Η ιστορία του "Σκύλου Μαύρου"

Το Τέρας της Ζούζουλης και το ΜΟΤΟ
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

3/1/2018

Ο Μαύρος Σκύλος, ή πιο σωστά ο "Skylos Mavros", αποτελεί πλέον ένα από τα σήματα κατατεθέντα του ΜΟΤΟ. Μια από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες που στολίζει χιλιάδες μοτοσυκλέτες, κράνη, ακόμη και αυτοκίνητα, ενώ έχει επεκταθεί και εκτός συνόρων, καθώς είναι κολλημένο ακόμη και σε κράνη ξένων συναδέλφων, οι οποίο με το που τον είδαν θέλησαν να αποκτήσουν κι αυτοί ένα αυτοκόλλητο μ' αυτόν επάνω. Έχει τυπωθεί πάνω σε μπλουζάκια, έχει γίνει ραφτό σήμα, ενώ έχει γίνει μέχρι και αντικείμενο πνευματικής κλοπής, φιγουράροντας σε λογότυπο καφετέριας!
Φυσικά, ο Skylos Mavros δεν θα μπορούσε να λείψει κι από την φετινή σειρά των αυτοκόλλητων του ΜΟΤΟ, ξεσηκώνοντας ένα ακόμη μεγαλύτερο κύμα αναγνωστών και φίλων του περιοδικού που ρωτούν να μάθουν την προέλευση και την ιστορία του.


Η γέννησή του, λοιπόν, και η ταύτιση με το ΜΟΤΟ ξεκινάει αρκετά παλιά, εν έτει 2004, και είναι συνυφασμένος μ' άλλο ένα ορόσημο του περιοδικού: το MEGA TEST. Εκείνη τη χρονιά, είχαμε μαζέψει 11 μοτοσυκλέτες και μέσα σε 5 μέρες οδηγήσαμε 1.500 χιλιόμετρα, από τα Τζουμέρκα μέχρι τον Όλυμπο μέσω… Πρεσπών. Ήταν ένα "Paradise Ride" που συνδύαζε μερικές από τις καλύτερες ασφάλτινες διαδρομές της Ελλάδας με την απίστευτη ομορφιά των ελληνικών βουνών.
Την τρίτη μέρα του MEGA TEST, η προγραμματισμένη διαδρομή είχε αφετηρία την Λάβδα και προορισμό το Πισοδέρι. Η αρχή ήταν μια υπέροχη χωμάτινη διαδρομή μέχρι να βρούμε την άσφαλτο για την Σαμαρίνα, κι από εκεί ξανά χώμα προς Φούρκα, Ζούζουλη και Επταχώρι. Παραδοσιακά, σε κάθε MEGA TEST συμβαίνουν τουλάχιστον δύο με τρεις… καταδιώξεις από τσομπανόσκυλα, καθώς ο σαματάς και το πλήθος των μοτοσυκλετών που σκάνε από το πουθενά, φαντάζουν ιδιαίτερα απειλητικά στους φύλακες των κοπαδιών της περιοχής.

Για του λόγου το αληθές, στο συγκεκριμένο MEGA TEST είχαμε δημοσιεύσει και… συγκριτικό των σκυλιών που συναντήσαμε με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και τις επιδόσεις τους! Πλέον, έχουμε μάθει τις αντιδράσεις τους, την τακτική τους και –κυρίως- τις προθέσεις τους, οπότε προσαρμοζόμαστε ανάλογα στις συνθήκες και (συνήθως) βγαίνουμε αλώβητοι. Εκείνη τη μέρα όμως ήρθαμε αντιμέτωποι με κάτι που μέχρι τότε (αλλά κι από τότε μέχρι σήμερα) δεν είχαμε αντιμετωπίσει ξανά.
Όσοι ασχολείστε λίγο παραπάνω με τις ράτσες των σκύλων, και δη τις ελληνικές, θα γνωρίζετε για την ύπαρξη των ελληνικών ποιμενικών που αποτελούν και την πλειοψηφία των τσομπανόσκυλων στην Βόρεια Ελλάδα. Μιλάμε για σκυλιά που φτάνουν τους 60 με 70 πόντους και βάρος κοντά στα 80 κιλά, τα οποία δεν "μασάνε" ούτε σε λύκους αλλά ούτε σε αρκούδες που απειλούν το κοπάδι τους. Φανταστείτε λοιπόν αυτό το πράγμα… διπλάσιο! Ένα κτήνος κατάμαυρο (που αργότερα μας έκανε εντύπωση γιατί είναι εξαιρετικά σπάνιο τέτοιο χρώμα σε ελληνικό ποιμενικό) και πελώριο που δεν σταματούσε ΠΟΥΘΕΝΑ.

