεις στους δώδεκα βαθμούς κάτω από το μηδέν και σε πολλές περιπτώσεις μπορούν να γίνουν πιο διασκεδαστικά από ATV απαιτώντας από εσένα όμως τη μέγιστη συγκέντρωση όσο ο ρυθμός ανεβαίνει. Μιάμιση ώρα βορειοδυτικά του Τορόντο στο θέρετρο Horseshoe δραστηριοποιείται η σχολή οδήγησης του Clinton Smout που ο Glenn Roberts, εκδότης του περιοδικού Motorcycle Mojo, μας έφερε σε επαφή. Η σχολή σε συνεργασία με την εκεί αντιπροσωπία της Yamaha διαθέτει όλες τις τελευταίες enduro και motocross μοτοσυκλέτες καθώς και ATV και Sleds, όπως αποκαλούν τα snowmobiles. Η ευχάριστη έκπληξη είναι ότι ένας από τους εκπαιδευτές, ο Χρήστος, είναι Έλληνας και μάλιστα γιατρός στο επάγγελμα, οπότε αυτομάτως νιώθεις άνετα. Αν γίνει κάτι στο βουνό όχι μόνο θα έχεις άμεση βοήθεια, αλλά θα συνεννοηθείς και καλύτερα για το που ακριβώς πονάς!

Ακολουθώ τον Clinton σε μια σειρά ασκήσεων εξοικείωσης όσο ο Glenn και ο Χρήστος ζεσταίνονται στην μικρή πίστα μαθημάτων της σχολής. Θα διανύσουμε μια σειρά από μονοπάτια πριν καταλήξουμε στην καλυμμένη με παχύ στρώμα χιονιού πίστα motocross κάνοντας ένα μεγάλο κύκλο μέσα και έξω από το χειμερινό θέρετρο. Ο Clinton έχει επιλέξει ανοικτά μονοπάτια για αρχή δίνοντας μου την ευκαιρία να συνηθίσω στον έλεγχο του νευρικού Phazer R-TX που ειδικά στα τμήματα ασφάλτου που το χιόνι είναι ελάχιστο θέλει συνεχώς διόρθωση με το τιμόνι και το σώμα. Μπορεί να χιονίζει τις τελευταίες μέρες συνεχώς όμως οι Καναδοί κρατούν τους δρόμους τους σε πολύ καλή κατάσταση και τα αυτοκίνητα μπορούν να κινηθούν παντού με τα χιονολάστιχα. Αλυσίδες δεν χρειάζονται και δεν ξέρουν καν τι σημαίνει, υπάρχει ειδική σήμανση για τους δρόμους που δεν καθαρίζονται το χειμώνα και αυτό όμως γιατί κάποιος άλλος καταλήγει στον ίδιο προορισμό. Το αποτέλεσμα είναι ότι με τα snowmobile ταλαιπωρείσαι όταν πρέπει να διασχίσεις δρόμο, μπορεί να έχει ένα μέτρο χιόνι δεξιά και αριστερά και να βρίσκεσαι στη μέση του πουθενά κυριολεκτικά, αλλά διακρίνεις εκτός από την άσφαλτο και τη διαγράμμιση με αποτέλεσμα να αναγκάζεσαι να οδηγείς όπως πάνω σε πάγο.

Hp vs Dp (Dog Power)

Έχοντας μπει πλέον μέσα στο δάσος αλλάζω το Phazer με το Vector και ανακαλύπτω ότι έπρεπε να είχα ξεκινήσει ανάποδα. Είναι ασύγκριτα πιο σταθερό από το Phazer και δύσκολα περιστρέφεις τη θερμαινόμενη γκαζιέρα μέχρι το τέλος, ιδιαίτερα στα κλειστά κομμάτια ανάμεσα στα δέντρα. Το σκαμμένο μονοπάτι ανηφορίζει με έντονες κλίσεις ανάμεσα από τα δέντρα κάνοντας κλειστές στροφές με μεγάλα μπερμ και μάλλον θα είναι εξίσου απολαυστικό και τους υπόλοιπους μήνες, όμως το να χαζεύεις το τοπίο είναι μια πολυτέλεια που αυτά τα snowmobile δεν σου χαρίζουν όταν αρχίσεις να παίζεις με το γκάζι.

Φυσικά και μπορείς να πας σιγά, όμως οι δυνατότητες τους σε κρατούν σε εγρήγορση. Ο Clinton πάνω στο μεγάλο Venture Lite μας οδηγεί εκτός μονοπατιών μέσα στα δέντρα και αναγκάζεται πολλές φορές να πατά με το ένα πόδι στο εσωτερικό μαρσπιέ και το άλλο στη σέλα αποδεικνύοντας ότι το ογκώδες sled θέλει μια μικρή εξοικείωση πριν αρχίσει να κυνηγά κατά πόδας τα πιο σπορ μοντέλα.

