Τα μοτο-ταξί στο Ναϊρόμπι αλλάζουν συνήθειες

Για την εμφάνιση αυτή φταίει Ολλανδός καλλιτέχνης
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

13/6/2018

Σε ολόκληρη την Αφρική, αλλά και πολλές χώρες της Ν. Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, οπουδήποτε δηλαδή οι ανάγκες μετακίνησης αυξάνονται αντιστρόφως ανάλογα με το εισόδημα, κυριαρχούν τα moto-taxi. Ίσως η πιο πολυτελής πλευρά τους είναι η εικόνα που παρουσιάζουν στην Γαλλία, όπου Honda Goldwing περιμένουν να σε παραλάβουν από το αεροδρόμιο, για παράδειγμα, προσφέροντας κράνος με σκουφάκι μίας χρήσης, αδιάβροχα όταν χρειάζεται καθώς και μπόλικο χώρο για αποσκευές. Εδώ το ζητούμενο δεν είναι το χαμηλό κόστος, αλλά η ταχύτητα μετάβασης μέσα από τον μόνιμα μποτιλιαρισμένο αστικό ιστό του Παρισιού…

Στην Αφρική οι κατά κύριο λόγο εισαγόμενες από την Ινδία μοτοσυκλέτες που χρησιμοποιούν οι μοτο-ταξιτζήδες, προσφέρουν μία φθηνή λύση μετακίνησης την ώρα που οι δημόσιες συγκοινωνίες απέχουν έτη φωτός από την επάρκεια. Αποκαλούνται με διάφορα ονόματα, όμως σε ολόκληρη την ανατολική Αφρική έχει επικρατήσει το «Μπόντα Μπόντα» χωρίς κανείς να ξέρει πώς προέκυψε η ονομασία αυτή. Το πιθανότερο είναι να έχει βγει μεταφράζοντας τον μονοκύλινδρο ήχο…

Με τις περισσότερες αφρικανικές χώρες να επιτρέπουν την εισαγωγή ινδικών μοτοσυκλετών, όπως των Bajaj, χωρίς την επιβολή πρόσθετων δασμών και με την χρηματοδότηση για μοτοσυκλέτες να γίνεται για πρώτη φορά διαθέσιμη, οι μοτοσυκλετιστές στην Αφρική αυξάνονται με τεράστιο ρυθμό. Είναι χαρακτηριστικό πως σε ορισμένες χώρες μιλάμε για ποσοστά αυξήσεων στις πωλήσεις σε μία τάξη μεγαλύτερη του 12.000% μέσα σε μία πενταετία, καθώς από εκεί που πωλούνταν μερικές εκατοντάδες μοτοσυκλέτες, οι παραγγελίες ξεπέρασαν τα χιλιάδες μοντέλα.

Με αυτή την τρομακτική αύξηση νέων μοτοσυκλετιστών, είναι λογικό να ανθήσει και το επάγγελμα του μοτο-ταξιτζή που εξίσου γρήγορα άρχισε να πάσχει από κορεσμό. Οι πρώτοι ταξιτζήδες γνώρισαν την ευκαιρία της οικονομικής ανεξαρτησίας σε χώρες που κάτι τέτοιο είναι δύσκολο να συμβεί, κι έτσι σύντομα το αποτέλεσμα ήταν να υπάρχουν πολλοί περισσότεροι από όσους πρακτικά μπορούσε να σηκώσει η ζήτηση. Σε αυτό βοήθησε απόλυτα και η πλήρης απουσία νομικού πλαισίου και σχεδιασμού, που διέπει το σύνολο των χωρών που δραστηριοποιούνται οι  «Μπόντα Μπόντα». Για να καταπολεμήσουν την υπερπροσφορά, οι μοτο-ταξιτζήδες της Αφρικής άρχισαν να καστομάρουν τις μοτοσυκλέτες τους, ώστε να τραβήξουν τα βλέμματα, αποτελώντας ελκυστικότερη λύση για τον υποψήφιο πελάτη. «Και στην ζούγκλα το ίδιο κάνουν τα ζώα για να προσελκύσουν το θηλυκό ή το θήραμά τους. Υπάρχουν πουλιά που διακοσμούν τις φωλιές τους με κάθε χρωματιστό αντικείμενο που θα βρουν», είναι η εξήγηση που δίνει ένας από αυτούς για την πρακτική που ακολουθούν.

Μέχρι εδώ όμως τα πράγματα δεν είχαν γίνει τσίρκο. Τσίρκο θα γινόντουσαν μόνο όταν ένας Ολλανδός συγγραφέας – καλλιτέχνης, θα συνεργαζόταν με έναν σχεδιαστή μόδας από την Ουγκάντα, διαμορφώνοντας μερικούς μοτο-ταξιτζήδες σε πραγματικό θίασο, αλλάζοντας παράλληλα τις συνήθειες των μοτο-ταξί.