Ο χωματόδρομος είχε δύο βαθιά λούκια μήκους 10 χιλιομέτρων, μέσα στα οποία παλεύαμε να μείνουμε όρθιοι με τα θηρία των 200+ κιλών, αριστερά η πλαγιά του βουνού και δεξιά το Τέρας της Ζούζουλης (όπως το βαφτίσαμε) να τρέχει μαινόμενο κατά πάνω μας. Ο Καραχάλιος το βλέπει εγκαίρως και προλαβαίνει λίγο πριν φτάσει σε απόσταση… δαγκώματος να απομακρυνθεί. Πίσω του όμως ερχόμουν εγώ και οι συνθήκες που είχαν δημιουργηθεί δεν ήταν υπέρ μου. Εκείνη την στιγμή ανέλαβαν δράση τα αρχέγονα ένστικτα επιβίωσης και ο μηχανισμός προστασίας που διαθέτει ο εγκέφαλος μπλοκάροντας κάθε εξωτερικό ερέθισμα. Όπως καταλαβαίνετε, θυμάμαι τα πάντα λίγο πριν και αμέσως μετά, οπότε σας παραθέτω το απόσπασμα από το συγκεκριμένο άρθρο του Βασίλη Καραχάλιου, για να δείτε τι συνέβη:
"… Λίγο πιο κάτω, μας περίμενε το Τέρας της Ζούζουλης, ένα υπέροχο τσομπανόσκυλο που ήξερε να διαλέγει θύματα. Όταν πέρασα εγώ πρώτος ίσα που με γάβγισε, όταν όμως είδε τον Μαυράκη θυμήθηκε τα άγρια ένστικτά του. Ο Μαυράκης πήγε να του βάλει τις φωνές, ο σκύλος δεν μάσησε (ή μάλλον, πήγε να τον μασήσει), οπότε για να γλιτώσει ο Λάζαρος ανοίγει το γκάζι τέρμα και κάνει ένα αεροπλανικό, ένα μέτρο πάνω απ' το μηχανάκι βρέθηκε, για πρώτη θέση σε stunt show. Ο σκύλος ακόμα γελάει, όπως ορκίζονται αυτοί που πέρασαν μετά."


Αυτό ήταν! Το Τέρας της Ζούζουλης έγινε ο Σκύλος Μαύρος του ΜΟΤΟ και το σύμβολο όχι μόνο των MEGA TEST, αλλά και ολόκληρου του περιοδικού, μετά φυσικά και τον θρυλικό αετό μας. Αργότερα, αφού μας προξένησε ιδιαίτερη εντύπωση, ανακαλύψαμε ότι πρόκειται για ένα από τα σπάνια δείγματα μια ελληνικής ράτσας που κινδύνεψε με εξαφάνιση, του Μολοσσού της Ηπείρου (εξ ου και το μαύρο χρώμα του) μια από τις πιο σκληρές και ιδιαίτερα ανθεκτικές ράτσες τσομπανόσκυλων, κάτι άλλωστε που το διαπιστώσαμε από πρώτο χέρι…


Ο Σκύλος Μαύρος έγινε το έμβλημα εκείνου του MEGA TEST, αλλά σαν αυτοκόλλητο εμφανίστηκε αρκετό καιρό μετά, ενώ έχει γράψει ιστορία και ως ένα από τα πιο πετυχημένα (και ανθεκτικά) μπλουζάκια του ΜΟΤΟ, καθώς μέχρι και σήμερα μας παίρνουν τηλέφωνο αναγνώστες ρωτώντας αν έχει μείνει κάποιο στο αρχείο μας. Υπάρχουν φήμες ότι μερικοί κάτοχοι τα έχουν φυλαγμένα σε κατάσταση καινούργιου και περιμένουν την αξία τους να εκτοξευθεί όπως συμβαίνει στα συλλεκτικά κομμάτια. Για όλους όμως υπάρχει ήδη στην καρτέλα των αυτοκόλλητων που συνοδεύει τα τεύχη μας που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στα περίπτερα. Προλάβετε!
 