Σε αυτά σε κάθε απότομο άνοιγμα του γκαζιού τα πέδιλα σηκώνονται εύκολα ακόμα και αν είναι καλυμμένα από χιόνι και μπορείς έτσι να περάσεις πάνω από τα διαμορφωμένα σαμαράκια του μονοπατιού χωρίς να παλεύεις πάνω στη σέλα. Φτάνοντας στην πίστα με την εύκολη σχεδίαση και τα μικρά άλματα ο Clinton δεν μας αφήνει να χωθούμε δεξιά στο απάτητο αφράτο χιόνι που ξεπερνά το ένα μέτρο γιατί είναι πέρασμα των ορεινών οδοιπόρων και οι γραμμές μας θα τους ταλαιπωρήσουν με τα λεπτά σκι που φορούν. Ευτυχώς που έχουμε την πίστα δικιά μας γιατί έρχονται συνήθως και κάποιοι με πραγματικά έλκηθρα που τα σέρνουν καμιά δεκαριά σκύλοι με ευαίσθητο αυτί που δεν αντιδρά όμορφα στη φασαρία που κάνουμε. Πώς; Ναι έτσι είναι ο Καναδάς, τίποτα αφημένο στην τύχη του και με ανθρώπους που στον ελεύθερο χρόνο τους βγαίνουν στο βουνό και όχι στην καφετέρια.

Με το Phazer να μονοπωλεί το ενδιαφέρον όλων καθώς το βάρος του και ο εύστροφος κινητήρας του είναι τα ιδανικά για να αρχίσεις τα άλματα, το παιχνίδι αρχίζει και τελειώνει γρήγορα αφού ο ήλιος που εξαφανίζεται από το μεσημέρι αφήνει λίγα περιθώρια χρόνου. Επιστρέφουμε με το αυτοκίνητο περνώντας από μερικούς δρόμους που πιο πριν διασχίζαμε κάθετα με τα snowmobile, "δεν θα ήταν ωραίο να επιστρέφεις στο σπίτι με sled;" ρωτάω τον Glenn. "Ωραίο αλλά περίεργο για μέσα στην πόλη, ακόμα και τα δρομάκια των γκαράζ είναι καθαρά από χιόνι, κάθε πότε θα άλλαζες ερπύστριες;" Ετοιμάζω υποτιτλισμένο βίντεο από δικό μας κεντρικό δελτίο ειδήσεων για να του το στείλω. Θα πεθάνει στα γέλια με το "δολοφονικό κύμα κακοκαιρίας".                     

Riding Tips: Μεγάλες Κατηφόρες

Στις μεγάλες κατηφόρες δεν μπορείς να βασιστείς στο φρένο. Μπλοκάροντας την ερπύστρια το snowmobile θα γίνει ένα έλκηθρο που θα αρχίσει να τσουλάει στην κατηφόρα επιταχυνόμενο. Μικρές διορθώσεις με ελάχιστη πίεση στη μανέτα μπορούν να γίνουν, ωστόσο ο κινητήρας είναι αυτός που προσφέρει το δυνατότερο φρένο. Το σώμα πρέπει να έρθει όσο το δυνατόν πιο πίσω και βοηθά και εδώ αν είστε όρθιοι έτοιμοι να δώσετε βάρος προς την μεριά που θέλετε να στρίψετε στο τέλος της κατηφόρας.

Riding Tips: Στροφή σε επίπεδο έδαφος

Το τιμόνι προσφέρει ελάχιστη βοήθεια κατά το στρίψιμο, αν δεν βοηθήσετε με το σώμα τότε μόνο αν κινήστε με ταχύτητες ελαφρού βαδίσματος θα μπορέσει το snowmobile να στρίψει. Είναι απαραίτητο να ρίξετε όλο το βάρος σας στο εσωτερικό της στροφής πλαγιάζοντας με το σώμα όσο το δυνατόν περισσότερο κρατώντας σταθερό το γκάζι. Στόχος είναι να πατήσει στο χιόνι το εσωτερικό πέδιλο όσο πιο δυνατά γίνεται για να στρίψετε με μεγάλη ταχύτητα. Σε πολύ κλειστές στροφές μπορείτε να πατήσετε και με τα δυο πόδια στο εσωτερικό μαρσπιέ με το σώμα σε όρθια θέση, αλλά με μεγάλη ταχύτητα στην έξοδο γίνεται έτσι πολύ εύκολο να αναποδογυρίσετε. Σε γενικές γραμμές κι ανάλογα με το πάχος του χιονιού και το πόσο σκληρό. είναι θα μπορέσετε να στρίψετε πλαγιάζοντας το σώμα αρκετά χωρίς τον κίνδυνο να βρεθείτε από κάτω με την ερπύστρια στον αέρα. Υπάρχει ένα μεγάλο περιθώριο από τη στιγμή που θα σηκωθεί το εξωτερικό πέδιλο μέχρι το σημείο της τούμπας.