Ο Ολλανδός Hoek ονόμασε την καλλιτεχνική αυτή παρέμβαση «Παραφροσύνη Μπόντα Μπόντα» αν και η τρέλα ήταν μάλλον δική του. Έπεισε μερικούς μοτο-ταξιτζήδες πως μονάχα με το customάρισμα των μοτοσυκλετών δεν θα ξεχωρίσουν κι έπρεπε να κάνουν το ίδιο και για τους εαυτούς τους. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που βλέπετε στις φωτογραφίες και έχει οδηγήσει τον Hoek σε δύο εκθέσεις φωτογραφίας, αν και τυπικά η ονομασία είναι λάθος. Κι αυτό γιατί παρόλο που στην ανατολική Αφρική ο όρος «Μπόντα Μπόντα», είναι ο πιο συνηθισμένος, συγκεκριμένα στο Ναϊρόμπι την πρωτεύουσα της Κένυας, τα μοτο-ταξί ονομάζονται «πίκι-πίκι». Είναι μία μικρή παρέμβαση βέβαια αυτή, μπροστά στην μόδα που ξεκίνησε ο Ολλανδός στο Ναϊρόμπι, την στιγμή που στην διπλανή Ουγκάντα, οι μοτο-ταξιτζήδες προσπαθούν να ξεχωρίσουν προσφέροντας στους πελάτες κράνη και ανακλαστικά γιλέκα… ενώ πλέον οργανώνονται μέσα από εφαρμογές κινητών που επίσης τα τελευταία χρόνια η χρήση τους έχει εκτοξευθεί

 

Πηγή έπνευσης του Ολλανδού μεταξύ άλλων είναι οι: Mad Max Driver, Machette, Vibze, Ghost Rider, Red Devil, Lion, The Rasta Driver αν και πολλοί στο Ναϊρόμπι δεν αναγνωρίζουν ορισμένες από τις προελεύσεις αυτές, αγνοώντας πχ, τον "Machette"

Kurogane: Η πυροσβεστική μοτοσυκλέτα που έσωσε γειτονιές στο Τόκυο

Μία σπάνια αναπαλαίωση
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

30/8/2021

Το Kurogane Model 1 Fire Trike γεννήθηκε σε μία ταραχώδη περίοδο για να αποτελέσει την πρώτη απάντηση στην εξάπλωση της φωτιάς και στην βοήθεια μετά από σεισμούς, όπως επίσης και στην κατάσβεση βομβαρδισμένων κτηρίων κατά τον Β’ΠΠ. Σήμερα ελάχιστα Kurogane απομένουν σε λειτουργία, καθώς οι πυροσβεστικές υπηρεσίες της Ιαπωνίας απολαμβάνουν την προσοχή της Πολιτείας έχοντας νέα οχήματα έτοιμα να δράσουν και δεν προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανά μερικά πυροσβεστικά που έχουν δει πολλούς πυροσβέστες να συνταξιοδοτούνται κι αυτά να παραμένουν στην ενεργό δράση. Αν στο παρελθόν είχαν έρθει στην Ελλάδα τα Kurogane, υπήρχε περίπτωση να παρέμεναν σε κάποιο σταθμό πυροσβεστικής και κάθε λίγα χρόνια να δηλωνόντουσαν ως λειτουργικά οχήματα, στην Ιαπωνία όμως έχουν περάσει δεκαετίες από τότε που εξαφανίστηκαν από τους δρόμους και η αποκατάσταση κάποιας από αυτές για ιστορικούς λόγους είναι ένας πραγματικός άθλος.

Η συμβολή των μοτοσυκλετών στην κατάσβεση πυρκαγιών είναι σημαντική, κυρίως σε περιπολίες και σε ταχύτητα παρέμβασης στα πρώτα στάδια, με ορισμένα τέτοια παραδείγματα όπως αυτή εδώ η ιστορία, να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητά τους. Στην περίπτωση του Kurogane βέβαια, τα πράγματα είναι διαφορετικά και δημιουργήθηκε με στόχο να είναι όχημα επέμβασης στην κατάσβεση σε μία εποχή που τα τρίκυκλα στην Ιαπωνία ήταν εξαιρετικά δημοφιλή, από ποδήλατα και ζωηλατα, μέχρι μοτοσυκλέτες. Η Ιαπωνία πριν ακόμη μπει στον πόλεμο δεν είχε ξεχάσει την καταστροφή από τον εγκέλαδο Kanto και το τσουνάμι που ακολούθησε. Ήδη από τότε χρησιμοποιούνταν τρίκυκλα για την κατάσβεση πυρκαγιών στις πόλεις. Προς το τέλος του πολέμου αλλά κι αμέσως μετά, οι Ιάπωνες ανακατασκεύαζαν οτιδήποτε έβρισκαν για να συμπληρώσουν τα κρατικά οχήματα που είχαν καταστραφεί, στην προκειμένη περίπτωση και μερικές Harley Davidson 1.100 V-Twin που η ακριβής προέλευσή τους χάνεται στον χρόνο. Η συγκεκριμένη κατέληξε στην Μαλαισία και από εκεί σε ιδιωτική συλλογή και μουσείο, στην Ρωσία.

Είναι σημαντικό πως τα όργανα φέρουν αγγλικούς χαρακτήρες, κάτι που μπορεί να έγινε τις πρώτες δεκαετίες της ζωής της Kurogane, όταν κατέληξε στην Μαλαισία. Σε κάθε περίπτωση τα τρίκυκλα πυροσβεστικά οχήματα, μαζί με όλων των ειδών τα τρίκυκλα που χρησιμοποιήθηκαν στην ανοικοδόμηση της Ιαπωνίας, λένε μία μεγάλη ιστορία και δείχνουν την πορεία μίας χώρας που αμέσως μετά έγινε παγκόσμια υπερδύναμη στην κατασκευή μοτοσυκλετών.