Η ιπποδύναμη το πρώτο κόλπο του marketing στην ιστορία: Ο απίστευτος Watt!

Γιατί ένας ίππος δεν ισούται με την πραγματική δύναμη που έχει ένα άλογο
Η ιπποδύναμη το πρώτο κόλπο του marketing στην ιστορία: Ο απίστευτος Watt!
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

4/3/2024

Η παγκόσμια ιστορία των κινητήρων και το πώς θα φτάσουν αυτοί στον τελικό ιδιοκτήτη, πείθοντάς τον να επενδύσει σε κάτι θορυβώδες με αμφιλεγόμενη αξιοπιστία -όπως ήταν τότε οι ατμομηχανές- ξεκινά με ένα φανταστικό κόλπο marketing που το λουζόμαστε ακόμη και σήμερα. Ο μεγάλος Σκοτσέζος εφευρέτης James Watt είναι ο άνθρωπος που μας έδωσε τον όρο ιπποδύναμη και καθόλου περίεργα, από το όνομά του έρχεται και το γνωστό σε όλους μας Watt. Και επειδή η ιπποδύναμη πάντα λάθος μετρούνταν και ακόμη λάθος παραμένει, είναι περίεργο που ήδη το 1889, 70 χρόνια μετά τον θάνατό του, δεν άλλαξαν τον συσχετισμό ώστε ένα Watt να ισούται με έναν ίππο, καθώς όπως θα δούμε στην πιο λεπτομερή αναφορά σχετικά με την προέλευση του όρου ιπποδύναμη, αυτό που τελικά μετράμε δεν έχει και μεγάλη συγγένεια με την πραγματικότητα.

Η πλέον βολική πρακτική για όλους μας θα ήταν κάθε μονάδα μέτρησης να είναι αυτό-επεξηγηματική ώστε πολύ γρήγορα να καταλαβαίνουμε τι έχουμε μπροστά μας. Διαφορετικά να είναι και κάτι απλό με το οποίο θα είναι εύκολο να γίνει η εμπειρική συσχέτιση πολύ εύκολα, όπως για παράδειγμα το κιλό, που πολύ γρήγορα μαθαίνει κανείς να σχηματίζει στο μυαλό του την εικόνα του πόσο βαρύ είναι ένα αντικείμενο που ζυγίζει δέκα κιλά. Έτσι και τώρα ξέρουμε εμπειρικά τι σημαίνει μία μοτοσυκλέτα με κινητήρα 100 ίππων και πώς ακριβώς θα διαφέρει από μία άλλη των 87 και μπορούν μάλιστα να φανταστούν όσοι δεν έχουν την εμπειρία για το πώς είναι μία μοτοσυκλέτα 200 ίππων, ωστόσο κανείς δεν έχει ιδέα τι σημαίνει ένας ίππος και τι είναι αυτό που τελικά μετράμε.

Η ιπποδύναμη το πρώτο κόλπο του marketing στην ιστορία: Ο απίστευτος Watt!
η πρώτη αναφορά που σχετίζει άλογα και μηχανές πηγαίνει πίσω στο 1702

Πολύ νωρίς στην ιστορία των κινητήρων με πρώτη αναφορά το βιβλίο του Thomas Savery  “The Miners Friend or an ENGINE to raise WATER by FIRE” που τυπώθηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 1702, περιεγράφηκε ο συσχετισμός του έργου του κινητήρα σε αναφορά με τα άλογα. Ο Savery ήταν μάλιστα και ο πρώτος που προσπάθησε να εμπορευτεί την ατμομηχανή. Ωστόσο η πρώτη εμπορικά διαθέσιμη σε εύρος ατμομηχανή ήταν του Thomas Newcomen το 1712 και ήταν καλή μόνο για αντλιοστάσια, δεν θα μπορούσε ποτέ να δουλέψει σε οχήματα.