Riding Tips: Τραβέρσα

Σε αντίθεση με τη στροφή το βάρος τώρα πρέπει να πέφτει στο πέδιλο που βρίσκεται ψηλότερα, αντίθετα δηλαδή από την κλίση. Το πρόβλημα είναι αν υπάρχει και στροφή με τη φορά της κλίσης. Σε αυτή την περίπτωση πάλι το βάρος δίνεται αντίθετα της κλίσης του εδάφους και με το σώμα όρθιο είμαστε έτοιμοι να εξισορροπήσουμε την πίεση στα μαρσπιέ μέχρι το snowmobile να αρχίσει να στρίβει χωρίς το πέδιλο που βρίσκεται ψηλότερα να χάσει στιγμή την επαφή του με το χιόνι.

Riding Tips: Στεγνή άσφαλτος

Υπάρχει περίπτωση να χρειαστεί να διασχίσετε άσφαλτο που έχει καθαριστεί τελείως από το χιόνι. Αν υπάρχει έστω και λίγο το snowmobile θα μπορεί να στρίψει αλλά αν είναι τελείως στεγνή χωρίς καν αυτή την ανάμειξη χιονιού και αλατιού τότε δεν έχετε τιμόνι. Σε αυτή την περίπτωση σημαδεύουμε από πριν το σημείο εξόδου, ελέγχουμε την κυκλοφορία και με το γκάζι ανοικτό χωρίς να το κλείσουμε περνάμε όσο πιο κάθετα γίνεται την άσφαλτο για να ξαναμπούμε στο χιόνι. Όπως και στα σημεία που υπάρχουν κλαδιά και βράχοι που δεν είναι καλυμμένοι, τα πέδιλα και η ερπύστρια ταλαιπωρούνται και φθείρονται οπότε τέτοια κομμάτια θα πρέπει να αποφεύγονται όταν αυτό είναι δυνατό.  

 

Phazer R-TX / GTX: Παιχνίδι για όλους

Μπορεί να μην είναι το απολύτως δυνατότερο της σπορ σειράς, όμως ο τετράχρονος δικύλινδρος κινητήρας των 499 κυβικών είναι εύστροφος και η μετάδοση άμεση χωρίς να χάνει καθόλου σε προοδευτικότητα. Η δύναμη καταλήγει στην στενή ερπύστρια ελεγχόμενα χωρίς να τρομάζει. Το R-TX δεν δυσκολεύτηκε στο ξεκίνημα σε ανηφορικό έδαφος με αφράτο χιόνι ενώ ήταν το ευκολότερο από τα υπόλοιπα τρία στις μανούβρες. Το μικρό του βάρος διευκόλυνε ακόμα περισσότερο το χειρισμό του, όμως ο νευρικός χαρακτήρας του απαιτεί εξοικείωση. Ο τρόπος που χοροπηδά δεξιά-αριστερά γίνεται κουραστικός στις ευθείες και σε παγωμένα τμήματα που το σώμα πρέπει να κινείται συνεχώς για να παραμείνει σταθερό στην πορεία του. Στις στροφές όμως και στην πίστα του motocross αποδείχτηκε ιδιαίτερα ευκίνητο και στα άλματα τα διπλά ψαλίδια της εμπρός ανάρτησης διαχειρίζονταν με ευκολία την προσγείωση ενώ η ράβδος εξισορρόπησης εκμηδένιζε την ανάγκη για μικροδιορθώσεις.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά:
Κινητήρας:
Τετράχρονος, υγρόψυκτος, δικύλινδρος 499 κυβικών 
Τροφοδοσία:
Θερμαινόμενος ψηφιακός ψεκασμός T.C.I.
Διαστάσεις ερπύστριας  (mm):
3072 x 356 x 25
Διαστάσεις Μήκος / Πλάτος(mm):
2820 / 1215
Ανάρτηση εμπρός / Διαδρομή(mm) :
Ανεξάρτητη, με διπλά ψαλίδια και ράβδο εξισορρόπησης, ελατήριο αερίου / 236
Ανάρτηση πίσω / Διαδρομή(mm) :
Δύο αμορτισέρ / 412
Ιπποδύναμη (hp):
85

 

Vector RS: Ισιώνει τα μονοπάτια

Το μεγάλο γρήγορο snowmobile φωνάζει περιπέτεια ακόμα και όταν όλα είναι πράσινα. Ο τρικύλινδρος τετράχρονος κινητήρας των 1049 κυβικών μπορεί να σπινάρει με ευκολία την ερπύστρια πλάτους 381mm και θέλει ιδιαίτερη προσοχή σε παγωμένα κομμάτια. Χωρίς να διαθέτει αυτή την όρεξη για στροφές με το ένα πέδιλο που έχει το Phazer παραμένει ευκίνητο ανάμεσα στα δέντρα και σε κλειστές μανούβρες ενώ στις ευθείες είναι ιδιαίτερα σταθερό. Με την θέση οδήγησης να είναι άνετη χωρίς να έρχεται το τιμόνι πολύ ψηλά, το Vector είναι σχεδιασμένο για γρήγορες μακρινές διαδρομές και η ανάρτηση πίσω με διαδρομή 294mm και ομαλή απόσβεση, εκτός απ’ ότι καθιστά τα άλματα εφικτά, επιτρέπει στον αναβάτη να μένει στη σέλα για μεγάλο διάστημα χωρίς να αρχίσει να πάσχει από ορθοπεδικά προβλήματα.    

Τεχνικά Χαρακτηριστικά:
Κινητήρας:
Τετράχρονος, υγρόψυκτος, τρικύλινδρος 973 κυβικών 
Τροφοδοσία:
Θερμαινόμενα καρμπυρατέρ Keihin 40mm
Διαστάσεις ερπύστριας  (mm):
3454 x 381 x 32
Διαστάσεις Μήκος / Πλάτος(mm):
3000 / 1225
Ανάρτηση εμπρός / Διαδρομή(mm) :
Ανεξάρτητη, με διπλά ψαλίδια και ράβδο εξισορρόπησης, πλήρως ρυθμιζόμενα αμορτισέρ 40mm / 229
Ανάρτηση πίσω / Διαδρομή(mm) :
Ένα αμορτισέρ / 297
Ιπποδύναμη (hp):
120

 

Venture Lite: Εργαλείο ακριβείας

Το ογκώδες, μακρύ Venture ξεγελά με τον όγκο του το μάτι που το νομίζει ιδιαίτερα δυνατό, αλλά έχει και αυτό τον δικύλινδρο κινητήρα των 499 κυβικών. Σαφώς προσανατολισμένο για όλες τις δουλειές εκτός από τη σπορ οδήγηση φιλοξενεί άνετα δύο άτομα στη μεγάλη σέλα του και έχει αρκετή ροπή χαμηλά για να ανταπεξέλθει σε παχύ χιόνι φορτωμένο. Πολύ πιο κοντά σε φιλοσοφία με τα ATV έχει φαρδιά και χοντρή ερπύστρια και παρά τον όγκο του το αλουμινένιο πλαίσιο καταφέρνει να κρατήσει το συνολικό βάρος χαμηλά. Για τον ίδιο λόγο και η κατανάλωση είναι χαμηλή ενώ το μεγάλο 32,9 λίτρων ρεζερβουάρ του χαρίζει ικανοποιητική αυτονομία. Η σέλα του συνεπιβάτη αφαιρείται εύκολα για να αυξηθεί η δυνατότητα φόρτωσης και για να τονιστεί ακόμα περισσότερο ο σκληροτράχηλος χαρακτήρας του. Στα κλειστά κομμάτια με μικρές ταχύτητες κινείται με ακρίβεια η οποία χάνεται όσο ο ρυθμός ανεβαίνει, όμως στα ανοικτά και τις ευθείες συμπεριφέρεται ως τρένο ακόμα και με το γκάζι στο τέρμα περνώντας πάνω από οτιδήποτε, σταθερό στην πορεία του.