Για αυτό και πατέρας των κινητήρων αυτών καθώς και του όρου ιπποδύναμη, ήταν ο Watt που στα τέλη του 1760 παρουσίασε μία εξαιρετικά βελτιωμένη ατμομηχανή πάνω στα σχέδια του Newcomen μηδενίζοντας τον κενό χρόνο στους κύκλους ψύξης – καύσης. Ο Watt ήταν ιδανική περίπτωση εφευρέτη γιατί κατείχε κάτι που στην ιστορία της ανθρωπότητας έχει υπάρξει ελάχιστες φορές. Εφευρέτες υπάρχουν άπειροι, αντίθετα από αυτό που πιστεύει ο κόσμος είναι το μόνο που δεν σπανίζει. Έμποροι και διαφημιστές επίσης σε πλεονάζοντα βαθμό. Αυτά τα δύο σε έναν άνθρωπο όμως, είναι σπάνιο. Διότι μία εφεύρεση στην απαρχή της έχει μόνο έναν πιστό, εκείνον που την κατασκεύασε. Για να ξεκινήσει η εμπορική της επιτυχία πρέπει να είναι τυχερός να βρει κάποιον που θα την προωθήσει σωστά και θα επενδύσει μέχρι να την μάθει περισσότερος κόσμος. Ακόμη πιο σπάνιο ο εφευρέτης να είναι και πλούσιος για να τα κάνει όλα μόνος του, συνήθως εκείνος που έχει τους πόρους δεν κάθεται να σπάσει το κεφάλι του με εφευρέσεις. Ο James Watt ήταν μία εξαιρετική περίπτωση γιατί είχε τον τρόπο να σκεφτεί εμπορικά, να κυνηγήσει την πώληση με τακτικές marketing αντί να γκρινιάζει δεξιά και αριστερά πως δεν τον βοηθά η πολιτεία…

Στο αχνό μονοπάτι που είχε ήδη χαραχθεί πριν από 60 χρόνια, πάτησε να ανοίξει δρόμο προσπαθώντας να τονώσει τις πωλήσεις της εφεύρεσης του και έτσι απευθύνθηκε και αυτός στα ορυχεία όπως είχε γίνει στο παρελθόν. Γρήγορα βρέθηκε να πρέπει να εξηγήσει γιατί η δική του μηχανή άξιζε τα περισσότερα χρήματα που ζητούσε έναντι των υπολοίπων και ανακάλυψε πως ήταν εξαιρετικά δύσκολο να δώσει τους ιδιοκτήτες ορυχείων να καταλάβουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά.

Άλλαξε λοιπόν στρατηγική και στον επόμενο υποψήφιο πελάτη πήγε και του είπε πως η δική του μηχανή είναι η πρώτη στον κόσμο με δύναμη 10 αλόγων. Εξηγώντας του πως με μία μηχανή που δεν χρειάζεται διάλλειμα, δεν σταματά για τροφή και δεν κουράζεται, αντικαθιστά αμέσως δέκα άλογα. Επειδή ο Watt ήταν πρώτα από όλα ένας εφευρέτης και επιστήμονας, δεν σκόπευε να είναι αβάσιμος ο ισχυρισμός του, ήταν όμως εξαιρετικά χοντρο-υπολογισμένος υπερτονίζοντας το πόσα άλογα κέρδιζε ενώ και η ίδια η μονάδα μέτρησης ήταν παραπάνω από αυτό που στην πράξη μπορούσε να κάνει ένα άλογο.

Μιας και ο στόχος της εποχής ήταν τα ορυχεία ο Watt έβαλε δύο Shetland Πόνι, μία Σκωτσέζικη ράτσα που χρησιμοποιούσαν για αυτή την δουλειά, να τραβήξουν βάρος 100lb (45kg) από ένα πηγάδι βάθους 220 foot (67m) με ταχύτητα 2.5 μίλια την ώρα. Αυθαίρετα τελείως μετά από αυτό διπλασίασε τα μεγέθη κατά 50% θεωρώντας πως τα άλογα είναι πολύ πιο δυνατά από τα Σκωτσέζικα Πόνι ενώ σήμερα ξέρουμε πως στην πράξη δεν απέχουν πολύ και πως τα Πόνι αυτά έχουν την δύναμη 0,7 ενός αλόγου.