Τεχνικά Χαρακτηριστικά:
Κινητήρας:
Τετράχρονος, υγρόψυκτος, δικύλινδρος 499 κυβικών 
Τροφοδοσία:
Θερμαινόμενος ψηφιακός ψεκασμός T.C.I.
Διαστάσεις ερπύστριας  (mm):
3648 x 381 x 32
Διαστάσεις Μήκος / Πλάτος(mm):
3150 / 1215
Ανάρτηση εμπρός / Διαδρομή(mm) :
Ανεξάρτητη, ράβδο εξισορρόπησης, / 180
Ανάρτηση πίσω / Διαδρομή(mm) :
Pro Comfort / 292
Ιπποδύναμη (hp):
80

 

Horseshoe Riding Adventures Powered by Yamaha

Ευχαριστούμε τον Clinton Smout για τον χρόνο του και την διάθεση των snowmobile και του εξοπλισμού:

1101 Horseshoe Valley Rd.

Comp 10, RR#1, Barrie ON, Canada L4M4Y8

[email protected]

705.835.2790 ext. 1288

www.cmts.org

 

Ευχαριστούμε τον Clenn Roberts, εκδότη του Motorcycle Mojo, για την οργάνωση της επίσκεψης: www.motorcyclemojo.com
 

          

 

Η γένεση της αξιόπιστης ιαπωνικής πολυπλοκότητας

Με το πλεονέκτημα της επιλεκτικής "αντιγραφής"
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

25/7/2022

Από το 1900 τα αυτοκίνητα και οι μοτοσυκλέτες είχαν ξεπεράσει το στάδιο της “πατέντας” και του “πρωτότυπου” και είχαν γίνει πλέον “βιομηχανικά προϊόντα”. Έως το 1940 οι μηχανολόγοι είχαν ανακαλύψει και είχαν δοκιμάσει τα πάντα σε ό,τι είχε σχέση με τους κινητήρες εσωτερικής καύσης. ΤΑ ΠΑΝΤΑ.

Υπερσυμπιεστές, ψεκασμοί, δεσμοδρομικά συστήματα κίνησης βαλβίδων, υγρόψυκτοι δίχρονοι, δίχρονοι με υπερσυμπιεστή, τετραβάλβιδοι θάλαμοι καύσης, εκκεντροφόροι επικεφαλής, ξηρά κάρτερ, κράματα μαγνησίου και αλουμινίου, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τετρακύλινδρες εν σειρά μοτοσυκλέτες, V12 και V16 αυτοκίνητα, αυτοφερόμενα πλαίσια monocoque, αναρτήσεις μοχλισμού, υδραυλικά αμορτισέρ, υδραυλικά φρένα, περιστροφικά αμορτισέρ… You name it!

 

Τετρακύλινδρη εν σειρά του 1912

Οποιαδήποτε μοτοσυκλέτα και αυτοκίνητο έχει κατασκευαστεί μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει “αντιγράψει” μία ή περισσότερες τεχνολογικές λύσεις που ήδη υπήρχαν από το 1930 (οι περισσότερες από αυτές από το 1915). Οπότε όποιος κατηγορεί οποιονδήποτε για αντιγραφή βλέπει τον κόσμο μέσα από την κλειδαρότρυπα του δωματίου του, διότι στην πραγματικότητα θα πρέπει να χρησιμοποιούμε τον όρο “επιλογή” και όχι “αντιγραφή”.

 

Μέχρι το 1950 που οι Αμερικάνοι και οι Ρώσοι άρχισαν να χρησιμοποιούν μαζικά την τεχνολογία των κινητήρων Jet και των πυραύλων που είχαν πάρει από τους Ναζί, ξεκινώντας τον σκληρό ανταγωνισμό τους για την κατάκτηση του διαστήματος, τα μαχητικά αεροπλάνα χρησιμοποιούσαν κινητήρες εσωτερικής καύσης με έμβολα. Διαθέτοντας άφθονο χρήμα και τους καλύτερους μηχανολόγους του κόσμου, οι πολεμικοί αεροπορικοί κινητήρες της κάθε χώρας αποτελούσαν την τεχνολογική αφρόκρεμα, καθώς η απόδοση και η αξιοπιστία τους έκρινε το αποτέλεσμα της μάχης. Την ίδια στιγμή, τα αυτοκίνητα και οι μοτοσυκλέτες απευθύνονταν αποκλειστικά στους βαθύπλουτους και την πολύ υψηλή κοινωνία, αποτελώντας αντικείμενα επίδειξης οικονομικής δύναμης και όχι μεταφορικά μέσα. Αυτό σημαίνει πως ο βασικός στόχος των κατασκευαστών τους ήταν να εντυπωσιάσουν τους πελάτες με τις επιδόσεις και την “ανώτερη” τεχνολογία τους, υιοθετώντας κάθε τι που είχε σχέση με τα πολεμικά αεροπλάνα και δεν είναι καθόλου τυχαίο που πολλά αυτοκίνητα της εποχής είχαν στον πίνακα οργάνων τους δείκτη υψόμετρου! 

 

Κινητήρας Peugeot με δεσμοδρομικό σύστημα κίνησης βαλβίδων του 1916

Η μέγαλη διαφορά του τότε με το σήμερα είναι πως δεν υπήρχε εύκολος τρόπος να αντιγράψεις τις τεχνολογικές λύσεις μιας άλλης χώρας.

Τα ταξίδια από τη μία χώρα στην άλλη διαρκούσαν μήνες, τα πανεπιστήμια δεν είχαν internet και η επικοινωνία γινόταν με… ταχυδρομικά περιστέρια.

Το τί έκαναν οι υπόλοιποι μηχανολόγοι στις άλλες χώρες το μάθαινες και το έβλεπες στους αγώνες ταχύτητας και στο πεδίο της μάχης. Προφανώς στις μάχες δεν υπήρχε περίπτωση να σου πει ο πιλότος της αντίπαλης χώρας για την τεχνολογία του αεροπλάνου του, ούτε φυσικά στους αγώνες σου έλεγαν τί είχαν τα αυτοκίνητα και οι μοτοσυκλέτες τους, αφού έτρεχαν ως εθνικές ομάδες και τα αυτοκίνητα και οι μοτοσυκλέτες ήταν βαμμένα στα εθνικά χρώματα (μπλε τα γαλλικά, πράσινα τα βρετανικά, ασημί τα γερμανικά, κόκκινα τα ιταλικά κ.ο.κ.). Η κατασκοπία και η “κλοπή” σχεδίων, ακόμα και οι δολοφονίες μηχανολόγων ήταν πολύ συνηθισμένη πρακτική.

 

Δίχρονος DKW με υπερσυμπίεστη του 1935

Σήμερα βέβαια, η πρόσβαση στην υψηλή τεχνολογία είναι μόνο θέμα χρημάτων. Με ένα κλικ στο ποντίκι του ηλεκτρονικού σου υπολογιστή μπορείς να φτιάξεις τη δική σου εταιρεία μοτοσυκλετών ή αυτοκινήτων, χωρίς να χρειάζεται να έχεις δικό σου εργοστάσιο. Ούτε καν δικές σου αποθήκες δεν χρειάζεσαι. Εννοείται πως δεν υπάρχουν εθνικοί φραγμοί και είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις που η εθνική ταυτότητα του αγοραστή αποτελεί πρόβλημα για την πώληση τεχνολογίας από την μία χώρα στην άλλη.

Όμως μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά και η βιομηχανία των μοτοσυκλετών δεν είχε καμία σχέση με το παρόν.

Κάθε χώρα είχε τα δικά της προβλήματα και η εθνική οικονομία καθόριζε την στρατηγική των εταιρειών. Η Βρετανία ήταν από τους νικητές του πολέμου και ως σύγχρονη αυτοκρατορία της εποχής (Ινδία, Χονγκ Κονγκ, Μακάο, Αυστραλία, Καναδάς και πολλές αφρικανικές χώρες ήταν και παραμένουν…. υπό την πολιτική και επιχειρηματική επιρροή της) έπρεπε η εθνική βιομηχανία της να τροφοδοτήσει με οχήματα τις αποικίες της. Σε αυτή τη μεγάλη προστατευμένη αγορά, δεν είχε κανέναν σοβαρό ανταγωνιστή και η βιομηχανία της δεν χρειαζόταν να κοπιάσει ιδιαίτερα για να πουλήσει. Το ζητούμενο ήταν να φτιάξει όσα περισσότερο οχήματα μπορούσε, το συντομότερο χρονικό διάστημα. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που οι Βρετανοί άφησαν στην άκρη τους μεγάλους, πανάκριβους και περίπλοκους V2 κινητήρες των 1000 κυβικών και στράφηκαν στους μονοκύλινδρους και στην πιο απλή μορφή των δικύλινδρων εν σειρά.

Βρετανικός V2 κινητήρας JAP με 980 κυβικά του 1928

Την ίδια στιγμή η αποδεκατισμένη από επιστήμονες και κουτσή από εγκαταστάσεις εθνική βιομηχανία της Γερμανίας και της Ιταλίας, δηλαδή των χαμένων του πολέμου, έπρεπε να κατασκευάζει πολλά, μικρά-φτηνά οχήματα για να προσφέρουν οικονομική μετακίνηση στους κατοίκους τους, υπό τους αυστηρούς περιορισμούς στην πρόσβαση πρώτων υλών που τους είχαν θέσει οι νικητές του πολέμου.