Η ιπποδύναμη το πρώτο κόλπο του marketing στην ιστορία: Ο απίστευτος Watt!
οι πρώτοι υπολογισμοί

Έτσι και αλλιώς κανένα άλογο δεν είναι ίδιο με όλα τα υπόλοιπα και εξ αρχής αυτή η μονάδα μέτρησης είναι λιγότερο βασισμένη στην επιστήμη από αυτό που θα έπρεπε, όμως ο στόχος δεν ήταν να μετρήσουν σωστά την δύναμη της ατμομηχανής αλλά να καταφέρουν να μαζέψουν παραγγελίες.

Ο James Watt τα κατάφερε εξαιρετικά σε αυτό τον τομέα ορίζοντας την ιπποδύναμη και δίνοντας έναν λόγο σε κάθε ιδιοκτήτη να κάνει την κίνηση αυτή και να απαλλαγεί από τα άλογα, που σε σύντομο χρονικό διάστημα οι ανταγωνιστές του μιλούσαν και εκείνοι για ιπποδύναμη καθιερώνοντας τον όρο.

Όχι μόνο αυτό αλλά η πρώτη μάχη της ιπποδύναμης έγινε ήδη από τα μέσα του 1770 με σχετικές δηλώσεις σχετικά, καθώς δεν ήταν εύκολο να μετρηθεί στην πράξη η αλήθεια, φανερώνοντας από πολύ νωρίς την πορεία που θα ακολουθούσε η ανθρωπότητα με τα νούμερα της ιπποδύναμης.

Η ιπποδύναμη το πρώτο κόλπο του marketing στην ιστορία: Ο απίστευτος Watt!
Λειτουργικό αντίγραφο της πρώτης μηχανής του Watt από Πανεπιστήμιο της Σκωτίας

Ευτυχώς όπως είπαμε ο James Watt ήταν αυτή η σπάνια περίπτωση εφευρέτη, επιστήμονα, εμπόρου και διαφημιστή, οπότε οι ισχυρισμοί του είχαν πραγματικό αντίκτυπο. Η δική του ατμομηχανή ήταν πράγματι πολύ καλύτερη παρότι οι αρχικές δοκιμές σε τραίνα που έγιναν αρκετά αργότερα, αποδείχτηκαν μια δύσκολη διαδικασία και κάπως επικίνδυνη για να μετακινείς επιβάτες. Στις αρχές του 1830 όμως μία τέτοια ατμομηχανή με σχετικά λίγες διαφορές και σωληνώσεις για το καζάνι που ήταν κάνες τουφεκίων έπιασε δουλειά στις ΗΠΑ ως το πρώτο δρομολόγιο με τραίνο με το marketing να διοργανώνει και αγώνα ενάντια σε άμαξα. Τα πάντα πήγαιναν βάση σχεδίου μέχρι που το καζάνι της ατμομηχανής ράγισε και χάνοντας πίεση έχασε λίγα μέτρα πριν, όμως αυτή η αρχική αποτυχία δεν στάθηκε εμπόδιο και οι ατμομηχανές επικράτησαν. Εξαιτίας τους ο κόσμος έμαθε την αξία των κινητήρων και αργότερα έδωσε βάση στα αυτοκίνητα με τον όρο ιπποδύναμη να συνεχίζει ακέραιος την πορεία του και να περνά και στις πρώτες μοτοσυκλέτες.

Πατέρας λοιπόν του όρου ο James Watt και ξεκίνημα της χρήσης του από την πρώτη στιγμή ανταγωνιστικά και με λίγο «τσίμπημα» προς τα πάνω σε σχέση με την πραγματικότητα. 264 χρόνια μετά και σχεδόν σε όλη την πορεία των 120 ετών που έχει γράψει η ιστορία των μοτοσυκλετών, οι παραπάνω βασικές αρχές για τον όρο «ιπποδύναμη» παραμένουν αμετάβλητες.