Στη Γαλλία, τη χώρα που γεννήθηκαν οι πιο νεωτεριστικές μηχανολογικές ιδέες (στα όρια του σουρεαλισμού κάποιες φορές) η φορολογική πολιτική των μεταπολεμικών κυβερνήσεων στραγγάλισε την εθνική βιομηχανία της και την οδήγησε στην εσωστρέφεια. 

Στις ΗΠΑ από την άλλη μεριά, τα δολάρια και τα πετρέλαια “έτρεχαν” στους ολοκαίνουριους δρόμους με τις τέσσερεις λωρίδες κυκλοφορίας και οι Αμερικάνοι κατανάλωναν σε τεράστιες ποσότητες τα πάντα. Η εθνική βιομηχανία τους επικεντρώθηκε στην ποσότητα και τον εντυπωσιασμό, οπότε από τις Duesenberg με τους δύο επικεφαλής εκκεντροφόρους και τους υπερσυμπιεστές του 1931 και τις V12 Packard και V16 Cadillac  του 1912 και του 1921 , κατάντησαν να κατασκευάζουν V8 αυτοκίνητα με ωστήρια και από τις τετρακύλινδρες Henderson έμειναν κολλημένοι για πάντα στις V2 με περιεχόμενη γωνία της 45⁰ και ξεχωριστό κιβώτιο ταχυτήτων που έπαιρνε κίνηση με αλυσίδα.  Άφθονα κυβικά και γρήγορη διαδικασία παραγωγής, με ευκολία επισκευής από ανειδίκευτους μηχανικούς. “Bigger – Looonger – Looower” και “You can fix it with a hammer” ήταν η συνταγή της επιτυχίας στις ΗΠΑ.

 

Αμερικάνικος οκτακύλινδρος εν σειρά με 2ΕΕΚ και υπερσυμπιεστή των αδερφών Duesemberg του 1931

Σε όλη αυτή την ιδιόμορφη μεταπολιτική κατάσταση στον κόσμο, η Ιαπωνική εθνική βαριά βιομηχανία δεν είχε απολύτως τίποτα! Η τοπική αγορά ήταν πολύ μικρή και κυρίως πολύ φτωχή για να καταναλώσει τα προϊόντας της σε ποσότητες που θα της επέτρεπαν να επιβιώσει. Την ίδια στιγμή το τεχνολογικό επίπεδο και οι βιομηχανικές υποδομές της ήταν αστείες για να κατασκευάσει προϊόντα προς εξαγωγή.

Τα αυτοκίνητα και οι μοτοσυκλέτες που κατασκεύαζαν ήταν αντίγραφα προπολεμικών βρετανικών σχεδίων (όχι κλεμμένα, κανονικά αγορασμένα blue-print) και οι εγκαταστάσεις των εργοστασίων τους είχαν υποστεί ολική καταστροφή. Η βιομηχανική τεχνολογία/τεχνογνωσία τους (το know-how δηλαδή) ήταν υποτυπώδης και ο ισχυρισμός πως οι καμικάζι έριχναν τα αεροπλάνα στο στόχο τους (θυσιάζοντας τη ζωή τους προφανώς) γιατί ήταν τόσο κακά που δεν είχαν καμία άλλη επιχειρησιακή/επιθετική δυνατότητα έναντι των αντιπάλων τους, δεν είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα.

Ο μόνος τρόπος επιβίωσης της Ιαπωνικής εθνικής βιομηχανίας οχημάτων ήταν οι μαζικές εξαγωγές στην υπερκαταναλωτική αγορά των ΗΠΑ και ο μόνος τρόπος για να τα κατασκευάσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα είναι να πάρουν έτοιμη τεχνογνωσία.

Το γεγονός όμως πως δεν είχαν “παράδοση” στην κατασκευή οχημάτων και τα εργοστάσια τους είχαν ισοπεδωθεί από τους βομβαρδισμούς είχε και ένα ΤΕΡΑΣΤΙΟ πλεονέκτημα.

Το πλεονέκτημα ήταν πως ξεκινούσαν από ένα λευκό χαρτί και μπορούσαν να διαλέξουν τα καλύτερα στοιχεία από τις εθνικές βιομηχανίες των υπόλοιπων χωρών. Επίσης, τα καινούρια εργοστάσια που έφτιαξαν διέθεταν σύγχρονο εξοπλισμό και ήταν έτοιμα να εφαρμόσουν στην παραγωγή τις νέες μεθόδους κατασκευής που είχαν ανακαλυφθεί από την πολεμική βιομηχανία κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (κυρίως τη γερμανική).

Έχοντας ήδη δεσμούς με την βρετανική βιομηχανία οχημάτων πριν τον πόλεμο, αλλά και με τους μηχανολόγους της Ανατολικής Γερμανίας να έχουν “τάσεις φυγής” από τη Σοβιετική Ένωση στην οποία είχε περιέλθει πλέον η μισή Γερμανία, τα Ιαπωνικά εργοστάσια ξεκίνησαν ένα σαφάρι συλλογής βιομηχανικής τεχνογνωσίας, κυρίως από αυτές τις δύο χώρες. Από τους Βρετανούς πήραν μόνο την εμφάνιση των μοτοσυκλετών τους, ενώ από τους Γερμανούς πήραν τις μεθόδους κατασκευής και την “στρατιωτικών προδιαγραφών” ποιότητα κατασκευής (μαζί με την τεχνολογία των δίχρονων και Wankel κινητήρων). Οι περισσότερες γερμανικές μοτοσυκλέτες εξελίχθηκαν για τις ανάγκες του στρατού και είχαν πολύ καλή στεγανοποίηση του ηλεκτρικού συστήματος .

 

Zundapp K 800, τετρακύλινδρη boxer του 1938

Επίσης οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν τα καλύτερα συστήματα τροφοδοσίας για μοτοσυκλέτες (τα γαλλικά καρμπιρατέρ της SOLEX, τα σχέδια των οποίων το 1960 αγόρασαν οι Ιάπωνες ιδρύοντας την Mikuni) ώστε να αντέχουν σε όλες τις καιρικές συνθήκες του πολέμου.

Επίσης από τις γερμανικές μοτοσυκλέτες εμπνεύστηκαν τη στρατιωτική (κυρίως αεροπορική) φιλοσοφία σχεδιασμού των κινητήρων τους, η οποία θέλει κάθε εξάρτημα να κάνει μόνο μία δουλειά και έπαιξε τεράστιο ρόλο στην αξιοπιστία τους.

Οι βρετανοί ήταν οπαδοί της σχεδιαστικής και κατασκευαστικής απλότητας και οι περισσότεροι κινητήρες τους χρησιμοποιούσαν απλοϊκά συστήματα λίπανσης και ηλεκτρικά συστήματα με αμφισβητούμενη αντοχή στο χρόνο (LUCAS…. The Prince Of Darkness…).

Όταν χρησιμοποιείς ένα εξάρτημα για να κάνει δύο ή τρεις δουλειές (π.χ. η καδένα κίνησης του εκκεντροφόρου να πρέπει ταυτόχρονα να μεταφέρει από τα κάρτερ το λάδι στην κεφαλή για λίπανση του συστήματος κίνησης των βαλβίδων ή η λίπανση να γίνεται με το λάδι που πλατσουρίζει ο στρόφαλος όταν περιστρέφεται, τότε το πιθανότερο είναι να κάνει και τις δύο δουλειές λάθος.

Αντιθέτως, όταν το κάθε εξάρτημα κάνει μόνο μία δουλειά μπορεί να την κάνει άριστα και οι πιθανότητες να χαλάσει είναι πολύ μικρότερες αφού κάνει μόνο τη δουλειά για την οποία έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί.

Αυτό λοιπόν που εκ πρώτης όψεως φαίνεται περίπλοκο και σε κάνει να πιστεύεις ότι έχει πολλά πράγματα που θα μπορούσαν να χαλάσουν, στην πραγματικότητα ήταν το μυστικό της αξιοπιστίας των ιαπωνικών και γερμανικών κινητήρων, εκείνες τις πρώτες δεκαετίες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι πρώτες Ιαπωνικές μοτοσυκλέτες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μοιάζουν πολύ με τις βρετανικές στα χαρτιά, όμως κατασκευαστικά είχαν πολύ πιο στενή σχέση με τη γερμανική βιομηχανία.

Έχοντας στα χέρια τους ό,τι χρειάζονταν για να κατασκευάσουν αξιόπιστες μοτοσυκλέτες και να τις πουλήσουν σε μεγάλες ποσότητες στις ΗΠΑ, το επόμενο βήμα που έπρεπε να κάνουν τα ιαπωνικά εργοστάσια για να κατακτήσουν τον κόσμο ήταν να μπουν στα μεγάλα σαλόνια της Ευρώπης συμμετέχοντας στα Grand Prix…

Μόνο που εκεί θα έβρισκαν μπροστά τους ένα ανορθόδοξο βιομηχανικό “γαλατικό χωριό”… τους Ιταλούς!